جمع بندی امام علی(ع) و بخشش انگشتر در نماز
تب‌های اولیه
امام علی(ع) و بخشش انگشتر در نماز
سلام علیکم
( امام علی(ع) که در نماز متوجه چیزی نمیشدند و خشوع کل داشتند چطور در نماز به فقیری انگشتر دادند؟؟)
ما در جواب چنین افرادی چه باید بگیم؟؟
برچسب:
کارشناس بحث: استاد حکیم
جمع بندی
پرسش:
برخی می گویند امام علی(علیه السلام) در نماز متوجه چیزی غیر از نماز نمی شدند و خشوع کامل داشتند چطور در نماز به فقیری انگشتر دادند؟؟
در جواب چنین شبهه ای چه باید بگوییم؟
پاسخ:
در پاسخ چنین شبهه ای باید به چند نکته توجه کرد:
- داستان اعطاي انگشتر به فقير در ركوع و نزول آيه 55 سوره مائده در شأن امام علي(علیه السلام) را عده زيادي از اصحاب پيامبر( صلی الله علیه و آله) نقل كرده‌اند که از آن جمله می توان به ابن‌عباس، عمار ياسر، عبدالله بن سلام، انس بن مالك، جابر بن عبدالله و ابوذر غفاري اشاره کرد و در میان منابع روایی اهل سنت نیز که اين حديث در آن ذكر شده است.(1)
- از ديدگاه عرفا حضور قلب و عدم آن در نماز سه مرحله‌دارد: مرتبه اول اين است كه عالم كثرات و توجه به تعينات وتعلقات دنيوي‌مانع شهود رب و توجه به اوشود. مرتبه دوم آن است كه توجه به حضرت حق - جل و علا - مانع توجه‌به عالم تعينات وكثرات گردد. اين مرتبه در مدارج بالاي عرفان وتوحيداست . مرتبه سوم كه بالاتر و عالی‌تر است مرتبه ایست که فنا وتوجه مطلق به ذات حق مانع توجه به عالم تعينات نيست، بلكه از افق الهی به عالم مادی نظر مي‌شود. به عبارت دیگر سعه وجودی سالک به حدی می رسد که همزمان هم در ذات الهی غرق است و هم متوجه عالم مخلوقات است واين حالت مخصوص اولياي کامل است. در ائمه اطهار (علیهم السلام) مرتبه اول راه ندارد و آنچه‌در مورد حضرت اميرالمومنين علی(علیه السلام) آمده بيان دو حالت از مراتب حضورو فناي في‌الله است . آنجا که تیر از پایش می کشند در مرتبه دوم و آنجا که به مسکین زکات می دهد در مرتبه سوم است.
- بايد توجه داشت كه ميان «خارج كردن تیر از بدن» و«بخشيدن انگشتر به فقير» تفاوت بسياري است؛ زيرا خارج كردن تیر از بدن صرفاً جنبه شخصي و جسمي و توجه به خویشتن دارد و از مقام توجه كامل به خداوند و استغراق در ذات او دور است، لذا آن حضرت به این واسطه از توجه به خداوند منصرف نشد. ولي توجه به حال بنده فقير و محرومي كه در مسجد پيغمبراسلام( صلی الله علیه و آله) ناله سرداده و طلب کمک مي‌كند، يك عمل خدايي‌و قربي است و با توجه به خدا تناسب دارد و دیگر سخن از توجه به خود نیست ، زيرا توجه به حال بينوا و رفع حاجت بندگان خدا ، همان توجه به خداست .
- همسویی و هماهنگی خاصی میان نماز و زکات وجود دارد به طوری که بارها در قرآن کریم مسأله زکات را بلافاصله بعد از نماز آورده است و تقریبا هرجا « اقامه صلاه » آمده « ایتاء زکات » نیز آمده است و این دو عبادت از نظر الهی در یک مسیرند و توجه به یکی با توجه به دیگری تعارضی ندارد. به عبارت ديگر: كمك به خلق خدا و مستمندان و فقيران خود يكي ازعبادات بزرگ است و با نماز كه آن هم عبادتي است بس بزرگ‌سنخيت كامل دارد ؛ بنابراين جاي تعجب نيست كه ناله فقير محروم و استرحام او در برابر مسلمانان، دل آگاه علي(علیه السلام) راهنگام نماز متوجه خود سازد و در ضمن آن عبادت، عبادت ديگري كه هر دو براي خدا و جلب خشنودي او بوده است انجام دهد؛ حتي اين‌عمل به قدري شايسته و ارزنده باشد كه آيه‌اي دربارة آن نازل گردد.
- برای آگاهی بیشتر ر.ک: ذخائر العقبي، محب الدين طبري، قم، دارالکتب الاسلامیه ، 1428. ق، ص 88 ؛ تفسير درالمنثور، جلال الدین سیوطی،ب‍ی‍روت، دارال‍ف‍ک‍ر ، ۱۴۱۴ق. ج 2، ص 393
- ر.ک تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، قم، انتشارات اسلامی، 1384.ش ،ج6، ص 9؛ تفسیر نونه، آیت الله مکارم شیرازی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1386.ش، ج4، ص426 .