تعاريفی از دين
تبهای اولیه
بخش نخست تعريف نيز به حوزه انديشه و جنبه نظري دين مربوط است (فرهنگ بزرگ جامع نوين، عربي - فارسي).
دين به اين معنا بر دو قسم است: دين بشري و دين الهي.
مجموعه عقايد، اخلاق و مقرراتي است كه بشر با فكر خود و براي خويش تدوين كرده.
از اين رو اين دين در راستاي خواسته و انتظارات او بوده و اسير هوس و ابزار دست انسان است و انسان به گونه اي آن را تنظيم مي كند كه تمام قوانين و مقرراتش به سود او بوده و چيزي را بر وي تحميل نكند.
رها بودن و عدم تعهد و مسؤوليت و واكنش در برابر دين الهي از جمله رهاوردهاي چنين نگرشي به دين است (مائده، آيه 70).
دين الهي :
دين الهي به حقيقت انسان و نيازهاي او توجه داشته و برنامه كامل و همه جانبه اي ارايه مي كند كه ا نتظارات او را از همه نظر برآورده مي كند (استاد محمد تقي مصباح يزدي، قلمرو دين، مجموعه سخنراني ها در كانون گفتمان ديني).
در حقيقت، دين مجموعه معارف دست اول است كه معمولا درمتوني مقدس گرد آمده اند
با تطبيق تعريف مزبور بر اسلام، دين اسلام عبارت است از مجموعه معارفي كه در نسبت با خداوند تدوين يافته و در متن مقدس قرآن و سنت گرد آمده اند (آيت الله جوادي آملي، انتظار بشر از دين، ص 27 - 24).
تعاریف دین
وقتی که انسان به مساله دین و دینداری فکر میکنه و کمی روش دقیق میشه ،اولین سوال و اساسی ترین سوالی که براش پیش میاد اینه که: واقها حقیقت دین چیه و چه معنایی داره؟
طاهای گرامی به این سوال جواب خوبی دادند:Kaf: اما به نظر میرسه اگه اینو هم اضافه کنیم بدک نباشه!
*دین در لغت معانی و کاربردهای گوناگونی داره که عبارتند از:جزا و مکافات،انقیاد و اطاعت،رسم و عادت،حسابرسی و بررسی ،تدبیر امور،چیرگی و برتری،طریقه و آیین(قاموس قرآن ج2 ص380؛لسان العرب ج 5ص339و340؛همان ج13ص169و170)
به اعتقاد برخی محققان واژه دین در لغت سه معنای اصلی دارد که عبارتند از : عادت و رسم ،تلافی و مجازات ،اطاعت و فرمانبرداری.
کاربرد دین در معنای کیش و آیین از معنای سوم نشآت گرفته است .(راغب،المفردات فی غریب القرآن،ج1ص323)
* ر.ک : علی ربانی گلپایگانی،درآمدی بر کلام جدید،مرکز نشر هاجر،قم ،چاپ اول،بهار85 ٌص 65