جمع بندی چگونه آثار سوء اختلافات خانوادگي بر تربيت كودكان را از بین ببریم؟

موضوع:
«چگونگی رفع آثار سوء اختلافات خانوادگی بر تربیت كودكان»

پرسش:
با وجود اینکه در هر خانواده ای اختلاف و ناراحتی و چه بسا بحث و تنش وجود دارد، چگونه آثار سوء این اختلافات را در تربیت کودکان از بین ببریم یا به حداقل برسانیم؟

پاسخ:
نزاع و دعوای والدین در حضور کودک ممنوع!
اصولاً کودک از زمانی که پا به این جهان خاکی می‌گذارد، باتوجه به رشد ابزار ادراکی او و به موازات آن، ادراکاتی از امر پیرامونی خویش کسب می کند؛ بنابراین همان طور که کودک به خنده و صدای پدر و مادر واکنش مثبت نشان می دهد و با زمزمۀ لالایی مادر به خواب می رود و آغوش گرم مادر را درک می کند، طبیعتاً از همان بدو تولد نزاع ها و کشمکش های والدین را نیز متوجه می شود و با صدای پرخاشگرانه آنها دچار تنش و اضطراب می شود و گریه می کند؛ حتی بعد از چند ماهگی که قدرت بینایی کودک تقویت می شود، کودک به راحتی تفاوت بین نگاه محبت‌آمیز و غضب‌آلود را نیز می فهمد و واکنش نشان می دهد؛ از این روی به والدین اکیداً توصیه می شود که در حضور کودک هرگز به نزاع و دعوا با یکدیگر نپردازند.

«آب را از سرچشمه باید بست»
برای اینکه آسیبی متوجه کودک نشود باید والدین سعی نمایند هرگز در برابر کودک نزاع و دعوایی نداشته باشند؛ البته اگر بتوانند از هر گونه تنش و دعوا در زندگی خودداری کنند و به جای آن راه حل مسالمت آمیز و گفتگوی دو طرفه را برای حل اختلافات خویش بیابند، کار بسیار منطقی و خداپسندانه تری انجام داده اند.
نزاع و دعوای والدین در حضور کودک نوعی بهت و شوک روانی به وی وارد می کند و به شدت دنیا را در ذهن کودک ناامن و پرمخاطره جلوه می دهد و آسیب های بیشماری را در روح و روان وی پدید می آورد؛ به همین خاطر پرهیز از نزاع و دعوای والدین در حضور کودک در اولویت نخست قرار دارد.

راهکارهای کاربردی
1. والدین به اشتباه خود اعتراف کنند؛ اگر والدین در حضور کودک خطا و اشتباهی مرتکب شده اند، صدایشان بلند شده و به یکدیگر بی احترامی کرده اند لاقل شهامت این را داشته باشند که کودک خود را دلداری بدهند و به اشتباه خود اعتراف کنند و از وی پوزش بطلبند.
2. والدین به کودک این اطمینان را بدهند که دعوا و اختلافشان به پایان رسیده است؛ تنش روانی کودک با دانستن این مطلب مقداری کاهش می یابد. گاهی والدین در حضور کودک به دعوا می پردازند، اما در خفا باهم آشتی و سازش می کنند؛ در حالی که کودک از آن اطلاعی ندارد و بی خبر است؛ بنابراین این حق کودک می باشد که در جریان صلح و آشتی والدین قرار بگیرد.

معرفی منابع برای مطالعۀ بیشتر:

1. فوروارد، سوزان، والدین ناسالم‌: بحثی پیرامون روابط والدین و فرزندان‌، ترجمۀ مینو کسائیان‌، اصفهان‌: مانی‌، 1378.
2. ملک‌محمودی الیگودرزی، امیر، هنر رفتار با والدین: چگونه با پدر و مادر خود رفتار کنیم؟، قم: مشعل هدایت، 1392.
3. گوردون، تامس، فرهنگ تفاهم در ارتباط والدین فرزندان، ترجمۀ پریچهر فرجادی، آیین تفاهم، 1384.
4. شرفی، محمّدرضا، با فرزندان خود چگونه رفتار کنیم، تهران: نشر جهاد دانشگاهی، 1373.
5. مظاهری، علی اکبر، بایدها و نبایدهای زندگی خانوادگی، قم: نور الزهرا، 1393.