جمع بندی بندگی و عبادت اجباری

استاد نظرتون در مورد نماز اجباری چیه هم در ادارات هم در مدارس و .....

در ادارات دیدم به اسم نماز کار مردم لنگ میزارن و بعد بدون وضو میرن صف یک نماز

در مدارس هم دیدم دانش اموزان به اجبار میبردن نماز و دانش اموز یادم هست غسل نکرده بود و بدون وضو نماز میخوند

این ها رو چطور توجیح میکنی استاد

سلام.
انسان در مقام دنیا برای جمع کردن کمالات پا گذاشته چون در مرتبه قبل از دنیا قوه بوده و نمیتونسته کمالی جمع اوری کنی نتیجتا نزول کرده به ماده و با ابزار ماده که لازمه این امره کمالات رو جمع میکنه و با خود میبره......اونوقت چون خودش بهم مسیر اشنا نیست دین اومده به کمکش تا این مسیر رو راحت طی کنه و به مقصد خود برسه ......

نفس انسان تا در مقام حجاب جسم است توجه ای به عالم بالا و هم مرتبه خودش ندارد چون گفته شد افعال جسمانی بالفعل است و شدیدتر نتیجتا توجه انسان را از عالم بالا باز میدارد ،مانند کسی که در بازی مثلا دستش یا پایش زخمی شده و جراحت برداشته اون لحظه التفات ندارد بعد از بازی حالا درد بهش نمود میکنه و متوجه میشه،توجه بیش از حد به افعال مادی و درگیر امور بدن شدن باعث عدم توجه به روح و نفس میشه ولی وقتی جسم و حجاب کنار رفت اونوقت خود رو در مرتبه و فعلیت صورت اعمالی نفس میبینه و الا اخر......البته در همین دنیا میشود با تهذیب نفس به اون مقام عالی رسید و اثر صورت عمل بر نفس رو مشاهده کرد،واین با اتصال خود نفس و حضور رو میرسونه نه عقل و علم حصول رو.......

اخر اینکه عمل افراد در قرب به حق و یقین و توجه خیلی متفاوت است،شدت ظهور صفات حق در انسان باعث قرب اون به حق میشه،وهر چه این صفات شدت وجودی بیشتری در انسان داشته باشند شدت نیاز و وابستگی بیشتر شده،تعلقات غیر حق در او فانی شده،اونوقت چشم او چشم حق و اراده او اراده حق و همچنین صفات دیگر......این شخص دیگه پرده ای بین خودش وخدا نداره جز از جنس خودش،نتیجتا بندگی این شخص و احکامش کاملا مغایر با اشخاص پایین رتبه میباشد اونوقت عملی که برای اشخاص پایین مکروه است برای این شخص به منزله پرتاب شدن از قله و عبور از کسانی که در پایه کوه به صورت میلیمتری بالا میایند میباشد....

با سلام و عرض ادب

توبه و انابه علاوه بر نابودی گناهان موجب محو تجسم عمل در آخرت می‌شود
«وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِكَ یلْقَ أَثاماً، یضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یوْمَ الْقِیامَةِ وَ یخْلُدْ فیهِ مُهاناً، إِلا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ یبَدلُ اللهُ سَیئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللهُ غَفُوراً رَحیما»(فرقان:68)
و كسى كه چنین كند به كیفرى برخورد نماید، عذاب او در روز قیامت دو برابر شود و در آن عذاب همیشه به خوارى بماند، مگر كسانى كه توبه كنند و ایمان آورند و عمل شایسته نمایند، پس آنهایند كه خداوند گناهانشان را تبدیل به نیكى‏ها مى‏‌كند و همواره خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.
باتوجه به مباحثی که صورت گرفت بیان شد که انسان جزای اعمال خود را در آخرت خواهد دید و این بدین معنی است که اعمال انسان در آخرت تجسّم و تجسّد خواهد یافت.
سوالی مطرح کردید، فرمودید اگر اعمال انسان در آخرت متجسّم می شود چگونه با توبه از بین می رود؟ پاسخ این سوال اولا با دقّت در آیه شریفه مشخض می شود که فرمود خدوند سیّئات را به حسنات تبدیل می کند که خداوند همواره غفّار و رحیم است.
راوى مى‏‌گويد: از امام باقر(علیه السلام) تفسير گفته خداوند متعال را كه در قرآن مى‏فرمايد: «پس خداوند بدى‏‌هايشان را به نيكى‏‌ها تبديل مى‏‌كند و خداوند آمرزنده مهربان است» سؤال كردم، [ حضرت در مقام پاسخ‏] فرمود: «در روز قيامت مؤمن گناه‌‏كارى كه توبه كرده‏ آورده مى‏‌شود تا آنكه در موقف حساب مى‏‌ايستد، پس خداوند متعال است كه متولى و سرپرستى حسابش مى‏‌شود و هيچ‏‌كس ديگر بر حساب او مطلع نمى‏‌گردد. پس گناهانش را به او معرفى مى‏‌كند تا آنكه به بدى‏‌هايش اقرار نمايد. خداوند عزوجل به كاتبان و نويسندگان اعمال مى‏‌فرمايد: «سيئات و زشتى‏‌ها، آلودگى‏‌ها، گناهان و تعلقات‏ او را به حسنات و نيكى‌‏ها تبديل كنيد و ظاهر سازيد حسناتش را به مردم. پس مردم در اين هنگام مى‏‌گويند. براى اين بنده يك بدى هم نيست. سپس خداوند امر مى‏‌كند كه او را به بهشت ببرند. (1)
اين روايت با لحن خاصى علاوه بر آنكه چگونگى جلوه توبه را در موقف حساب بيان مى‏كند، به اين حقيقت نيز اشاره دارد كه خداوند متعال، گناهان را تنها به خود انسان تائب نشان مى‏‌دهد و آن را از مردم و ديگران مخفى مى‏‌كند و اين، خود تفضلّى بزرگ از ناحيه خداوند رحيم است که اعمال سیّئه را به نیکی تبدیل می کند و این تبدّل برای حکیم و قادری همچون خداوند سبحان بسیار آسان است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1.«عَنْ مُحَمَّدٍ قالَ سَأَلْتُ اَبا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلامُ عَنْ قَولِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: «فَاُولئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً» فَقالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: يُؤْتى‏ بِالْمُؤْمِنِ الْمُذْنِبِ يَوْمَ الْقِيامَةِ حَتّى يُقامُ بِمَوْقِفِ الْحِسابِ فَيَكُونُ اللَّهُ تَعالى‏ هُوَ الَّذى‏ يَتَوَلّى‏ حِسابَهُ، لا يَطَّلِعُ عَلى‏ حِسابِهِ اَحَداً مِنَ النَّاسِ، فيعرفه ذُنُوبَهُ حَتّى‏ اذا اَقَرَّ بِسَيِّئاتِهِ قالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لِلْكَتَبَةِ: بَدِّلُوها حَسَناتٍ، وَاَظْهِرُوها لِلنَّاسِ، فَيَقُولُ النَّاسُ حينَئِذٍ: ما كانَ لِهذَا الْعَبْدِ سَيِّئَةٍ واحِدَةٌ، ثُمَ يَامُرُاللَّهُ بِهِ اِلَى الْجَنَّةِ، فَهذا تَاويلُ الْآيَة، وَ هِىَ فَى الْمُذْنِبينَ مِنْ شيعَتِنا خاصَّة»؛ (بحارالانوار، ج 7، صص 261 و 262، ح 12).

با سلام و عرض ادب

احسنت برادر:Kaf: سخن ما هم همین است، اختیار به هیچ وجه از انسان سلب نشده . :Gig:

یا حقّ

با سلام
برادر من، مکرّرا خدمت شما عرض کردیم وقتی خداوند سبحان به بنده هاش میگه سراغ فلان عمل زشت نرید، یا سراغ فلان آیین منحرف نرید و الا نتیجه بدی در آخرت در پی خواهد داشت این ارشاد و راهنمایی است نه تهدید و اجبار! اختیار هم از شما سلب نمی شود.
هدف از خلقت این است که انسان با اختیار خود و آزادی انتخاب به کمال انسانیّت برسد، حال اگر کسی نخواست به کمال برسه حرف دیگری است، منتهی اگر نسبت به سخنان خداوند بی اهمیت بود باید نتیجه کارهاش رو در آخرت ببینه. بارها این مثال زده شد ولی شما نادیده گرفتید وقتی بنده به شما میگم این راه رو برید در پرتگاه می افتید و اگر اون راه طی کنید به چمن‌زار می رسید. شما در انتخاب هر یک از دو راه مختارید هیچ اجباری نیست.
بله عالم آخرت قابل مقایسه با این عالَم نیست و مثال ها صرفا برای تقریب به ذهن است؛ اما افرادی مثل حضرت عالی که هیچ تصوری از عالم آخرت ندارید بسیار سودمند است، فقط لازم است در این مورد هم مطالعه کافی داشته باشید و مهم تر از ان تفکر و تدبّر را فراموش نکنید که علاج رهایی از این افکار تدبّر است که فرمودند یک ساعت تفکر برابر با هفتاد سال است.
در ضمن پست 62 هم در پاسخ فرمایش شما بود ...

واژه ی تهدید به عذاب رو شما به کار میبرید در حالی که خداوند از کلمه ی هشدار استفاده میکنه . تفاوتشون رو خودتون بهتر میدونید !
دقت کنید به جای تهدید و تطمیع از انذار و بشارت استفاده کنید .

شما یا پیرو دین الهی هستید یا نه . اگه نه که هیچی کلا از بحث خارج . مثل یک ادمی که چشم بسته رانندگی میکنه . انتظار هر چیزی رو قاعدتا داره که چشم بسته پشت فرمون نشسته .
حالا به یک دین الهی معتقدید . اسلام هنوز براتون حل نشده یا گوینده خوب نبوده یا بد بهتون رسیده . به دین خودتون عمل کنید میرید بهشت .
دین اسلام رو قبول کردید یعنی اصول دین رو که 3 رکن اصلی توحید نبوت و معاد هست رو با تحقیق بهش رسیدید و قبول کردید .
وعده هایی رو که از خداوند توسط پیامبر گفته میشه رو باید قبول داشته باشید چون نبوت رو قبول کردید که پیامبر از جانب خداوند هست . و قبول کردید که پیامبری که از جانب خداست دروغ گو نیست و خداوند خلف وعده نمیکنه . یاد قرار داد بانکها بیوفتید . شما در ابتدای مسلمان شدن با تحقیق ، تعهداتی رو قبول میکنید .
بر میگردیم به صحبت های شما . نمیدانم که این وعده ها حق هستند یا نه . اگر مسلمان هستید که ابتدا به ساکن قبول کردید که تمام وعده های الهی حق هستند و مشکلی بوجود نمیاد (مثل مهریه) .
اگر مسلمان نیستید خداوند برای نا دانسته های بندگان تکلیفی قائل نیست . و شما هم نسبت به جهلتون به وعده ی الهی عذاب نخواهید شد.
و اینکه شما نباید چیزی رو باور کنید ! شما باید تحقیق کنید . نتایج تحقیقات خودتون رو باورکنید . مطمئن باشید شما تحقیق درست انجام بدید ، نتیجش هر چی شد ، خود خدا هم قبول میکنه . خدا که چیز سختی نمی خواد . فقط میگه یکم با هم مهربون باشید . برای اون دنیاتون هم فروعات دینتون رو انجام بدید که بتونیم اینور و اونور حال بدیم بهتون . همین :ok:
باور کنید بن بستی که تو دنیای بدون خدا هست خیلی بده . یه جور پوچی که مثل مرداب هرچقدر توش دست و پا میزنی بیشتر گرفتار میشی .
موفق باشید .

سلام علیکم
جناب ملاali تمامی براهین عقلی و نقلی شاهد بر این هستند که این وعده ها و تعالیم عین حقیقت اند، (اگر در این مورد مشکل دارید تاپیک های مختلفی در همین سایت در مورد اثبات عقلی و نقلی حقایق دینی صورت گرفته، با مراجعه به این تاپیک ها مشکل حلّ خواهد شد ان شاء الله)
وقتی عقل به حقانیت این وعده ها و تعالیم انبیاء الهی اذعان کرد ناچار باید این وعده ها را قبول کند؛ اگر چه نگرش مادّی انسان، نتواند چنین وعده هایی را بپذیرد. مثل کودکی که باید نسبت به وعده های پدر و مادر باید اعتماد داشته باشد، یک کودک دو ساله از کجا می داند که کتری آب جوش می سوزاند! لذا بدون واهمه و ترس کتری را برداشته و به پاها و دستهایش ریخته در نتیجه می سوزد. بنابراین یک راهنمایی مثل پدر و مادر می خواهد تا هشدار های لازم را به کودک بدهد مبادا نزدیک کتری آب جوش شود.
مَثَل اکثر انسان ها مَثَل کودکی است که نسبت به خطرات برخی از اعمال ناآگاه است لذا بدون واهمه هر عملی را مرتکب می شود. می توان با تحقیق صحیح و با دلایل عقلی به حقّانیّت این وعده ها و تعالیم رسید، امّا اگر احیانا کسی حقیقتا با تحقیق و بررسی دلایل عقلی واقعا به حقیقت پی نبرد نزد خداوند معذور است و خداوند با فضل و رحمت خود چنین فردی را معذّب نخواهد کرد.
در ارتباط با مطلب دوّم اتفاقا مطلب برعکس است، اگر خداوند عده‌ی محدودی از انسان ها را مورد خطاب قرار می داد منافی با عدالت خداوندی بود، چون هدف این است که خداوند با ارسال راهنماهای متعدد انسان را به غایتی مبارک راهنمایی کند. و این غایت یعنی رسیدن به کمال انسانی برای همگان است و مخصوص گروه خاصی نیست.

سلام علیکم
ببنید خیلی ساده هست، شما برای رسیدن به پاسخ سوال هاتون باید یک دور کُتُب معرفتی رو مطالعه فرمایید، شما باید اهداف خلقت رو بدونید البته خداوند خودش هدف خلقت رو «عبودیّت» دانسته و چیزی جز این هم نیست، اما باید تفصیل این هدف رو هم بدونید، مقام عبودیت جایگاه بندگی خداست که رسول خدا صلی الله علیه و آله خودش رو بنده خدا معرفی می کند . این ها باید مشخص بشه. باید یک دور اصول عقاید رو مطالعه کنید تا ان شاء الله به یاری دوستان در این سایت به پاسخ سوالات خودتون برسید.
پاسخ این پرسش هم قبلا داده شد؛ با توجّه به اینکه اقتضای این عالَم این است که انسان های عادّی، حقایق و ملکوت عالَم و اشیاء رو مشاهده نکنند، در ابتدا همانند کودکی هستند که هیچ فهمی باسواد شدن ندارند(خیلی از بچه ها شنیدیم که می گویند درس بخونیم که چی بشه) لذا مربّی برخی اعمال رو براش تکلیف می کند تا در اثر انجام تکالیف به اون هدف خاصّ یعنی با سواد شدن برسه. انسان هم در ابتدا کودکی است که خداوند مربّی اوست و با قرار دادن تکالیف متعدّد قصد تربیت و پرورش انسان را دارد تا در اثر انجام تکالیف به ملکوت عالَم برسد و به اون هدف خاصّ خلقت «عبودیت» نائل بشود.

در ارتباط با تکلیف این نکته را هم اضافه کنم؛ افرادی که بنا به دلایلی موفق به شناخت خدا نشدند آن ها عند الله معذور هستند و خداوند عذابشان نمی کند. جاهل قاصر جزو این دسته هست چون در تحصيل علم كوتاهي نكرده است، لذا عذابی برایش نیست. اما کسی که در شناخت خدا و دین خدا کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصّر) عذاب شامل حال خواهد بود .

منبع: فرائد الاصول، ج 2، صص 374-379؛ التنقيح في شرح العروة الوثقي (كتاب الاجتهاد و التقليد) مسأله 16، صص 195-202.

پرسش:
وعده به عذاب دادن در قبال بندگی و عبادت نکردن خداوند، چگونه با عمل اختیاری قابل جمع است؟

پاسخ:
وعده‌ی به عذاب با اختیار انسان منافات ندارد. چنانچه وعده به عذاب، انسان را مجبور به بندگی و عبادت نمی‌کند؛ کسی که به خاطر ترس از عذاب، به دستورات الهی عمل می‌کند مجبور به عمل نیست بلکه با اختیار خودش است، چنانچه مریضی که به دستور طبیب دارو مصرف می‌کند به اختیار خودش است نه به اجبار طبیب.
مثالی دیگر: اگر پدری به فرزند خود در مورد اشیاء خطرناک مانند قوری و بخاری اخطار می‌دهد و امر می کند به بخاری نزدیک نشود اختیار را از فرزند خود سلب نمی‌کند، فرزند مختار است به بخاری دست بزند یا نزد ولی اگر دست زد خواهد سوخت؛ اخطار خداوند سبحان نسبت به اعمال قبیح اختیار را از انسان سلب نمی‌کند. اگر در قوانین راهنمایی رانندگی آمده است با سرعت مطمئنه حرکت کنید و در مورد تبعات سرعت بیش از حدّ مجاز اخطار داده است آیا اختیار را از راننده سلب کرده ؟ خیر او همچنان مختار است و با اختیار خود می‌تواند با سرعت براند یا با سرعت نراند .... این موضوعی است هر کسی بالوجدان درخواهد یافت که اختیار در چنین شرایطی از انسان سلب نمی‌شود.
مطابق با آیه شریفه «إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً» انسان‌ها بعد از نمایاندن راه هدایت از طرف خدای متعال یا راه شکر را بر می‌گزینند، یا به طرف کفر و ناسپاسی می‌روند. انتخاب راه هدایت یا ضلالت کاملا اختیاری است و هیچ اجباری در آن نیست، اما وقتی که یکی از این راه‌ها را انتخاب کرد به طور حتم نتیجه‌ی آن را هم در این دنیا و هم در سرای باقی خواهد دید و معلوم است که هر کدام از نتایج کاملا با هم متفاوت است و مقصد یکی سعادت و دیگری شقاوت است.
اگر در قوانین راهنمایی رانندگی آمده است با سرعت مطمئنه حرکت کنید و در مورد تبعات سرعت بیش از حد مجاز اخطار داده است آیا اختیار را از راننده سلب کرده؟ خیر او هم‌چنان مختار است و با اختیار خود می‌تواند با سرعت براند یا با سرعت نراند ... این موضوعی است که هر کسی بالوجدان درخواهد یافت که اختیار در چنین شرایطی از انسان سلب نمی‌شود.
مطلب دیگر اینکه عذاب، نتیجه‌ی تکوینی اعمال است(1) به عبارت دیگر نتیجه‌ی تکوینی عمل نکردن به دستوارت الهی آتش جهنم است. این مطلب از آیات و روایات قابل اثبات است می‌باشد: «وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا»(جنّ:15) اما آنان که از حق دورند هيزم جهنم خواهند بود.
روايتي درباره‌ی شب اول قبر وجود دارد كه «... صورت خوش‌بو و زيبايی كنار مؤمن می‌آيد و با او مأنوس می‌شود و او را بشارت می‌دهد و خير مقدم می گويد. پس مؤمن می‌پرسد: تو كيستي؟ می گويد من اعمال نيكوی تو هستم...».(2) در روايات بسياری آمده است اعمالی كه در دنيا انجام می دهيم، يك صورت اخروی دارد كه آن صورت اخروی، نعمت‌های بهشتی است.(3)
حاصل سخن اینکه: هم‌چنانکه اگر کسی گفت به آتش دست نزن می‌سوزی، انسان را مجبور به دوری از آتش نمی‌کند، خداوند هم با وعده‌ی عذاب کسی را مجبور به اطاعت از دین نمی کند، بلکه کاملا در انتخاب مختار است می تواند به دستورات الهی عمل کند و می تواند عمل نکند؛ منتهی نتیجه تکوینی عمل نکردن به دستورات دین، آتش است. چنانچه نتیجه فرو بردن سوزن در چشم کوری است. (4)
پرسشی که ممکن است در این جا مطرح باشد این است که: اگر عذاب الهی نتیجه‌ی تکوینی اعمال است پس توبه چگونه توجیه می‌شود؛ چگونه می‌بخشد وقتی انسان به اعمالش واگذار است؟
پاسخ این است که: توبه و انابه موجب تبدیل گناهان به نیکی‌ها و محو تجسّم عمل در آخرت می‌شود؛ «وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِكَ یلْقَ أَثاماً، یضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یوْمَ الْقِیامَةِ وَ یخْلُدْ فیهِ مُهاناً، إِلا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ یبَدلُ اللهُ سَیئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللهُ غَفُوراً رَحیما. و كسى كه چنین كند به كیفرى برخورد نماید، عذاب او در روز قیامت دو برابر شود و در آن عذاب همیشه به خوارى بماند، مگر كسانى كه توبه كنند و ایمان آورند و عمل شایسته نمایند، پس آنهایند كه خداوند گناهانشان را تبدیل به نیكى‏ها مى‏‌كند و همواره خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است». (فرقان:68)
راوى مى‏‌گويد: از امام باقر(علیه السلام) تفسير گفته خداوند متعال را كه در قرآن مى‏فرمايد: «پس خداوند بدى‏‌هايشان را به نيكى‏‌ها تبديل مى‏‌كند و خداوند آمرزنده مهربان است» سؤال كردم، [ حضرت در مقام پاسخ‏] فرمود: «در روز قيامت مؤمن گناه‌‏كارى كه توبه كرده‏ آورده مى‏‌شود تا آنكه در موقف حساب مى‏‌ايستد، پس خداوند متعال است كه متولى و سرپرستى حسابش مى‏‌شود و هيچ‏‌كس ديگر بر حساب او مطلع نمى‏‌گردد. پس گناهانش را به او معرفى مى‏‌كند تا آنكه به بدى‏‌هايش اقرار نمايد. خداوند عزوجل به كاتبان و نويسندگان اعمال مى‏‌فرمايد: «سيئات و زشتى‏‌ها، آلودگى‏‌ها، گناهان و تعلقات‏ او را به حسنات و نيكى‌‏ها تبديل كنيد و ظاهر سازيد حسناتش را به مردم. پس مردم در اين هنگام مى‏‌گويند. براى اين بنده يك بدى هم نيست. سپس خداوند امر مى‏‌كند كه او را به بهشت ببرند.(5)
اين روايت با لحن خاصى علاوه بر آن‌كه چگونگى جلوه‌ی توبه را در موقف حساب بيان مى‏كند، به اين حقيقت نيز اشاره دارد كه خداوند متعال، گناهان را تنها به خود انسان تائب نشان مى‏‌دهد و آن را از مردم و ديگران مخفى مى‏‌كند و اين، خود تفضلّى بزرگ از ناحيه خداوند رحيم است که اعمال سیّئه را به نیکی تبدیل می‌کند و این تبدّل برای حکیم و قادری هم‌چون خداوند سبحان بسیار آسان است.

برای مطالعه بیشتر ر.ک:
شهید مطهری، معاد
معاد از دیدگاه امام خمینی
ملاهادی سبزواری، اسرار الحکم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. امام روح الله خمینی، چهل حدیث، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، قم، 1373 ش، ص 439
2. محمد بن يعقوب الكليني، كافي، ج 3، ص 232
3. محمدباقر مجلسي، بحارالانوار، ج7، چاپ تهران، ص230 ـ 228
4. برگرفته از: ترجمه المیزان،علامه طباطبایی ج 6 ص 540 – 536
5. «عَنْ مُحَمَّدٍ قالَ سَأَلْتُ اَبا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلامُ عَنْ قَولِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: «فَاُولئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً» فَقالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: يُؤْتى‏ بِالْمُؤْمِنِ الْمُذْنِبِ يَوْمَ الْقِيامَةِ حَتّى يُقامُ بِمَوْقِفِ الْحِسابِ فَيَكُونُ اللَّهُ تَعالى‏ هُوَ الَّذى‏ يَتَوَلّى‏ حِسابَهُ، لا يَطَّلِعُ عَلى‏ حِسابِهِ اَحَداً مِنَ النَّاسِ، فيعرفه ذُنُوبَهُ حَتّى‏ اذا اَقَرَّ بِسَيِّئاتِهِ قالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لِلْكَتَبَةِ: بَدِّلُوها حَسَناتٍ، وَاَظْهِرُوها لِلنَّاسِ، فَيَقُولُ النَّاسُ حينَئِذٍ: ما كانَ لِهذَا الْعَبْدِ سَيِّئَةٍ واحِدَةٌ، ثُمَ يَامُرُاللَّهُ بِهِ اِلَى الْجَنَّةِ، فَهذا تَاويلُ الْآيَة، وَ هِىَ فَى الْمُذْنِبينَ مِنْ شيعَتِنا خاصَّة»؛ (بحارالانوار، ج 7، صص 261 و 262، ح 12).