جمع بندی ازدواج فامیلی از نگاه احادیث و روایات

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
ازدواج فامیلی از نگاه احادیث و روایات


با سلام
آیا حدیثی در مورد آسمانی بودن عقد پسر عمو و دختر عمو در بیان بزرگان دینی داریم؟
و این که
آیا به صورت کلی حدیثی در مورد خوبی و تشویق ازدواج فامیلی داریم؟


با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد صباح

با سلام و آرزوی قبولی طاعات.
با توجه به علم روز و احتمال بروز خطر بیشتر در ازدواج های فامیلی، بهتر است از این نوع وصلت صرف نظر شود یا با مشورت پزشک و اطمینان نسبی از عدم وجود خطر اقدام شود.
در روایات و سیره عملی اهل بیت علیهم السلام دو نظر در این زمینه می توان یافت:
نظریه اول: این ازدواج جایز است و مانعی ندارد: چنان چه حضرت امیر علیه السلام فرمود: «لا امرأة كابنة العمّ‏؛ هیچ زنی مثل دختر عمو [برای ازدواج بهتر نیست].» (1) و چنان چه پیامبر(ص) با دختر عمه خود ام سلمه و حضرت علی (ع) با نوه عموی خود فاطمه(س) و عبدالله بن جعفر با دختر عموی خود زینب(س) ازدواج کردند.
نظریه دوم: روایاتی که نهی از این نوع ازدواج می کند؛ چون فرزندان ضعیف و لاغر می شوند:
عن رسول الله صلی الله علیه و آله: ««اغْتَرِبُوا لَا تُضْوُوا؛ با غریبه ها ازدواج کنید و [فرزندان خود را] لاغر و نحیف نسازید». (2)
باز از حضرت رسول صلی الله علیه و آله نقل است که فرمود: «لا تنكحوا القرابة القريبة، فإن الولد يخلق‏ ضَاوِيّا؛ با خویشاوند نزدیک ازدواج نکنید چرا که فرزند ضعیف به دنیا می آید»(3).
آیت الله مکارم در جمع بین این دو دسته آورده است:
«امروزه، نكاح اقارب بسيار مطرح است كه كار خوبى نيست نه اينكه بگويند نكاح خويشاوندان حتماً بيمارى‌ مى‌آورد، بلكه مى‌گويند؛ خلاف احتياط است، براى اين كه اگر بيمارى مخفى در وجود پدر و مادر باشد در فرزند بيمارى قوى شده و ظاهر مى‌شود، پس در نتيجه اگر آزمايش شود كه مثلًا پسرعمو و دختر عمو مشكلى ندارند، اجازه ازدواج مى‌دهند و اگر در روايت نبوى نهى شده، از باب احتياط است و از اينجا نتيجه مى‌گيريم اين كه در بين ائمّه عليهم السلام، خويشاوندان با هم ازدواج مى‌كردند از جمله ازدواج حضرت على عليه السلام با فاطمۀ زهرا عليها السلام كه نوه عمو و پسر عمو بودند، اوّلًا، از باب استثنا است وثانياً، مى‌دانسته‌اند كه بيمارى در كار نيست. نتيجه: در ازدواج فاميلى ممكن است كه بچّه‌ها سالم باشند و ممكن است بيمار شوند، پس در معرض بيمارى هستند و به همين جهت گفته مى‌شود كه احتياط كنند، البتّه اين مطلب در خويشاوندان نزديك است (القرابة القريبة) نه خويشاوندان دورتر.(4)
پس طبق نظر ایشان نهی ای که در روایات وجود دارد، از باب احتیاط و رعایت سلامت فرزندان است که اگر با توجه به آزمایشات لازم، اطمینان به عدم بیماری و مریضی باشد، نهی برداشته می شود و اشکالی ندارد.
اما این سخن که عقد پسر عمو و دختر عمو در آسمان ها بسته شده مبنای دینی ندارد، و شاید مردم از آنجا که درباره حضرت علی و فاطمه علیهما السلام وارد شده که آن دو برای هم برگزیده شده بودند، این مَثَل را ساخته باشند.
برای مطالعه بیشتر و اطلاع از این موضوع به مقاله «ازدواج فامیلی از منظر ژنتیک پزشکی، قرآن و روایات معصومین علیهم السلام» چاپ شده در مجله «پژوهشنامه تفسیر کلامی قرآن» شماره 4، زمستان 1393 مراجعه کنید.
پی نوشت:

  1. بحار الانوار، ج100، ص236.
  2. المجازات النبویه، ص100.
  3. النهایه فی غریب الحدیث، ج3، ص106.
  4. كتاب النكاح (مكارم)؛ ج‌1، ص12 – 11.

با سلام
قبلا این سوال را در تاپیک زیر مطرح کرده بودم
http://www.askdin.com/showthread.php?t=60431
دیدم پیغامی دریافت نمودم از طرف مدیر ارجاع

مدیر ارجاع سوالات نوشت:
با نام و یاد دوست

سلام علیکم

طاعات و عبادات شما قبول باشد

سوالی در مورد ازدواج فامیلی از دیدگاه احادیث و روایات مطرح نموده بودید

که به علت مرتبط نبودن تخصص کارشناس، به خوبی مورد پاسخگویی قرار نگرفت

لذا امروز سوال شما پس از به روز رسانی در نوبت پاسخگویی کارشناس مربوطه قرار گرفت:

http://www.askdin.com/showthread.php?t=62752

پوزش ما را بابت این مساله بپذیرید و منتظر پاسخ کارشناس محترم باشید

با تشکر

در پناه قرآن و عترت موفق باشید

از مدیر ارجاع و کارشناس این بحث تشکر می کنم
موفق باشید

از دوستان خواهشمندم مطالب زیر را نیز مطالعه فرمایند
الگوهای عملی مسلمانان در ازدواج فامیلی
http://www.askdin.com/showthread.php?t=61205
و
مخاطرات ازدواج‌های فامیلی
http://iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/94710

برای مشاهده مقاله ای که کارشناس بحث معرفی کرده اند
به لینک زیر مراجعه و روی گزینه ی اصل مقاله کلیک نمایید
https://jqi.ut.ac.ir/article_53736.html

سوال:
ازدواج فامیلی از نظر دین چگونه است؟

پاسخ:
در روایات و سیره عملی اهل بیت (علیهم السلام) دو نظر در این زمینه می توان یافت:
نظریه اول:
این ازدواج جایز است و مانعی ندارد: چنان چه حضرت امیر (علیه السلام) فرمود: «لا امرأة كابنة العمّ‏؛ هیچ زنی مثل دختر عمو [برای ازدواج بهتر نیست].» (1)
و چنان چه پیامبر(صلی الله علیه و آله) با دختر عمه خود ام سلمه و حضرت علی (علیه السلام) با نوه عموی خود فاطمه(سلام الله علیها) و عبدالله بن جعفر با دختر عموی خود زینب(سلام الله علیها) ازدواج کردند.
نظریه دوم:
روایاتی که نهی از این نوع ازدواج می کند؛ چون فرزندان ضعیف و لاغر می شوند:
عن رسول الله (صلی الله علیه و آله): «اغْتَرِبُوا لَا تُضْوُوا؛ با غریبه ها ازدواج کنید و [فرزندان خود را] لاغر و نحیف نسازید». (2(.
در روایت دیگری حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمود: «لا تنكحوا القرابة القريبة، فإن الولد يخلق‏ ضَاوِيّا؛ با خویشاوند نزدیک ازدواج نکنید؛ چرا که فرزند ضعیف به دنیا می آید»(3).

آیت الله مکارم در جمع بین این دو دسته آورده است:
«امروزه، نكاح اقارب بسيار مطرح است كه كار خوبى نيست نه اينكه بگويند نكاح خويشاوندان حتماً بيمارى‌ مى‌آورد، بلكه مى‌گويند؛ خلاف احتياط است، براى اين كه اگر بيمارى مخفى در وجود پدر و مادر باشد در فرزند بيمارى قوى شده و ظاهر مى‌شود، پس در نتيجه اگر آزمايش شود كه مثلًا پسرعمو و دختر عمو مشكلى ندارند، اجازه ازدواج مى‌دهند و اگر در روايت نبوى نهى شده، از باب احتياط است و از اينجا نتيجه مى‌گيريم اين كه در بين ائمّه (عليهم السلام)، خويشاوندان با هم ازدواج مى‌كردند از جمله ازدواج حضرت على (عليه السلام) با فاطمۀ زهرا (عليها السلام) كه نوه عمو و پسر عمو بودند، اوّلًا، از باب استثنا است و ثانياً، مى‌دانسته‌اند كه بيمارى در كار نيست. نتيجه اینکه در ازدواج فاميلى ممكن است كه بچّه‌ها سالم باشند و ممكن است بيمار شوند، پس در معرض بيمارى هستند و به همين جهت گفته مى‌شود كه احتياط كنند، البتّه اين مطلب در خويشاوندان نزديك است (القرابة القريبة) نه خويشاوندان دورتر.(4).

پس طبق نظر ایشان نهی ای که در روایات وجود دارد، از باب احتیاط و رعایت سلامت فرزندان است که اگر با توجه به آزمایشات لازم، اطمینان به عدم بیماری و مریضی باشد، نهی برداشته می شود و اشکالی ندارد.
بنابراین با توجه به علم روز و احتمال بروز خطر بیشتر در ازدواج های فامیلی، بهتر است از این نوع وصلت صرف نظر شود یا با مشورت پزشک و اطمینان نسبی از عدم وجود خطر اقدام شود.
برای مطالعه بیشتر و اطلاع از این موضوع به مقاله «ازدواج فامیلی از منظر ژنتیک پزشکی، قرآن و روایات معصومین علیهم السلام» چاپ شده در مجله «پژوهشنامه تفسیر کلامی قرآن» شماره 4، زمستان 1393 مراجعه کنید.
و نیز بنگرید به «مخاطرات ازدواج های فامیلی» در گفتگو با دکتر حسین درویش، متخصص ژنتیک پزشکی، در روزنامه ایران به آدرس:
http://iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/94710

پی نوشت:

  1. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، تحقیق: جمعی از محققان، دار إحياء التراث العربي، 1403ق، دوم، بیروت، ج100، ص236.
  2. شریف الرضی، المجازات النبویه، تحقیق: مهدی هوشمند، دارالحدیث، 1422ق، اول، قم، ص100.
  3. ابن اثیر جزری، النهایه فی غریب الحدیث، تحقیق: محمود محمد طناحی، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1367ش، قم، ج3، ص106.
  4. مکارم شیرازی، كتاب النكاح، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (عليه السلام)، 1424ق، اول، قم، ج‌1، ص12 – 11.
موضوع قفل شده است