جمع بندی در قرآن صحبتی از عذاب قبر نشده است؟

تب‌های اولیه

26 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد صدیقین

victoryone;566674 نوشت:
سلام
در قرآن صحبتی از عذاب قبر نشده است و گفته شده انسان در روز قیامت از خواب بیدار می شود ؟
لطفا توضیح دهید چرا شیعه همچین ادعایی دارد ؟

سلام به شما پرسشگر گرامی

این تنها ادعای شیعه نیست؛ علمای اهل سنت هم در نوشتارهایشان این باور را مطرح کرده اند. بنده برای پاسخ، نوشتار زیر را از یکی از سایت های اهل سنت نقل می کنم که هم عذاب قبر را اثبات می کند و هم اینکه علمای اهل سنت به عذاب قبر باور دارند (البته سایت منبع را به دلایلی ذکر نمی کنم).

دلايل اثبات عذاب قبر از قرآن (به قلم یکی از نویسندگان اهل سنت)

بعضي از منكران عذاب قبر چنين می پندارند كه دربارة عذاب قبر در قرآن هيچ بحثي وارد نشده است و بر احاديث نيز نمی توان اعتماد كرد؛ لذا نتيجه مي گيرند كه عذاب قبر حقيقت ندارد. در پاسخ بايد گفت: به فرض صحّت ادعايشان كه در قرآن آية صريحي دربارة عذاب قبر نيامده باشد، بازهم اين ادعا، دليلي منطقي براي انكار اين مسئله نيست؛ زيرا بسياري از احكام اسلامي در قرآن به صورت كلّي آمده اند و جزئياتشان را حضرت رسول ـ صلّي الله عليه وسلّم ـ تشريح و تشريع كرده است، مانند ركعت هاي نماز، مقادير زكات اموال، شيوة اداي حج و ... . پس در چنين مواردي اگر احاديث آن حضرت را نپذيريم و به آنها اعتماد نكنيم، به سخن چه كسي مي توانيم اعتماد كنيم و چه راهي را مي توانيم برگزينيم؟ آيا غير از اين است كه قرآن بازيچه انديشه هاي كژروان و برداشت هاي نادرست هركس و ناكس قرار خواهد گرفت و هركس مثلاً به دلخواه خود نماز مي خواند و مطابق فهم ناقص خود مناسک حج را انجام مي دهد. در ضمن چنين تصوّري در واقع ايراد وارد كردن به خود قرآن است؛ زيرا در آيات متعدّدي از قرآن، دستور به پيروي و اطاعت از حضرت رسول ـ صلّي الله عليه وسلّم ـ داده شده است و نپذيرفتن فرمايشات ايشان تنها به بهانه اين كه از طريق صحيح به ما نرسيده اند، در واقع كارشكني در اجراي فرمان خداوند است. البته به تصريح دانشمندان قرآن پژوه و مفسران متبحّر، آيه هاي زيادي در قرآن مجيد هست كه بر حقيقت عذاب قبر دلالت دارد و ما در اينجا به ذكر بعضي از آنها مي پردازيم:

آية اوّل: خداوند عزّوجلّ دربارة فرعون و فرعونيان آورده است: «النّار يعرضون عليها غُدوّاً و عشيّاً و يوم تقوم الساعة أدخلوا آل فرعون أشدّ العذاب»[غافر:46]؛ آتش است كه [در عالم برزخ] به*هنگام صبح و شام بر آن عرضه مي*شوند، و روزي* كه قيامت بر پا شود [گوييم:] فرعونيان را به سخت ترين عذاب در آوريد.

اين آيه به اتّفاق مفسران و محدّثان، دربارة عالم برزخ و عذاب قبر است؛ زيرا نخست عرضه شدن آنها بر آتش در صبحگاهان و شامگاهان ذكر گرديده، سپس از عذاب دردناك قيامت سخن به ميان آمده است كه دو عذاب جداگانه اند. امام بخاري نيز از اين آيه بر اثبات عذاب قبر استدلال كرده و در باب «الميّت يعرض عليه بالغداة و العشيّ» حديثي از عبدالله بن عمر ـ رضي الله عنهما ـ روايت كرده است كه رسول الله ـ صلّي الله عليه وسلّم ـ فرمود: «هرگاه كسي از شما بميرد، صبحگاهان و شامگاهان جايگاهش (در بهشت يا دوزخ) به او عرضه مي شود و او آن را مشاهده مي كند.» امام قرطبي گفته است: جمهور علما بر اين باوراند كه اين عرضه شدن، در عالم برزخ صورت مي گيرد كه دليلي است بر اثبات عذاب قبر. (فتح الباري: 3/380)

آية دوّم: «و لو تري إذ الظالمون في غمرات الموت و الملائكة باسطوا أيديهم أخرجوا أنفسكم، أليوم تجزون عذاب الهون بما كنتم تقولون علي الله غيرالحقّ و كنتم عن آياته تستكبرون»[انعام: 93]؛ و [شگفت زده شوي] چون بنگري وقتي كه ستمكاران در شدايد و سكرات مرگ باشند و فرشتگان دستان خود را گشاده و دراز كرده اند [و آنان را مي زنند و مي گويند:] جان هايتان را بيرون آوريد. امروز به [سزاي] آنچه به ناحق بر خداوند مي گفتيد و [به سزاي آنكه] از آياتش سركشي مي كرديد، به عذاب خواركننده كيفر داده مي شويد.

امام بخاري از اين آيه نيز بر اثبات عذاب قبر استدلال كرده است، و علامه ابن حجر در فتح الباري شيوة استدلال را اين گونه ذكر كرده كه حضرت ابن عباس دربارة اين آيه گفته است: اين حالت هنگام مرگ پيش مي آيد و «بسط ید» به معناي زدن است و آية ديگر قرآن «فكيف إذا توفّتهم الملائكة يضربون وجوههم و أدبارهم» دليل بر اين مطلب است؛ يعني فرشتگان پس از گرفتن جانشان آنان را شكنجه مي دهند و مي زنند که مراد همان عذاب قبر است.(عثماني، أحكام القرآن: 4/84)

آية سوّم: «سنعذّبهم مرّتين ثم يردّون إلي عذاب غليظ»[توبه: 101]؛ دوبار آنان را عذاب خواهيم كرد، آنگاه به عذابي بزرگ بازگردانده مي شوند.

امام بخاري از اين آيه نيز بر اثبات عذاب قبر استدلال كرده و ابن حجر از حسن بصري نقل كرده است كه وي گفت: مراد از«سنعذّبهم مرّتين»، عذاب در دنيا و در قبر است، و پس از اين دو عذاب به عذاب بزرگ دوزخ گرفتار مي شوند. (فتح الباري: 3/18)

آية چهارم: «يثبّت الله الذين آمنوا بالقول الثّابت في الحيوة الدنيا و في الآخرة»[ابراهيم:27]؛ خداوند مؤمنان را در زندگاني دنيا و در آخرت به سخن استوار، پايدار مي دارد.

امام بخاري در صحيح بخاري از حضرت براء بن عازب روايت كرده است كه رسول خدا ـ صلّي الله عليه وسلّم ـ فرمود: هنگامي كه مؤمن در قبرش گذاشته می شود، آنگاه گواهي می دهد كه هيچ معبودي سزاوار پرستش نيست جز خداوند و اينكه محمّد رسول خداست. پس مراد آية «يثبّت الله الذين آمنوا ...» همين است و دربارة احوال انسان در قبر نازل شده است.

دربارة عذاب قبر آيه هاي بسيار ديگري نيز وجود دارد كه علما از آن بر اثبات عذاب قبر استدلال كرده اند، چنانكه امام قرطبي در كتاب «التذكرة في أحوال الموتي و أمور الآخرة»، علامه ابن قيّم در كتاب «الروح» و علامه سيوطي در «شرح الصدور في أحوال الموتي و القبور» اين آيات را ذكر كرده اند.

کتابنامه:
1. ابن القيّم الجوزيه، شمس الدين ابوعبدالله؛ الروح؛ بيروت: دارالكتب العلميه، 1395.
2. عسقلاني، حافظ احمد بن علي بن حجر؛ فتح الباري؛ قاهره: دارالحديث، 1424هـ./2004م.
3. دهلوي، شاه عبدالعزيز؛ فتاواي عزيزي.
4. سيوطي، جلال الدين؛ شرح الصدور بشرح حال الموتي و القبور؛ دمشق: دار ابن كثير، 1420.
5. عثماني، محمّد شفيع؛ أحكام القرآن جلد 4؛ كراچي: ادارة القرآن و العلوم الاسلاميه، 1413.
6. عثماني، محمّد تقي، تكملة فتح الملهم؛ كراچي: مكتبة دارالعلوم كراچي، 1416.
7. غزالي، ابوحامد محمّد بن محمّد؛ إحياء علوم الدين؛ بيروت: دارالكتاب العربي، 1425.
8. قرطبي، شمس الدين محمّد بن احمد؛ التذكرة في أحوال الموتي و أمور الآخرة؛ دمشق: دار ابن كثير، 1419.
9. لديانوي، محمّد يوسف؛ آپ كي مسائل اور اُنكا حل؛ كراچي: مكتبة لديانوي.

نوشتار بالا، متن خوبی داشت و به قلم یکی از برادران اهل سنت بود و دیدگاه علمای اهل سنت را بیان کرده بود و بنده هم آن را نقل کردم، اما مناسب است که در این پست، حاصل نظر دو نفر از مفسران امامیه درباره آیات مورد استناد در نوشتار پست قبلی، هم ذکر شود تا مخاطبین عزیز با دیدگاه مفسران امامیه درباره آیات مورد اشاره، به طور اجمال آشنا شوند. برای طولانی نشدن متن، تنها نتیجه نظرات را عرض می کنم؛ برای توضیح و تفصیل مطالب، می توانید به کتاب های پی نوشت مراجعه فرمایید. نظرات را به ترتیب آیات ذکر شده در نوشتار قبلی، درج می کنم؛ توجه فرمایید:

نظر استاد مکارم شیرازی و علامه طباطبایی درباره آیات مورد استناد در نوشتار پست قبلی

آیه 1:

النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْها غُدُوًّا وَ عَشِيًّا وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ (غافر/46)
عذاب آنها آتش است كه هر صبح و شام بر آن عرضه مى‏شوند و روزى كه قيامت برپا شود (مى‏فرمايد:) «آل فرعون را در سخت‏ترين عذابها وارد كنيد!»

استاد مکارم می نویسد:
این آیه به خوبى دلالت دارد كه عذاب اول عذاب برزخى است كه بعد از اين دنيا و قبل از قيام قيامت است و كيفيت آن عرضه و نزديكى به آتش دوزخ است، عرضه‏ اى كه هم روح و جان را به لرزه در مى‏ آورد و هم جسم را تحت تاثير قرار مى‏ دهد. (1)

علامه طباطبايى هم اين آيه را دال بر عذاب برزخى دانسته است. (2)

آیه 2:


وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى‏ عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ قالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَ لَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْ‏ءٌ وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لَوْ تَرى‏ إِذِ الظَّالِمُونَ في‏ غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَيْديهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنْتُمْ عَنْ آياتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ (انعام/93)
چه كسى ستمكارتر است از كسى كه دروغى به خدا ببندد، يا بگويد: «بر من، وحى فرستاده شده»، در حالى كه به او وحى نشده است، و كسى كه بگويد: «من نيز همانند آنچه خدا نازل كرده است، نازل مى‏ كنم»؟! و اگر ببينى هنگامى كه (اين) ظالمان در شدايد مرگ فرو رفته‏ اند، و فرشتگان دست ها را گشوده، به آنان مى‏گويند: «جان خود را خارج سازيد! امروز در برابر دروغ هايى كه به خدا بستيد و نسبت به آيات او تكبّر ورزيديد، مجازات خواركننده‏ اى خواهيد ديد»! (به حال آنها تأسف خواهى خورد)

استاد مکارم می نویسد:
از اين آيه استفاده مى‏ شود كه مجازات اينگونه از گناهكاران از همان لحظه جان دادن و مرگ آغاز مى‏ گردد. (3)

علامه طباطبايى هم مراد از اين آيه را عذاب برزخى دانسته است و اینکه آن ستمكاران از روز مرگ و بعد از آن در برزخ، در عذاب خواهند بود.(4)

آیه 3:

وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلى‏ عَذابٍ عَظيمٍ (توبه/101)
و از (ميان) اعراب باديه‏نشين كه اطراف شما هستند، جمعى منافقند و از اهل مدينه (نيز)، گروهى سخت به نفاق پاى بندند. تو آنها را نمى‏ شناسى، ولى ما آنها را مى شناسيم. بزودى آنها را دو بار مجازات مى‏ كنيم (: مجازاتى با رسوايى در دنيا، و مجازاتى به هنگام مرگ) سپس به سوى مجازات بزرگى (در قيامت) فرستاده مى‏ شوند

استاد مکارم می نویسد:
در اينكه عذاب عظيم اشاره به مجازات‏ هاى روز قيامت است شكى نيست، ولى در اينكه، آن دو عذاب ديگر چه نوع عذابى است، در ميان مفسران گفتگو است، و احتمالات متعددى پيرامون آن داده‏ اند ولى بيشتر چنين به نظر مى‏ رسد كه يكى از اين دو عذاب همان مجازات اجتماعى آنها به خاطر رسوايي شان و كشف اسرار دروني شان مى‏ باشد كه به دنبال آن تمام حيثيت اجتماعى خود را از دست مى‏ دهند، و شاهد آن را در آيات گذشته خوانديم، و در بعضى از احاديث نيز آمده كه وقتى كار اين گروه به مراحل خطرناک مى‏ رسيد پيامبر آنها را با نام و نشان معرفى مى‏ كرد، و حتى از مسجد بيرون مى‏ ساخت، و مجازات دوم آنان همان است كه در آيه 50 سوره انفال اشاره شده، آنجا كه مي فرمايد: وَ لَوْ تَرى‏ إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُوا الْمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ ... (هر گاه كافران را به نگامى كه فرشتگان مرگ جان آنها را مى‏ گيرند ببينى كه چگونه به صورت و پشت آنها مى‏ كوبند و مجازات مى‏ كنند، به حال آنها تاسف خواهى خورد). اين احتمال نيز وجود دارد كه مجازات دوم اشاره به ناراحتي هاى درونى و شكنجه‏ هاى روانى بوده باشد كه بر اثر پيروزى همه جانبه مسلمانان، دامن اين گروه را گرفت. (5)

علامه طباطبایی گفته: اقوالی که مفسران در ذیل آیه مطرح کرده اند بدون دلیل است اما اگر به ناچار باید یکی از آنها را برگزینیم، این قول ترجیح دارد که مراد آیه از دو عذاب، قتل و مانند آن در دنیا، و عذاب قبر بعد از دنیا، می باشد. (6)

آیه 4:

يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ وَ يُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمينَ وَ يَفْعَلُ اللَّهُ ما يَشاءُ (ابرهیم/27)
خداوند كسانى را كه ايمان آوردند، به خاطر گفتار و اعتقاد ثابتشان، استوار مى‏ دارد هم در اين جهان، و هم در سراى ديگر! و ستمگران را گمراه مى‏ سازد، (و لطف خود را از آنها بر مى‏ گيرد) خداوند هر كار را بخواهد (و مصلحت بداند) انجام مى ‏دهد.

استاد مکارم با ذکر این عنوان که «آيا منظور از آخرت در آيه اخير، قبر است؟»، می نویسد:
در روايات متعددى مى‏ خوانيم كه خداوند انسان را به هنگام ورود در قبرش در برابر سؤالاتى كه فرشتگان از هويت او مى‏ كنند، بر خط ايمان ثابت نگاه مى‏ دارد و اين است معنى" يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ". در بعضى از اين روايات صريحا كلمه "قبر" آمده است، در حالى كه در بعضى ديگر از روايات چنين مى‏ خوانيم كه شيطان به هنگام مرگ به سراغ افراد با ايمان مى‏ آيد و از چپ و راست براى گمراهى او، به وسوسه مى‏ پردازد اما خداوند اجازه به او نمى‏ دهد كه مؤمن را گمراه كند و اين است معنى يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا ...". قال الصادق عليه السلام ان الشيطان لياتى الرجل‏ من اوليائنا عند موته عن يمينه و عن شماله ليضله عما هو عليه، فيابى اللَّه عز و جل له ذلك قول اللَّه عز و جل يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ. اكثر مفسران- طبق نقل مفسر بزرگ طبرسى در مجمع البيان- همين تفسير را پذيرفته‏ اند. (7)

پی نوشت
------------------------
1- تفسير نمونه، ج‏20، ص: 115
2- الميزان في تفسير القرآن، ج‏17، ص: 335
3- تفسير نمونه، ج‏5، ص: 350
4- الميزان في تفسير القرآن، ج‏7، ص: 284
5- تفسير نمونه، ج‏8، ص: 113
6- الميزان في تفسير القرآن، ج‏9، ص: 376
7- تفسير نمونه، ج‏10، ص: 338

این آیه شاید منظور عذاب دنیا و آخرت است
سنعذّبهم مرّتين ثم يردّون إلي عذاب غليظ»[توبه: 101]

عذاب دنیا و بعد عذاب روز قیامت و بعد عذاب جهنم

victoryone;566964 نوشت:
این آیه شاید منظور عذاب دنیا و آخرت است
سنعذّبهم مرّتين ثم يردّون إلي عذاب غليظ»[توبه: 101]

عذاب دنیا و بعد عذاب روز قیامت و بعد عذاب جهنم

النّار يعرضون عليها غُدوّاً و عشيّاً و يوم تقوم الساعة أدخلوا آل فرعون أشدّ العذاب»[غافر:46]

سلام

اگر به این ایه بیشتر توجه شود موضوع حل میشود چون در قیامت ، بهشت و دوزخ زمین مسطح میگردد و صبح و شامی نداریم چون خورسیدی نیست پس منظور عالم برزخ است که هنوز خورشید و زمین کروی وجود دارد .

مُتَّكِئِینَ فِیهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا یرَوْنَ فِیهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِیرًا«الإنسان/13»
در آن [بهشت] بر تختها[ی خویش] تکیه زنند در آنجا نه آفتابی بینند و نه سرمایی

وَیوْمَ نُسَیرُ الْجِبَالَ وَتَرَى الْأَرْضَ بَارِزَةً وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا«الکهف/47»
و [یاد کن] روزی را که کوهها را به حرکت درمی‏آوریم و زمین را آشکار [و صاف] می‏بینی و آنان را گرد می‏آوریم و هیچ یک را فرو گذار نمی‏کنیم

به نام خدا
با سلام
به نظرم با توجه به تفاسیری که دیدم و تفکری که در آیات کردم عالم برزخ احتمالا همان عالم قبر است
ظاهرا علامه طباطبایی میفرمایند عالم برزخ در همین زمین جریان دارد
و احتمالا یکی از بهترین آیاتی که به عذاب قبر اشاره می کند این است :
حتی اذا جاء احدهم الموت قال رب ارجعون ، لعلی اعمل صالحا فیما ترکت کلا انها کلمه هو قائلها و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون
سوره مومنون آیه 99 و 100
ترجمه ( زمانی که مرگ کسی از گنهکاران فرا میرسد میگوید خدایا مرا بازگردان ، شاید در برابر آنچه کوتاهی کردم عمل صالحی انجام دهم ، چنین نیست ! این تنها سخنی است که میگوید ، در پی مرگشان برزخی ( عذاب قبری ) است تا روزی که برانگیخته میشوند

فتا 1;567014 نوشت:
النّار يعرضون عليها غُدوّاً و عشيّاً و يوم تقوم الساعة أدخلوا آل فرعون أشدّ العذاب»[غافر:46]

سلام

اگر به این ایه بیشتر توجه شود موضوع حل میشود چون در قیامت ، بهشت و دوزخ زمین مسطح میگردد و صبح و شامی نداریم چون خورسیدی نیست پس منظور عالم برزخ است که هنوز خورشید و زمین کروی وجود دارد .

مُتَّكِئِینَ فِیهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا یرَوْنَ فِیهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِیرًا«الإنسان/13»
در آن [بهشت] بر تختها[ی خویش] تکیه زنند در آنجا نه آفتابی بینند و نه سرمایی

وَیوْمَ نُسَیرُ الْجِبَالَ وَتَرَى الْأَرْضَ بَارِزَةً وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا«الکهف/47»
و [یاد کن] روزی را که کوهها را به حرکت درمی‏آوریم و زمین را آشکار [و صاف] می‏بینی و آنان را گرد می‏آوریم و هیچ یک را فرو گذار نمی‏کنیم

ولی خدا در قرآن صبح و شام در بهشت سخن گفته است

victoryone;567183 نوشت:
ولی خدا در قرآن صبح و شام در بهشت سخن گفته است

سلام

لطف کنید ایاتش را بیاورید ؟

victoryone;566964 نوشت:
این آیه شاید منظور عذاب دنیا و آخرت است
سنعذّبهم مرّتين ثم يردّون إلي عذاب غليظ»[توبه: 101]

عذاب دنیا و بعد عذاب روز قیامت و بعد عذاب جهنم

سلام.

آیات دیگری که در جواب بود چطور؟

غافر 96
انعام 43
ابراهیم 27

موفق باشید.

فتا 1;567203 نوشت:
سلام

لطف کنید ایاتش را بیاورید ؟

آیه 62 سوره مریم

width: 100%

[TD="class: QuranFarsi width: 49%"]
[/TD]
[TD="class: QuranEnglish width: 2%"] [/TD]
[TD="class: QuranArabic width: 49%"]لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا إِلَّا سَلَامًا وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَعَشِيًّا ﴿۶۲﴾
[/TD]

در آنجا سخن بيهوده‏اى نمى‏شنوند جز درود و روزى‏شان صبح و شام در آنجا [آماده] است (۶۲)

AmirOmidvar;567212 نوشت:
سلام.

آیات دیگری که در جواب بود چطور؟

غافر 96
انعام 43
ابراهیم 27

موفق باشید.

در این آیات صریحا صحبت نشده است و یک نتیجه گیری شخصی است

victoryone;567239 نوشت:
در این آیات صریحا صحبت نشده است و یک نتیجه گیری شخصی است

سلام مجدد. فکر نمیکنم نتیجه گیری شخصی باشد.. بهرحال تفسیر و یا نتیجه دیگری میشود از این آیات گرفت؟

مقدار مختصری سرچ انجام دادم، مطلب زیر را یافتم، که از آیات دیگری در اثبات این قضیه استفاده کرده:

باید توجه کنیم که منظور از قبر، مکان فیزیکی ای نیست که میت را در آن قرار می دهیم. بلکه عالم قبر، همان عالم برزخ است که آیات متعددی در قرآن اصل وجود آن را قطعی می کند.
دلیل بر وجود چنین جهانى كه گاهى از آن تعبیر به" عالم قبر" و یا" عالم ارواح" مى‏شود از طریق ادله نقلیه است آیات متعددى از قرآن مجید داریم كه بعضى ظهور و بعضى صراحت در این معنى دارد.
«وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى‏ یَوْمِ یُبْعَثُونَ؛[مومنون/۱۰۰] پیش روى آنها (عالم) برزخ است تا روزى كه برانگیخته شوند.»
ظاهر در وجود چنین عالمى است، ... تعبیر به" إِلى‏ یَوْمِ یُبْعَثُونَ" (تا روز رستاخیز) دلیل بر این است كه این برزخ در میان دنیا و آخرت قرار گرفته . از آیاتى كه" صریحا" وجود چنین جهانى را اثبات مى‏ كند آیات مربوط به حیات شهیدان است مانند:
«وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ؛[آل عمران/۱۶۹] هرگز گمان نكن كسانى كه در راه خدا كشته شدند مردگانند آنها زنده ‏اند و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏ شوند»
... نه تنها در مورد مؤمنان عالی مقامى همچون شهیدان جهان برزخ وجود دارد بلكه درباره كفار طغیانگرى همچون فرعون و یارانش نیز وجود برزخ صریحا در آیه ۴۶ سوره مؤمن آمده است:
«النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْها غُدُوًّا وَ عَشِیًّا وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ؛[مومن/۴۶] " آنها (فرعون و یارانش) هر صبح و شام در برابر آتش قرار مى‏ گیرند و به هنگامى كه روز قیامت بر پا مى‏ گردد فرمان داده مى‏شود آل فرعون را در شدیدترین كیفرها وارد كنید.»[۱]

اما درباره احوال کسانی که وارد عالم قبر می شوند، به چند آیه می توان اشاره کرد:
«الَّذینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَیِّبینَ یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْكُمْ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ؛[نحل/۳۲] همانها كه فرشتگان (مرگ) روحشان را مى‏ گیرند در حالى كه پاك و پاكیزه ‏اند به آنها مى ‏گویند: «سلام بر شما! وارد بهشت شوید به خاطر اعمالى كه انجام مى ‏دادید!»
«الَّذینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمی‏ أَنْفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ ما كُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ بَلى‏ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ * فَادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدینَ فیها فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرینَ؛[نحل، آیات ۲۸-۲۹] همانها كه فرشتگان (مرگ) روحشان را مى ‏گیرند در حالى كه به خود ظلم كرده بودند! در این موقع آنها تسلیم مى‏شوند (و بدروغ مى‏گویند:) ما كار بدى انجام نمى‏ دادیم! آرى، خداوند به آنچه انجام مى‏ دادید عالم است. (به آنها گفته مى‏شود:) اكنون از درهاى جهنم وارد شوید در حالى كه جاودانه در آن خواهید بود! چه جاى بدى است جایگاه مستكبران!»
«فَكَیْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ؛[محمد/۲۷] حال آنها چگونه خواهد بود هنگامى كه فرشتگان (مرگ) بر صورت و پشت آنان مى‏زنند و جانشان را مى‏گیرند؟»

آیات دیگری نیز می تواند بیانگر شب اول قبر باشد، که علم ما به آن احاطه ندارد. مثلا در حدیثی آیه ذیل مربوط به عالم قبر دانسته شده است:
«وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْكاً؛[طه/۱۲۴] و هر كس از یاد من روى گردان شود، زندگى (سخت و) تنگى خواهد داشت.»

متن حدیث به این شرح است: حضرت علی (ع) می فرمایند: و همانا آن زندگى سخت و دشوارى كه خداوند دشمن خود را از آن بیم داده عذاب قبر است، كه خداوند بر كافر نودونه اژدها مسلّط كند كه گوشت بدنش را بدندان گزند، و استخوانش را بشكنند، و پیوسته بر سر او در آمد و شدند (او را پایمال كنند) تا روزى كه از قبر برانگیخته شود، كه اگر یكى از آن اژدهاها در زمین بدمد هرگز زمین زراعتى نرویاند.[۲]

توضیح بیشتر درباره عالم قبر را باید از روایات دریافت نمود، به عنوان نمونه در روایت فوق، توصیفات دیگری درباره عالم قبر وجود دارد:
« اى بندگان خدا! از مرگ و بیهوشى و رنجهاى جان كندن بهراسید، و ساز و برگ آن را فراهم كنید كه مرگ بطور ناگهانى با یكى از دو چیز بزرگ بسراغ شما خواهد آمد: (خیر یا شر) ... بندگان خدا! آن كس كه آمرزیده نشده پس از مردن چیزى دشوارتر از آن در پیش دارد و آن قبر است، پس از تنگى و فشار و تاریكى و تنهائى آن بیم دارید، قبر هر روز مى‏گوید: من خانه تنهائى‏ام، خانه خاكى‏ام، من خانه وحشتم، من خانه كرمها و گزندگانم، قبر یا باغى از باغهاى بهشت، یا چاهى از چهاههاى دوزخ است. بنده مؤمن چون بخاك سپرده شود زمین باو گوید: آفرین، خوش آمدى، تو از جمله كسانى هستى كه دوست داشتم بر پشت من راه رود، حال كه تو را در بر گرفتم خواهى دانست كه چگونه با تو عمل مى‏كنم! پس تا آنجا كه چشم كار مى‏كند براى او گشاده گردد. و كافر چون بخاك سپرده شودزمین باو گوید: تو را آفرین و خوشامد مباد، تو از دشمن‏ترین كسانى هستى كه دوست نداشتم بر پشت من راه رود، حال كه تو را در بر گرفتم خواهى دانست كه چگونه با تو عمل مى‏كنم! پس چنان او را بفشارد كه استخوانهاى پهلویش بهم برخورد. و همانا آن زندگى سخت و دشوارى كه خداوند دشمن خود را از آن بیم داده عذاب قبر است، كه خداوند بر كافر نودونه اژدها مسلّط كند كه گوشت بدنش را بدندان گزند، و استخوانش را بشكنند، و پیوسته بر سر او در آمد و شدند (او را پایمال كنند) تا روزى كه از قبر برانگیخته شود، كه اگر یكى از آن اژدهاها در زمین بدمد هرگز زمین زراعتى نرویاند.»[۳]

[۱]. تفسیر نمونه، ج‏۱۴، ص: ۳۱۷.
[۲]. أمالی المفید، ص: ۲۶۵.
[۳]. أمالی المفید، ص: ۲۶۵.

منبع: http://www.soalcity.ir/node/31

موفق باشید.

AmirOmidvar;567271 نوشت:
:
«وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ؛[آل عمران/۱۶۹] هرگز گمان نكن كسانى كه در راه خدا كشته شدند مردگانند آنها زنده ‏اند و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏ شوند»

سلام

در مورد این آیه شاید شما درست می گویید ولی در مورد دو آیه ای که گفتم که در روز قیامت کافران می گویند ساعتی در دنیا بیشتر نبودیم و از خوابگاه ما بیدار شدیم ( در مورد کافران )

آن دو آیه که من می گویم چی هستن خب ؟

این فقط ادعای شیعه نیست بلکه اهل سنت هم به ان اعتقاد دارند ودلیل انهم گفته خود پیامبر است میتوانید از یک عالم واقعا راست گو ودرست کار اهل سنت بپرسید

victoryone;567277 نوشت:
سلام

در مورد این آیه شاید شما درست می گویید ولی در مورد دو آیه ای که گفتم که در روز قیامت کافران می گویند ساعتی در دنیا بیشتر نبودیم و از خوابگاه ما بیدار شدیم ( در مورد کافران )

آن دو آیه که من می گویم چی هستن خب ؟

سلام مجدد.

نمیدانم کدام آیات را میگویید. (چیزی در تاپیک ندیدم)

ولی اینکه در قیامت از کافران پرسیده میشود و میگویند ساعتی در دنیا بیشتر نبودیم و ... تفسیری که میکنند این است که دچار فراموشی شده اند و عذاب ها و عالم قبر و برزخ و ... را فراموش کردند.

جنس برزخ، مانند جنس قیامت نیست که در آن انسان محشور شود، یعنی جسم در برزخ و قبر و ... وجود ندارد، و در قیامت جسم محشور می شود.

در واقع جنس برزخ، و عالم قبر و ... مشابه عالم "خواب" است. البته نه دقیقا آن، ولی چیزی شبیه به آن

چطور شما خواب که میبینید، صبح که بیدار میشوید اصلا یادتان نیست چه خوابی دیدید...

ولی بسیاری از خوابها هستند که در آن انسان عذاب میشود و ..

البته گفتم، دقیقا مثل خواب نیست، شاید و البته بسیار قوی تر از خواب است. اما جنسش شبیه است..

یکی از دلیل فراموشی هم، هولناکی روز قیامت گفته شده است.

والله اعلم

موفق باشید.

mahdihg;567280 نوشت:
این فقط ادعای شیعه نیست بلکه اهل سنت هم به ان اعتقاد دارند ودلیل انهم گفته خود پیامبر است میتوانید از یک عالم واقعا راست گو ودرست کار اهل سنت بپرسید

سلام.
فکر نمیکنم منظور استارتر محترم تاپیک، این باشد که فقط شیعه چنین ادعایی دارد.

استنباطی که من از سئوال کردم، بحث علمی است، یعنی خواست این است که دلایل وجود عالم قبر از قرآن بیان شود.. حال چه شیعه، چه سنی. اینکه علم ما زیاد تر شود مراد است.

موفق باشید.

AmirOmidvar;567284 نوشت:
سلام.
فکر نمیکنم منظور استارتر محترم تاپیک، این باشد که فقط شیعه چنین ادعایی دارد.
استنباطی که من از سئوال کردم، بحث علمی است، یعنی خواست این است که دلایل وجود عالم قبر از قرآن بیان شود.. حال چه شیعه، چه سنی. اینکه علم ما زیاد تر شود مراد است.
موفق باشید.

سلام

بنده هم منظورم این نبود که ایشان چنین ادعایی مطرح کرده اند بلکه خواستم با توجه به ظاهر نوشتارشان به دو سؤال به طور همزمان پاسخ دهم:

1- آیا تنها شیعه چنین ادعایی دارد؟
2- آیات مورد استناد کدام است؟

پاسخ هر دو پرسش را در پاسخ های آغازین عرض کردم.

-------------------------------------

mahdihg;567280 نوشت:
این فقط ادعای شیعه نیست بلکه اهل سنت هم به ان اعتقاد دارند ودلیل انهم گفته خود پیامبر است میتوانید از یک عالم واقعا راست گو ودرست کار اهل سنت بپرسید
سلام
نظر علمای بزرگ اهل سنت در پاسخ اول (پست #3) ذکر شد.

AmirOmidvar;567212 نوشت:
آیات دیگری که در جواب بود چطور؟ ... ابراهیم 27
سلام
بنده همه آیات مورد استناد در این موضوع را ذکر نکردم و تنها چند نمونه را نقل کردم. آیه 27 سوره ابراهیم را هم در اینجا #5 ذکر کرده ام.

----------------------------

tamahdi69;567121 نوشت:
و احتمالا یکی از بهترین آیاتی که به عذاب قبر اشاره می کند این است :
حتی اذا جاء احدهم الموت قال رب ارجعون ، لعلی اعمل صالحا فیما ترکت کلا انها کلمه هو قائلها و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون
سوره مومنون آیه 99 و 100
ترجمه ( زمانی که مرگ کسی از گنهکاران فرا میرسد میگوید خدایا مرا بازگردان ، شاید در برابر آنچه کوتاهی کردم عمل صالحی انجام دهم ، چنین نیست ! این تنها سخنی است که میگوید ، در پی مرگشان برزخی ( عذاب قبری ) است تا روزی که برانگیخته میشوند

حَتَّى إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ
لَعَلِّي أَعْمَلُ صالِحاً فيما تَرَكْتُ كَلاَّ إِنَّها كَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى‏ يَوْمِ يُبْعَثُونَ (مؤمنون/99و100)
(آنها هم چنان به راه غلط خود ادامه مى‏ دهند) تا زمانى كه مرگ يكى از آنان فرارسد، مى‏ گويد: «پروردگار من! مرا بازگردانيد!
شايد در آنچه ترک كردم (و كوتاهى نمودم) عمل صالحى انجام دهم!» (ولى به او مى‏ گويند:) چنين نيست! اين سخنى است كه او به زبان مى‏ گويد (و اگر بازگردد، كارش همچون گذشته است!) و پشت سر آنان برزخى است تا روزى كه برانگيخته شوند!


این آیه صراحت خیلی خوبی در اثبات عالم برزخ که فاصله بین دنیا تا قیامت است دارد. فاصله بین دنیا تا قیامت هم همین عالم قبر است بنابراین برزخ چیزی جز عالم قبر نخواهد بود.

victoryone;567183 نوشت:
ولی خدا در قرآن صبح و شام در بهشت سخن گفته است

فتا 1;567203 نوشت:
لطف کنید ایاتش را بیاورید ؟

victoryone;567237 نوشت:
آیه 62 سوره مریم

width: 100%

[TD="class: QuranFarsi width: 49%"][/TD]
[TD="class: QuranEnglish width: 2%"][/TD]
[TD="class: QuranArabic width: 49%"]لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا إِلَّا سَلَامًا وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَعَشِيًّا ﴿۶۲﴾[/TD]

سلام
استدلال به آیه 46 غافر برای اثبات عذاب قبر، بر محور واژه صبح و شام نیست که حالا بپرسیم آیا در بهشت هم صبح و شام داریم یا نداریم؟! یک بار دیگر به متن آیه دقت بفرمایید:


النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْها غُدُوًّا وَ عَشِيًّا وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ (غافر/46)
عذاب آنها آتش است كه هر صبح و شام بر آن عرضه مى‏ شوند و روزى كه قيامت برپا شود (مى‏ فرمايد:) «آل فرعون را در سخت‏ ترين عذاب ها وارد كنيد!»

می فرماید: صبح و شام عذاب بر فرعونیان عرضه می شود، و روز قیامت هم به عذاب شدیدتر وارد می شوند! این یعنی صحبت از دو مرحله است: یکی که خودش تصریح می کند روز قیامت است و بعدا واقع خواهد شد، و دیگری که قبل از قیامت است و شامل عرضه صبحگاهان و شامگاهان آتش بر فوعونیان است. این مرحله چه موقع است؟ خود قیامت؟ نه، چون قیامت را خودش تصریح کرد و گفت وقتی برپا می شود آنها را به عذاب شدیدتر از عذاب قبلی داخل می کنیم، پس منظور مرحله قبل از قیامت است. در دنیا هم که نبوده چون چنین چیزی در خود دنیا برای آنها رخ نداده. پس معنایی جز عالم برزخ _که همان عالم قبر است_ نخواهد داشت.

صدیقین;567716 نوشت:
سلام
استدلال به آیه 46 غافر برای اثبات عذاب قبر، بر محور واژه صبح و شام نیست که حالا بپرسیم آیا در بهشت هم صبح و شام داریم یا نداریم؟! یک بار دیگر به متن آیه دقت بفرمایید:

النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْها غُدُوًّا وَ عَشِيًّا وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ (غافر/46)
عذاب آنها آتش است كه هر صبح و شام بر آن عرضه مى‏ شوند و روزى كه قيامت برپا شود (مى‏ فرمايد:) «آل فرعون را در سخت‏ ترين عذاب ها وارد كنيد!»

می فرماید: صبح و شام عذاب بر فرعونیان عرضه می شود، و روز قیامت هم به عذاب شدیدتر وارد می شوند! این یعنی صحبت از دو مرحله است: یکی که خودش تصریح می کند روز قیامت است و بعدا واقع خواهد شد، و دیگری که قبل از قیامت است و شامل عرضه صبحگاهان و شامگاهان آتش بر فوعونیان است. این مرحله چه موقع است؟ خود قیامت؟ نه، چون قیامت را خودش تصریح کرد و گفت وقتی برپا می شود آنها را به عذاب شدیدتر از عذاب قبلی داخل می کنیم، پس منظور مرحله قبل از قیامت است. در دنیا هم که نبوده چون چنین چیزی در خود دنیا برای آنها رخ نداده. پس معنایی جز عالم برزخ _که همان عالم قبر است_ نخواهد داشت.

ولی آیه ای که من گفتم در مورد بهشت است

victoryone;567769 نوشت:
ولی آیه ای که من گفتم در مورد بهشت است
دوست خوب، پاسختان را دادم؛ متنی که از بنده نقل کرده اید را دوباره بخوانید:
صدیقین;567716 نوشت:
استدلال به آیه 46 غافر برای اثبات عذاب قبر، بر محور واژه صبح و شام نیست که حالا بپرسیم آیا در بهشت هم صبح و شام داریم یا نداریم؟! یک بار دیگر به متن آیه دقت بفرمایید:

النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْها غُدُوًّا وَ عَشِيًّا وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ (غافر/46)
عذاب آنها آتش است كه هر صبح و شام بر آن عرضه مى‏ شوند و روزى كه قيامت برپا شود (مى‏ فرمايد:) «آل فرعون را در سخت‏ ترين عذاب ها وارد كنيد!»

می فرماید: صبح و شام عذاب بر فرعونیان عرضه می شود، و روز قیامت هم به عذاب شدیدتر وارد می شوند! این یعنی صحبت از دو مرحله است: یکی که خودش تصریح می کند روز قیامت است و بعدا واقع خواهد شد، و دیگری که قبل از قیامت است و شامل عرضه صبحگاهان و شامگاهان آتش بر فوعونیان است. این مرحله چه موقع است؟ خود قیامت؟ نه، چون قیامت را خودش تصریح کرد و گفت وقتی برپا می شود آنها را به عذاب شدیدتر از عذاب قبلی داخل می کنیم، پس منظور مرحله قبل از قیامت است. در دنیا هم که نبوده چون چنین چیزی در خود دنیا برای آنها رخ نداده. پس معنایی جز عالم برزخ _که همان عالم قبر است_ نخواهد داشت.

آیه سوره مریم که شما نقل کرده اید، ارتباطی با بحث ندارد! شما می فرمایید بنابر آیه مورد نظر از سوره مریم، در بهشت صبح و شام هم هست! فرض کنیم باشد! خب، این چه ربطی به بحث ما دارد؟! بنده کجا گفته ام صبح و شام در آیه 46 غافر دلیل بر اثبات عذاب برزخی است؟!

صدیقین;568162 نوشت:
دوست خوب، پاسختان را دادم؛ متنی که از بنده نقل کرده اید را دوباره بخوانید:

آیه سوره مریم که شما نقل کرده اید، ارتباطی با بحث ندارد! شما می فرمایید بنابر آیه مورد نظر از سوره مریم، در بهشت صبح و شام هم هست! فرض کنیم باشد! خب، این چه ربطی به بحث ما دارد؟! بنده کجا گفته ام صبح و شام در آیه 46 غافر دلیل بر اثبات عذاب برزخی است؟!

در جواب فتا 1 که گفت صبح و شام در بهشت نیست لطفا پست های اولی ببینید

جناب محمدی پست های قبلی هم ببین

حرف شما را تقریبا قبلی ها زدند

پرسش:
چند آیه قرآنی که به عذاب برزخی یا عذاب قبر اشاره داشته باشد، را بیان نمایید.

پاسخ:
چند آیه را به عنوان نمونه بیان می‌کنم:
ـ آیه 1:
«النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْها غُدُوًّا وَ عَشِيًّا وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ»؛ عذاب آن ها آتش است كه هر صبح و شام بر آن عرضه مى‏‌شوند و روزى كه قيامت برپا شود (مى‏‌فرمايد:) «آل فرعون را در سخت‏‌ترين عذاب ها وارد كنيد!.(1)

استاد مکارم می‌نویسد: این آیه به خوبى دلالت دارد كه عذاب اول عذاب برزخى است كه بعد از اين دنيا و قبل از قيام قيامت است و كيفيت آن عرضه و نزديكى به آتش دوزخ است، عرضه‌اى كه هم روح و جان را به لرزه در مى‌آورد و هم جسم را تحت تاثير قرار مى‏‌دهد.(2)؛ علامه طباطبايى هم اين آيه را دال بر عذاب برزخى دانسته است.(3)

ـ آیه 2:
«وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى‏ عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ قالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَ لَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْ‏ءٌ وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لَوْ تَرى‏ إِذِ الظَّالِمُونَ في‏ غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَيْديهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنْتُمْ عَنْ آياتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ»؛ چه كسى ستمكارتر است از كسى كه دروغى به خدا ببندد، يا بگويد: «بر من، وحى فرستاده شده»، در حالى كه به او وحى نشده است، و كسى كه بگويد: «من نيز همانند آن چه خدا نازل كرده است، نازل مى‏‌كنم»؟! و اگر ببينى هنگامى كه (اين) ظالمان در شدايد مرگ فرو رفته‏ اند، و فرشتگان دست‌ها را گشوده، به آنان مى‏‌گويند: «جان خود را خارج سازيد! امروز در برابر دروغ‌هايى كه به خدا بستيد و نسبت به آيات او تكبّر ورزيديد، مجازات خواركننده‏‌اى خواهيد ديد»!.(4) (به حال آن ها تأسف خواهى خورد)
استاد مکارم می نویسد: از اين آيه استفاده مى‏‌شود كه مجازات اين گونه از گناهكاران از همان لحظه جان دادن و مرگ آغاز مى‌گردد.(5)
علامه طباطبايى هم مراد از اين آيه را عذاب برزخى دانسته است و این که آن ستمكاران از روز مرگ و بعد از آن در برزخ، در عذاب خواهند بود.(6)

ـ آیه 3:
«وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلى‏ عَذابٍ عَظيمٍ»؛ و از (ميان) اعراب باديه‏‌نشين كه اطراف شما هستند، جمعى منافقند و از اهل مدينه (نيز)، گروهى سخت به نفاق پاى بندند. تو آن ها را نمى‏‌شناسى، ولى ما آن ها را مى‌شناسيم. به زودى آن ها را دو بار مجازات مى‏‌كنيم (: مجازاتى با رسوايى در دنيا، و مجازاتى به هنگام مرگ) سپس به سوى مجازات بزرگى (در قيامت) فرستاده مى‌شوند.(7)

ـ استاد مکارم می‌نویسد:
در اين كه عذاب عظيم اشاره به مجازات‏ هاى روز قيامت است شكى نيست، ولى در اين كه، آن دو عذاب ديگر چه نوع عذابى است، در ميان مفسران گفتگو است، و احتمالات متعددى پيرامون آن داده‏‌اند ولى بيشتر چنين به نظر مى‌رسد كه يكى از اين دو عذاب همان مجازات اجتماعى آن ها به خاطر رسوايي شان و كشف اسرار دروني شان مى‌باشد كه به دنبال آن تمام حيثيت اجتماعى خود را از دست مى‌ دهند، و شاهد آن را در آيات گذشته خوانديم، و در بعضى از احاديث نيز آمده كه وقتى كار اين گروه به مراحل خطرناک مى‌رسيد پيامبر آن ها را با نام و نشان معرفى مى‌كرد، و حتى از مسجد بيرون مى‌ساخت، و مجازات دوم آنان همان است كه در آيه 50 سوره انفال اشاره شد.
آن جا كه مي‌فرمايد: «وَ لَوْ تَرى‏ إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُوا الْمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ ...»؛ هر گاه كافران را به نگامى كه فرشتگان مرگ جان آن ها را مى‌گيرند ببينى كه چگونه به صورت و پشت آن ها مى‏‌كوبند و مجازات مى‏‌كنند، به حال آن ها تاسف خواهى خورد. اين احتمال نيز وجود دارد كه مجازات دوم اشاره به ناراحتي‌هاى درونى و شكنجه‏‌هاى روانى بوده باشد كه بر اثر پيروزى همه جانبه مسلمانان، دامن اين گروه را گرفت.(8)
علامه طباطبایی گفته: اقوالی که مفسران در ذیل آیه مطرح کرده‌اند بدون دلیل است اما اگر به ناچار باید یکی از آن ها را برگزینیم، این قول ترجیح دارد که مراد آیه از دو عذاب، قتل و مانند آن در دنیا، و عذاب قبر بعد از دنیا، می‌‌باشد.(9)

ـ آیه 4:
«يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ وَ يُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمينَ وَ يَفْعَلُ اللَّهُ ما يَشاءُ»؛ خداوند كسانى را كه ايمان آوردند، به خاطر گفتار و اعتقاد ثابتشان، استوار مى‏‌دارد هم در اين جهان، و هم در سراى ديگر! و ستمگران را گمراه مى‌سازد، (و لطف خود را از آنها بر‌مى‏‎گيرد) خداوند هر كار را بخواهد (و مصلحت بداند) انجام مى‌‏دهد.(10)
استاد مکارم با ذکر این عنوان که «آيا منظور از آخرت در آيه اخير، قبر است؟»، می‌نویسد: در روايات متعددى مى‏‌خوانيم كه خداوند انسان را به هنگام ورود در قبرش در برابر سؤالاتى كه فرشتگان از هويت او مى‌كنند، بر خط ايمان ثابت نگاه مى‏‌دارد و اين است معنى« يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ». در بعضى از اين روايات صريحا كلمه "قبر" آمده است، در حالى كه در بعضى ديگر از روايات چنين مى‌خوانيم كه شيطان به هنگام مرگ به سراغ افراد با ايمان مى‌آيد و از چپ و راست براى گمراهى او، به وسوسه مى‌پردازد اما خداوند اجازه به او نمى‌دهد كه مؤمن را گمراه كند و اين است معنى«يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا ...».
قال الصادق (عليه السلام) ان الشيطان لياتى الرجل‏ من اوليائنا عند موته عن يمينه و عن شماله ليضله عما هو عليه، فيابى اللَّه عز و جل له ذلك قول اللَّه عز و جل يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ».

اكثر مفسران- طبق نقل مفسر بزرگ طبرسى در مجمع البيان- همين تفسير را پذيرفته‌اند. (11)

ـــــــــــــ
(1) غافر/ 46.
(2) تفسير نمونه، ج ‏20، ص 115.
(3) الميزان في تفسير القرآن، ج‏17، ص 335.
(4)انعام/ 93.
(5) تفسير نمونه، ج ‏5، ص 350.
(6) الميزان في تفسير القرآن، ج ‏7، ص 284.
(7) توبه/ 101.
(8) تفسير نمونه، ج ‏8، ص 113.
(9) الميزان في تفسير القرآن، ج ‏9، ص 376.
(10) ابرهیم/ 27.
(11) تفسير نمونه، ج ‏10، ص 338.

موضوع قفل شده است