جمع بندی باید و نباید های حجای قبل از نزول آیه های حدود و وجوب حجاب

تب‌های اولیه

19 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال

با نام و یاد دوست






کارشناس بحث: استاد مقداد

Ali-Reza;377643 نوشت:
سلام . امیدوارم از اینکه خوب موندین نه بدتون اومده باشه نه خسته شده باشین ! .

میخواستم بدونم آیه هایی که مربوط به وجوب و حدود حجاب هستن ، چند سال بعد از کلید خوردن دعوت به اسلام توسط حضرت محمد نازل شدن ؟

اگر مثلا چند سال بعد از شروع دعوت حضرت محمد به اسلام آیه های حجاب نازل شدن ، وضعیت حدود و وجوب حجاب در اون چند سال چه جوری بوده ؟

با عرض سلام و ادب و با آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما

براى پاسخ به نكاتى اشاره مى ‏كنيم:

1- به نظر مى ‏رسد حكم حجاب در سال ششم هجرت تشريع گرديد. شاهد بر آن، آيات سوره نور است كه داستان معروف افك در آن آمده است. در همين زمان بود كه منافقين و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ايجاد شايعه درباره زنان پيامبر (ص) و با درست كردن مزاحمت‏ براى زنان آزاده به بهانه كنيز انگاشتن آنها قلوب پيامبر و مسلمانان را جريحه‏ دار بكنند. به دنبال اين اوضاع و شرايط بود كه خداوند آيات مربوط به پوشش را براى بازگويى به امت نازل فرمود.

2- آيات مربوط به حجاب در دو سوره از قرآن(1) آمده است. سوره نور، آيه 30 و 31 كيفيت پوشش را بيان مى ‏كند. ابتدا مى ‏فرمايد: بگو (اى پيامبر) براى مؤمنين و مؤمنات كه نگاه‏هايشان را كوتاه كنند يعنى هنگام نگاه به يكديگر به صورت خيره به هم نگاه نكنند. از نگاه به گونه وراندازى و استقلالى پرهيز كنند. آنگاه به زنان مومن خطاب كرده و مى‏ فرمايد:« وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَ: مى ‏بايد روسرى خود را بر روى سينه و گريبان خويش قرار دهند»،(2). هم به اين مطلب اشاره دارد. در اين آيه چنين آمده است: اى پيغمبر به زنان مؤمن بگو كه جلباب‏هاى (روسرى) خويش را به خود نزديك سازند. روشن است كه وقتى به زن بگويند روسرى ‏ات را به خود نزديك كن مقصود اين است آن را رها نكن، آن را جمع و جور كن و خود را با آن بپوشان. اطلاعات بيشتر درباره كيفيت خاص پوشش را از همان آيه 31 سوره نور كه گذشت بهتر مى ‏توان استنباط كرد.

3- صاحب كشاف، وضع زنان را در پيش از نزول آيات حجاب چنين شرح مى‏ دهد: زنان، گريبان‏هايشان گشاد و باز بود، گردن و سينه و اطراف سينه‏ هاشان ديده مى‏ شد و داخل روسرى ‏ها را معمولًا از پشت سر برمى ‏گرداندند (همان‏طور كه الان بين مردان عرب متداول است) و قهراً قسمت‏هاى گردن و بناگوش و سينه ديده مى ‏شد،(3).
اما درباره حضور زنان در اجتماع، بايد خاطر نشان كنيم كه زنان قبل از نزول اين آيات چنان نبوده است كه مثل مردان با سر باز در معرض اجتماع رفت و آمد بكنند، بنابراين آنچه در جامعه رواج داشت و قرآن به مبارزه با آن برخاست، پديده بدحجابى بود، نه بى ‏حجابى.

4- چنان كه گذشت، افراد هوس‏باز و اراذل با ايجاد مزاحمت‏ها باعث دلتنگى زنان مدينه مى ‏شدند. روشن است كه با آمدن حكم حجاب و دستور مجازات اين‏گونه افراد به طور طبيعى حضور زنان راحت‏تر و چشمگيرتر انجام مى ‏شد. خداوند درباره مجازات مى ‏فرمايد: «اگر اينها دست از عمل زشت خود برندارند، تو را فرمان مى‏ دهيم كه به آنها حمله‏ برى كه ديگر جز اندكى در پناه تو نخواهند بود»،(4) بنابراين مى ‏توان گفت تشريع حكم حجاب و به دنبال آن ايجاد امنيت براى زنان، حضور زنان را در جامعه آن روزگار تقويت نمود. 5

براى آگاهى بيشتر ر. ك:

1- تفسير الميزان، ج 15، ص 127 به بعد.

2- كشاف، ج 3، ص 227.

3- مسأله حجاب، مرتضى مطهرى.

4- حجاب در اديان، محمدى آشنانى

در ضمن در همین انجمن در تاپیک های زیر در این رابطه مباحثی مطرح شده است:

وضعیت حجاب در زمان پیامبر(ص) و حضرت علی(ع)چگونه بوده است؟

سوالاتی در مورد حجاب اجباری

آيا در دوره پيامبر مانند دوران ما با بدحجابي برخورد مي شد؟

پى ‏نوشت‏ها:

(1) نور و احزاب

(2) احزاب، آيه 59.

(3) كشاف، ج 3، ص 231.

(4) احزاب، آيه 60.

مقداد;377725 نوشت:
3- صاحب كشاف، وضع زنان را در پيش از نزول آيات حجاب چنين شرح مى‏ دهد: زنان، گريبان‏هايشان گشاد و باز بود، گردن و سينه و اطراف سينه‏ هاشان ديده مى‏ شد و داخل روسرى ‏ها را معمولًا از پشت سر برمى ‏گرداندند (همان‏طور كه الان بين مردان عرب متداول است) و قهراً قسمت‏هاى گردن و بناگوش و سينه ديده مى ‏شد،(3).
اما درباره حضور زنان در اجتماع، بايد خاطر نشان كنيم كه زنان قبل از نزول اين آيات چنان نبوده است كه مثل مردان با سر باز در معرض اجتماع رفت و آمد بكنند، بنابراين آنچه در جامعه رواج داشت و قرآن به مبارزه با آن برخاست، پديده بدحجابى بود، نه بى ‏حجابى.

ممنون بابت جوابتون . اما دوتا سوال دارم :

1. شما گفتید قبل از نزول آیات حجاب ، وضع زنان مناسب نبود به طوری که برهنگی گردن و سینه و اطراف سینه شون دیده میشد . سوالم اینه آیا زنان پیامبر هم حجابشون همین طور بوده ؟ و اگر اینطور بوده ، چطور پیامبر بهشون چیزی نمیگفته ؟ آیا حجاب خدیجه هم نامناسب بوده ؟

2. شما گفتید قبل از نزول آیات حجاب ، زنان موهای خود رو در نزد نامحرم میپوشاندن . اولا این حجاب نسبتا کاملشون رو از کدام آیین به ارث برده بودن ؟ دوما به غیر موهاشون ، حجاب قسمت های دیگه بدنشون داغون بوده یا نه ؟

در ضمن ، تا قبل از نزول آیات حجاب ، حجاب داشتن در جامعه الزامی بوده یا اختیاری ؟ آیا اگر رعایت نمیکردن توسط اسلام یا رسومات خودشون مجازات میشدن ؟

ممنون عزیز .

سلام

باتوجه به ایه

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ).

که می فرماید
ای پیامبر به زنان و دخترانت و زنان مومنین بگو ....
دستور حجاب فقط برای زنان و دختران پیامبر و زنهای مومنین امده است

ایا نمی توان نتیجه گرفت این دستور شامل دختران مجرد نمی باشد ؟

سلام

حجاب مثل نماز و روزه ضروری دین است یا یک توصیه ؟ اگر ضروری دین است چگونه با ایات قران ثابت می شود ؟

مقداد;377725 نوشت:
اى پيغمبر به زنان مؤمن بگو كه جلباب‏هاى (روسرى) خويش را به خود نزديك سازند. روشن است كه وقتى به زن بگويند روسرى ‏ات را به خود نزديك كن مقصود اين است آن را رها نكن، آن را جمع و جور كن و خود را با آن بپوشان.

سلام

اینجا خدا گفته جلبابهای خویش را بخود نزدیک کنید
چطور از این نزدیک کردن نتیجه گرفته شده زن باید موهاشو بپوشونه که حتی یک تار مو دیده نشه ؟

بی نظیر;377899 نوشت:
سلام

باتوجه به ایه

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ).

که می فرماید
ای پیامبر به زنان و دخترانت و زنان مومنین بگو ....
دستور حجاب فقط برای زنان و دختران پیامبر و زنهای مومنین امده است

ایا نمی توان نتیجه گرفت این دستور شامل دختران مجرد نمی باشد ؟

مگر دختر مجرد شامل نساء نمیشه ؟

بی نظیر;377931 نوشت:
سلام

اینجا خدا گفته جلبابهای خویش را بخود نزدیک کنید
چطور از این نزدیک کردن نتیجه گرفته شده زن باید موهاشو بپوشونه که حتی یک تار مو دیده نشه ؟

شاید حجابشون تا حدی مناسب بوده و فقط لازم بوده جلباب هاشون رو نزدیک تر کنن . پس این یعنی اینکه اون مقدار حجاب اولیه + مقدار حجاب جدیدی که خدا گفته واجبه .

اما باید ثابت کرد که اون مقدار حجاب اولیه شامل پوشاندن تمام موها بوده که دیگه خدا لازم ندیده به اون هم اشاره کنه .

بی نظیر;377901 نوشت:
سلام

حجاب مثل نماز و روزه ضروری دین است یا یک توصیه ؟ اگر ضروری دین است چگونه با ایات قران ثابت می شود ؟

یک سوال دیگه هم هست : بر اساس کدوم سنت یا آیه ، حجاب در اجتماع واجب هست و اگر رعایت نشود ، مجازاتی در پی دارد ؟

Ali-Reza;377937 نوشت:
مگر دختر مجرد شامل نساء نمیشه ؟

گفته زنان مومنین نگفته زنان

بی نظیر;377942 نوشت:
گفته زنان مومنین نگفته زنان

خب مگه دخترای ما مومنه نیستن ؟

Ali-Reza;377943 نوشت:
خب مگه دخترای ما مومنه نیستن ؟

دقت کن دوست گرامی

زنان مومنین

یعنی زنان مردان مومن

آها درسته . اما وقتی دختر های پیامبر هم باید رعایت کنن ، چرا دختر های دیگه نباید رعایت کنن ؟

بی نظیر;377899 نوشت:
سلام

باتوجه به ایه

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ).

که می فرماید
ای پیامبر به زنان و دخترانت و زنان مومنین بگو ....
دستور حجاب فقط برای زنان و دختران پیامبر و زنهای مومنین امده است

ایا نمی توان نتیجه گرفت این دستور شامل دختران مجرد نمی باشد ؟

با عرض سلام و ادب

واژه نساء عام است و شامل زنان، دختران و حتى دختر بچه ‏ها نيز مى ‏شود؛ بنابراين در اين آيه، به طور مستقيم به دختران مؤمنان اشاره نشده است؛ ولى چون عام است، شامل آنان نيز مى ‏شود.
اين گونه سخن گفتن در زبان فارسى نيز رايج است؛ براى مثال وقتى مى‏گوييم: زنان ايرانى بسيار باهوش هستند، به اين معنى نيست كه دختران ايرانى، كودن هستند و از هوش بهره ‏اى ندارند. بنابراین خطاب آیات حجاب را نمی توان اختصاص به زنان پیامبر داد، بلکه حجاب و وجوب آن یک امر همگانی در مورد تمامی مسلمانان است.

بنابراین می توان گفت رعایت حجاب و پوشش اسلامی برای تمامی زنان مومن و مسلمان، تکلیف الهی است و رعایت آن علاوه بر رشد دادن شخصیت فرد از لحاظ اجتماعی و فردی، در تأمین بهداشت روحی و آرامش خانواده و امنیت در جامعه نیز نقش به سزایی ایفا خواهد کرد.

بی نظیر;377901 نوشت:
سلام

حجاب مثل نماز و روزه ضروری دین است یا یک توصیه ؟ اگر ضروری دین است چگونه با ایات قران ثابت می شود ؟

حجاب و پوشش زنان یکی از احکام شناخته شده و تردید ناپذیر اسلامی است که اصل آن مورد وفاق همه مذاهب اسلامی می باشد و در عصر حاضر، حجاب زنان از نگاه ملتهای مختلف، یکی از مشخصه ها و نمادهای زن مسلمان شناخته می شود.

اگر اقامه نماز و یا حرمت شراب، در شمار ضروریات دین اسلام قرار دارد، حجاب زن نیز در همان سطح و اندازه جزء ضروریات دین به شمار می آید.

البته انکار حجاب با عدم رعایت حجاب فرق دارد. یعنی اگر خانم مسلمانی حجاب را رعایت نکند ولی منکر اصل حجاب نباشد، حکم انکار ضروری دین را ندارد.

آیات مربوط به موضوع حجاب در دو سوره از قرآن آمده است، یكی سوره نور و دیگر سوره احزاب.

در سوره نور از آیه 27 تا 31 مربوط به مسائل مرتبط با حجاب است:

ترجمه آیه 27: ای كسانی كه ایمان آوردید!به خانه دیگران داخل نشوید مگر آنكه قبلا آنان را آگاه‏ سازید و بر اهل خانه سلام كنید این برای شما بهتر است.باشد كه پند گیرید.

ترجمه آیه 28: اگر كسی را در خانه نیافتید داخل نشوید تا به شما اجازه داده شود. اگر گفته شدباز گردید، بازگردید كه پاكیزه‏تر است ‏برای شما. خدا بدانچه انجام می‏دهید داناست .

ترجمه آیه 29: باكی نیست در خانه‏هایی كه محل سكنا نیست و نفعی در آنجا دارید (بدون‏اجازه) داخل شوید. خدا آنچه را آشكار می‏كنید و آنچه را نهان می‏دارید آگاه است.

ترجمه آیه 30: به مردان مۆمن بگو دیدگان فرو گیرند و دامنها حفظ كنند. این برای شما پاكیزه‏تر است. خدا بدانچه می‏كنید آگاه است.

ترجمه آیه 31: به زنان مۆمنه بگو دیدگان خویش فرو گیرند و دامنهای خویش حفظ كنند وزیور خویش آشكار نكنند مگر آنچه پیداست، سرپوشهای خویش بر گریبانها بزنند، زیور خویش آشكار نكنند مگر برای شوهران یا پدران یا پدر شوهران یاپسران یا پسر شوهران یا برادران یا برادرزادگان یا خواهر زادگان یا زنان یا مملوكانشان یا مردان طفیلی كه حاجت‏به زن ندارند یا كودكانی كه از راز زنان آگاه‏نیستند (یا بر كامجویی از زنان توانا نیستند) و پای به زمین نكوبند كه زیورهای ‏مخفی‏شان دانسته شود. ای گروه مۆمنان! همگی به سوی خداوند توبه برید، باشد كه رستگار شوید.

مفاد آیه اول و دوم این است كه مۆمنین نباید سر زده و بدون اجازه به خانه كسی‏داخل شوند. در آیه سوم مكانهای عمومی و جاهایی كه برای سكونت نیست از این‏دستور استثنا می‏گردد. سپس دو آیه دیگر مربوط به وظایف زن و مرد است درمعاشرت با یكدیگر كه شامل چند قسمت است:

1ـ هر مسلمان، چه مرد و چه زن، باید از چشم چرانی و نظر بازی اجتناب كند.

2ـ مسلمان، خواه مرد یا زن، باید پاكدامن باشد و عورت خود را از دیگران بپوشد.

3ـ زنان باید پوشش داشته باشند و آرایش و زیور خود را بر دیگران آشكار نسازند و در صدد تحریك و جلب توجه مردان برنیایند.

4ـ دو استثنا برای لزوم پوشش زن ذكر شده كه یكی با جمله و لا یبدین زینتهن الا ما ظهر منها بیان شده است و نسبت ‏به عموم مردان است و دیگری با جمله و لا یبدین ‏زینتهن الا لبعولتهن ... ذكر شده و نداشتن پوشش را برای زن نسبت ‏به عده خاصی ‏تجویز می‏كند.

و حالا که با توجه به این آیات ضروری بودن حجاب را بطور خلاصه در قرآن بررسی کردیم نظر بعضی مراجع عظام را در این رابطه جویا می شویم:

سوال:

آيا حجاب از ضروريات دين است؟ حكم كساني كه به آن بي اعتنايي مي كنند چيست؟

پاسخ:

حضرت آيت الله خامنه اي:

اصل حجاب ضروري دين محسوب است، ولي بعضي فروع آن ممكن است ضروري نباشد و بي اعتنايي به اصل حجاب و عدم رعايت آن معصيت و گناه است.

حضرت آيت الله تبريزي:

اصل حجاب براي زنان از ضروريات دين است و حكم كساني كه به آن بي اعتنايي نمايند، حكم بي اعتنايي به ساير تكاليف ديني است.

حضرت آيت الله صافي:

اصل وجوب حجاب في الجمله از ضروريات اسلام است و منكر آن مرتد است، ولي بي‎اعتنايي به آن با عدم انكار وجوب آن باعث فسق است.

حضرت آيت الله سيستاني:

اصل حجاب از مسلمات شريعت است و در قرآن آمده است، ولي كساني كه توجّه به وضوح آن ندارند، انكار آنها مستلزم انكار نبوت نيست و بي اعتنايي عملي گناه است.

حضرت آيت الله مكارم شيرازي:

آري حجاب از ضروريات دين است، ولي انكار آن براي كساني كه از ضروري بودن آن آگاهي ندارند، موجب ارتداد نمي شود.

حضرت آيت الله بهجت:

بي اعتنايي به حجاب گناه است و داشتن حجاب واجب است.(1)

پی نوشت:
(1). مجموعه استفتائات مراجع معظم تقلید

Ali-Reza;377743 نوشت:
ممنون بابت جوابتون . اما دوتا سوال دارم :

1. شما گفتید قبل از نزول آیات حجاب ، وضع زنان مناسب نبود به طوری که برهنگی گردن و سینه و اطراف سینه شون دیده میشد . سوالم اینه آیا زنان پیامبر هم حجابشون همین طور بوده ؟ و اگر اینطور بوده ، چطور پیامبر بهشون چیزی نمیگفته ؟ آیا حجاب خدیجه هم نامناسب بوده ؟

2. شما گفتید قبل از نزول آیات حجاب ، زنان موهای خود رو در نزد نامحرم میپوشاندن . اولا این حجاب نسبتا کاملشون رو از کدام آیین به ارث برده بودن ؟ دوما به غیر موهاشون ، حجاب قسمت های دیگه بدنشون داغون بوده یا نه ؟

در ضمن ، تا قبل از نزول آیات حجاب ، حجاب داشتن در جامعه الزامی بوده یا اختیاری ؟ آیا اگر رعایت نمیکردن توسط اسلام یا رسومات خودشون مجازات میشدن ؟

ممنون عزیز .

با عرض سلام و ادب

اینکه قبل از اسلام حکم حجاب نیامده بود،به این معنا نیست که حتماً همه زنها بی حجاب بودند.بلکه حجاب ضمن اینکه امری فطری است،در ادیان گذشته هم بوده است.

آنچه را که از تاریخ استفاده می شود، این است که حجاب به معنای پوشش زنان، قبل از اسلام در جهان و در ادیان مختلف با شکل های متفاوت وجود داشته و این حکم تأسیسی نیست؛ یعنی اسلام آن را اختراع نکرده، بلکه دین اسلام آن را پذیرفته و چنان که از تاریخ زمان پیامبر (ص) استفاده می شود، اسلام قدری محدوده ی آن را وسیع تر کرده و به آن شدت بخشیده است.

در ایران قبل از اسلام، در میان قوم یهود، در هند، حجاب های سخت و شدیدی وجود داشت. در ایران باستان حتی پدران و برادران نسبت به زن شوهردار نامحرم شمرده می شدند.

یکی از القاب حضرت خدیجه در جاهلیت طاهره بود.زیرا در آن زمان، زنان زیادی در لجن زار بی عفتی گرفتار آمده بودند و در آن حال پاکدامنی حضرت خدیجه شهر عام و خاص شده بود.

پرسش:
آیه هایی که مربوط به وجوب و حدود حجاب هستندچندسال بعد از شروع دعوت عمومی پیامبر(ص) نازل شدند ؟

پاسخ:
با عرض سلام و ادب
در پاسخ به نكاتى اشاره مى ‏كنيم:
1- به نظر مى ‏رسد حكم حجاب در سال ششم هجرت تشريع گرديد. شاهد بر آن، آيات سوره نور است كه داستان معروف افك در آن آمده است. در همين زمان بود كه منافقين و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ايجاد شايعه درباره زنان پيامبر (ص) و با درست كردن مزاحمت‏ براى زنان آزاده به بهانه كنيز انگاشتن آنها قلوب پيامبر و مسلمانان را جريحه‏ دار بكنند. به دنبال اين اوضاع و شرايط بود كه خداوند آيات مربوط به پوشش را براى بازگويى به امت نازل فرمود.

2- آيات مربوط به حجاب در دو سوره از قرآن(1) آمده است. سوره نور، آيه 30 و 31 كيفيت پوشش را بيان مى ‏كند. ابتدا مى ‏فرمايد: بگو (اى پيامبر) براى مؤمنين و مؤمنات كه نگاه‏هايشان را كوتاه كنند يعنى هنگام نگاه به يكديگر به صورت خيره به هم نگاه نكنند. از نگاه به گونه وراندازى و استقلالى پرهيز كنند. آنگاه به زنان مومن خطاب كرده و مى‏ فرمايد:« وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَ: مى ‏بايد روسرى خود را بر روى سينه و گريبان خويش قرار دهند»،(2). هم به اين مطلب اشاره دارد. در اين آيه چنين آمده است: اى پيغمبر به زنان مؤمن بگو كه جلباب‏هاى (روسرى) خويش را به خود نزديك سازند. روشن است كه وقتى به زن بگويند روسرى ‏ات را به خود نزديك كن مقصود اين است آن را رها نكن، آن را جمع و جور كن و خود را با آن بپوشان. اطلاعات بيشتر درباره كيفيت خاص پوشش را از همان آيه 31 سوره نور كه گذشت بهتر مى ‏توان استنباط كرد.

3- صاحب كشاف، وضع زنان را در پيش از نزول آيات حجاب چنين شرح مى‏ دهد: زنان، گريبان‏ هايشان گشاد و باز بود، گردن و سينه و اطراف سينه‏ هاشان ديده مى‏ شد و داخل روسرى ‏ها را معمولًا از پشت سر برمى ‏گرداندند (همان‏طور كه الان بين مردان عرب متداول است) و قهراً قسمت‏ هاى گردن و بناگوش و سينه ديده مى ‏شد،(3).
اما درباره حضور زنان در اجتماع، بايد خاطر نشان كنيم كه زنان قبل از نزول اين آيات چنان نبوده است كه مثل مردان با سر باز در معرض اجتماع رفت و آمد بكنند، بنابراين آنچه در جامعه رواج داشت و قرآن به مبارزه با آن برخاست، پديده بدحجابى بود، نه بى ‏حجابى.

4- چنان كه گذشت، افراد هوس‏باز و اراذل با ايجاد مزاحمت‏ها باعث دلتنگى زنان مدينه مى ‏شدند. روشن است كه با آمدن حكم حجاب و دستور مجازات اين‏گونه افراد به طور طبيعى حضور زنان راحت‏تر و چشمگيرتر انجام مى ‏شد. خداوند درباره مجازات مى ‏فرمايد: «اگر اينها دست از عمل زشت خود برندارند، تو را فرمان مى‏ دهيم كه به آنها حمله‏ برى كه ديگر جز اندكى در پناه تو نخواهند بود»،(4) بنابراين مى ‏توان گفت تشريع حكم حجاب و به دنبال آن ايجاد امنيت براى زنان، حضور زنان را در جامعه آن روزگار تقويت نمود. 5

براى آگاهى بيشتر ر. ك:

1- تفسير الميزان، ج 15، ص 127 به بعد.
2- كشاف، ج 3، ص 227.
3- مسأله حجاب، مرتضى مطهرى.
4- حجاب در اديان، محمدى آشنانى


باتوجه به آیه:
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ).
که می فرماید :ای پیامبر به زنان و دخترانت و زنان مومنین بگو ....

آیا می توان نتیجه گرفت این دستور حجاب فقط برای زنان و دختران پیامبر و زنهای مومنین آمده و شامل دختران مجرد نمی باشد ؟

پاسخ:
واژه نساء عام است و شامل زنان، دختران و حتى دختر بچه ‏ها نيز مى ‏شود؛ بنابراين در اين آيه، به طور مستقيم به دختران مؤمنان اشاره نشده است؛ ولى چون عام است، شامل آنان نيز مى ‏شود.
اين گونه سخن گفتن در زبان فارسى نيز رايج است؛ براى مثال وقتى مى‏گوييم: زنان ايرانى بسيار باهوش هستند، به اين معنى نيست كه دختران ايرانى، كودن هستند و از هوش بهره ‏اى ندارند. بنابراین خطاب آیات حجاب را نمی توان اختصاص به زنان پیامبر داد، بلکه حجاب و وجوب آن یک امر همگانی در مورد تمامی مسلمانان است.
بنابراین می توان گفت رعایت حجاب و پوشش اسلامی برای تمامی زنان مومن و مسلمان، تکلیف الهی است و رعایت آن علاوه بر رشد دادن شخصیت فرد از لحاظ اجتماعی و فردی، در تأمین بهداشت روحی و آرامش خانواده و امنیت در جامعه نیز نقش به سزایی ایفا خواهد کرد.

پرسش:
حجاب مثل نماز و روزه ضروری دین است یا یک توصیه ؟ اگر ضروری دین است چگونه با آیات قران ثابت می شود ؟

پاسخ:
حجاب و پوشش زنان یکی از احکام شناخته شده و تردید ناپذیر اسلامی است که اصل آن مورد وفاق همه مذاهب اسلامی می باشد و در عصر حاضر، حجاب زنان از نگاه ملتهای مختلف، یکی از مشخصه ها و نمادهای زن مسلمان شناخته می شود.

اگر اقامه نماز و یا حرمت شراب، در شمار ضروریات دین اسلام قرار دارد، حجاب زن نیز در همان سطح و اندازه جزء ضروریات دین به شمار می آید.

البته انکار حجاب با عدم رعایت حجاب فرق دارد. یعنی اگر خانم مسلمانی حجاب را رعایت نکند ولی منکر اصل حجاب نباشد، حکم انکار ضروری دین را ندارد.

آیات مربوط به موضوع حجاب در دو سوره از قرآن آمده است، یكی سوره نور و دیگر سوره احزاب.

در سوره نور از آیه 27 تا 31 مربوط به مسائل مرتبط با حجاب است:

ترجمه آیه 27: ای كسانی كه ایمان آوردید!به خانه دیگران داخل نشوید مگر آنكه قبلا آنان را آگاه‏ سازید و بر اهل خانه سلام كنید این برای شما بهتر است.باشد كه پند گیرید.

ترجمه آیه 28: اگر كسی را در خانه نیافتید داخل نشوید تا به شما اجازه داده شود. اگر گفته شدباز گردید، بازگردید كه پاكیزه‏تر است ‏برای شما. خدا بدانچه انجام می‏دهید داناست .

ترجمه آیه 29: باكی نیست در خانه‏هایی كه محل سكنا نیست و نفعی در آنجا دارید (بدون‏اجازه) داخل شوید. خدا آنچه را آشكار می‏كنید و آنچه را نهان می‏دارید آگاه است.

ترجمه آیه 30: به مردان مۆمن بگو دیدگان فرو گیرند و دامنها حفظ كنند. این برای شما پاكیزه‏تر است. خدا بدانچه می‏كنید آگاه است.

ترجمه آیه 31: به زنان مۆمنه بگو دیدگان خویش فرو گیرند و دامنهای خویش حفظ كنند وزیور خویش آشكار نكنند مگر آنچه پیداست، سرپوشهای خویش بر گریبانها بزنند، زیور خویش آشكار نكنند مگر برای شوهران یا پدران یا پدر شوهران یاپسران یا پسر شوهران یا برادران یا برادرزادگان یا خواهر زادگان یا زنان یا مملوكانشان یا مردان طفیلی كه حاجت‏به زن ندارند یا كودكانی كه از راز زنان آگاه‏نیستند (یا بر كامجویی از زنان توانا نیستند) و پای به زمین نكوبند كه زیورهای ‏مخفی‏شان دانسته شود. ای گروه مۆمنان! همگی به سوی خداوند توبه برید، باشد كه رستگار شوید.

مفاد آیه اول و دوم این است كه مۆمنین نباید سر زده و بدون اجازه به خانه كسی‏داخل شوند. در آیه سوم مكانهای عمومی و جاهایی كه برای سكونت نیست از این‏دستور استثنا می‏گردد. سپس دو آیه دیگر مربوط به وظایف زن و مرد است درمعاشرت با یكدیگر كه شامل چند قسمت است:

1ـ هر مسلمان، چه مرد و چه زن، باید از چشم چرانی و نظر بازی اجتناب كند.

2ـ مسلمان، خواه مرد یا زن، باید پاكدامن باشد و عورت خود را از دیگران بپوشد.

3ـ زنان باید پوشش داشته باشند و آرایش و زیور خود را بر دیگران آشكار نسازند و در صدد تحریك و جلب توجه مردان برنیایند.

4ـ دو استثنا برای لزوم پوشش زن ذكر شده كه یكی با جمله و لا یبدین زینتهن الا ما ظهر منها بیان شده است و نسبت ‏به عموم مردان است و دیگری با جمله و لا یبدین ‏زینتهن الا لبعولتهن ... ذكر شده و نداشتن پوشش را برای زن نسبت ‏به عده خاصی ‏تجویز می‏كند.

و حالا که با توجه به این آیات ضروری بودن حجاب را بطور خلاصه در قرآن بررسی کردیم نظر بعضی مراجع عظام را در این رابطه جویا می شویم:
سوال:
آيا حجاب از ضروريات دين است؟ حكم كساني كه به آن بي اعتنايي مي كنند چيست؟
پاسخ:
حضرت آيت الله خامنه اي:
اصل حجاب ضروري دين محسوب است، ولي بعضي فروع آن ممكن است ضروري نباشد و بي اعتنايي به اصل حجاب و عدم رعايت آن معصيت و گناه است.

حضرت آيت الله سيستاني:
اصل حجاب از مسلمات شريعت است و در قرآن آمده است، ولي كساني كه توجّه به وضوح آن ندارند، انكار آنها مستلزم انكار نبوت نيست و بي اعتنايي عملي گناه است.

حضرت آيت الله مكارم شيرازي:
آري حجاب از ضروريات دين است، ولي انكار آن براي كساني كه از ضروري بودن آن آگاهي ندارند، موجب ارتداد نمي شود..(5)


گفته شده قبل از نزول آیات حجاب ، زنان موهای خود رو در نزد نامحرم میپوشاندند . این حجاب نسبتاً کاملشون رو از کدام آیین به ارث برده بودند ؟

اینکه قبل از اسلام حکم حجاب نیامده بود،به این معنا نیست که حتماً همه زنها بی حجاب بودند.بلکه حجاب ضمن اینکه امری فطری است،در ادیان گذشته هم بوده است.
آنچه را که از تاریخ استفاده می شود، این است که حجاب به معنای پوشش زنان، قبل از اسلام در جهان و در ادیان مختلف با شکل های متفاوت وجود داشته و این حکم تأسیسی نیست؛ یعنی اسلام آن را اختراع نکرده، بلکه دین اسلام آن را پذیرفته و چنان که از تاریخ زمان پیامبر (ص) استفاده می شود، اسلام قدری محدوده ی آن را وسیع تر کرده و به آن شدت بخشیده است.
در ایران قبل از اسلام، در میان قوم یهود، در هند، حجاب های سخت و شدیدی وجود داشت. در ایران باستان حتی پدران و برادران نسبت به زن شوهردار نامحرم شمرده می شدند.

پى ‏نوشت‏ها:

(1) نور و احزاب
(2) احزاب، آيه 59.
(3) كشاف، ج 3، ص 231.
(4) احزاب، آيه 60.
(5). مجموعه استفتائات مراجع معظم تقلید.

موضوع قفل شده است