اخبار علاجیه چه اخباری هستند؟

منظور از اخبار من بلغ چیست؟ مجموعه‌ای از روایات موجود است که با عنوان اخبار من بلغ از امام صادق (علیه ‌السلام) نقل شده است، مانند: «من بلغه عن النبیّ (صلی الله علیه و آله) شیء من الثواب فعمله کان أجر ذلک له و إن کان رسول الله (صلی الله علیه و آله) لم یقله: کسی که از پیامبر خبر عمل ثوابی به او برسد و آن کار را انجام دهد، آن ثواب برای او خواهد بود، اگرچه رسول خدا آن را نگفته باشد.»(وسائل الشیعه، ج1، ص80، باب18.)
این روایات در بسیاری از منابع شیعی و برخی منابع اهل سنّت نقل شده است. برخی از اسناد این روایات نیز صحیح می‌باشد و علامۀ مجلسی آن را مشهور در میان شیعه و اهل سنّت با اسناد مختلف دانسته است. (بحار الانوار، ج2، ص256.)
ظاهر این روایات، از فضل خداوند نسبت به بندگانش خبر می‌دهد که بدون درنظر گرفتن حکم واقعی عمل، هر عملی را که مؤمن به اعتماد فضل او انجام دهد، بی‌ثواب نخواهد گذارد. این بیان تردید بندگان را در اعتبار و صحت خبری که به آنها رسیده است، برطرف می‌کند و ایشان را به فضل الهی امیدوار می‌کند. با این حال، بندۀ خدا با قلبی مطمئن به فضل و رحمت خداوند، می‌تواند عمل را به جا آورد.
برخـی فقیهان غالباً به استناد این روایات و برخی ادلۀ دیگر فقهی، قاعده‌ای را به عنوان تسامح در ادلۀّ سنن، بنا نهاده‌اند که بر اساس این قاعده در دلیل مستحبات و احکام غیر الزامی، نوعی تسامح اعمال می‌شود. بر این اساس دقتهای متداول در احکام الزامی و اعتبار مستند این‌گونه اعمال، در مورد مستحبات به کار نمی‌رود. از این‌رو بر اساس این قاعده در مستند مستحبات، فضایل اعمال و داستانها و موعظه‌ها تسامح می‌شود و حتی به روایات ضعیف در این موضوعات، به دید قبول نگریسته می‌شود.
گفتنی است بسیاری از فقیهان معاصر این قاعده را نپذیرفته‌اند و مفهوم روایت را تنها اعطای ثواب و تفضل الهی می‌دانند و حکم استحباب را نیز همچون سایر احکام الهی جای تسامح نمی‌دانند.