جمع بندی تعارض میان حکم عقل و فتوای مرجع تقلید

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تعارض میان حکم عقل و فتوای مرجع تقلید

با سلام

یه سوال بد جور ذهن منو مشغول کرده که بعد از گفتنش نظر خودم رو در جوابش میگم و دوست دارم نظر دیگران به ویژه کارشناسان رو در موردش بدونم

اگر در یک مساله و موضوع مرجع تقلید شما فتوایی بده که کاملا با عقل و فهم شما تناقض داشته باشه و از نظر خودتون و با توجه به عقل خودتون این فتوا کاملا غلط و نابجا باشه حکمش چیه؟

آیا باید از عقلتون پیروی کنید یا گفته ی مرجع تقلیدتون؟


نظر بنده:

سرشت و ذات انسان و تفاوتش با سایر موجودات در عقل و تفکرشه، انسان منهای عقل برابره با هیچ، چون این عقله که وجودشو معنی میکنه ،

اگر همین عقل رو از یک مرجع تقلید بگیرن ، دیگه میتونه فتوایی صادر کنه؟
میتونه خوب رو از بد تشخیص بده؟ اگر یک زن برهنه ببینه روشو بر میگردونه که به گناه نیفته یا نگاش میکنه از ته دل میخنده؟

یه سوال، چرا نماز و روزه به یه بچه ی مثلا 7 ساله یا یه آدم دیوانه و عقب مانده واجب نیست؟ مگر یه بچه ی 7 ساله یا یک آدم عقب مانده ی ذهنی نمیتونه تقلید کنه؟ همونطور که حتی بچه

های کوچکترم از پدرو مادر خیلی کارهارو تقلید میکنن مثلا به تقلید از اونا نماز میخونن، چون کاری که میکنن از روی فهم و درک و با عقل نیست

به نظر من تقلید کردن دور از شان انسانه ، انسان تقلید نمیکنه، انسان می پذیره، اول گوش میکنه، بعد به دانسته هاش رجوع میکنه،در صورتی که دانسته هاش کافی نبود از شخص واردی کمک

میگیره و بعد بر روی حرفهای اون شخص وارد فکر میکنه و در آخر اگر حرفاش منافاتی با دانسته های خودش نداشت اون رو می پذیره

میگن مرجع تقلید مثل یه پزشک میمونه، همونطور که ما وقتی مریض میشیم به پزشک مراجعه میکنیم چون اطلاعاتمون ناکافیه در مورد احکام و دین نیز باید به مرجع تقلید مراجعه کنیم

ولی یه نکته اینجا هست، اونم اینه که ما به هیچ عنوان از حرفهای دکتر تقلید نمیکنیم، ما حرفهای دکتر رو می پذیریم، اگر حرفی زد که اصلا اطلاعی در اون مورد نداشتیم اعتماد میکنیم و میپذیریم،

ولی اگر حرفی زد که با تفکر و عقل و دانسته های ما سازگاری نداشت به هیچ عنوان قبول نمیکنیم،

مثلا اگه یه دکتر بگه بیا این شیشه ی اسید سولفوریک رو سر بکش برات خوبه حتی اگه تنها دکتری باشه که بهش دسترسی داریم اینکارو نمیکنیم،

حتی اگه در حال مرگ باشیم، میگیم این دکتر دیوانه شده، چون عقل به ما این اجازه رو نمیده، دانسته های قبلیمون راجع به اسید این اجازه رو به ما نمیده،

به این نمیگن تقلید، میگن پذیرفتن. خداوند انساهایی رو که بدون عقل حتی دین اسلام رو قبول میکنن پست ترین جنبندگان یاد کرده

ما میتونیم از دانسته ها و معلومات کسانی که به درجات بالای دینمون رسیدن استفاده کنیم

و در مورد یک مساله ی خاص بهترین نظر از میان نظرات این بزرگان با توجه به عقلو منطق خودمون انتخاب کنیم و بهش عمل کنیم

همونطور که هیچ انسانی کامل نیست مراجع تقلید و بزرگان دین هم ممکن الخطا هستن و میتوانند اشتباه کنند،
که با توجه به نظرات دیگر بزرگان هم میشه راه درست رو پیدا کرد و هم عقل رو راضی نگه داشت

دزدی حرامه چون ذاتش حرامه، مسلمونو غیر مسلمونو کافرم نداره، ما دزدی رو زشتو حرام میدونیم چون چه از نظر عقلی، چه انسانی ، و چه دینی کار کثیفیه ،
اگر ما کار های کثیف دشمنانمون رو با کارهای کثیف جواب بدیم میشیم عین خود اونا، هیج فرقی با اونا نداریم

و در آخر باید اینو عرض کنم که خداوند در اون دنیا گناه هیچ کسی رو به پای کس دیگه نمینویسه، از شما میپرسه چرا این کار رو کردی؟
میگی مرجع تقلید بهم گفت ، میگه بیخود کردی مگه من به تو عقل ندادم؟
مگه نگفتم پست ترین جنبندان کسانی هستند که بدون عقلو تفکر دین من رو بپذیرن؟
اونموقع چی جواب دارید؟ خیلی دوست دارم بشنوم

اون دوست عزیزی که نظر مرجع تقلیدش اینه که کپی رایت اعتباری ندارد و احتمالا تمام نرم افزارهای کامپیوترش کرک شده هستند
و در توجیه این مطلب میگه مرجع تقلیدم گفته ، ایراد نداره اگه گناهی هم باشه به گردن مرجع تقلیده نه من)

با تشکر



width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد مسلم

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و احترام

آرمین.;991244 نوشت:
اگر در یک مساله و موضوع مرجع تقلید شما فتوایی بده که کاملا با عقل و فهم شما تناقض داشته باشه و از نظر خودتون و با توجه به عقل خودتون این فتوا کاملا غلط و نابجا باشه حکمش چیه؟آیا باید از عقلتون پیروی کنید یا گفته ی مرجع تقلیدتون؟

چرا نماز و روزه به یه بچه ی مثلا 7 ساله یا یه آدم دیوانه و عقب مانده واجب نیست؟ مگر یه بچه ی 7 ساله یا یک آدم عقب مانده ی ذهنی نمیتونه تقلید کنه؟...
میگن مرجع تقلید مثل یه پزشک میمونه، همونطور که ما وقتی مریض میشیم به پزشک مراجعه میکنیم چون اطلاعاتمون ناکافیه در مورد احکام و دین نیز باید به مرجع تقلید مراجعه کنیم
ولی یه نکته اینجا هست، اونم اینه که ما به هیچ عنوان از حرفهای دکتر تقلید نمیکنیم، ... اگر حرفی زد که با تفکر و عقل و دانسته های ما سازگاری نداشت به هیچ عنوان قبول نمیکنیم

خداوند... از شما میپرسه چرا این کار رو کردی؟
میگی مرجع تقلید بهم گفت ، میگه بیخود کردی مگه من به تو عقل ندادم؟
مگه نگفتم پست ترین جنبندان کسانی هستند که بدون عقلو تفکر دین من رو بپذیرن؟
اونموقع چی جواب دارید؟ خیلی دوست دارم بشنوم

اون دوست عزیزی که نظر مرجع تقلیدش اینه که کپی رایت اعتباری ندارد ...

آرمین عزیز برای پاسخ به سوالتون باید چند نکته کوتاه و مهم عرض کنم، خواهش می کنم نکات رو با دقت مطالعه بفرمایید:

نکته اول:

نباید واژه «تقلید» برای شما رهزنی کند! تقلید یک اصطلاح فقهی است، هرگز نباید به آنچه که در عُرف از آن فهمیده میشود که ادای کسی را در آوردن، یا پیروی کورکورانه است معنا شود! «تقلید» در اصطلاح فقهی یعنی رجوع غیر متخصص به متخصص.

یعنی همان مثالی که در مورد پزشک زدید دقیقا تقلید از مرجع تقلید هم به همان معناست. بنابراین نباید بحث را به سمت یک بحث لفظی ببریم، ما که سر لفظ بحثی نداریم، سخن از معناست، و معنای تقلید از مرجع تقلید دقیقا همان معنای رجوع یک غیر متخصص به متخصص است، بنابراین شما می توانید به جای واژه «تقلید» از واژه مراجعه به نظر مرجع استفاده کنید.

نکته دوم:

عقل با علم متفاوت است، آنچه که انسان را وادار به رجوع به متخصص می کند کم عقلی نیست، کم علمی است؛ پس بحث تقلید مطلقا به عقل ربطی ندارد که بگوییم انسان عاقل است و نیاز به تقلید ندارد! بلکه دلیل آن است که علم و آگاهی انسان محدود است به همین خاطر نیاز به یک متخصص دین شناس دارد.
کشف احکام دین نیاز به آگاهی عمیقی نسبت به ادبیات عرب، شناخت روایات و راویان در طول تاریخ، مسائل اصولی استنباط فقه، منطق، تفسیر و مانند آن دارد، شما اگر در تمام عمرتان هم در خانه بنشینید و فکر کنید به وجوب نماز و روزه پی نخواهید برد عقل به این مسائل راهی ندارد.

همچنین این که بگوییم با عقل بهترین نظر را از میان نظر بزرگان انتخاب می کنیم هم ناشی از عدم توجه به همین مسئله است، همانطور که شما با عقلتان نمیتوانید در مورد اختلاف نظر دو فوق تخصص جراح قضاوت کنید، به همین دلیل نخواهید توانست بین دو مرجع تقلید هم که اختلاف نظر دارند قضاوت کنید، چون اینجا اصلا بحث عقلی نیست، بحث علمی است.

و نیز روشن میشود اینکه قرآن می فرماید بدترین جنبندگان کسانی هستند که تعقل نمی کنند هم ربطی به بحث ندارد، چون این تعقل برای انتخاب دین هست، نه کشف احکام دین؛ کسانی که با عقل ایمان می آوردند هم برای آموزش احکام از پیامبر(ص) تقلید می کرده یا به عبارتی به ایشان رجوع می کرده اند، نه اینکه خودشان بنشینند و فکر کنند!

نکته سوم:

بله قطعا حرف شما در این رابطه که اگر پزشک یا مرجع تقلید یک حرف خلاف عقل گفت نباید از او تبعیت کرد درست و منطقی است، اما نکته اینجاست که نباید بین عقل ستیز و عقل گریز خلط کرد! عقل دقیق منطقی را با عقل عُرفی نباید اشتباه گرفت!

اینکه می بینید منکرین معاد در برابر انبیا استخوانی پوسیده می آوردند و با قیافه ای حق به جانب و مملو از عقل گرایی می گفتند: مگر میشود اینها روزی دوباره زنده شود خب روشن است که عقل عُرفی را با عقل منطقی اشتباه گرفته بودند! آنچه اینان گمان می کردند که خلاف عقل است فقط استبعاد بود! درک و هضم آن عحیب بود وگرنه هیچ دلیل عقلی منطقی بر علیه آن وجود نداشت.

حالا به عنوان نمونه اینکه مرجع تقلید می گوید با مستحب است با پای چپ وارد دستشویی شده و با پای راست وارد مسجد شوید خب ممکن است با همین نگاه های عُرفی ابتدا مخالف عقل به نظر می آید، اما با کمی دقت عقلی به معنای واقعی که نگاه میشود، عقل می گوید: براستی طبق چه دلیلی می توانم آن را بدون هیچ فایده ای بدانم؟! من که محال نمیدانم 100 سال دیگر حکمتی برای آن کشف شود!
بله اگر مرجع تقلیدی بگوید مستحب است برای تقویت عضلات پا از پشت بام بپرید پایین!! من خودم هم از چنین مرجعی پیروی نخواهم کرد!!

نکته چهارم:

نکته دیگر اینکه سن تکلیف و عقل سالم به عنوان شرط وجوب عبادات است، نه شرطی برای تقلید! یعنی از آنجا که عقل و بلوغ برای انجام تکالیف شرط است تا زمانی که شخص دارای عقل نبوده و به بلوغ نرسیده باشد اصلا تکلیفی بر او نیست تا تقلید ضرورت داشته باشد، اما به محض اینکه تکلیف بر او واجب شد برای کشف تکالیف نیازمند یک متخصص است که تکالیف و نحوه انجام آن را از متون دینی استخراج کرده و به آسانی در اختیار او بگذارد.

نباید این دو بحث با هم خلط شود، و گفته شود آیا یک دیوانه، یا یک کودک توان تقلید ندارد؟! چرا، کودک هم توان تقلید به معنای پیروی کورکورانه را دارد، اما تقلید اولا به معنای رجوع به متخصص است، و ثانیا چنین رجوعی بر او ضرورت ندارد، چرا که هنوز اصلا تکلیفی بر او واجب نشده است تا برای فهم آن به متخصص مراجعه کند.

نکته پنجم:

طبق آنچه که گفته شد قطعا انسان بدون تقلید نمی تواند پاسخ خداوند را در روز قیامت بدهد، اگر خدا از انسان بپرسد چرا نماز صبح را دو رکعت خواندی او چه پاسخی می تواند بدهد جز اینکه بگوید مرجع تقلیدم گفت؟ اتفاقا اگر بگوید چون عقلم گفت بعید نیست او را مواخذه کنند، چون عقل او در این مسئله اصلا توانایی تشخیص ندارد.
همانطور که خداوند کسی که با خطای پزشکی اشتباها یک قرص خورده و از دنیا رفته را مجازات نخواهد کرد، چون او مسیر منطقی را رفته است، سرش رو بالا می گیرد و می گوید خدایا برای اینکه بفهمم این قرص به مصلحتم هست یا خیر راهی جز مراجعه به پزشک داشتم؟ اما اگر همان قرص را سر خود خورده باشد مجازات و حسابرسی خواهد شد چون صلاحیت تشخیص این مسئله را نداشته است.

نکته ششم:

در مورد کپی رایت به نظرم تمامی مراجع حق مالکیت معنوی تولیدات داخلی را به رسمیت شناخته وتکثیر آن را جایز نمی دانند، در مورد نرم افزارهای خارجی هم عموما چنین نظری دارند، و بقیه نیز آن را تابع قرارداد می دانند، بنابراین مرجعی سراغ ندارم که به صورت مطلق و بی قید و شرط بگوید کپی رایت جایز است.

اگر خواستید مرجع تقلیدی برای دستیابی به احکام فقهی انتخاب کنید با کارشناسان فقه و احکام ما مشورت بفرمایید@};-
در پناه حق

به نام خدا.

مسلم;991387 نوشت:
بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و احترام


...

حالا به عنوان نمونه اینکه مرجع تقلید می گوید با مستحب است با پای چپ وارد دستشویی شده و با پای راست وارد مسجد شوید خب ممکن است با همین نگاه های عُرفی ابتدا مخالف عقل به نظر می آید، اما با کمی دقت عقلی به معنای واقعی که نگاه میشود، عقل می گوید: براستی طبق چه دلیلی می توانم آن را بدون هیچ فایده ای بدانم؟! من که محال نمیدانم 100 سال دیگر حکمتی برای آن کشف شود!
بله اگر مرجع تقلیدی بگوید مستحب است برای تقویت عضلات پا از پشت بام بپرید پایین!! من خودم هم از چنین مرجعی پیروی نخواهم کرد!!

...

با عرض سلام خدمت جناب مسلم عزیز و گرامی.

عذرخواهی میکنم که میپرم وسط بحث، بی زحمت ممکن هست این قسمت رو بیشتر توضیح بفرمایید؟ چرا پیروی نمیکنید اگر بگن مستحب است که از پشت بام بپرید پایین؟ نمیشه اینجا گفت شاید 100 سال دیگه بفهمند که مزایایی داره؟ اگر نمیشه، چرا نمیشه؟

ستایشگر :Gol:

ستايشگر;991394 نوشت:
عذرخواهی میکنم که میپرم وسط بحث، بی زحمت ممکن هست این قسمت رو بیشتر توضیح بفرمایید؟ چرا پیروی نمیکنید اگر بگن مستحب است که از پشت بام بپرید پایین؟ نمیشه اینجا گفت شاید 100 سال دیگه بفهمند که مزایایی داره؟ اگر نمیشه، چرا نمیشه؟

با سلام و احترام ستایشگر عزیز@};-

خب در مثال مناقشه نیست، هدفم از بیان این مثال یک مثال عقل ستیز بود، منظورم پرش از یک متر و دو متر نیست، پرشی که عقل قاطعانه بتواند بگوید این به ضرر شماست، شما فرض کنید بر فرض محال مرجع تقلیدی گفته باشد برای تقویت عضلات پا باید از طبقه دوم یا بالاتر بپرید، و هرچقدر طبقه ی آن بالاتر باشد افضل است!!! باز اگر این مثال ها به دلتان نمی چسبد یک مثال دیگر پیدا کنید، تعصبی روی مثالم ندارد، فقط می خواهم یک گزاره عقل ستیز مثال بزنم.

البته شکی نیست و من هم میدانم هیچ مرجعی چنین حرفی نمی زند، چون مبانی و منبع فقه روشن و شفاف است، برای اینکه مقصودم را برای جناب پرسشگر روشن کنم این را عرض می کنم.
تمام آنچه که مراجع تقلید گفته اند نهایتا عقل گریز است، هیچ کدام عقل ستیز نیست، و لذا نباید به بهانه ناسازگاری با عقل کنار گذاشته شود.

پرسش:
انسانی که عقل دارد چرا باید تقلید کند؟ ما از پزشک هم تقلید نمیکنیم و اگر حرفی مخالف عقل بزند از او نمی پذیریم؛ اگر در یک مسئله مرجع تقلید انسان حکمی بر خلاف عقل بدهد وظیفه چیست؟ فتوایی مثل این که کپی رایت اعتباری ندارد!
اگر قرار بر تقلید به جای تعقل باشد خب یک انسان دیوانه ویک بچه 7 ساله هم می­تواند تقلید کند پس چرا بر او واجب نیست؟
روز قیامت نمیشود به خدا گفت من فلان کار را به خاطر نظر مرجع تقلیدم انجام دادم، چون خداوند خواهد گفت مگر من نگفتم پست ترین جنبندگان کسانی هستند که بدون تعقل چیزی را بپذیرند؟

پاسخ
برای پاسخ به سوالتون باید چند نکته کوتاه و مهم عرض کنم، خواهش می کنم نکات رو با دقت مطالعه بفرمایید:

نکته اول:
نباید واژه «تقلید» برای شما رهزنی کند! تقلید یک اصطلاح فقهی است، هرگز نباید به آنچه که در عُرف از آن فهمیده میشود که ادای کسی را در آوردن، یا پیروی کورکورانه است معنا شود! «تقلید» در اصطلاح فقهی یعنی رجوع غیر متخصص به متخصص.

یعنی همان مثالی که در مورد پزشک زدید دقیقا تقلید از مرجع تقلید هم به همان معناست. بنابراین نباید بحث را به سمت یک بحث لفظی ببریم، ما که سر لفظ بحثی نداریم، سخن از معناست، و معنای تقلید از مرجع تقلید دقیقا همان معنای رجوع یک غیر متخصص به متخصص است، بنابراین شما می توانید به جای واژه «تقلید» از واژه مراجعه به نظر مرجع استفاده کنید.

نکته دوم:
عقل با علم متفاوت است، آنچه که انسان را وادار به رجوع به متخصص می کند کم عقلی نیست، کم علمی است؛ پس بحث تقلید مطلقا به عقل ربطی ندارد که بگوییم انسان عاقل است و نیاز به تقلید ندارد! بلکه دلیل آن است که علم و آگاهی انسان محدود است به همین خاطر نیاز به یک متخصص دین شناس دارد.
کشف احکام دین نیاز به آگاهی عمیقی نسبت به ادبیات عرب، شناخت روایات و راویان در طول تاریخ، مسائل اصولی استنباط فقه، منطق، تفسیر و مانند آن دارد، شما اگر در تمام عمرتان هم در خانه بنشینید و فکر کنید به وجوب نماز و روزه پی نخواهید برد، چون اصلا عقل به این مسائل راهی ندارد.

همچنین این که بگوییم با عقل بهترین نظر را از میان نظر بزرگان انتخاب می کنیم هم ناشی از عدم توجه به همین مسئله است، همانطور که شما با عقلتان نمیتوانید در مورد اختلاف نظر دو فوق تخصص جراح قضاوت کنید، به همین دلیل نخواهید توانست بین دو مرجع تقلید هم که اختلاف نظر دارند قضاوت کنید، چون اینجا اصلا بحث عقلی نیست، بحث علمی است.

و نیز روشن میشود اینکه قرآن می فرماید بدترین جنبندگان کسانی هستند که تعقل نمی کنند هم ربطی به بحث ندارد، چون این تعقل برای انتخاب دین هست، نه کشف احکام دین؛ کسانی که با عقل ایمان می آوردند هم برای آموزش احکام از پیامبر(ص) تقلید می کرده یا به عبارتی به ایشان رجوع می کرده اند، نه اینکه خودشان بنشینند و فکر کنند!

نکته سوم:
بله قطعا حرف شما در این رابطه که اگر پزشک یا مرجع تقلید یک حرف خلاف عقل گفت نباید از او تبعیت کرد درست و منطقی است، اما نکته اینجاست که نباید بین عقل ستیز و عقل گریز خلط کرد! عقل دقیق منطقی را با عقل عُرفی نباید اشتباه گرفت!

اینکه می بینید منکرین معاد در برابر انبیا استخوانی پوسیده می آوردند و با قیافه ای حق به جانب و مملو از عقل گرایی می گفتند: مگر میشود اینها روزی دوباره زنده شود خب روشن است که عقل عُرفی را با عقل منطقی اشتباه گرفته بودند! آنچه اینان گمان می کردند که خلاف عقل است فقط استبعاد بود! درک و هضم آن عحیب بود وگرنه هیچ دلیل عقلی منطقی بر علیه آن وجود نداشت.

حالا به عنوان نمونه اینکه مرجع تقلید می گوید مستحب است با پای چپ وارد دستشویی شده و با پای راست وارد مسجد شوید خب ممکن است با همین نگاه های عُرفی ابتدا مخالف عقل به نظر می آید، اما با کمی دقت عقلی به معنای واقعی که نگاه میشود، عقل می گوید: براستی طبق چه دلیلی می توانم آن را بدون هیچ فایده ای بدانم؟! من که محال نمیدانم 100 سال دیگر حکمتی برای آن کشف شود!
بله اگر مرجع تقلیدی بگوید مستحب است برای تقویت عضلات پا از پشت بام بپرید پایین!! من خودم هم از چنین مرجعی پیروی نخواهم کرد!!

نکته چهارم:
نکته دیگر اینکه سن تکلیف و عقل سالم به عنوان شرط وجوب عبادات است، نه شرطی برای تقلید! یعنی از آنجا که عقل و بلوغ برای انجام تکالیف شرط است تا زمانی که شخص دارای عقل نبوده و به بلوغ نرسیده باشد اصلا تکلیفی بر او نیست تا تقلید ضرورت داشته باشد، اما به محض اینکه تکلیف بر او واجب شد برای کشف تکالیف نیازمند یک متخصص است که تکالیف و نحوه انجام آن را از متون دینی استخراج کرده و به آسانی در اختیار او بگذارد.

نباید این دو بحث با هم خلط شود، و گفته شود آیا یک دیوانه، یا یک کودک توان تقلید ندارد؟! چرا، کودک هم توان تقلید به معنای پیروی کورکورانه را دارد، اما تقلید اولا به معنای رجوع به متخصص است، و ثانیا چنین رجوعی بر او ضرورت ندارد، چرا که هنوز اصلا تکلیفی بر او واجب نشده است تا برای فهم آن به متخصص مراجعه کند.

نکته پنجم:
طبق آنچه که گفته شد قطعا انسان بدون تقلید نمی تواند پاسخ خداوند را در روز قیامت بدهد، اگر خدا از انسان بپرسد چرا نماز صبح را دو رکعت خواندی او چه پاسخی می تواند بدهد جز اینکه بگوید مرجع تقلیدم گفت؟ اتفاقا اگر بگوید چون عقلم گفت بعید نیست او را مواخذه کنند، چون عقل او در این مسئله اصلا توانایی تشخیص ندارد.
همانطور که خداوند کسی که با خطای پزشکی اشتباها یک قرص خورده و از دنیا رفته را مجازات نخواهد کرد، چون او مسیر منطقی را رفته است، سرش رو بالا می گیرد و می گوید خدایا برای اینکه بفهمم این قرص به مصلحتم هست یا خیر راهی جز مراجعه به پزشک داشتم؟ اما اگر همان قرص را سر خود خورده باشد مجازات و حسابرسی خواهد شد چون صلاحیت تشخیص این مسئله را نداشته است.

نکته ششم:
در مورد کپی رایت به نظرم تمامی مراجع حق مالکیت معنوی تولیدات داخلی را به رسمیت شناخته وتکثیر آن را جایز نمی دانند، در مورد نرم افزارهای خارجی هم عموما چنین نظری دارند، و بقیه نیز آن را تابع قرارداد می دانند، بنابراین مرجعی سراغ ندارم که به صورت مطلق و بی قید و شرط بگوید کپی رایت جایز است

موضوع قفل شده است