جمع بندی درخواست حدیث درباره ی عمل جراحی

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
درخواست حدیث درباره ی عمل جراحی
سلام، خسته نباشید حدیثی درباره ی  جراحی های درمانی نه زیبایی سرچ میکردم با سایتتون آشنا شدم میخواستم بدونم حدیثی از ائمه اطهار علیهم السلام درباره عمل های جراحی( در صورتی که در طب اسلامی درمان وجود نداره)داریم یا نه؟
با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد میقات
میخواستم بدونم حدیثی از ائمه اطهار علیهم السلام درباره عمل های جراحی( در صورتی که در طب اسلامی درمان وجود نداره)داریم یا نه؟
با سلام و درود با جستجوی وسیعی که انجام دادم فقط توانستم حدیث ذیل را پیدا کنم: وَ عَنْهُ [عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ] ع:‏ «إِنَّ قَوْماً مِنَ الْأَنْصَارِ قَالُوا لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ لَنَا جَاراً اشْتَكَى بَطْنَهُ أَ فَتَأْذَنُ لَنَا أَنْ نُدَاوِيَهُ قَالَ بِمَا ذَا تُدَاوُونَهُ قَالُوا يَهُودِيٌّ هَاهُنَا يُعَالِجُ مِنْ هَذِهِ الْعِلَّةِ قَالَ بِمَا ذَا قَالُوا بِشَقِ‏ الْبَطْنِ‏ فَيَسْتَخْرِجُ مِنْهُ شَيْئاً فَكَرِهَ ذَلِكَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَعَاوَدُوهُ مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلَاثاً فَقَالَ افْعَلُوا مَا شِئْتُمْ فَدَعَوُا الْيَهُودِيَّ فَشَقَّ بَطْنَهُ وَ نَزَعَ مِنْهُ رَجْرَجاً كَثِيراً ثُمَّ غَسَلَ بَطْنَهُ ثُمَّ خَاطَهُ وَ دَاوَاهُ فَصَحَّ وَ أُخْبِرَ النَّبِيُّ ص فَقَالَ إِنَّ الَّذِي خَلَقَ الْأَدْوَاءَ جَعَلَ لَهَا دَوَاءً وَ إِنَّ خَيْرَ الدَّوَاءِ الْحِجَامَةُ وَ الْفِصَادُ وَ الْحَبَّةُ السَّوْدَاءُ يَعْنِي الشُّونِيزَ» امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: عده ‌ای از انصار به پیامبر (صلی الله علیه و آله) عرض کردند ای رسول خدا، ما همسایه ای داریم که شکم درد دارد. آیا اجازه می دهید تا مداوایش کنیم؟ فرمودند: به چه چیزی او را درمان می کنید؟ گفتند: طبیبی یهودی هست که این بیماری را درمان می کند. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: با چه درمان می کند؟ گفتند: با پاره کردن شکم و چیزی از شکم بیرون می آورد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) کراهت داشتند از این کار. دو مرتبه آمدند و اصرار کردند که می خواهیم درمان کنیم. بار سوم پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمودند: هر کاری می خواهید بکنید. یهودی آمد و شکم را پاره کرد و موادی را خارج کرد و سپس شکم را شست و دوخت. سپس درمان کرد و خوب شد. به پیامبر(صلی الله علیه و آله) خبر دادند. فرمودند: خداوندی که بیماری ها را خلق کرده، دارو و درمانی برای آن ها قرار داده است. ولی بهترین درمان، حجامت و فصد و سیاه دانه است. (دعائم الإسلام، ج ‏2، ص 143؛ بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج ‏59، ص 73)  
تحلیل روایت   جناب حجة الاسلام تبریزیان که در طب قدیم، متبحر و صاحب نظر هستند، در باره این روایت می گویند: در آن زمان عمل جراحی صورت می گرفت که ظاهرا آپاندیس بوده است. در این روایت، پیامبر(صلی الله علیه و آله) مسئله عمل جراحی را نپذیرفتند ولی اجازه دادند و سپس بهترین درمان را بیان کردند. احتمال دارد که در آن زمان به خاطر پیشرفته نبودن نپذیرفتند؛ و احتمال دیگر این است که کلا عمل جراحی خوب نباشد؛ که همین احتمال دوم قوی تر است، مثلا درمان آپاندیس نیاز به عمل و جراحی ندارد. خیلی از بیماری ها این گونه است. درعمل جراحی دو کار صورت می گیرد که یکی خارج کردن خون محل است که با بریدن صورت می گیرد، و کار دیگر جدا کردن عضو است. ولی در حقیقت، درمان همان خارج کردن خون است؛ این همان حجامت است. حجامت باعث خارج شدن خون می شود. پیامبر (صلی الله علیه و آله) مسئله عمل جراحی را کراهت داشتند، ولی پس از اصرار اجازه دادند. ولی پس از بهبودی فرمودند: درمان بهتر هم بود. اقرار فرمودند که این هم درمان است ولی بهترین درمان نیست. جایگزین عمل جراحی، فصد و حجامت است.(سایت مدرسه فقاهت، «درس طب در روایات»، استاد تبریزیان، 93/10/30)  
  بررسی اعتبار روایت   سند این روایت تمام نیست لذا از نظر سندی، در رتبه روایات ضعیف است. این روایت را فقط «دعائم الاسلام» نقل کرده و «بحار الانوار» هم از او آورده است. این روایت در هیچ یک از کتب معتبر حدیثی، نیامده است. لذا راهی برای جبران ضعف سندش نیست. بنابر این؛ چون به صدور این روایت از معصوم، اطمینان و وثوق حاصل نمی شود، نمی توان آن را به معصوم نسبت داد.  
نکته:   طب قدیم، بیشتر به دنبال اصلاح سبک زندگی و در نهایت، استفاده از داروهای گیاهی بوده و روش درمانی او توجه به ریشه های بیماری و مزاج بیمار بوده و در واقع درمان با توجه به کل ساختمان بدن انجام می شده است؛ برخلاف طب جدید که بیشتر توجهش روی خود موضع درد و محل بیماری است. البته روشن است که هر کدام مزایا و معایبی دارند که اصلا قرار نیست وارد این موضوع شوم.   در ادمه روایتی می آورم برای کسانی که به مجرد کسالت یا بیماری، خود را به پزشک و دارو می بندند: قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع وَ هُوَ يَقُولُ:‏ «ادْفَعُوا مُعَالَجَةَ الْأَطِبَّاءِ مَا انْدَفَعَ الدَّاءُ عَنْكُمْ فَإِنَّهُ بِمَنْزِلَةِ الْبِنَاءِ قَلِيلُهُ يَجُرُّ إِلَى كَثِيرِهِ» روای می گوید از امام کاظم (علیه السلام) شنیدم که می فرمودند: تا زمانى که بیمارى، به جد با شما درگیر نشده است، درگیر معالجه طبیبان نشوید، که درمان به مانند ساختمان است که مقدار کمى از آن، شخص را به مقدار فراوانش مى ‌کشاند.(علل الشرائع، ج ‏2، ص 465، ح 17؛ وسائل الشیعه، ج 2، ص 409، ح 4) این روایت از نظر سندی، جزء روایات صحیح السند است.  
جمع بندی   پرسش: می خواستم بدانم حدیثی از ائمه اطهار (علیهم السلام) در باره عمل های جراحی (نه زیبایی)  داریم یا نه؟   پاسخ: با جستجوی وسیعی که انجام دادم فقط توانستم حدیث ذیل را پیدا کنم: وَ عَنْهُ [عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ] ع:‏ «إِنَّ قَوْماً مِنَ الْأَنْصَارِ قَالُوا لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ لَنَا جَاراً اشْتَكَى بَطْنَهُ أَ فَتَأْذَنُ لَنَا أَنْ نُدَاوِيَهُ قَالَ بِمَا ذَا تُدَاوُونَهُ قَالُوا يَهُودِيٌّ هَاهُنَا يُعَالِجُ مِنْ هَذِهِ الْعِلَّةِ قَالَ بِمَا ذَا قَالُوا بِشَقِ‏ الْبَطْنِ‏ فَيَسْتَخْرِجُ مِنْهُ شَيْئاً فَكَرِهَ ذَلِكَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَعَاوَدُوهُ مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلَاثاً فَقَالَ افْعَلُوا مَا شِئْتُمْ فَدَعَوُا الْيَهُودِيَّ فَشَقَّ بَطْنَهُ وَ نَزَعَ مِنْهُ رَجْرَجاً كَثِيراً ثُمَّ غَسَلَ بَطْنَهُ ثُمَّ خَاطَهُ وَ دَاوَاهُ فَصَحَّ وَ أُخْبِرَ النَّبِيُّ ص فَقَالَ إِنَّ الَّذِي خَلَقَ الْأَدْوَاءَ جَعَلَ لَهَا دَوَاءً وَ إِنَّ خَيْرَ الدَّوَاءِ الْحِجَامَةُ وَ الْفِصَادُ وَ الْحَبَّةُ السَّوْدَاءُ يَعْنِي الشُّونِيزَ» امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: عده ‌ای از انصار به پیامبر (صلی الله علیه و آله) عرض کردند ای رسول خدا، ما همسایه ای داریم که شکم درد دارد. آیا اجازه می دهید تا مداوایش کنیم؟ فرمودند: به چه چیزی او را درمان می کنید؟ گفتند: طبیبی یهودی هست که این بیماری را درمان می کند. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: با چه درمان می کند؟ گفتند: با پاره کردن شکم و چیزی از شکم بیرون می آورد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) کراهت داشتند از این کار. دو مرتبه آمدند و اصرار کردند که می خواهیم درمان کنیم. بار سوم پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمودند: هر کاری می خواهید بکنید. یهودی آمد و شکم را پاره کرد و موادی را خارج کرد و سپس شکم را شست و دوخت. سپس درمان کرد و خوب شد. به پیامبر(صلی الله علیه و آله) خبر دادند. فرمودند: خداوندی که بیماری ها را خلق کرده، دارو و درمانی برای آن ها قرار داده است. ولی بهترین درمان، حجامت و فصد و سیاه دانه است.(1)   تحلیل روایت جناب حجة الاسلام تبریزیان که در طب قدیم، متبحر و صاحب نظر هستند، در باره این روایت می گویند: در آن زمان عمل جراحی صورت می گرفت که ظاهرا آپاندیس بوده است. در این روایت، پیامبر(صلی الله علیه و آله) مسئله عمل جراحی را نپذیرفتند ولی اجازه دادند و سپس بهترین درمان را بیان کردند. احتمال دارد که در آن زمان به خاطر پیشرفته نبودن نپذیرفتند؛ و احتمال دیگر این است که کلا عمل جراحی خوب نباشد؛ که همین احتمال دوم قوی تر است، مثلا درمان آپاندیس نیاز به عمل و جراحی ندارد. خیلی از بیماری ها این گونه است. در عمل جراحی دو کار صورت می گیرد که یکی خارج کردن خون محل است که با بریدن صورت می گیرد، و کار دیگر جدا کردن عضو است. ولی در حقیقت، درمان همان خارج کردن خون است؛ این همان حجامت است. حجامت باعث خارج شدن خون می شود. پیامبر(صلی الله علیه و آله) مسئله عمل جراحی را کراهت داشتند، ولی پس از اصرار اجازه دادند. ولی پس از بهبودی فرمودند: درمان بهتر هم بود. اقرار فرمودند که این هم درمان است ولی بهترین درمان نیست. جایگزین عمل جراحی، فصد و حجامت است.(2)   بررسی اعتبار روایت سند این روایت تمام نیست لذا از نظر سندی، در رتبه روایات ضعیف است. این روایت را فقط «دعائم الاسلام» نقل کرده و «بحار الانوار» هم از او آورده است. این روایت در هیچ یک از کتب معتبر حدیثی، نیامده است. لذا راهی برای جبران ضعف سندش نیست. بنابر این: چون به صدور این روایت از معصوم، اطمینان و وثوق حاصل نمی شود، نمی توان آن را به معصوم نسبت داد.   پی نوشت ها: 1. ابن حيون، دعائم الإسلام‏، محقق/مصحح: فيضى، ‏ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام ـ ‏قم، ‏1385 ق، ‏چاپ دوم‏، ج ‏2، ص 143؛ مجلسی، بحار الأنوار، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏ ـ بيروت‏، 1403 ق‏، چاپ دوم‏، ج ‏59، ص 73. 2. سایت مدرسه فقاهت، «درس طب در روایات»، استاد تبریزیان، تاریخ 93/10/30.  
موضوع قفل شده است