جمع بندی اختیار چیست؟

سلام بر جناب پارسا

انصافا پاسخ استاد کودکانه است یا پاسخ شما؟!!!

تشبیه ذهن آدمی به ربات و برنامه نویسی و ... حقیقتا استدلال نیست. مثل آن می ماند که هر گردی را گردو بدانیم!!

همچنان ترجیح میدم نظر کارشناس رو بپذیرم که متناسب با شهود درونی است تا نظر شما که هر گردی را گردو میدانید.

بیشتر به کلام کارشناس دقت کنید.

کارشناس منکر علیت نیست. میگوید در مورد فاعل مختار، علت خود فاعل است که امیال را درونی کرده و یکی از آنها را گزینش میکنه.

ممکن است بگویید که آیا این انتخاب علت نمیخواهد؟ چرا میخواهد. علتش خود فاعل است که با مقایسه امیال درونیش، یکی را پیش میندازه و دیگران را پس. همین پیش و پس انداختن امیال، اراده است و همین قدرت پیش و پس انداختن امیال، اختیار.

لطفا دقت کنید. اینجا نه علیت نفی میشه و نه ضرورت.

با سلام.برادر گرامی.من همچنان فرض رابر این گرفتم که شما دوستان اشکال را متوجه نشدید.اگر واقعا اشکال را متوجه شده باشید و همچنان اینگنه پاسخ می دهید.مطمئن خودتان جای بنده بودید.الان گذاشته رفته بودید.
برادر من.شما میفرمایید که علت خود فاعل است.قبول.علت عمه ی من.خاله ی مم نیست.پس علت خود فاعل است.حال به من بگویید.علت،ساخته ی اراده و تصمیم و انتخاب فاعل است یا غیر ان؟
دقت کنید من سوالم این هست.علت اینکه فاعل فلان مورد را گزینش کرد.یا انتخاب کرد چیست.مگر نمی گوییم فاعل می تواند گزینش کند.می تواند گزینش نکند.دو تا ممکن.این گزینش و انتخاب را ما می خواهیم بررسی کنیم.مختارانه هست ازادانه هست یا نه؟
علت انکه فاعل فلان چیز را گزینش کرد چیست؟
اگر واقعا دوستان اشکال را متوجه بشن بی انکه بخواهند پاسخ و حل شبهه ای بنویسند.قلمشان شکسته و خورد میشود...و من در عجبم دوستان چطور متوجه نشده و همچنان قلمشان می نویسد.
پس لطفا شما به سوال بنده پاسخ بدید.
خواهشن صبور باشید.سوال رو خوب فهم کنید.
جناب خباء هم نکات و سوال خوبی پرسیدند.ولی عجیب گوش شنوا ندارد.
با سپاس

باسلام و احترام

من از آخرین پیام که در این جستار نوشتم، خیلی پست ها را نخوندم، اگر تکراری است معذرت می خواهم.

پارسا جان این فرایند علت اینکه ما یک انتخابی را به انتخاب دیگر ترجیه میدیم را با افعال خدا مقایسه کن.

آیا قبول داری که خدا علت العلل است؟

علت اینکه خدا یک امری را بر دیگری ترجیح میدهد چیست؟ می خواهم نظرت رو بدونم(با این فرض که خدا علت علل است)
سپاس

کارشناس منکر علیت نیست. میگوید در مورد فاعل مختار، علت خود فاعل است که امیال را درونی کرده و یکی از آنها را گزینش میکنه.

ممکن است بگویید که آیا این انتخاب علت نمیخواهد؟ چرا میخواهد. علتش خود فاعل است که با مقایسه امیال درونیش، یکی را پیش میندازه و دیگران را پس. همین پیش و پس انداختن امیال، اراده است و همین قدرت پیش و پس انداختن امیال، اختیار.

لطفا دقت کنید. اینجا نه علیت نفی میشه و نه ضرورت.

سلام و عرض ادب

در پست های سابق کلام شما را نقد کردم.

جناب صابری و Audi هم مطالبی رو مرقوم فرمودند که با آنها موافقم.

سیر استدلالی بنده درون بینی و ملاحظه احوال انسانی درموقعیت های مختلف زندگی است؛ اما شما با تشبیه انسان به ربات استدلال دیگری را پیش می کشید.

همانطور که سابقا عرض شد، وقتی درون بینی میکنم متوجه میشوم من یک ماشین مکانیکی نیستم بلکه من احوال ذهنی و تمایلات و تمایلاتی دارم که از آنِ خودم است نه امری بیرون از من.

وقتی من این تمایلات و تمایلات را از آنِ خودم کرده ام، با ملاحظه آنها یکی را برمیگزینم و انتخاب میکنم.

اینطور نیست که ناآگاهانه و از پیش تعیین شده، به صورت رندوم یکی از آنها گزینش شود.

من کاملا به خودم و احوال ذهنی و نحوه وجودی خودم آگاهی دارم و متوجه میشوم که واجد چنین قدرتی هستم.

وقتی من خودم را چنین می یابم، متوجه میشوم که من ماشین و برنامه نویسی شده نیستم.

در واقع، من علت تامه و حقیقی این اراده و تصمیم هستم. تمایلات و تاملات نیز درونی شده اند و نحوه وجودی من هستند (نه جزء درونی یا شئ بیرون از من). من با این تمایلات و تاملات، قادرم یکی از گزینه ها را برگزینم.

این گزینش فعل درونی من است که نامش اراده است. مرجِّح حقیقی خودم هستم. من به این اراده ضرورت بخشیده ام (منظورم ضرورت لاحق است نه ضرورت سابق).

اما متاسفانه راهکار شما مصداق مغالطه مشابهت و اینهمانی است. یعنی از ملاحظه مشابهت رفتاری ربات و انسان، به اینهمانی ایندو حکم کرده اید. بی جهت نیست که مردم با ضرب المثل «هر گردی گردو نیست»، همواره ذهن را از گرفتار شدن به این مغالطه برحذر میداشتند.

شاید بیش از این، اطاله کلام نه برای ما مفید باشد نه برای شما.

با سلام.خوب خدا واجب الوجده...چیزی خارج از و جدا از او نیست که او را مجبور و هل داده و به چیزی وادار کند.خدا هم تغییر و تحول در او راه ندارد.ذاتا واجد صفاتی هست.مهربان بخشنده خالق و....حالا این یک جور دیدگاهی هست به خدا دیگه.اشکال نداره که؟
خوب حالا وقتی خدا در یک انتخاب و گزینش رو به رو میشه؟مثلا در انتخاب اینکه انسان رو خلق کنه یا نکنه.
و خدا فرضا انتخاب می کنه که انسان رو خلق کنه.حالا ما می پرسیم علت انکه خدا خلقت انسان را برگزید چه بود.پاسخ می گوییم خدا ذاتا بخشنده مهربان خالق وووو بود.پس از جهت این صفات ضرورتا خدا باید یک گزینه که خلق انسان باشد را بر می گزید.پس اینطور نبود که خدا می خواست خلقت انسان را بر می گزید.می خواست نمی گزید.به تعریف ما از اختیار دقت کنید.که خوشبختانه کارشناس هم پذیرفتن.خدا ضرورتا و باید ضرورتا خلقت انسان را بر میگزید.یا خواست می کرد.پس خدا مجبور هست.طبق رابطه ی علیت و اینکه انتخاب و گزینش های ما و هر موجودی که خدا باشد علتی دارند و با توضیحاتی که اشاره شد.خدا ضرورتا و مجبورا باید خلقت انسان را بر می گزید.خلقت ادمی تنها انتخاب ممکن برای خدا بود.بعد من برای فهم بیشتر

البته اصن مگر خدا انتخاب میکند؟انتخاب کار کسانیست که جاهلند به امری.بعد فکر می کنند و و دانا شدند بعد انتخاب می کنند...خلاصه عرضم این هست که کلامی که گذشت خالی از اشکالات منطقی و فرض های محال نبود که البته خارج از عنوان تاپیک هست.والسلام.

خداوند نه به خلقت کردن مجبور است و نه به خلق نکردن. اراده خدا به خلق تعلق گرفته و ما نمی‌دانیم چرا.

سلام مجدد...همانطور که بنده توضیح دادم.خدا اگر خلقت انسان را بر گزید.و انتخاب کرد.ان انتخاب تنها انتخاب ممکن برای خدا بود.رابطه ی علیت این را می گویید...و این هم بله طبیعتا با ایات قران نمیسازد.متاسفانه...کل اصول دین.توحید.نبوت.معاد وووو زیر سوال می رود.همه اعتقادات ما زیر سوال می رود متاسفانه.و من همین امر رو ربشه انکار های دوستان و کارشناسان می دونم...

گرامی توجع کنید به تعریفمان از اختیار.اختیار یعنی خواست بر می گزینه.خواست بر نمی گزینه....دو گزینه پیش رو هست.هر یک برای شخص مساویست.ایا با توضیحاتی که عرض شد.خدا را مختار می خوانید؟خدا که انسان را افرید.می توانست این انتخاب را نمی داشت؟میشد؟.اگر نقدی بر عرایض پست قبلی بنده دارید.واضح تر بیان کنید.ممنون...

سلام و عرض ادب

در همین راستا، برخی از فلاسفه معاصر (استاد فیاضی) در باب علیت، میان ضرورت سابق و ضرورت لاحق فرق گذاشتند به گونه ای که اولی را نفی کرده و دومی را لازم دانستند.

این فلاسفه معتقدند که علیت مستلزم ضرورت سابق نیست یعنی لازم نیست شئ به مرتبه لزوم و ضرورت برسد تا موجود گردد بلکه وقتی علتش آن را موجود کرد، ضرورتا موجود میگردد.

در پست های ابتدایی تایپیک حاضر به این بحث اشاره شد.

بنده با این دیدگاه موافقم.

سیر استدلالی بنده درون بینی و ملاحظه احوال انسانی درموقعیت های مختلف زندگی است؛ اما شما با تشبیه انسان به ربات استدلال دیگری را پیش می کشید.

اما متاسفانه راهکار شما مصداق مغالطه مشابهت و اینهمانی است. یعنی از ملاحظه مشابهت رفتاری ربات و انسان، به اینهمانی ایندو حکم کرده اید. بی جهت نیست که مردم با ضرب المثل «هر گردی گردو نیست»، همواره ذهن را از گرفتار شدن به این مغالطه برحذر میداشتند.

اگر

نظر

باز

درود

پس دوستان و کارشناسان تقریبا متفق القولند که، اراده و تصمیم و گزینیشی که این من انجام می دهد.علت تامه ای دارد که خودش هست.پیش از اولین انتخاب عمرش..این من خودش، خودش را بوجود و خواست و اراده کرده؟؟؟

گفتیم که هنوز اولین انتخاب عمرش را هم انجام نداده....بیایید در مورد اولین انتخاب زندگی او حرف بزنیم و فرض کنیم که این من انتخاب می کند که غذا بخورد...این من، که هنوز اولین انتخاب عمرش را انجام نداده، خودش، خودش را انتخاب کرده که چطوری باشد؟نه..این من وجود دارد.این من خودش علت تامه اراده و تصمیمی که می گیرد هست.اون خصوصیاتی که من دارد، ویژگی هایی که من دارد.ساختاری که من دارد.دی ان ایی که من دارد..با وجود این من، امکان پذیر نیست که آن اراده و تصمیم بر غذا خوردن صورت نپذیرد، که اولین انتخاب عمرش هم هست.....مگر نمی گویید که این من علت تامه انتخاب و گزینش هست؟؟؟؟خیلی خوب، با وجود آن من، تصمیم و اراده بر انجام غذا خوردن که گفتیم اولین انتخاب من هست، نمی تواند که عملی نشود....پس این من مجبور بوده غذا خوردن که اولین انتخاب عمرش هست را انجام دهد...و هیچگاه هم به دومین و سومین انتخاب اختیاری خودش نمی رسد طبیعتا.....

مورد یک: خدا انتخاب کرد که انسان را خلق کند.اوکی؟؟؟اینکه خدا خواست، خدا انتخاب کرد، خدا تصمیم گرفت، اراده کرد، خلقت انسان رو، نیاز منده علتی بوده یا نه؟نبوده؟من می گم بوده.احتمال زیاد شما هم مشکلی ندارید.می گویید بوده.:d

مورد دو: با وجود اون علت، این ممکن که یعنی انتخاب خلقت آدم( در مقابل این انتخاب که انسان خلق نشود)، امکان داشت که صورت نپذیرد؟...با وجود اون علت، می شد که خدا تصمیم و اراده نکند بر خلقت انسان.من می گویم نمی شد.شما چه می گویید؟:d

مورد سه: حالا می ریم سراغ، آن علته.آن علت چه بوده.....آن علت را خدا خودش انتخاب و اراده کرده؟؟خواست کرده؟خدا اون علت رو خواست کرده؟انتخابش کرده؟؟اگر بلی؟پس، دو خط بالا برای این انتخاب هم عینا پرسش می شود.:d

مورد چهار: اگر آن علت را خدا خواست و اراده نکرده...پس، آن انتخاب که خلقت انسان باشد، از جهت علتی که ورای خواست و انتخاب خدا بود، پدید آمده که ضرورتا هم باید پدید می آمده...پس خدا مجبورا، انتخاب کرده که انسان را خلق کند و این امکان برای خدا مهیا نبود، از جهت آن علته، از انتخاب انسان صرف نظر می کرده...

من می گویم، انتخابی که انجام می دهیم.اراده ای که انجام می دهد بر غذا خوردن، علتی دارد یا نه.با وجود آن علت، طبیعی هست که، این انتخاب ضرورتا باید رخ بدهد و دیگر ممکن نیست که انتخاب دیگری صورت پذیرد...بعد می پرسم که، آن علت چیست؟بعد خود شما می پذیرید آن علت هست و آن علت وجود دارد.ولی نمی پذیرید که با وجود آن علت، ضرورتا و منطقا صرف نظر از آن تصمیم ممکن نیست!!!!!!...یعنی اصن، علیت رو به مسخره و سخره می گیرید...آن علت هم که با خواست و اراده شخص مختار نبوده.خودتون اعتراف می کنید...می گویید، علت خودش هست.خود فاعل..خصوصییات و ویژگی ها و احوالاتش..خود این فاعل رو هم که خودش، خودش را انتخاب نکرده..به خدا دیگه جای بحثی نمی مونه...فقط دوستان یکم انصاف و دقت به خرج بدن...
والسلام...

چون پاسخی قاطع به این مبحث داده ام

این اولین اشتباه در همان خط اول. ما نگفتیم بنده علت تامه تصمیم خودم هستم!

چرا که اراده ما به خود ما برمیگردد و انتخاب کردنمان هم همینطور، معلول علت دیگری نیستن علی الصول افعال ارادی ما.

همانطور که افعال خدا از اراده خدا نتیجه میشوند، افعال ما هم همینطور

کارشناس منکر علیت نیست. میگوید در مورد فاعل مختار، علت خود فاعل است که امیال را درونی کرده و یکی از آنها را گزینش میکنه.

گفته ما بدین معنا بود که علل و عوامل خارجی برای رخ دادن تصمیم کافی نیست.

۱.چه گیری دادید به اولین انتخاب! یکبار گفتم، اولین انتخاب شخص به عنوان یک انسان این بوده که درون رحم مادرش از این پهلو برود آن پهلو.

۲.باز ضرورت را بهانه جبر کردید! صحیح است که او باید انتخاب کند، صحیح است که او باید یکی و فقط همان تصمیم را بگیرد. بحث سر این است که عواملی که او را مجبور کرده اند، چقدر خودش بوده و چقدر دیگری.بنده به تفصیل توضیح دادم که حتی عوامل خارجی هم پس از مدتی دیگر چندان خارجی نیستند، بومی میشوند و دگردیسی ذهنی پیش می آید، که همه و همه ما را وارد عرصه ای جدید میکنند.این، همان طور که توضیح دادم، نمتواند جبر تام باشد(چون مسخره است بگویم کسی، خودش را مجبور کرده، البته به مفهوم جبر تمام و کمال) اما اختیار هم نیست. بین این دو است. شخص اختیار تمام و کمال ندارد، ولی اسیر جبر هم نیست.

۳.آن علت وجود دارد و آن خود خدا است، چون خدا غیر ندارد که در تصمیمش از او تاثیر بگیرد.

نفس من است

ب

خوب چه شد دوستان؟؟؟؟دوستان، انتخاب خدا، علتش چیست؟؟؟علتش خود خداست...حالا علت انتخاب های ما انسان ها چیست؟پس طبیعتا باید دوستمان بگویند که باز علتش خود فاعل یا آدمی، به اضافه علل بیرونی...اوکی....پس علت خود خداست...خدا هم که خودش، خودش را انتخاب و اراده نکرده که چطور و چه شکلی و چه صفاتی داشته باشد...خدا ذاتا وجود دارد و به نحوی...و به شکلی و با صفاتی..حالا که دوستمان می گویند که علت تصمیم خدا بر خلقت آدمی، خودش هست..خودش هم که ذاتا وجود داشته...پس، چطور حالا ممکن هست این وسط امکان این امر مهیا باشد که خدا، از تصمیش و انتخابش بر خلقت انسان صرف نظر کند؟یعنی خدا برای صرف نظر از خلقت انسان، باید علت تامه را نابود می کرد.علت تامه هم که خودش بود...باید واجب الوجود، خودش را نابود می کرد!یا پناه بر خدا....
چی بگم والا...استاد قول سدید گفتن، اختیار خدا را فاکتور بگیرید از بحث...من دیگه ادامه نمی دهم، بحث خدا رو...فقط خواهش دارم، کمی دقت بیشتر داشته باشید...عجیبه!!!!

خوب نفس من، علت انتخاب من بود یا جزء اصلی از علت تامه ی انتخاب من...علت گزینش من بود که غذا خوردن رو انتخاب کردم...بریم سر اولین انتخاب...دیگه تکرار مکرارت نمی کنم...توضیحش ده بار از نظر ها رفت...
به خدا من هیچ پاسخی از شما دوستان نمی بینم....انگار که اصلا، مشکل و شبهه و اشکال رو متوجه نشده باشید....

ادامه دارد....

با سلام...والا من سه چهار پست اخیری که متذکر شده بودید رو مرور کردم...پاسخی ندیدم...

بنده کاملا با این که تصمیم های ما علت داشته باشند موافقت کرده ام به تفصیل؛ و جوهره علیت هم چیزی جز ضرورت نیست. اما با جبر تمام و کمال حاصل مخالفم. ما بخشی از اختیار را حفظ میکنیم(که بیشتر و بیشتر میشود). این را مستدل کرده ام قبلا.گمان کنم همان کافی است. ا
۱.نیاز به تصمیم گیری
۲.ذهن تمام عوامل مربوط را جمع میکند
۳.حالات برآمده از این عوامل را تصور میکند
۴.به کمک قانون پیشینی، و فکت ها و گزاره هایی که از قبل داده شده، یک حالت را ترجیح میدهد.
این عوامل را ما نمیسازیم، از بیرون آمده. اما گزاره هایی که به کمک ان تصمیمی را ترجیح میدهیم، منشاء خارجی دارد،ولی همان چیزی نیست که از اول بوده.
گرچه ما تا حد زیادی از بیرون تاثیر میپذیریم، این تاثیر را به مرور آنقدر با تعبیر های متفاوت و در طول استفاده ها کج و کوله میکنیم که دیگر نمیتوان آنها را خارجی نامید.ما رفته رفته شخصیت خود را شکل میدهیم.
اعمال اولیه یک کودک حقیقتا بی اختیار هستند چون او فکت های خودش را نساخته. کم کم تفاسیر او از جهان بیشتر میشود، و بزرگ که میشود طی سال ها یاد میگیرد ذهنش را با روش خاصی به کار بگیرد و از ساختار و بینشی استفاده کند که او گفته. او اختیارش را اینگونه شکل میدهد.

جسارتا، خسته نباشید بابت این کشف بزرگ...کی و کجا و کی، اصرار و ادعایی کرد که علل و عوامل خارجی برای رخ دادن تصمیم کافیست ضرورتا و عوامل خارجی ما را مجبور می کردند؟؟؟اگر پاسخ هایتان خطاب به بنده بود که من از همان ابتدا، صد بار عرض می کردنم، این علت کیست و کجاست و چیست، اهمیتی ندارید..کهکشان راه شیری هست یا چیزی درون من..اهمیتی ندارد....

پس دوستان و کارشناسان تقریبا متفق القولند که، اراده و تصمیم و گزینیشی که این من انجام می دهد.علت تامه ای دارد که خودش هست

خوب حالا، این سوء تفاهمات به کنار..بریم سر اصل مطلب...پس این را هم قبول داریم که که، جزء ای از علت تامه، خود بنده هستم؟؟؟خوب خود بنده را که خود بنده، اراده و انتخاب نکرده.و با تصمیمات خود، شکل نداده

برای ساده تر شدن بحث..همین..و الی هیچ گیری نیست...ما هم از ابتدا، حرف از اولین انتخاب به میان نیاوردیم..دیدیم که حاشا و انکار ها را، گفتیم بحث رو ساده تر کنیم...حالا شما هم بیا آقایی کن، از اولین انتخاب اختیاری سخن بگو...با سپاس.

برادر...پس این اعتراف شما بود:
او باید انتخاب کند!!!!!!!!!!!!!!
او باید یکی و فقط همان را تصمیم بگیرد....

این مساویست با جبر...بحث باید همینجا تمام شود!عجیبه!!!شما به تعریف ما از اختیار وانتخاب اختیاری توجه می کنید؟؟؟اینجا جبر داریم دیگر، مگر و مگر آنکه، آن بایده، پیشتر توسط خود شخص انتخاب و خواسته شده، یعنی آن باید را خود شخص انتخاب و اراده و تصمیم گرفته و من هم همین را می پرسم...؟که آیا اینطور هست؟آن بایده، از چه ناشی شده؟آن علت که این باید را بوجود آورده چیست؟

خوب چه شد دوستان؟؟؟؟دوستان، انتخاب خدا، علتش چیست؟؟؟علتش خود خداست...حالا علت انتخاب های ما انسان ها چیست؟پس طبیعتا باید دوستمان بگویند که باز علتش خود فاعل یا آدمی، به اضافه علل بیرونی...اوکی....پس علت خود خداست...خدا هم که خودش، خودش را انتخاب و اراده نکرده که چطور و چه شکلی و چه صفاتی داشته باشد...خدا ذاتا وجود دارد و به نحوی...و به شکلی و با صفاتی..حالا که دوستمان می گویند که علت تصمیم خدا بر خلقت آدمی، خودش هست..خودش هم که ذاتا وجود داشته...پس، چطور حالا ممکن هست این وسط امکان این امر مهیا باشد که خدا، از تصمیش و انتخابش بر خلقت انسان صرف نظر کند؟یعنی خدا برای صرف نظر از خلقت انسان، باید علت تامه را نابود می کرد.علت تامه هم که خودش بود...باید واجب الوجود، خودش را نابود می کرد!یا پناه بر خدا....

خوب نفس من، علت انتخاب من بود یا جزء اصلی از علت تامه ی انتخاب من...علت گزینش من بود که غذا خوردن رو انتخاب کردم...بریم سر اولین انتخاب...دیگه تکرار مکرارت نمی کنم...توضیحش ده بار از نظر ها رفت...
به خدا من هیچ پاسخی از شما دوستان نمی بینم....انگار که اصلا، مشکل و شبهه و اشکال رو متوجه نشده باشید....

یا علیم

بله بنده پاسخ داده ام،هر چند ظاهرا گفت و گو های اخیر دیگران طولانی و مفصل بوده، اندکی این حرف ها عقب افتاده،حرف بنده که عمدتا بی پاسخ ماند سر ساز و کار ذهنی ما است، و اینکه عوامل خارجی دست نخورده باقی نمیمانند و در ذهن ما تغییر میکنند، وبرای یادآوری مثال درو کردن آنچه پیشتر کاشتیم را عنوان کردم،این همبخشی از گفته های بنده، جهت یادآوری، که در یک نقل قول آوردم. ابتدا، این ها که دیگر معلوم است ذهن ما یکسری قواعد پیشینی و اصولی دارد که برحسب آن عمل میکند. توجه داشته باشید که این کاملا موافق علیت و ضرورت است، اما جانب ضرورت را تغییر میدهد.

ضمنا، گمان میکنم مشکل اینجا باشد که دنبال علت میگردید، حا آنکه علل بسیار زیادی در کار هستند. جبرگرا میگوید انسان علت تصمیماتش نیست، تنها عملگری است بی اختیار. اینکه بنده بگویم انسان علت است یعنی یکی از علت ها و مسلما حیاتی ترین است، نه آنکه تنها علت باشد. گمان کنم منظور دوستان نیز همین باشد.

ما هم برای این عبارت درخواست جایزه نوبل نکردیم!
شما خلاف این را به ما نسبت دادید، بنده روشن کردم که منظور این است که در کنار عوامل خارجی، عواملی داخلی نیز هست. بله، البته که این بدیهی است! برای یادآوری، این را در رد ادعای شما گفته ام:
حالا بخش بعد حرف شما:

خود من را خودم شکل دادم. نه کاملا، اما این شکل دهی به خود کاملا تاثیر خارج نیست، و رفته رفته ما بیشتر مستقل میشویم. اصلا این تقریبا شبیه خود حرف بنده است اگر خاطرتان باشد.همین بالا، در نقل قول حرف خودم هم اشاره شد. ما رفته رفته اراده خود را شکل میدهیم، هم با تاثیر مستقیم، هم با تاثیر غیرمستقیم(به کمک تاثیر گذاشتن روی عوامل خارجی).

شما دنبال اولین انتخاب مختارانه میگردید؟ بسیار عالی،جواب دهید: اول مرغ بوده یا تخم مرغ؟
اولین انتخاب مختارانه وجود ندارد. ما رفته رفته، تدریجی صاحب اختیار میشویم، و هیچ گاه این اختیار کامل و ۱۰۰ درصد نیست.این را همین پست قبلی گفته ام.

گمان میکنم هیجانتان مانع خواندن کامل ای گفتار شد.. بنده گفتم ما باید همین تصمیم را بگیریم، چون علیت میگوید ضروریست.مشکل اینجاست که باز هم ضرورت و جبر را معادل میدانید. علتی که سازنده این ضرورت است چیست؟ منم. واقعا این من هستم که خودم را مجبور میکنم! من در کنار عوامل دیگر این تصمیم را ترجیح دادیم. وقتی امری مرجح باشد، ضروری است. این البته به نوعی بسیار شبیه جبر است، ولی اختیار هم هست. من مجبورم چنین کنم، اما خودم چنین اجباری را بنیان نهادم.
حال اگر بخواهید دنباله این نخ را بگیرید و بگویید علت اینکه در وهله اول چنین کردم چه بوده، در نهایت خواه ناخواه وارد برهه ای از زندگی من میشوید که در آن اختیار نداشته ام،ولی رفته رفته ذهنم یاد گرفت در این بازی تقلب کند. من از اختیار صفر، به عنوان کودکی بی اختیار و اسیر جبر شروع کردم، ولی پس از چند سال یاد گرفتم طوری فکر کنم که هیچ جانور زنده و موجود غیر زنده قادر به آن نیست.

مسئله را کش نمیدهم، استاد هم گفتند تمامش کنیم، تنها یک اشاره میکنم به اشتباه شما.
آیا چیزی هست که خارج از خدا باشد؟ گفتم که غیر حق، ناحق است و باطل. غیر و خارج از اصلا خدا چیزی نیست که بتواند روی تصمیم خدا تاثیر بگذارد.خدا محیط به همه چیز است، برخلاف انسان. اینجاست که برای انسان عامل خارجی و داخلی تعریف میشود در حالی که چنین تقسیم بندی برای خدا نیست.

شاید بهتر بود واژه نفس را بکار نمیبردم، کمی به آن آلرژی دارید، بگوییم اراده.
پاسخی نمیبینید، چون پرسشی درکار نیست. ما میخواهیم ثابت کنیم علیت و اختیار منافاتی ندارند، بعد شما مدام در رد حرف ما میگویید هرچیز علتی، دارد، آن علت هم علتی دارد، و الی آخر... این پاسخی بر ضد حرف ما نیست، اصلا ربطی به موضوع ندارد. مشکل این است که ما اصلا با این علیت کاری نداریم، ما میخواهیم جاده را دور بزنیم، کوره راهی آن گوشه نشان دهیم که اختیار از آن راهش را به دور از چشم علیت پا به عرصه گذاشته. چطوری؟ با نفی اختیار و یا جبر تام، بلکه به جای آن با نشان دادن میانه این دو.
در اصل شما اختیار تام را رد میکنید، خوب ما هم چنین میکنیم. فرق کلام من و شما در این است، شما به جای آن جبر را گذاشتید، بنده گفتم وضعیت چیزی است بین جبر و اختیار.
در پناه حق.

سلام

شما موافق قول فلاسفه مثل طباطبایی هستید؟
یا موافق قول علمایی مثل استاد فیاضی؟
از برخی عبارات به نظرم رسید موافق استاد فیاضی باشید.

اولین انتخاب مختارانه وجود ندارد. ما رفته رفته، تدریجی صاحب اختیار میشویم، و هیچ گاه این اختیار کامل و ۱۰۰ درصد نیست.این را همین پست قبلی گفته ام.

ضمنا، گمان میکنم مشکل اینجا باشد که دنبال علت میگردید، حا آنکه علل بسیار زیادی در کار هستند.

علت چیست و کیست؟؟؟علت خود فاعل هست...
من متوجه نمی شم، شما دوستان درست تر منظورتون رو برسونید که من متوجه بشم.با سپاس.

پس دوستان و کارشناسان تقریبا متفق القولند که، اراده و تصمیم و گزینیشی که این من انجام می دهد.علت تامه ای دارد که خودش هست.پیش از اولین انتخاب عمرش..این من خودش، خودش را بوجود و خواست و اراده کرده؟؟؟این من خودش، خودش را انتخاب کرده که چطور باشد؟پاسخ خیر هست.گفتیم که هنوز اولین انتخاب عمرش را هم انجام نداده....

والا من از هر دری وارد شدم...اشکال رو با واژه های مختلف بیان کردم..صریح و روشن..دوستان متوجه نشدند یا منکر شدند و پاسخ های عجیب دادند...ک

با سلام.برادر گرامی.من همچنان فرض رابر این گرفتم که شما دوستان اشکال را متوجه نشدید.اگر واقعا اشکال را متوجه شده باشید و همچنان اینگونه پاسخ می دهید.مطمئن خودتان جای بنده بودید.الان گذاشته رفته بودید.

به عبارتی نتیجه ای که من میخوام بگیرم این است که اگر نفس برای تصمیم گیری معیار دارد >>> معیار همان علت است پس مجدد جبر را خواهیم داشت

همانطور که سابقا عرض شد، وقتی درون بینی میکنم متوجه میشوم من یک ماشین مکانیکی نیستم بلکه من احوال ذهنی و تمایلات و تمایلاتی دارم که از آنِ خودم است نه امری بیرون از من.

وقتی من این تمایلات و تمایلات را از آنِ خودم کرده ام، با ملاحظه آنها یکی را برمیگزینم و انتخاب میکنم.

اینطور نیست که ناآگاهانه و از پیش تعیین شده، به صورت رندوم یکی از آنها گزینش شود.

من کاملا به خودم و احوال ذهنی و نحوه وجودی خودم آگاهی دارم و متوجه میشوم که واجد چنین قدرتی هستم.

وقتی من خودم را چنین می یابم، متوجه میشوم که من ماشین و برنامه نویسی شده نیستم.

در واقع، من علت تامه و حقیقی این اراده و تصمیم هستم. تمایلات و تاملات نیز درونی شده اند و نحوه وجودی من هستند (نه جزء درونی یا شئ بیرون از من). من با این تمایلات و تاملات، قادرم یکی از گزینه ها را برگزینم.

این گزینش فعل درونی من است که نامش اراده است. مرجِّح حقیقی خودم هستم. من به این اراده ضرورت بخشیده ام (منظورم ضرورت لاحق است نه ضرورت سابق).

سابقا عرض شد که برخی از فلاسفه فعل اختیاری را فعل ارادی دانستند و در نتیجه، با ارادی دانستن افعال آدمی، آن را اختیاری نیز دانستند. اما سابقا گفتیم که حتی اگر این تعریف را بپذیریم، مشکل اراده آزاد و علیت لاینحل باقی میماند. بگذریم از این که به نظر میرسد اختیار آدمی چیزی فراتر از این است؛ یعنی وقتی میگوییم فلانی فاعل مختار است، منظورمان این است که فلانی آنچنانی سلطه ای دارد که میتواند حداقل برخی از کارهایش را اگر خواست انجام دهد و اگر نخواست انجام ندهد و این خواست و اراده مقهور علل بیرونی یا درونی از پیش تعیین شده نیست.

این مطلب برآمده از درون بینی و وجدانیات است. یعنی وقتی به خودم بازمیگردم، متوجه میشوم که من واجد چنین قدرت و فاعلیتی هستم. از همین جا است که اهمیت درون بینی و وجدانیات مشخص میشود ...

وجدانا خودم را چنین می یابم که وقتی شادم تماما شادم؛ وقتی غمگینم تماما غمگینم؛ وقتی گرسنه هستم، تماما گرسنه هستم ... این احوال درونی، نحوه وجودی من هستند نه این که چیزی عارض بر من و غیر از من باشند. این نکته مهمی است.

از این رو، وقتی من در شرایط خاصی هستم و مثلا گرسنه هستم، خودم را قادر میبینم که شخصا گرسنگی خودم را برطرف کنم. از این رو، با خودم فکر میکنم که به چه نحوی گرسنگی رابرطرف کنم. متوجه غذای روی میز میشوم و متوجه میشوم که میتوانم بلند شوم و آن غذا را بردارم و بخورم؛ میتوانم همینطور بنشینم و گرسنه بمانم. تصمیم میگیرم آن غذا را بخورم. به همین جهت، تصمیم میگیرم بلند شوم. اما ممکن است در میانه راه یادم بیاید که این غذا برای برادرم است و نباید آن را بخورم. از این رو از اراده ام صرف نظر میکنم. در واقع، تا وقتی که فعل خوردن وقوع نیافته است، من این سلطه ذاتی را دارم که تصمیم بگیرم یا از تصمیمم منصرف شوم.

به آن تصمیم گیری، اراده گفته می شود و به این سلطه ای که من برای ایجاد تصمیم و اراده برای وقوع فعل دارم، اختیار گفته می شود.

دقت کنید وقتی گفته میشود که من علت حقیقی اراده هستم، منظورم از من، من عریان از احوال خاص نیست. منظورم منی است که در موقعیت خاصی است. همانطور که گفتم آن احوال خاص، نحوه وجودی من هستند و چیزی بیرون از من نیستند. به همین جهت، من با آن احوال ذهنی خاصم علت حقیقی اراده هستم. در واقع، اگر من و احوال ذهنی را از هم تجزیه کنیم، نه من به تنهایی علت حقیقی اراده هستم، و نه احوال ذهنی به تنهایی علت حقیقی اراده هستند. منی که در حالت خاصی است، علت حقیقی اراده است. من و احوال ذهنی را نباید یک مجموعه مرکب دانست (چنانچه که موج و دریا را نباید دو چیز مستقل از هم انگاشت که با هم ترکیب شده اند.) در اینجا ترکیبی رخ نداده است. بنابراین، منی که حالت خاص دارم، قادرم کاری را اراده بکنم و انجام بدهم یا ندهم. همین سلطه را اختیار میگوییم.

بدین ترتیب، اراده بدون علت نیست. علتش خودم هستم نه امری بیرون از من یا درون من. من علت حقیقی اراده هستم؛ البته منی که در حالت خاصی است و در همان حالت، میتوانست اراده بکند یا نکند. تا زمانی که من اراده نکنم، اراده ضرورت نمی یابد. اینجاست که فرق ضرورت سابق و ضرورت لاحق مشخص می شود. وقتی من اراده کنم، اراده ام ضرورت می یابد. قبل از اراده، اراده هیچ ضرورتی ندارد.

ممکن است بفرمایید که اگر من در حالت خاص، علت تامه است، باید اراده نیز ضرورتا ایجاد شود.

این اشکال، ناشی از این است که فاعلیت انسان را فاعلیت طبیعی یا صناعی درنظر میگیرید. آری، فاعلیت انسان علت تامه وقوع اراده است اما چون این فاعلیت اختیاری است و آدمی سلطه بر وقوعش دارد و زمام اراده در دست فاعل است، وقوع و عدم وقوع اراده کاملا در دست فاعل مختار است. اراده نیز چیزی بیرون از من یا درون من نیست. اراده نیز شانی از شئون من است لحظه ای که من حالت تصمیم گیرندگی دارم. وقتی من در حالت تصمیم گیرندگی قرار میگیرم، اراده وقوع یافته است. این حالت، فعل من است و من تماما بر آن تسلط دارم. برخلاف بسیاری از احوال ذهنی که من بر آنها سلطه ندارم و نسبت به آنها منفعلم.

نوشته اصلی توسط خباء
سلام

شما موافق قول فلاسفه مثل طباطبایی هستید؟
یا موافق قول علمایی مثل استاد فیاضی؟
از برخی عبارات به نظرم رسید موافق استاد فیاضی باشید.
سلام دوست عزیز،
متاسفانه افتخار مطالعه فلسفه هیچکدام از عزیزان را اقلا بطور مستقیم نداشته ام، در واقع هنوز چندان مطالعه در زمینه فلسفه اسلامی نکردم، هرچند امیدوارم فرصتی کنم تا با این جنبه بیشتر آشنا شوم. درپناه حق

با جناب سدید و Audi موافقم که طرح این سوال ارتباطی با بحث حاضر ندارد و بیشتر فرافکنی است...

همانطور که بحث از اختیار خدا فرافکنی بوده ...

دوستان متوجه اشکال شما هستند؛ خواهشا شما متوجه اشکال دوستان بشوید...

پیشنهادم این است که کمتر هیجانزده بشوید و بیشتر تامل کنید ...

فلسفه صبر و تواضع میخواهد ...

سلام مجدد...کمی وحشت دارم این رو بگم...اینکه گویا اصن تعریف ما از اختیار با هم به کلی فرق می که...آخر یعنی چی اولین انتخاب مختارانه وجود ندارد؟؟؟؟انتخاب مختارانه یعنی، خود فاعل و شخص مختار، خواست آن را انتخاب می کنه، خواست آن را انتخاب نمی کنه...همین..حالا یعنی چی، اولین انتخاب مختارانه وجود ندارد....یعنی چی تدریجی صاحب اختیار میشیم...یعنی، اول، 99 درصد، باید، شخص مختار آن را انتخاب کنه، یک درصد، این حق و توانایی رو داره که خواست یا بخواد که آن را انتخاب نکنه؟بعد در یک همچین شرایطی شخص مختار چه می کند، انتخاب می کنه یا انتخاب نمی کنه؟:-?
مگه اخبار هواشناسیه، قسمتی، تا قسمتی نیمه اختیار؟؟؟به تدریج بر حجم و تراکم اختیار افزوده می شه و و و :d (شوخی بی مزه!)

من می گویم، ما انتخابی می کنیم و غذایی می خوریم.این انتخاب علتی دارد که کسی در آن شکی ندارد.از جهت آن علت، این انتخاب ضرورتا رخ می دهد.علت و معلول.این علت، علت تامه، از جزء های مختلفی تشکیل شده...اصن حرفی نیست.ما کاری نداریم.اا

این علت را خود شخص اراده و انتخاب نکرده.

من یک اشکال ریاضی وار طرح می کنم...

شما میگویید : »» هنگامی که نفس توسط علت های بسیاری احاطه شده است در نهایت این نفس است که تصمیم میگیرد کدام یک را ترجیح دهد و در نهایت چه فعلی تحقق یابد ، به عبارتی نفس با تجزیه و تحلیل علت ها به یک نتیجه نهایی میرسد ««
این سخن شماست درست است ؟
حال سوال بنده این است :
نفس برای تصمیم گیری به معیار نیاز دارد ، اینکه چرا و چگونه نفس باید بین علت ها فقط یک چیز را انتخاب کند جای سوال است ، نیست ؟

مانطور که سابقا عرض شد، وقتی درون بینی میکنم متوجه میشوم من یک ماشین مکانیکی نیستم بلکه من احوال ذهنی و تمایلات و تمایلاتی دارم که از آنِ خودم است نه امری بیرون از من.

وقتی من این تمایلات و تمایلات را از آنِ خودم کرده ام، با ملاحظه آنها یکی را برمیگزینم و انتخاب میکنم.

اینطور نیست که ناآگاهانه و از پیش تعیین شده، به صورت رندوم یکی از آنها گزینش شود.

من کاملا به خودم و احوال ذهنی و نحوه وجودی خودم آگاهی دارم و متوجه میشوم که واجد چنین قدرتی هستم.

وقتی من خودم را چنین می یابم، متوجه میشوم که من ماشین و برنامه نویسی شده نیستم.

در واقع، من علت تامه و حقیقی این اراده و تصمیم هستم. تمایلات و تاملات نیز درونی شده اند و نحوه وجودی من هستند (نه جزء درونی یا شئ بیرون از من). من با این تمایلات و تاملات، قادرم یکی از گزینه ها را برگزینم.

این گزینش فعل درونی من است که نامش اراده است. مرجِّح حقیقی خودم هستم. من به این اراده ضرورت بخشیده ام (منظورم ضرورت لاحق است نه ضرورت سابق).

برادر گرامی.سلام.حرف شما تقریبا درست هست..من کمی کوچولو با شما مخالفم،صرفا که مهم نیست...و متاسفانه قرار نیست دوستان پاسخ شما و بنده را بدهند...من سوال رو شما را با این فرم ده بار پرسیدم.نقل قول می کنم:اینکه با ملاحضه علل معد چنین تصمیم می گیرد، نیاز مند علتیست.چرا چیز دیگر تصمیم نگرفت، چرا تصمیم گرفت برود غذا بخورد؟خوب، این ها هر یک پدیده اند، نیاز مند علت.با وجود علت، ضرورتا پیدا می شوند.پس یک علتی بوده که شخص، و فاعل تصمیم گرفته که غذا بخورد.و نمی شده از این تصمیم صرف نظر کند و این خلاف تعریف ماست که گفتیم، خواست مثلا تصمیم می گیرد غذا بخورد، خواست نمی خورد...آن علت چه بوده؟من این را می پرسم و شما می گویید، از سلطه ی ذاتی انسان غافلید!!!!...
کاری که شما کردید این بود، یا شبیه به این بود که علل سابق علت تامه اراده نیستند.آخرین جزء از علت تامه، یا علت تامه،خود انسان هست.فاعل اراده خود آدمی هست.شما از خود نمی پرسید حالا علت ترجیع آدمی بر انجام فلان فعل چیست؟؟علت اینکه، انسان، با ملاحظه ی علل معد خودش چنان چیزی ایجاد می کند چیست؟به چه علتی چنان چیزی را ایجاد می کند؟چرا چیز دیگری ایجاد نمی کند، اصلا چرا ایجاد می کند؟علتشان چیست؟
حالا این علته، هر چه باشد، مهم نیست....مهم این هست که تصمیم و اراده ی انسان در آن دخیل نبوده و نیست و پس جبر را به همراه دارد...

دوست عزیز..سوال شما و سوال بنده، کاملا مشخص و روشن هست..ولی پاسخی داده نمی شود...
مثلا این پاسخ را جناب صابری از از استاد قول سدید نقل قول کردند...

تو را به خدا، اثری و ردی از پاسخ و سوال ما در آن دیده می شود؟اصلا انگار ما پرسیده باشیم که دو به اضافه دو چند می شود، دوستان پاسخ بدهند که، ترامپ گفته قراره تحریم ها رو اقزایش بدیم!!!!چه ربطی داشت؟؟؟در این پاسخ، کارشناس فارق از سوال و شبهه، برای خودشان دوخته و ساخته اند که ما وجدانا اینطور می فهمیم، اونطور می فهمیم...!!!! =;

برادر گرامی.سلام.حرف شما تقریبا درست هست..من کمی کوچولو با شما مخالفم،صرفا که مهم نیست...و متاسفانه قرار نیست دوستان پاسخ شما و بنده را بدهند...من سوال رو شما را با این فرم ده بار پرسیدم.نقل قول می کنم:اینکه با ملاحضه علل معد چنین تصمیم می گیرد، نیاز مند علتیست.چرا چیز دیگر تصمیم نگرفت، چرا تصمیم گرفت برود غذا بخورد؟خوب، این ها هر یک پدیده اند، نیاز مند علت.با وجود علت، ضرورتا پیدا می شوند.پس یک علتی بوده که شخص، و فاعل تصمیم گرفته که غذا بخورد.و نمی شده از این تصمیم صرف نظر کند و این خلاف تعریف ماست که گفتیم، خواست مثلا تصمیم می گیرد غذا بخورد، خواست نمی خورد...آن علت چه بوده؟من این را می پرسم و شما می گویید، از سلطه ی ذاتی انسان غافلید!!!!...
کاری که شما کردید این بود، یا شبیه به این بود که علل سابق علت تامه اراده نیستند.آخرین جزء از علت تامه، یا علت تامه،خود انسان هست.فاعل اراده خود آدمی هست.شما از خود نمی پرسید حالا علت ترجیع آدمی بر انجام فلان فعل چیست؟؟علت اینکه، انسان، با ملاحظه ی علل معد خودش چنان چیزی ایجاد می کند چیست؟به چه علتی چنان چیزی را ایجاد می کند؟چرا چیز دیگری ایجاد نمی کند، اصلا چرا ایجاد می کند؟علتشان چیست؟
حالا این علته، هر چه باشد، مهم نیست....مهم این هست که تصمیم و اراده ی انسان در آن دخیل نبوده و نیست و پس جبر را به همراه دارد...

دوست عزیز..سوال شما و سوال بنده، کاملا مشخص و روشن هست..ولی پاسخی داده نمی شود...
مثلا این پاسخ را جناب صابری از از استاد قول سدید نقل قول کردند...

تو را به خدا، اثری و ردی از پاسخ و سوال ما در آن دیده می شود؟اصلا انگار ما پرسیده باشیم که دو به اضافه دو چند می شود، دوستان پاسخ بدهند که، ترامپ گفته قراره تحریم ها رو اقزایش بدیم!!!!چه ربطی داشت؟؟؟در این پاسخ، کارشناس فارق از سوال و شبهه، برای خودشان دوخته و ساخته اند که ما وجدانا اینطور می فهمیم، اونطور می فهمیم...!!!! =;

در بحث اختیار، کسی مدعی نیست تمامی افعال آدمی از بدو تولد تا لحظه مرگ، همگی اختیاری است؛ بلکه مدعا این است که حداقل برخی از افعال آدمی اختیاری است.

برای نمونه، طرح این سوال که ما چه زمانی مختار شده ایم و اولین انتخاب را انجام داده ایم، یک سوال فرعی و نامرتبط با سوال اصلی تایپیک است.

[INDENT=2]همانطور که سابقا عرض شد، وقتی درون بینی میکنم متوجه میشوم من یک ماشین مکانیکی نیستم بلکه من احوال ذهنی و تمایلات و تمایلاتی دارم که از آنِ خودم است نه امری بیرون از من.

وقتی من این تمایلات و تمایلات را از آنِ خودم کرده ام، با ملاحظه آنها یکی را برمیگزینم و انتخاب میکنم.

اینطور نیست که ناآگاهانه و از پیش تعیین شده، به صورت رندوم یکی از آنها گزینش شود.

من کاملا به خودم و احوال ذهنی و نحوه وجودی خودم آگاهی دارم و متوجه میشوم که واجد چنین قدرتی هستم.

وقتی من خودم را چنین می یابم، متوجه میشوم که من ماشین و برنامه نویسی شده نیستم.

در واقع، من علت تامه و حقیقی این اراده و تصمیم هستم. تمایلات و تاملات نیز درونی شده اند و نحوه وجودی من هستند (نه جزء درونی یا شئ بیرون از من). من با این تمایلات و تاملات، قادرم یکی از گزینه ها را برگزینم.

این گزینش فعل درونی من است که نامش اراده است. مرجِّح حقیقی خودم هستم. من به این اراده ضرورت بخشیده ام (منظورم ضرورت لاحق است نه ضرورت سابق).

[/INDENT]

فرموده اند:[INDENT=2]سابقا عرض شد که برخی از فلاسفه فعل اختیاری را فعل ارادی دانستند و در نتیجه، با ارادی دانستن افعال آدمی، آن را اختیاری نیز دانستند. اما سابقا گفتیم که حتی اگر این تعریف را بپذیریم، مشکل اراده آزاد و علیت لاینحل باقی میماند. بگذریم از این که به نظر میرسد اختیار آدمی چیزی فراتر از این است؛ یعنی وقتی میگوییم فلانی فاعل مختار است، منظورمان این است که فلانی آنچنانی سلطه ای دارد که میتواند حداقل برخی از کارهایش را اگر خواست انجام دهد و اگر نخواست انجام ندهد و این خواست و اراده مقهور علل بیرونی یا درونی از پیش تعیین شده نیست.

این مطلب برآمده از درون بینی و وجدانیات است. یعنی وقتی به خودم بازمیگردم، متوجه میشوم که من واجد چنین قدرت و فاعلیتی هستم. از همین جا است که اهمیت درون بینی و وجدانیات مشخص میشود ...

وجدانا خودم را چنین می یابم که وقتی شادم تماما شادم؛ وقتی غمگینم تماما غمگینم؛ وقتی گرسنه هستم، تماما گرسنه هستم ... این احوال درونی، نحوه وجودی من هستند نه این که چیزی عارض بر من و غیر از من باشند. این نکته مهمی است.

از این رو، وقتی من در شرایط خاصی هستم و مثلا گرسنه هستم، خودم را قادر میبینم که شخصا گرسنگی خودم را برطرف کنم. از این رو، با خودم فکر میکنم که به چه نحوی گرسنگی رابرطرف کنم. متوجه غذای روی میز میشوم و متوجه میشوم که میتوانم بلند شوم و آن غذا را بردارم و بخورم؛ میتوانم همینطور بنشینم و گرسنه بمانم. تصمیم میگیرم آن غذا را بخورم. به همین جهت، تصمیم میگیرم بلند شوم. اما ممکن است در میانه راه یادم بیاید که این غذا برای برادرم است و نباید آن را بخورم. از این رو از اراده ام صرف نظر میکنم. در واقع، تا وقتی که فعل خوردن وقوع نیافته است، من این سلطه ذاتی را دارم که تصمیم بگیرم یا از تصمیمم منصرف شوم.

به آن تصمیم گیری، اراده گفته می شود و به این سلطه ای که من برای ایجاد تصمیم و اراده برای وقوع فعل دارم، اختیار گفته می شود.

دقت کنید وقتی گفته میشود که من علت حقیقی اراده هستم، منظورم از من، من عریان از احوال خاص نیست. منظورم منی است که در موقعیت خاصی است. همانطور که گفتم آن احوال خاص، نحوه وجودی من هستند و چیزی بیرون از من نیستند. به همین جهت، من با آن احوال ذهنی خاصم علت حقیقی اراده هستم. در واقع، اگر من و احوال ذهنی را از هم تجزیه کنیم، نه من به تنهایی علت حقیقی اراده هستم، و نه احوال ذهنی به تنهایی علت حقیقی اراده هستند. منی که در حالت خاصی است، علت حقیقی اراده است. من و احوال ذهنی را نباید یک مجموعه مرکب دانست (چنانچه که موج و دریا را نباید دو چیز مستقل از هم انگاشت که با هم ترکیب شده اند.) در اینجا ترکیبی رخ نداده است. بنابراین، منی که حالت خاص دارم، قادرم کاری را اراده بکنم و انجام بدهم یا ندهم. همین سلطه را اختیار میگوییم.
[/INDENT]
یا در ادامه فرموده اند:
[INDENT=2]ممکن است بفرمایید که اگر من در حالت خاص، علت تامه است، باید اراده نیز ضرورتا ایجاد شود.

این اشکال، ناشی از این است که فاعلیت انسان را فاعلیت طبیعی یا صناعی درنظر میگیرید. آری، فاعلیت انسان علت تامه وقوع اراده است اما چون این فاعلیت اختیاری است و آدمی سلطه بر وقوعش دارد و زمام اراده در دست فاعل است، وقوع و عدم وقوع اراده کاملا در دست فاعل مختار است. اراده نیز چیزی بیرون از من یا درون من نیست. اراده نیز شانی از شئون من است لحظه ای که من حالت تصمیم گیرندگی دارم. وقتی من در حالت تصمیم گیرندگی قرار میگیرم، اراده وقوع یافته است. این حالت، فعل من است و من تماما بر آن تسلط دارم. برخلاف بسیاری از احوال ذهنی که من بر آنها سلطه ندارم و نسبت به آنها منفعلم.[/INDENT]

در مورد اختیار انسان نیز باید از تجربه بهره برد تا نظر صحیحی در این مورد داشت. ریاضیات و برهان و اولیات بدیهی، به تنهایی برای فهم این واقعیات راهگشا نیستند. به همین جهت درون بینی و مراجعه به علم حضوری و وجدانیات لازم است.

به دیگر سخن، وقتی درباره علیت و اختیار سخن می گوییم، واقعا درباره فاعلیت انسان سخن می گوییم نه فاعلیت صناعی ربات و نه فاعلیت طبیعی خورشید و نه ...

به همین جهت، باید تقریر درستی از فاعلیت انسان داشته باشیم و سپس تناسب آن با اصل علیت را مورد پرسش قرار بدهیم.

دقیقا غفلت از همین نکته است که این بحث را به سرانجام نرسانده است.

چه از نوع مختارانه چه جبری و چه بینابین.یعنی من داشتم روی اولین انتخاب و ترجیح مانور می دادم..و اگر درست به عرایض بنده توجه می کردند که آن اولین انتخاب و ترجیح، اصن ذره ای و بویی از اختیار نمی داشت [/SPOILER]