جمع بندی « طهارت ذهن و راههای رسیدن به آن »

تب‌های اولیه

14 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال

سلام ذکر بگو ان شا ا... ذهنت پاک میشه و به نابجا کشیده نمیشه

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: اوبس

[=Arial Black]با عرض سلام و ادب خدمت مدیریت محترم اجرایی انجمن اخلاق و عرفان سرکار ashr و با تشکر از سوال خوبتان
[=Arial Black]بطور کلی طهارت ذهن یکی از مشکلترین مراحل طهارت باطن است. به تعبیر شریف علامه حسن زاده آملی در رساله وحدت از دیدگاه عارف و حکیم، طهارت ذهن بواسطه حفظ کردن ذهن از افکار ردی(پست) و از استحضارات غیر واقع غیر مفید حاصل می شود. یعنی باید ذهن را از هر تصور ناشایست و تخیل غیر واقع و غیر مفیدی خالی نگه داشت. در قرآن کریم آمده است «یا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ» (الحجرات/12) یعنی ای کسانی که ایمان آورده اید تا حد زیادی از گمانهای بد و ناروا پرهیز کنید چرا که برخی از این گمانها گناه هستند.
[=Arial Black]چند روز قبل روایتی دیدم که فردی محضر امام موسی بن جعفر علیه السلام رسید و عرض کرد آیا تصور زناکردن نیز حرام است؟ امام فرمود: زنا کردن از زمان حضرت موسی و قبل از آن نیز حرام بود و پیامبر اکرم و شریعت او نیامده تا صرفا بگوید زنا نکنید بلکه قدمی فراتر برداشته وما را از افکار و تصورات ناروا نیز منع نموده است. سپس امام در تمثیلی بسیار جالب این حقیقت را نیز آشکار ساختند که اگر چه برخی از افکار ناشایست گناه نیست اما خانه دل را ویران می کند و حال معنوی دعا را از انسان می گیرد.
[=Arial Black] ایشان فرمودند: تصور کنید در وسط کاخی مجلل و طلا کوب و آیینه و آزین بندی شده آتشی با دود غلیظ سیاه روشن کنند. این آتش گرچه ممکن است کاخ را نسوزاند اما دود سیاهش زیبایی این کاخ را به نابودی می کشد.
[=Arial Black]بر همین اساس بسیاری از گمانهای ناروا و افکار ناشایست نیز اگرچه عذاب جهنم را برای انسان به دنبال نمی آورد اما مانع رسیدن انسان به کمالات و مقامات بلند معنوی در دنیا و آخرت می شود.
[=Arial Black]یکی از بهترین راههای طهارت ذهن، انصراف به امور دیگر همچون سرگرمیهای عقل افزا و اشتغال به کارهای درگیر کننده ذهن است. باید در هنگامی که افکار ناروا به انسان هجوم می آورد هنر به خرج داده و سریع ذهن و فکر را به اموری مهم و ضروری فرا خواند. باید بطور کلی به عموم مردم حسن ظن داشت. باید روایات بسیار زیاد حسن ظن به مردم را که از جانب پیامبر و ائمه معصومین علیهم السلام برای طهارت ذهن ما آمده بسیار مرور کرد.
[=Arial Black]به عنوان مثال پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
[=Arial Black]"به خدایی که جز او شایسته پرستش نیست، گمان هیچ بنده­ای نسبت به خدا نیکو نشود جز اینکه خدا همراه گمان بنده مومن خود باشد(هرگونه به او گمان ببرد خدا با او رفتار کند) زیرا خدا کریم است و همه خیرات به دست اوست، او حیا می­کند از اینکه بنده مومنش به او گمان نیک برد و او خلاف گمان و امید بنده رفتار کند. پس به خدا خوش­بین باشید و بسویش رغبت کنید.( اصول كافی، ترجمه محمد باقر کمرئی، ج 3، ص 119)

یا الله
سلام و درود استاد

نمیدونم سوالم رو چطور بپرسم. بزارید براتون مثال بیارم. ببنید من وقتی به رویدادها و آینده فکر میکنم اغلب جنبه منفی مسائل رو میبینم. برای مثال گاهی فکر میکنم که مثلا من در اینده مریضی سختی میگیرم و خودم رو واقعا تو اون شرایط قرار میدم که ببینم چه احساسی میتونم اون موقع داشته باشم یا برای مثال فکر میکنم یکی از اقوام منم مثل فلانی فوت کنه حتی انقدر گاهی خودمو تو اون موقعیت ها و شرایط بد قرار میدم که مثلا انگار واقعا یکی از نزدیکانم مرده و واقعا گریه ام میاد و ... امثال این اندیشه های منفی و نه مثبت
آیا این ها هم میتونه نشانه های نداشتن طهارت ذهن باشه یا نه طهارت ذهن فقط مربوط به طرز تفکر منفی در مورد دیگران هست؟

سوال بعدی اینکه آیا ذکر خاصی برای طهارت ذهن وجود داره؟
با تشکر

[="Times New Roman"][="DeepSkyBlue"]با سلام و احترام و تشکر از کارشناس محترم

بزرگوار اگر میشه راه های طهارت نفس را هم بگویید؟چطوری میشه که سالکی که داره تزکیه نفس میکنه طهارت ذهن پیدا کنه؟
چون حقیر احساس میکنم باید اول طهارت ذهن داشت تا از گناه مصون ماند...
[/]

[="Georgia"][="Blue"]

مهر آوا;340748 نوشت:
نمیدونم سوالم رو چطور بپرسم. بزارید براتون مثال بیارم. ببنید من وقتی به رویدادها و آینده فکر میکنم اغلب جنبه منفی مسائل رو میبینم. برای مثال گاهی فکر میکنم که مثلا من در اینده مریضی سختی میگیرم و خودم رو واقعا تو اون شرایط قرار میدم که ببینم چه احساسی میتونم اون موقع داشته باشم یا برای مثال فکر میکنم یکی از اقوام منم مثل فلانی فوت کنه حتی انقدر گاهی خودمو تو اون موقعیت ها و شرایط بد قرار میدم که مثلا انگار واقعا یکی از نزدیکانم مرده و واقعا گریه ام میاد و ... امثال این اندیشه های منفی و نه مثبت آیا این ها هم میتونه نشانه های نداشتن طهارت ذهن باشه یا نه طهارت ذهن فقط مربوط به طرز تفکر منفی در مورد دیگران هست؟ سوال بعدی اینکه آیا ذکر خاصی برای طهارت ذهن وجود داره؟

با عرض سلام خدمت سرکار گرامی مهر آوا
مثالی هم که بیان فرمودید از اقسام گوناگون بی طهارتی ذهن است زیرا در پست بالا گفتیم که طبق بیان حکما و عرفای الهی بی طهارتی ذهن گاهی از ناحیه افکار پست است و گاهی از ناحیه تصورات غیر مفید لذا مورد حضرتعالی هم از جمله موارد آن است.
برای طهارت ذهن علمای اخلاق اذکاری را نیز بیان فرموده اند که بهتر است از خود ایشان گرفته شود. آنچه اکنون برای شما بیش از تاثیر اذکار برای طهارت ذهن مهم است، انصراف به شیوه ذکر شده است.
[/]

[="Georgia"][="Blue"]

ashr;340772 نوشت:
با سلام و احترام و تشکر از کارشناس محترم بزرگوار اگر میشه راه های طهارت نفس را هم بگویید؟چطوری میشه که سالکی که داره تزکیه نفس میکنه طهارت ذهن پیدا کنه؟ چون حقیر احساس میکنم باید اول طهارت ذهن داشت تا از گناه مصون ماند...

حقیر در پست http://www.askdin.com/thread25002.html متکفل بیان مطالبی در طهارت نفس هستم که قصد دارم به ترتیب از انزل مراتب تا عالی ترین مراتب طهارت نفس انسانی را بیان نمایم. فعلا در آن تاپیک در آغاز راهیم. اجازه دهید این بحث را به وقتش در همان تاپیک داشته باشیم.
[/]

منم خیلی دلم میخاد بدونم چه اذکاری برای طهارت ذهن میشه استفاده کرد؟

چ سوال خوبی پرسیدید

اکثرا بهش نیاز داشتن
ممنون میشیم از دادن راه های بیشتر برا طهارت ذهن

تشکر:Gol:

به نام خداوند مهربان

سلام و عرض ادب

جناب استاد داود صمدی آملی از شاگردان عارف بزرگوار جناب علامه حسن حسن زاده ی آملی :Gol: سلسله سخنرانی هایی داشته اند به نام طهارت ( یا طهارت نفس ) که در آن نکات خوبی در مورد طهارت ذهن بیان شده است ، می توانید این مجموعه را تهیه و گوش بفرمائید .

ان شاء الله که خیر باشد ... :Gol:

یا حق:Gol::Gol:

بسمه تعالی

بدان كه اول شرط از براى مجاهد در اين مقام و مقامات ديگر كه مى تواند منشا غلبه بر شيطان و جنودش شود، حفظ طاير خيال است . چون كه اين خيال مرغى است بس پرواز كن ، كه در هر آنى به شاخى خود را مى آويزد، و اين موجب بسى از بدبختى ها است . وخيال يكى از دستاويزهاى شيطان است كه انسان را به واسطه آن بيچاره كرده ، به شقاوت دعوت مى كند.
انسان مجاهد كه در صدد اصلاح خود بر آمده و مى خواهد باطن را صفايى دهد، و آن را از جنود ابليس خالى كند بايد زمام خيال را در دست گيرد، و نگذارد هر جا مى خواهد پرواز كند و مانع شود از اين كه خيال هاى فاسد باطل براى او پيش آيد، از قبيل خيال معاصى و شيطنت . هميشه خيال خود را متوجه امور شريفه كند، و اين اگر چه در اول امر قدرى مشكل به نظر مى رسد و شيطان و جنودش آن را به نظر بزرگ جلوه مى دهند، ولى با قدرى مراقبت و مواظبت ، امر سهل مى شود.
ممكن است براى تجربه ، تو نيز چندى در صدد جمع خيال باشى و مواظبت كامل از آن كنى . هر وقت مى خواهد متوجه امر پست و خسيسى شود، آن را منصرف كنى و متوجه كنى به امور ديگر، از قبيل مباحات يا امور را جحه شريفه . اگر ديدى نتيجه گرفتى ، شكر خداى تعالى كن بر اين توفيق ، واين مطلب را تعقيب كن ، شايد خداى تو به رحمت خود راهى براى تو باز كند از ملكوت ، كه هدايت شوى به صراط مستقيم انسانيت ، و كار سلوك الى الله تعالى براى تو آسان شود.
و ملتفت باش كه خيالات فاسده قبيحه و تصورات باطله از القاآت شيطان است كه مى خواهد جنود خود را در مملكت باطن تو برقرار كند، و تو كه مجاهدى با شيطان و جنودش ، و مى خواهى صفحه نفس را مملكت الهى و رحمانى كنى ، بايد مواظب كيد آن لعين باشى ، و اين اوهام بر خلاف رضاى حق تعالى را از خود دور نمايى تا ان شاء الله در اين جنگ داخلى ، اين سنگر را كه خيلى مهم است از دست شيطان و جنودش بگيرى كه اين سنگر، به منزله سر حد است . اگر اين جا غالب شدى ، اميدوار باش .
و اى عزيز! از خداى تبارك و تعالى در هر آن استعانت بجوى و استغاثه كن در درگاه معبود خود، و با عجز و الحاح عرض كن : بارالها! شيطان دشمن بزرگى است كه طمع بر انبيا و اولياى بزرگ توداشته و دارد تو خودت با اين بنده ضعيف گرفتار امانى و اوهام باطله و خيالات و خرافات عاطله ، همراهى كن كه بتواند از عهده اين دشمن قوى برآيد، و در اين ميدان جنگ با اين دشمن قوى كه سعادت و انسانيت مرا تهديد مى كند، تو خودت با من همراهى فرما كه بتوانم جنود او را از مملكت خاص تو خارج كنم و دست اين غاصب را از خانه مختص به تو كوتاه نمايم .

(امام خمینی/
چهل حديث ، ص 16)

سلام فایق امدن بر خیالات سخت است و مغز انسان با خیالات سرگرم است اما بیشتر به دل خیالات واهی میرود و اول کار مهار نفس است واقعا باید از خدا کمک بگیری و صدای دلت را با کمک ائمه برسانی و بدون تمسک جستن به این عزیزان بسیار سخت است

سوال:
راه تطهیر و پاک کردن قلب و ذهن انسان چیست؟

پاسخ:
طهارت ذهن یکی از مشکل ترین مراحل طهارت باطن است. به تعبیر شریف علامه حسن زاده آملی در رساله وحدت از دیدگاه عارف و حکیم، طهارت ذهن بواسطه حفظ کردن ذهن از افکار ردی(پست) و از استحضارات غیر واقع غیر مفید حاصل می شود(1). یعنی باید ذهن را از هر تصور ناشایست و تخیل غیر واقع و غیر مفیدی خالی نگه داشت. در قرآن کریم آمده است «یا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ» (2) یعنی ای کسانی که ایمان آورده اید تا حد زیادی از گمانهای بد و ناروا پرهیز کنید چرا که برخی از این گمانها گناه هستند.
حضرت امام خمینی (قدس سره الشریف) در کتاب چهل حدیث در این باره می فرمایند:
و ملتفت باش كه خيالات فاسده قبيحه و تصورات باطله از القاآت شيطان است كه مى خواهد جنود خود را در مملكت باطن تو برقرار كند، و تو كه مجاهدى با شيطان و جنودش ، و مى خواهى صفحه نفس را مملكت الهى و رحمانى كنى ، بايد مواظب كيد آن لعين باشى ، و اين اوهام بر خلاف رضاى حق تعالى را از خود دور نمايى تا ان شاء الله در اين جنگ داخلى ، اين سنگر را كه خيلى مهم است از دست شيطان و جنودش بگيرى كه اين سنگر، به منزله(مانند) سر حد(مرز) است . اگر اين جا غالب شدى ، اميدوار باش .
و اى عزيز! از خداى تبارك و تعالى در هر آن استعانت بجوى و استغاثه كن در درگاه معبود خود، و با عجز و الحاح(زاری کردن و درخواستن و مبالغه کردن در کاری) عرض كن : بارالها! شيطان دشمن بزرگى است كه طمع بر انبيا و اولياى بزرگ تو داشته و دارد تو خودت با اين بنده ضعيف گرفتار امانى و اوهام باطله و خيالات و خرافات عاطله ، همراهى كن كه بتواند از عهده اين دشمن قوى برآيد، و در اين ميدان جنگ با اين دشمن قوى كه سعادت و انسانيت مرا تهديد مى كند، تو خودت با من همراهى فرما كه بتوانم جنود او را از مملكت خاص تو خارج كنم و دست اين غاصب را از خانه مختص به تو كوتاه نمايم .(3)

یکی از بهترین راههای طهارت ذهن، انصراف به امور دیگر همچون سرگرمی های عقل افزا و اشتغال به کارهای درگیر کننده ذهن است. باید در هنگامی که افکار ناروا به انسان هجوم می آورد هنر به خرج داده و سریع ذهن و فکر را به اموری مهم و ضروری فرا خواند. باید بطور کلی به عموم مردم حسن ظن داشت. باید روایات بسیار زیاد حسن ظن به مردم را که از جانب پیامبر و ائمه معصومین (علیهم السلام) برای طهارت ذهن ما آمده بسیار مرور کرد.
به عنوان مثال پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
"به خدایی که جز او شایسته پرستش نیست، گمان هیچ بنده ­ای نسبت به خدا نیکو نشود جز اینکه خدا همراه گمان بنده مومن خود باشد(هرگونه به او گمان ببرد خدا با او رفتار کند) زیرا خدا کریم است و همه خیرات به دست اوست، او حیا می­کند از اینکه بنده مومنش به او گمان نیک برد و او خلاف گمان و امید بنده رفتار کند. پس به خدا خوش­بین باشید و بسویش رغبت کنید.(4)

[=Georgia][=georgia]

در کتاب 1001 نکته ی حضرت علاّمه حسن زاده آملی آمده است:

آیه سُخره دستورالعمل سائر در برنامه ی سالکان است و تأثیر آن در صفای قلب و اطمینان نفس و نفی خواطر و ازاله ی شک و وسواس به عدد سبعین مر نفوس مستعدّه را در مرتبت ایقان است .( یعنی هفتاد مرتبه گفتن این آیات، برای نفوس مستعده و طالب معارف، مؤثّر است و اثر آن به صورت یقینی اثبات شده است.) (5)

آیه سخره عبارت است از آیات ۵4 الی ۵6 سوره اعراف: إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ فِي سِتَّهِِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَی عَلَی الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَ الأَمْرُ تَبَارَكَ اللّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ ادْعُواْ رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَ خُفْيَهًً إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا وَ ادْعُوهُ خَوْفًا وَ طَمَعًا إِنَّ رَحْمَهَ اللّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ



پینوشتها:
1- رساله وحدت از دیدگاه عارف و حکیم صفحه 43
2- الحجرات/12
3- چهل حدیث صفحه 16
4-اصول كافی، ترجمه محمد باقر کمرئی، ج 3، ص 119
5-نکته ی ۹۷۸ از کتاب ۱۰۰۱ نکته علامه حسن زاده املی

موضوع قفل شده است