*تجلی هنر و معماری اسلامی در حریم رضوی*

تب‌های اولیه

56 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال

مـهـدی;298840 نوشت:
تصویر زیر مربوط به ایوان است؟

بله.تصویر مربوط به ایوان غربی صحن آزادی حرم رضوی است.صحن ازادی به سبک

چهار ایوانی ساخته شده و هر چهار ایوان آن هم اندازه است که ایوان غربی با طلا پوشانده شده است.

اين ايوان كه به «باب السعاده» نامگذاري شده، متصل به رواق دار السعاده است و داراي ابعادي به طول 15 متر،

عرض 7 متر و ارتفاع 20 متر است.

اين ايوان در سال 1282 هـ.ق در زمان ناصر الدين شاه قاجار توسط عضدالملك قزويني، متولي آستانه به طلا

آراسته شد. در كتيبه طلاي ايوان 28 بيت نوشته شده است. قصيده‌اي از منشآت سرخوش به خط نستعليق

برجسته، دور ايوان كتيبه شده و حاكي از مرمت و طلاكاري ايوان و نام متصديان و ماده تاريخ آن (1278 هـ.ق)

است.

مـهـدی;298840 نوشت:
میخواستم در مورد تزینات و سبک کار شده توش توضیح بدید

[SPOILER][/SPOILER]

خط ثلث یکی از شیوه‌های بسیار مهم در خوشنویسی اسلامی و یکی از خطوط ششگانه است

که ابداع آن را به و ابداع آن را به ابوعلی بن مقله بیضاوی شیرازی معروف

به ابن مقله که در قرن سوم هجری می‌زیسته نسبت می‌دهند.

خط ثلث با ساختاری ایستا و موقر، بیشتر در تزئین کتاب‌ها و کتیبه‌ها به‌کار رفته‌است. تکامل تدریجی ثلث به

عنوان خطی تزئینی توسط ابن مقله، ابن‌بواب و یاقوت مستعصمی شکل گرفت. ابن‌بواب زیبایی و ظرافت را با

خط ثلث همراه کرد. خط ثلث در ایران برای نوشتن عنوان سوره‌های قرآن کریم، پشت جلدنویسی، سرلوحه‌ها، و

بخصوص در کتیبه‌ها و کاشی‌کاری‌ها بکار رفته‌است و هنوز نیز رایج است.


سلام
عرض ادب و احترام
با تشکر فراوان خیلی عالی بود واقعا استفاده می کنم همیشه دنبال اطلاعات حرم رضوی بود
این تصویر باز مال ایوان است
این چه طرح و نقسی است و باز سبک کاشی معرق است؟

واین تصویر زیر در مورد اون قسمت بالاش میشه بیشتر توضیح بدید یه چیزی شنیدم خونه زنبوری :Gig:
اون طرح های بالاش را خیلی جاها دیدم کار میکنند اسمش چیه

مـهـدی;299236 نوشت:
این تصویر باز مال ایوان است
این چه طرح و نقسی است و باز سبک کاشی معرق است؟

با سلام و تشکر
تزئینات اصلی به کار رفته در این ایوان بیشتر کاشی معقلی و کاشی معرق در حواشی به کار رفته است.
چون پیشتر درمورد کاشی معرق توضیح دادم درمورد کاشی معقلی توضیح مختصری میدم.

معقلی نوعی کاشی کاری است که با ساخت و تهیه کاشی با ابعاد بسیار کوچک و پهلوی هم قرار گرفتن این کاشی‌های کوچک و آجرهای کوچک کار معقلی صورت می‌گیرد. تلفیق کاشی با آجر در نماسازی از انبساط و انقباض کاشی‌ها جلو گیری می‌کند. با این عمل پریدن و خرد شدن لعاب کاشی به حداقل می‌رسد.

انواع خطوط مستقیم در محورهای عمودی و افقی و گاه خطوط مورب با زاویه ۴۵ درجه و شطرنجی از نقوشی هستند که در کاشی کاری معقلی مورد استفاده دارند.

بیشتر مواقع کاشی معقلی به خطوط کوفی بنایی مزین میشود که برای تزئین سطوح مختلف در معماری سنتی استفاده شده و می شود.

كوفی بنایی (معقلی): نوعی كاربردی از خط كوفی است كه در بناها و معماری ها جلوه گر شده است ، و به دلیل استفادة آن در روی بناها ، خط بنائی لقب گرفت و به صورتهای مختلف پدیدار گشته كه به شكل آسان و متوسط و مشكل ، دسته بندی می شود ، ولی می توان نامهای منحصر ، مربعی یا مستطیلی و متداخل تطبیق نمود . خط معقلی در كتابت مستعمل نبود ، اگر چه مولانا سلطانعلی مشهدی ، معتقد است كه به این خط كتابت نیز می شد . و آنرا جزو خطوط می آورد .

چون اساس این خط روی خانه بندی خط كشی می شود ، به این ترتیب كه اول كاغذ مانند صفحة شطرنجی خط كشی و خانه بندی می شود ، و بعد از تقسیم خانه ها ، حروف آن مرتب می شود ، و چون این خط به ترتیب فوق نوشته می شده ، آنرا با آجر روی عمارات به آسانی می چیدند تا هم عبارتی از آن خوانده شود و هم دیوار عمارت را تزئینی باشد . به این نسبت آن را خط معماری یا خط بنایی نامیده اند .

معقل در لغت به معنی حصین ( پناهگاه و كوه بلند آمده است ) این معنی با این نوع خط بنایی مطابقت دارد و این نظریه منطقی است كه خط بنایی پس از اینكه به كمال مطلوب رسید ، معقلی نامیده شده باشد . به نظر می رسد خط معلقی بعد از خط كوفی و از روی آن استخراج شده باشد ، و در زمان تیموریان یعنی در قرن نهم هجری که از لحاظ خط وخوشنویسی یک دوره طلایی به شمار می رود ،این خط برای تزئین بناها از روی خط كوفی استخراج شده كه در كوفی یك دانگ دور است و پنج دانگ سطح ، و در خط معلقی دور نیست و همه سطح است و چنانچه فرض كنیم این خط قبل از اسلام به وجود آمده ، باید كه از خط سترنجیلی كه مادر خط كوفی است استخراج شده باشد .

بهترین خط معلقی آن است كه سواد و بیاض آن ، هر دو خوانده شود ، مانند نمونه زیر ، یعنی سیاهی آن ، چیزی خوانده شود و سفیدی آن چیزی دیگر ، كه هنر طراحی این خط در آن است ، والا نوشتن معلقی آسان است .

در معماری کاربرد نقوش معقلی با استفاده ازمصالحی مانند : کاشی و آجر(جداگانه و درهم) ساخته می شود و در تزیینات سطوح داخلی و خارجی اماکن مقدسه و ایوان ها و پیکر مناره ها به کار گرفته می شود.

[CENTER]
مـهـدی;299236 نوشت:
واین تصویر زیر در مورد اون قسمت بالاش میشه بیشتر توضیح بدید یه چیزی شنیدم خونه زنبوری
اون طرح های بالاش را خیلی جاها دیدم کار میکنند اسمش چیه

و اما این تصویر که مربوط به سردر مسجد جامع یزد میباشد و ایوان نیست!
بله تزئینات بالای سردر ازنوع مقرنس لانه زنبوری است.
و اما مقرنس ها
یکی از عناصر تزیینی معماری که در زیبا ساختن بناهای ایرانی به خصوص مساجد و مقبره ها نقش مهمی دارد مقرنس کاری است.
مقرنس ها که شباهت زیادی به لانه زنبور دارند، در بناها به شکل طبقاتی که روی هم ساخته شده برای آرایش دادن ساختمان ها و یا برای آنکه به تدریج از یک شکل هندسی به شکل هندسی دیگری تبدیل شود،به کار می روند.

این مقرنس ها را می توان ازجمله وسایل موثر ساختن گنبد ها دانست که بعدها محتوای نظری اولیه را از دست داده و بیشتر برای تزیین به کار رفت.

برخی معماران ایرانی نیز که این مقرنس ها را در جبهه ساختمان ها به کار می برده اند در ساختن آنها مهارت را به حدی رساندند که نمی گذاشتند موجب سنگینی ساختمان شود و بر اصل و پایه فشار آورد.

با مشاهده شکل های طبیعی قندیل های یخی و آهکی درون غارها در می یابیم که به احتمال زیاد هنرمندان نخستین این فن از همان قندیل ها برداشتی هنرمندانه کرده اند و عینا آن را در سطوح داخلی و خارجی بناها با استفاده از آجر گچ و یا سیمان به کار گرفته اند.

مقرنس ها بيشتر در زير نيم طاق کروي شکل ايوان ها و نيم طاق هاي محراب ها عملکرد دارند. مقرنس هاي لانه زنبوري و مقرنس هاي کاسه اي از معروف ترين انواع مقرنس هستند. عالي ترين کار مقرنس کاري متعلق به دوره صفوي مربوط به ايران ورودي مسجد امام (مسجد شاه) ، مدرسه چهار باغ و مسجد شيخ لطف الله است که هر سه از نوع لانه زنبوري هستند.
مقرنس کاري ايوان شرقي مسجد جامع اصفهان از نوع مقرنس کاري کاسه اي است.
[SPOILER][/SPOILER]


برای اطلاعات بیشتر درمورد مقرنس ها میتوانید به فایل پیوست مراجعه کنید.
[/CENTER]