دیدگاه سلفیه و وهابیت نسبت به عرفان و تصوف
تبهای اولیه
با سلام
دیدگاه سلفیه و وهابیت در موضوع عرفان و تصوف چیست؟
به عنوان نمونه دیدگاه شیخ وهابیت ابن تیمیه نسبت به ابن عربی و سایر چهره های عرفانی و صوفی اهل سنت چگونه است؟
همچنین دیدگاه معاصرین آنها در مورد این جریان چگونه است؟
متشکرم.
با سلام و عرض ادب
سیر سلوکی معنوی در صورتی که برخواسته از دستورات شرعی بوده و به گونه ای به توجهات معنوی حین انجام اعمال عبادی و مسیر بندگی منتهی گردد در میان اهل سنت و از جمله بزرگان اهل حدیث و سلفیه همچون «احمد بن حنبل» و «ابن تیمیه» امری مرغوب و مورد توصیه بوه؛ اما آنجا که چنین امری انتساب به شخص خاصی (همچون عبدالقادر گیلانی) پیدا نموده و یا اساسا قالب متمایزی در رفتار و عملکرد به خود پیدا نموده؛ چنانکه در رفتار و عملکرد گروهی خاص با عنوان صوفیه مشاهده می شود و یا بالاتر از آن در چهره های علمی ای که مقرر عرفان نظری بوده رویکرد بزرگان سلفیه نسبت به آنان متفاوت بوده است؛ هر چند که سلفیون معاصر همه ی این گروهها به بدعت گذاری در دین و انحراف و شرک و کفر متهم ساخته اند.
توضیح:
غالب اهل سنت با تمامی گرایشات کلامی و فقهی خود (جز سلفیه)؛ گرایشی به تصوف نیز داشته و دارند و در این بین در روش و سلوک معنوی، تابع یکی از بزرگان طریقت خویش همچون: «عبدالقادر گیلانی» و«نقشبندی» و«رفاعی» و.... بوده که بر این اساس ممکن است شخصی از نظراعتقادی تابع مذهب «اشعری» و در فقه تابع مذهب «شافعی» و در طریقت تابع طریقت «قادریه» بوده باشد.
اما در این میان از گروههایی با عنوان خاص صوفیه یاد شده که در رفتار و عملکرد خود به عنوان فرقه ای متمایز شناخته شده اند که تمایز آنان یا تنها در چگونگی زیستن در زهد و ساده زیستی و انزوای از خلق و دنیا از سوی آنان بوده و یا آنکه در مورد کسانی است که در مباحث معرفتی و نظری نیز صاحب دیدگاه و نظری خاص بوده؛ همچون «ابن عربی» و«ابن فارض» و «ابن سبعین»... که گروه دوم در نوک پیکان مبارزه بزرگان سلفیه همچون «ابن تیمیه» بوه اند.
صوفیه و گرایش به تصوف از دیدگاه سلفیون معاصر به شکل مطلق مورد مذمت بوده که در این راستا گروه کثیری از اهل سنت به واسطه ی داشتن چنین گرایشی به بدعت گذاری واعتقادات شرک آمیزمتهم شده اند که پاره ای از این اعتقادات اعتقادات مشترک میان تمام مسلمین بوده؛ همچون اعتقاد به ولایت اولیای الهی و مطلوبیت توسل و استغاثه ی به اولیای الهی و در راس آنان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و گرامی داشت سالروز میلاد آنحضرت و ... که به واسطه ی چنین اعتقاداتی سلفیه آنان را به شرک متهم ساخته اند.