آیا آیه مودت ولایت اهل بیت علیهم السلام را ثابت می کند؟
تب‌های اولیه
آیا آیه مودت ولایت اهل بیت علیهم السلام را ثابت می کند؟
باسمه تعالی
خداى تعالى در آيه " قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى" اجرى براى رسول خدا (ص) معين كرده، و آن عبارت است از مودت نسبت به اقرباى آن جناب، و اين مودت امرى است كه باز به استجابت دعوت برگشت مىكند، حال يا استجابت همه دعوت، و يا بعضى از آن كه اهميت بيشترى دارد. و به هر حال، ظاهر اين استثناء اين است كه استثناء متصل است، نه منقطع، چيزى كه هست بايد بطور ادعاء مودت به ذى القربى را از مصاديق اجر دانست.
مودت به ذى القرباى رسول خدا (ص) به چه معنا است؟
مراد از مودت به قربى، دوستى خويشاوندان رسول خدا (ص)- كه همان عترت او از اهل بيتش باشند- است و بر طبق اين تفسير رواياتى هم از طرق اهل سنت، و اخبار بسيار زيادى از طرق شيعه وارد شده كه همه آنها آيه را به مودت عترت و دوستى با آن حضرات (ع) تفسير كرده، اخبار متواترى هم كه از طرق دو طائفه بر وجوب مودت اهل بيت و محبت آن حضرات رسيده، اين تفسير را تاييد مىكند.
و اگر در يك طايفه ديگر اخبار كه آن نيز متواتر است، يعنى اخبارى كه از هر دو طريق از رسول خدا (ص) رسيده، و مردم را در فهم كتاب خدا و معارف اصولى و فروعى دين و بيان حقايق آن، به اهل بيت (ع) ارجاع داده- مانند حديث ثقلين و حديث سفينه و امثال آن- دقت كافى به عمل آوريم، هيچ شكى برايمان باقى نمىماند كه منظور از واجب كردن مودت اهل بيت، و آن را به عنوان اجر رسالت قرار دادن تنها اين بوده كه اين محبت را وسيلهاى قرار دهد براى اين كه مردم را به ايشان ارجاع دهد، و اهل بيت مرجع علمى مردم قرار گيرند.
پس مودتى كه اجر رسالت فرض شده چيزى ما وراى خود رسالت و دعوت دينى و بقاء و دوام آن نيست. پس بنا بر اين تفسير، مفاد آيه شريفه هيچ تغايرى با آيات ديگر كه اجر رسالت را نفى مىكنند ندارد.
در نتيجه برگشت معناى آيه مورد بحث به اين مىشود كه: من از شما اجرى درخواست نمىكنم، چيزى كه هست از آنجا كه خداى تعالى مودت به عموم مؤمنين را كه قرابت من هم از ايشانند بر شما واجب فرموده، من مودت شما را نسبت به اهل بيتم اجر رسالتم مىشمارم.تفسیر المیزان
بنابر فرموده حضرت آیت الله وحید حفظه الله « همیشه اجر هر کاری باید مساوی با آن کار باشد». بنابراین محبت اهل بیت علیهم السلام مساوی و همسنگ با رسالت است.یعنی اگر اهل بیت علیهم السلام را دوست داشته باشید و در خانه آنها باشید همان هدایتی که در رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله بود در اهل بیت علیهم السلام می یابید.
حضرت آیت الله بهبهانی ره می فرماید:« هر جا محبت به صورت مطلق واجب باشد، اطاعت آنها هم واجب است به صورت مطلق و محبت و اطاعت ملازم یکدیگر است و اطاعت مطلق از کسی همان امامت است».
مودت به ذى القرباى رسول خدا (ص) به چه معنا است؟
مراد از مودت به قربى، دوستى خويشاوندان رسول خدا (ص)- كه همان عترت او از اهل بيتش باشند- است و بر طبق اين تفسير رواياتى هم از طرق اهل سنت، و اخبار بسيار زيادى از طرق شيعه وارد شده كه همه آنها آيه را به مودت عترت و دوستى با آن حضرات (ع) تفسير كرده، اخبار متواترى هم كه از طرق دو طائفه بر وجوب مودت اهل بيت و محبت آن حضرات رسيده، اين تفسير را تاييد مىكند.
و اگر در يك طايفه ديگر اخبار كه آن نيز متواتر است، يعنى اخبارى كه از هر دو طريق از رسول خدا (ص) رسيده، و مردم را در فهم كتاب خدا و معارف اصولى و فروعى دين و بيان حقايق آن، به اهل بيت (ع) ارجاع داده- مانند حديث ثقلين و حديث سفينه و امثال آن- دقت كافى به عمل آوريم، هيچ شكى برايمان باقى نمىماند كه منظور از واجب كردن مودت اهل بيت، و آن را به عنوان اجر رسالت قرار دادن تنها اين بوده كه اين محبت را وسيلهاى قرار دهد براى اين كه مردم را به ايشان ارجاع دهد، و اهل بيت مرجع علمى مردم قرار گيرند.
پس مودتى كه اجر رسالت فرض شده چيزى ما وراى خود رسالت و دعوت دينى و بقاء و دوام آن نيست. پس بنا بر اين تفسير، مفاد آيه شريفه هيچ تغايرى با آيات ديگر كه اجر رسالت را نفى مىكنند ندارد.
در نتيجه برگشت معناى آيه مورد بحث به اين مىشود كه: من از شما اجرى درخواست نمىكنم، چيزى كه هست از آنجا كه خداى تعالى مودت به عموم مؤمنين را كه قرابت من هم از ايشانند بر شما واجب فرموده، من مودت شما را نسبت به اهل بيتم اجر رسالتم مىشمارم.تفسیر المیزان
بنابر فرموده حضرت آیت الله وحید حفظه الله « همیشه اجر هر کاری باید مساوی با آن کار باشد». بنابراین محبت اهل بیت علیهم السلام مساوی و همسنگ با رسالت است.یعنی اگر اهل بیت علیهم السلام را دوست داشته باشید و در خانه آنها باشید همان هدایتی که در رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله بود در اهل بیت علیهم السلام می یابید.
حضرت آیت الله بهبهانی ره می فرماید:« هر جا محبت به صورت مطلق واجب باشد، اطاعت آنها هم واجب است به صورت مطلق و محبت و اطاعت ملازم یکدیگر است و اطاعت مطلق از کسی همان امامت است».