جمع بندی چرا نگاه به دریا عبادت محسوب میشه؟

تب‌های اولیه

17 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
چرا نگاه به دریا عبادت محسوب میشه؟

عنه صلى الله عليه و آله: النَّظَرُ في ثَلاثَةِ‌ أشياءَ عِبادَةٌ‌:
النَّظَرُ في وَجهِ‌ الوالِدَينِ‌،وفي المُصحَفِ‌، وفي البَحرِ.
سلام نگاه به دریا چرا عبادت محسوب میشه؟

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد دلیل

[TD][/TD]

با سلام و تشکر از سوال شما

دریا از نعمت های بزرگ خداوند برای مخلوقات و انسان می باشد که ابتدا مقداری به نگاه دین به دریا در کتاب و سنت می پردازیم و سپس سوال شما را پاسخ کامل تر می دهیم.
در قرآن و احاديث اسلامى، جامعه انسانى را به مطالعه درباره دريا، آشنايى با شگفتى هاى دريا، نقش آن در زندگى انسان و دلالت آن بر آفريدگار حكيم جهان، تشويق مى نمايند و اگر در این روایت نگاه به دریا عبادت شمرده شده است، صرف نگاه ظاهری منظور نیست؛ هر چند آن نیز مورد توجه و عنایت است؛ بلکه تفکر و دقت در دریا لازم است؛ همان کاری که شما در حال انجام آن هستید.

اساسا نظر و نگاه کردن در موارد بسیاری به معنای دقت و تامل و تفکر پیرامون آن است. به طور مثال قرآن درباره شتر می فرماید:
«أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ [۱] آيا به شتر نمى ‏نگرند كه چگونه آفريده شده است.»
در این جا نمی خواهد قرآن بفرماید فقط بیشتر به شتر نگاه ظاهری کنید؛ بلکه تفکر و کیفیت خلقت و ویژگی های آن مورد سفارش هست. در حدیث مذکور نیز نگاه با دقت و تفکر و به حقیقت دریا و موارد دیگر (والدین و قرآن و ...) بیشتر مورد نظر هست؛ چنان چه دقت در مقام والدین و تفکر در آيات قرآن بسیار مهم تر از نگاه به ظاهر آن ها می باشد؛ هر چند نگاه به ظاهر این موارد نیز لازم و موجب اجر و ثواب می باشد و نگاه به صورت والدین می تواند عاملی برای دقت و توجه و رسیدگی به آن ها به شمار آيد.
بر این اساس دریا جایگاه و نقش ویژه ای در زندگی انسان دارد که برخی آیات قرآن درموضوع دریا را بیان می کنیم:

۱- دريا و تأمين مواد غذايى
«وَ هُوَ الَّذِى سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا .[۲] اوست كسى كه دريا را مسخّر شما كرد تا از آن ، گوشت تازه بخوريد.»

۲- دريا دارای لوازم زينتى
«وَ تَسْتَخْرِجُواْ مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا .[۳] و از آن، زيورى براى به تن كردن ، بيرون مى كشيد.»
و نيز آمده است:
«مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ * بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ * فَبِأَىِّ ءَالَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ * يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجَانُ .[۴] دو دريا را روانه كرد تا به هم برسند . ميان آن دو ، مانعى است كه به هم در نمى آميزند . پس كدام يك از نعمت ها (نشانه ها)ى خدايتان را دروغ مى انگاريد ؟! از آن دو ، مرواريد و مرجان ، بيرون مى آيد.»

۳- حمل و نقل دریایی
«وَ ءَايَةٌ لَّهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا ذُرِّيَّتَهُمْ فِى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ * وَ خَلَقْنَا لَهُم مِّن مِّثْلِهِ مَا يَرْكَبُونَ * وَ إِن نَّشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلَا صَرِيخَ لَهُمْ وَ لَا هُمْ يُنقَذُونَ .[۵] و نشانه ديگر براى آنان ، اين كه : ما ذرّيه شان را در كِشتى گران بار سوار كرديم و مانند آن براى ايشان ، مَركوب هايى آفريديم ، و اگر بخواهيم ، آنان را غرق مى كنيم، به گونه اى كه هيچ فريادرس و نجات دهنده اى برايشان نخواهد بود.»

۴- كنار هم قرار گرفتن دو دريا ، با حائل و مرز نامرئى
«وَ هُوَ الَّذِى مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَ هَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَ جَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَ حِجْرًا مَّحْجُورًا [۶] و اوست كه دو دريا را به هم آميخت: يكى شيرين و گوارا و ديگرى شور [و] تلخ ؛ و ميان آن دو، مانع و حريمى استوار ، قرار داد.»
«مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ .[۷] دو دريا را روانه كرد تا به هم برسند. ميان آن دو ، مانعى است كه به هم در نمى آميزند.»

روایات قابل توجهی نیز در موضوع دریا وجود دارد که دو مورد آن بیان می شود:
۱- «يا مَن فى كُلِّ شَى ءٍ دَلائِلُهُ ! يا مَن فِى البِحارِ عَجائِبُهُ![۸] اى آن كه دليل هاى [وجود] او در هر چيزى هست! اى آن كه شگفتى هايش در درياهاست!»

۲- امام صادق عليه السلام ـ در حديث معروف به «توحيد مفضّل» ـ ، با اشاره به برخى منافع دريا و دلايل كشف نشده در آن روزها ، مى فرمايد:
«إِذا أرَدتَ أن تَعرِفَ سَعَةَ حِكمَةِ الخالِقِ ، و قِصَرَ عِلمِ المَخلوقينَ ؛ فَانظُر إلى ما فِى البِحارِ مِن ضُروبِ السَّمَكِ ، و دَوابِّ الماءِ، وَ الأَصدافِ وَ الأَصنافِ الَّتى لا تُحصى وَ ل تُعرَفُ مَنافِعُها إِلَا الشَّى ءُ بَعدَ الشَّى ءِ ، يُدرِكُهُ النّاسُ بِأَسبابٍ تُحدَثُ؛ [۹] اگر مى خواهى گستردگى حكمت آفريدگار ، و كوتاهى و ناچيزىِ دانش آدميان را بدانى ، بر آنچه در درياهاست، انديشه كن: از انواع ماهيان و آبزيان و صدف ها، و ديگر گونه هاى بى شمار [جانوران دريايى] كه سودمندى آنها شناخته نمى شود، مگر به تدريج كه با پيدايش اسباب، مردم به آنها پى مى برند .

لذا جا دارد که علم متمرکز بر دریا و دریاشناسی شکل گرفته و به ابعاد گوناگون و کشف نشده دریا و مزایا و خصوصیات آن بپردازد.

پی نوشت ها:
[۱] سوره غاشیه آیه۱۷.
[۲]. نحل : آيه ۱۴.
[۳]. نحل : آيه ۱۴.
[۴]. الرحمن : آيه ۱۹ ـ ۲۲.
[۵]. يس : آيه ۴۱ ـ ۴۳.
[۶]. فرقان : آيه ۵۳.
[۷]. الرحمن: آيه ۱۹ و ۲۰.
[۸]. دعاى جوشن كبير؛ فراز ۵۸.
[۹]. محمد محمدی ری‌شهری، دانش نامه میزان الحکمه، ج۱۰، ص۱۹.

به نظرم چون وقتی به دریا نگاه میکنیم نوعی حالت شگفت زدگی از عظمت مخلوقات که اشاره دارد به عظمت خالق همراه با ترس و خضوع به انسان دست میده و اینها چیزی هستند که برای بیدار شدن فطرت توحیدی بهش نیاز داریم .

در پاسخ بیشتر به سوال چند نکته را یادآوری می کنم:
۱- دریا یکی از مخلوقات الهی و نشانه عظمت و بزرگی حق تعالی است که تدبر در همه مخلوقات اعم از انسان و جهان (آفاقی و انفسی) مورد تاکید است و یکی از ویژگی های صاحبان خرد و عقل تفکر در آسمان و زمین بیان شده است. إِنَّ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ؛ همانا در آفرینش آسمان ها و زمین و در کاستى و فزونى شب و روز نشانه هایى (بر اقتدار خدا و فرمانروایى او بر آسمان ها و زمین) است. این نشانه ها را خردمندان درمى یابند. (سوره بقره آيه ۱۹۰)
نگاه کردن و دقت در دریا نیز از جمله مصادیق قطعی این آیه و نشانه الهی است که می تواند اهل تعقل را به نکات دقیقی راهنمایی نماید.
۲- دریا می تواند نماد پاکی و طهارت و زلالی باشد و یک رنگی و سادگی و صفا را به انسان آموزش داده و با دیدن آن هر چه بیشتر به داشتن صفاتی مانند صداقت، پاکی و ... تشویق شده و به دنبال الگوگیری از بزرگی و عمق و پهناور بودن دریا باشد.
۳- نکته مهم دیگر آرامش بخشی دریا و آب می باشد که نیاز انسان برای دوری از اضطراب و ناآرامی را برآورده می کند. آرامش دریا از آنجا حائز اهمیت و توجه می باشد که همین دریا می تواند طوفانی و نامتلاطم بوده و حتی خسارت ها و زیان های قابل توجهی را نیز وارد نماید. بر این اساس همان آب و دریا که می تواند مظهر قهر و قدرت الهی باشد، ‌قابلیت این را نیز دارد که به رحمت و آرامش تبدیل شده و تنش و درگیری ذهنی و ... را از انسان دور کند.
این آرامش از مواردی است که جنبه های گوناگونی دارد و از نظر علم نیز امری ثابت شده می باشد.

سلام
عبادت 70 بخش دارد.
که یک جزئش نگاه به دریاست و و بخش دیگش نگاه از روی مهربانی بصورت پدر و مادر و دیگر نگاه کردن به آیات قرآن است.
این سه بخش از هفتاد جز بود.و اینکه طلب روزی حلال هم عبادته.
البته بازم هست که باید در قرآن کریم و فرمایشات معصومین تدبر بشود.و استخراج شود و جدول شود.

Bee;1027000 نوشت:
سلام نگاه به دریا چرا عبادت محسوب میشه؟
سلام
اینکه چنین موضوعی برای شما و خیلی از مردم سوال می‌شود این است که معنای عبادت درست درک نشده است
یا بهتر است بگویم آنها که باید درست بیان می‌کردند کارشان را به نحو احسن انجام نداده‌اند

بسیاری از مردم فکر می‌کنند عبادت لزوما به معنای نماز خواندن؛ تکرار برخی ذکرها؛ قرآن خواندن؛ خواندن ادعیه و زیارات و امثال اینهاست
در حالیکه عبادت معنایی بسیار فراتر از اینها دارد

در روایات فراوان وارد شده است که کسب روزی حلال؛ علم آموزی؛ کمک به همنوع؛ تربیت فرزند و..... همگی عبادت هستند
در حالیکه در اکثر این موارد نه ذکری گفته می‌شود؛ نه سجده‌ای اتفاق می‌افتد و نه دعایی خوانده می‌شود
پس چرا اینها نیز جزء عبادات محسوب می‌شوند؟

اگر بخواهم با شرح و بسط کامل توضیح بدهم طولانی شده و تاپیک هم از موضوع دور می‌شود
بطور خلاصه عرض کنم که معنای عبادت یعنی انجام کار درست
بنابراین هر کاری که صحیح و درست باشد عبادت است؛ از جمله نگاه به دریا

Elderado;1028454 نوشت:
عبادت 70 بخش دارد.
که یک جزئش نگاه به دریاست

با سلام
به این مضمون چیزی در روایات تا جایی که جستجو کردم چیزی وارد نشده است.
تنها همین روایت معروف عبادت بودن نگاه به دریاست و البته چند روایت دیگر هفتاد جزء بودن و تاکید بر بافضیلت تر بودن کسب روزی حلال

Elderado;1028454 نوشت:
عبادت 70 بخش دارد.
که یک جزئش نگاه به دریاست

با سلام
به این مضمون چیزی در روایات تا جایی که جستجو کردم چیزی وارد نشده است.
تنها همین روایت معروف عبادت بودن نگاه به دریاست و البته چند روایت دیگر هفتاد جزء بودن و تاکید بر بافضیلت تر بودن کسب روزی حلال

Reza-D;1028458 نوشت:
معنای عبادت یعنی انجام کار درست
بنابراین هر کاری که صحیح و درست باشد عبادت است؛ از جمله نگاه به دریا

با سلام
عبادت کاری درست هست اما باید حتما به نیت اطاعت امر خداوند باشد و با نیت تسلیم و ایمان همراه باشد.
هرگز عبادت در نماز و دعا خلاصه نشده است اما این اعمال عبادت به معنای خاص آن است که بدون قصد قربت اساسا باطل است.

بنابراین حسن فاعلی علاوه بر حسن فعلی لازم است و نیت و انگیزه شخص از هر عملی - هر چند صحیح و درست - باید الهی باشد. اگر این گونه شد و قرب و انجام اوامر الهی هدف بود کمترین و پست ترین کارهای دنیوی و کوچک نیز می تواند عبادت باشد و موجب بهره مندی و اجر برای انسان می شود.

دلیل;1028528 نوشت:
بنابراین حسن فاعلی علاوه بر حسن فعلی لازم است و نیت و انگیزه شخص از هر عملی - هر چند صحیح و درست - باید الهی باشد
در این صورت باید در روایت گفته میشد:
«نگاه کردن به چهره والدین؛ قرآن و دریا اگر با نیت قرب الهی باشد عبادت است»

درحالیکه معصوم صحبت خود را به این مطلب مقید نکرده است

Reza-D;1028610 نوشت:
درحالیکه معصوم صحبت خود را به این مطلب مقید نکرده است

این ها نکاتی است که در علوم اسلامی مانند حدیث و اصول مورد بررسی و دقت نظر قرار می گیرد و این طور نیست که فقط متن همین روایت را در نظر بگیریم.
بلکه از متون و روایات دیگر تعریف عبادت و شرایط آن به دست می آید و قیود بسیار زیادی وجود دارد که قرار نیست در همه روایات ذکر شود.

مثلا نگاه به والدین اگر از روی مهر نباشد و یا به انگیزه های نادرست دیگری باشد و یا از روی غضب و دشمنی و ... باشد قطعا عبادت نیست اما در این روایت چنین قیودی بیان نشده است؛ بنابراین علما و متخصصین علوم دینی مواردی مانند این حدیث را دارای قیود نانوشته ای می دانند که لازم است وجود داشته باشد.
موفق باشید

دلیل;1028682 نوشت:
این ها نکاتی است که در علوم اسلامی مانند حدیث و اصول مورد بررسی و دقت نظر قرار می گیرد و این طور نیست که فقط متن همین روایت را در نظر بگیریم.
بلکه از متون و روایات دیگر تعریف عبادت و شرایط آن به دست می آید و قیود بسیار زیادی وجود دارد که قرار نیست در همه روایات ذکر شود.

بله قرار نیست وقتی یک قید کلی و اصولی بیان شده است در تک‌تک سخنان از آن استفاده کنیم
مثلاْ اگر در جایی معصوم فرموده باشند در گرما نوشیدنی زیاد بخورید؛ عاقلانه نیست بگوئیم:
«چون معصوم قید حلال نیاورده پس یعنی نوشیدنی حرام هم جایز است»

چرا که معصوم حرام بودن برخی نوشیدنی‌ها را به عنوان یک اصل بیان کرده‌اند
پس وقتی می‌گویند «نوشیدنی»؛ منظورشان نوشیدنی حلال است و لازم نیست قید حلال را ذکر کنند
این مطلب را توضیح دادم که بدانید کاملاْ متوجه مقصود شما هستم. اما نکته‌ای هست که در ادامه عرض می‌کنم



دلیل;1028682 نوشت:
مثلا نگاه به والدین اگر از روی مهر نباشد و یا به انگیزه های نادرست دیگری باشد و یا از روی غضب و دشمنی و ... باشد قطعا عبادت نیست اما در این روایت چنین قیودی بیان نشده است؛ بنابراین علما و متخصصین علوم دینی مواردی مانند این حدیث را دارای قیود نانوشته ای می دانند که لازم است وجود داشته باشد
در اینجا ما می‌گوئیم نیازی نیست معصوم بگویند نگاه به والدین «در صورتی که از روی غضب و دشمنی نباشد» عبادت است چون این موضوع بدیهی عقل است
حالا کاری ندارم که این بدیهی بودن مستقیما از طریق عقل قابل اثبات باشد یا قبلا در آموزه‌های دینی به عنوان اصل بیان شده باشد
در هر دو صورت؛ ما می‌دانیم که زمانی یک عمل ارزشمند است که به قصد خیر باشد. نیازی هم نیست معصوم این قید را ذکر کنند

منتهی شما بجز قید حسن فعلی؛ قید دیگری را هم برای عمل در نظر گرفته‌اید یعنی حسن فاعلی
و می‌فرمائید که نه تنها نیازی به ذکر قیود مربوط به حسن فعلی وجود ندارد
بلکه بیان قیود حسن فاعلی هم لازم نیست چون اصل بودن حسن فاعلی نیز از کلیت آیات و روایات قابل استخراج است

پس با توجه به قیود مورد بحث ما؛ سخن معصوم باید اینطور باشد:

«نگاه کردن به چهره والدین؛ قرآن و دریا اگر دارای حسن فعلی باشد (با نیت منفی نباشد) و همچنین همراه با حسن فاعلی باشد (با نیت الهی باشد) عبادت است»
ولی چون بخش‌های مشکی رنگ بدیهیاتی هستند که از منابع دینی قابل استخراج است؛ لازم نبوده معصوم آنها را بیان بفرمایند

اما همانطور که خودتان هم اشاره فرمودید:


دلیل;1028528 نوشت:
حسن فاعلی علاوه بر حسن فعلی لازم است و نیت و انگیزه شخص از هر عملی - هر چند صحیح و درست - باید الهی باشد. اگر این گونه شد و قرب و انجام اوامر الهی هدف بود کمترین و پست ترین کارهای دنیوی و کوچک نیز می تواند عبادت باشد و موجب بهره مندی و اجر برای انسان می شود.
و سخنتان هم معقول و صحیح است
حال اشکال من به این استدلال چیست؟
خب برادر عزیز همانطور که خودتان هم گفتید؛ وجود این دو قید باعث می‌شود هر عملی عبادت باشد. پس دیگر چرا معصوم این سه مورد را تفکیک کرده‌اند؟
Reza-D said in
چرا معصوم این سه مورد را تفکیک کرده‌اند؟[/COLOR][/B]
برجسته کردن این سه مورد دلیل بر اهمیت بیشتر آن هاست که به نوعی معصوم به ما می فرماید این ها را بیشتر مورد عنایت و توجه قرار دهید که شایسته و نیازمند دقت بیشتری هستند. به عبارتی حسن فعلی این کارها زیاد است و معمولا موجب عبادت می شوند. این نکته را باید مورد توجه قرار داد که برخی کارها ذاتا ظرفیت بیشتری برای عبادت بودن را دارند ولی برخی باید با دقت و عنایت بیشتری عبادت محسوب شوند. مثلا خوردن و خوابیدن نیاز هر انسانی است و طبیعتا همه انسان ها آن را به هر نحوی انجام می دهند. اختیاری و اجباری و با درجه نیاز و اضطرار مختلف که اگر کسی بخواهد این کارها عبادت محسوب شوند زحمت بیشتری دارد و به عبارتی حسن فعلی قابل توجهی ندارد و باید زحمت بیشتری کشیده و حسن فاعلی آن را زیاد کرده و مورد توجه دائمی قرار دهد چون حتما انجام می شود. اما در موضوعاتی مانند قرآن خواندن، نماز و ... حسن فعلی آن قابل توجه و زیاد است بنابراین لازم است که ضمن انجام آن قصد قربت نموده تا عبادت محسوب شود هر چند درجه اخلاص آن نیز زیاد است. لذا مورد تاکید و سفارش بیشتری در روایات قرار گرفته است.  مواردی مانند نگاه به والدین معمولا با نیت خیر صورت می گیرد هر چند شاید درجه حسن فعلی آن به خواندن و نگاه به قرآن نرسد ولی از نظر زندگی اجتماعی مهم است. در مواردی مانند نگاه به دریا یک قاعده کلی داریم که تفکر در مخلوقات و دقت در آن ها مورد تاکید و سفارش است که در این میان دریا مورد سفارش در این روایت است که ظاهرا کمتر از موارد دیگر بیان شده است. لذا در این موارد لازم است به انگیزه و حسن فاعلی دقت بیشتری داشت.
درباره آثار دریا بر روح و جسم انسان نکات متعددی است که از نظر علمی نیز ثابت شده است که وجود دریا و نگاه و حاضر شدن در آن و یا ساحل اثرات آرامش بخش متعددی بر انسان دارد. بر این اساس تاثیر دریا روی مغز و دیگر اعضای مادی انسان مورد دقت و تحقیق قرار گرفته است. گوش دادن به امواج خروشان دریا نیز اثر زیادی برای ما دارد و موجب آرامش و دوری از اضطراب ها و نگرانی های زندگی می شود و غم و ناراحتی را از بین می برد. سطح صاف و مسطح دریا ما را آرام می‌کند و با نگاه به این مخلوق بی نظیر خداوند علاوه بر اثرات جسمانی، روح و روان انسان نیز به نقطه ای می رسد که با بسیاری دیگر از ابزارها قابل دستیابی نمی باشد.  انرژی مثبتی که از دریا گرفته می شود بی نظیر بوده و برای انسان اثر بلندمدت دارد که روح و جسم وی می تواند با این انرژی به ایده آل خود رسیده و زمینه اداره دنیا و بهره وری از آخرت با این عبادت بهتر فراهم می شود. اساسا آرامش گمشده امروز بشر است که در زندگی ماشینی و با گستردگی و پیچیدگی زندگی های شهری و شلوغی ظاهر و باطن، نیازمند آن هستیم که با بهره گیری از مواهب طبیعی و الهی به نقطه ای برسیم که ذهن و فکر و بدنمان بتواند با آسودگی و تمرکز بیشتر و بهتر به سوی اهداف عالی حرکت کنیم.  دریا به عنوان موهبت و لطف بزرگ الهی به انسان و مخلوقات جهان می تواند این نقش اساسی را ایفا کرده و به انسان کمک نماید که با تکیه به پروردگار و لطف و نعمت او به مراتب کمال رسیده و هدف هستی و بندگی و شکرگزاری را با این عبادت - یعنی نگاه به دریا - طی کند.
نکته مهم قابل ذکر این که در متن عربى حديث بحر به معناى دانشمند پر علم، و مرد بخشنده و دست و دل باز نيز آمده است. 

جمع بندی

پرسش:

چرا نگاه کردن به دریا عبادت محسوب می‌شود؟

 

پاسخ:

دریا از نعمت های بزرگ خداوند برای مخلوقات و انسان می باشد که در قرآن و احاديث اسلامى، جامعه انسانى را به مطالعه درباره دريا، آشنايى با شگفتى هاى دريا، نقش آن در زندگى انسان و دلالت آن بر آفريدگار حكيم جهان، تشويق مى‌نمايند و اگر در روایتی نگاه به دریا عبادت شمرده شده است، (۱) صرف نگاه ظاهری منظور نیست؛ هر چند آن نیز مورد توجه و عنایت است؛ بلکه تفکر و دقت در دریا لازم است؛ همان کاری که شما در حال انجام آن هستید.

اساسا نظر و نگاه کردن در موارد بسیاری به معنای دقت و تامل و تفکر پیرامون آن است. به طور مثال قرآن درباره شتر می فرماید:

«أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ؛ آيا به شتر نمى ‏نگرند كه چگونه آفريده شده است.» (۲)
در این آیه، قرآن نمی خواهد بفرماید فقط بیشتر به شتر نگاه ظاهری کنید؛ بلکه تفکر و کیفیت خلقت و ویژگی های آن مورد سفارش هست. در بیان مذکور نیز نگاه با دقت و تفکر و به حقیقت دریا و موارد دیگر (والدین و قرآن و ...) بیشتر مورد نظر هست؛ چنان چه دقت در مقام والدین و تفکر در آيات قرآن بسیار مهم تر از نگاه به ظاهر آن ها می باشد؛ هر چند نگاه به ظاهر این موارد نیز لازم و موجب اجر و ثواب می باشد و نگاه به صورت والدین می تواند عاملی برای دقت و توجه و رسیدگی به آن ها به شمار آيد. 

 

در مورد خواص و برکات نگاه به دریا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- دریا یکی از مخلوقات الهی و نشانه عظمت و بزرگی حق تعالی است که تدبر در همه مخلوقات اعم از انسان و جهان (آفاقی و انفسی) مورد تاکید است و یکی از ویژگی های صاحبان خرد و عقل تفکر در آسمان و زمین بیان شده است.

«إِنَّ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ؛ همانا در آفرینش آسمان ها و زمین و در کاستى و فزونى شب و روز نشانه هایى (بر اقتدار خدا و فرمانروایى او بر آسمان‌ها و زمین) است. این نشانه ها را خردمندان درمی‌یابند.» (۳)

نگاه کردن و دقت در دریا نیز از جمله مصادیق قطعی این آیه و نشانه الهی است که می تواند اهل تعقل را به نکات دقیقی راهنمایی نماید.

۲- دریا می تواند نماد پاکی و طهارت و زلالی باشد و یک رنگی و سادگی و صفا را به انسان آموزش داده و با دیدن آن هر چه بیشتر به داشتن صفاتی مانند صداقت، پاکی و ... تشویق شده و به دنبال الگوگیری از بزرگی و عمق و پهناور بودن دریا باشد.
۳- نکته مهم دیگر آرامش بخشی دریا و آب می باشد که نیاز انسان برای دوری از اضطراب و ناآرامی را برآورده می کند. آرامش دریا از آنجا حائز اهمیت و توجه می باشد که همین دریا می تواند طوفانی و نامتلاطم بوده و حتی خسارت ها و زیان های قابل توجهی را نیز وارد نماید. بر این اساس همان آب و دریا که می تواند مظهر قهر و قدرت الهی باشد، ‌قابلیت این را نیز دارد که به رحمت و آرامش تبدیل شده و تنش و درگیری ذهنی و ... را از انسان دور کند.

این آرامش از مواردی است که جنبه های گوناگونی دارد و از نظر علم نیز امری ثابت شده می باشد که وجود دریا و نگاه و حاضر شدن در آن و یا ساحل اثرات آرامش بخش متعددی بر انسان دارد.

بر این اساس تاثیر دریا روی مغز و دیگر اعضای مادی انسان مورد دقت و تحقیق قرار گرفته است. گوش دادن به امواج خروشان دریا نیز اثر زیادی برای ما دارد و موجب آرامش و دوری از اضطراب ها و نگرانی های زندگی می شود و غم و ناراحتی را از بین می برد. سطح صاف و مسطح دریا ما را آرام می‌کند و با نگاه به این مخلوق بی نظیر خداوند علاوه بر اثرات جسمانی، روح و روان انسان نیز به نقطه ای می رسد که با بسیاری دیگر از ابزارها قابل دستیابی نمی باشد. (۴)

انرژی مثبتی که از دریا گرفته می شود بی نظیر بوده و برای انسان اثر بلندمدت دارد که روح و جسم وی می تواند با این انرژی به ایده آل خود رسیده و زمینه اداره دنیا و بهره وری از آخرت با این عبادت بهتر فراهم میشود.

اساسا آرامش گمشده امروز بشر است که در زندگی ماشینی و با گستردگی و پیچیدگی زندگی های شهری و شلوغی ظاهر و باطن، نیازمند آن هستیم که با بهره گیری از مواهب طبیعی و الهی به نقطه ای برسیم که ذهن و فکر و بدنمان بتواند با آسودگی و تمرکز بیشتر و بهتر به سوی اهداف عالی حرکت کنیم. 

دریا به عنوان موهبت و لطف بزرگ الهی به انسان و مخلوقات جهان می تواند این نقش اساسی را ایفا کرده و به انسان کمک نماید که با تکیه به پروردگار و لطف و نعمت او به مراتب کمال رسیده و هدف هستی و بندگی و شکرگزاری را با این عبادت - یعنی نگاه به دریا - طی کند.

 

پی نوشت ها:

۱. عنه (صلى الله عليه و آله): «النَّظَرُ في ثَلاثَةِ أشياءَ عِبادَةٌ: النَّظَرُ في وَجهِ الوالِدَينِ، وفي المُصحَفِ، وفي البَحرِ؛ پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله) : نگريستن در سه چيز عبادت است: نگاه كردن در روى پدر و مادر، و در قرآن، و در دريا»

محمدی ری شهری، محمد، گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم، دارالحدیث، ۱۳۸۹، قم، ص ۱۰۶۲.

۲. سوره غاشیه آیه ۱۷.

۳. سوره بقره آيه ۱۹۰.

۴. http://navynews.ir/2019/05/30/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%85%D8%BA%D8%B2-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85/

موضوع قفل شده است