جمع بندی علت دستور عمر به قتل جادوگران و تفریق بین مجوس

کارشناس بحث: استاد عماد

درباره قتل ساحر که در منابع فراوان است و جندب ازدی نیز در کوفه در زمان امارت ولید چنین کاری کرد
درمورد رفتار عمر با عجم نیز احتمالا رسوبات فکری جاهلیت است که در بعضی از اعراب مانده بود
عمر می گفت: عربها را تازیانه نزنید زیرا بااین عمل آنها را خوار می شمارید و شکنجه نکنید زیرا آلوده شان می سازید و از آنها غافل نباشید زیرا آنها را محروم می سازید (1)
وی نسبت به عجم سختگیر بود و چرائی آن نیاز به کالبد شکافی بیشتری درمورد شخصیت وی دارد.

پرسش:
علت دستور عمر به قتل جادوگران و تفریق بین مجوس چه بود.؟

پاسخ:
در منابع اهل سنت احادیثی از پیامبر (صلی الله علیه واله وسلم) آمده از جمله «حَدُّ السَّاحِرِ ضَرْبَةٌ بِالسَّیْفِ.»(1)
عمر نیز بر همین اساس طی حکمی به تمام استاندارانش دستور داد تا مرد و زن جادوگر را بکشند و دستور به توبه خواهی نداد. راوی می‌گوید: ما بنا بر اجراء فرمان خلیفه مسلمین سه نفر را به قتل رساندیم.(2)
حفصه دختر عمر نیز کنیز خود را به خاطر ارتکاب جادو به قتل رساند.(3)
اما این که به چه دلیل چنین کاری کرده اند بر بنده روشن نشد.
البته در منابع شیعی نیز احادیثی در این باره وجود دارد.
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرموده است: «ساحر المسلمین یقتل و ساحر الکفّار لایقتل. قلت: یا رسول اللَّه! لم لایقتل ساحر الکفّار؟ قال: لأنّ الشّرک أعظم من السّحر، لأنّ السّحر و الشّرک مقرونان»؛ساحر مسلمان را باید کشت و ساحر کافر را نباید کشت. کسی عرض کرد: چرا ساحر کافر را نباید کشت؟ فرمود: زیرا گناه شرک از سحر بزرگتر است و سحر و شرک همواره با همند.» یعنی وقتی به دلیل گناه شرک، که از سحر بزرگتر است، نباید او را کشت چگونه می توان به دلیل سحر او را کشت.(4)

ــــــــــــــــــــ
(1) روایت کرده ترمذی در سننه 5 / 156، و طبرانی در الکبیر، 2 / 161، و دارقطنی در سننه، 3 / 114، و امام حاکم در مستدرکه، 4 / 360، و بیهقی در السنن الکبری 8 / 136، همه ایشان از حدیث جندب رضی الله عنه.
(2) مسند امام احمد 1 / 190، سنن ابی داود 3 / 165، سنن بیهقی 8 / 138.
(3) مؤطا امام مالک 2 / 871، مصنف عبدالرزاق صنعانی 10 / 181، 180، و سنن بیهقی 8/136 / به روایت عبدالله بن عمر.
(4) وسائل‏ الشیعة، ج 17، ش 2220، ح 5.