جمع بندی لوازم و شرایط منتسب کردن حدیث به معصوم

تب‌های اولیه

13 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
لوازم و شرایط منتسب کردن حدیث به معصوم

سلام و خسته نباشید خدمت شما
در خصوص اینکه حدیث صحیح چه شرایطی باید داشته باشد مطالب مختلفی مطرح شده،
برخی صحت سند را کافی دانسته و برخی علاوه بر آن ، بررسی متن حدیث را هم شرط دانسته اند؛
۱-از دیدگاه کارشناس و مشهور ، کدام صحیح است؟
۲-اگر علاوه بر سند ،متن هم باید بررسی شود ، لطفا توضیح دهید شرایط این بررسی چیست تا صحت حدیث احراز شود؟
مطالب دیگری هم هست که به مرور و اقتضای محل خواهد آمد،
تشکر.

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد مدبر

در جستجو حقیقت;987025 نوشت:
سلام و خسته نباشید خدمت شما
در خصوص اینکه حدیث صحیح چه شرایطی باید داشته باشد مطالب مختلفی مطرح شده،
برخی صحت سند را کافی دانسته و برخی علاوه بر آن ، بررسی متن حدیث را هم شرط دانسته اند؛
۱-از دیدگاه کارشناس و مشهور ، کدام صحیح است؟
۲-اگر علاوه بر سند ،متن هم باید بررسی شود ، لطفا توضیح دهید شرایط این بررسی چیست تا صحت حدیث احراز شود؟
مطالب دیگری هم هست که به مرور و اقتضای محل خواهد آمد،
تشکر.

سلام علیکم
بررسی این موضوع بسیار پر دامنه می باشد و نمی توان به همه ابعاد آن در این چنین فضایی پرداخت و لازم است کتابهایی که در این رابطه نگاشته شده مورد مطالعه و دقت قرار گیرد.
به صورت خلاصه باید توجه داشت که نقل و پذیرش حدیث تحولات و تطوراتی داشته است.
قدماء بیشتر به متن و محتوای حدیث اهمیت می دادند و با ملاک هایی که وجود دارد میزان اعتبار حدیث را مشخص می کردند.
بخاطر گسترده و فراوان شدن کتب احادیث و وجود جاعلان در حدیث و همچنین ضعف های فاحش در نقل احادیث، اندک اندک نیاز به بررسی سندی بیشتر احساس شد و قدماء تراجم و فهرست های گوناگونی در احوالات راوی ها نوشتند و حدیث از دو جهت محتوا و سند مورد کنکاش و دقت واقع شد.
اکنون نیز همین روش دنبال میشود و مشهور فقها حدیث را از هر دو جهت مورد دقت قرار می دهند.
نوع احادیث هم متفاوت است.
یعنی اگر موضوع حدیثی حلال و حرام باشد دقت فراوان در سند و محتوا لازم دارد بگونه ای که اگر سند صحیحی و قطعی داشته باشد ولی محتوای آن با مبانی دینی تعارض داشته باشد پذیرفته نمی شود همچنین اگر سند ضعیف باشد ولی محتوایش با آیات و احادیث دیگر تایید شود به عنوان موید پذیرفته می شود.
ولی اگر حدیث مروبط به آداب و مستحبات و مکروهات باشد، همین که با کلیات آیات و روایات و باقی مبانی دینی در تعارض نباشد پذیرفته می شود هر چند سند آن ضعیف باشد.
اگر سند حدیث صحیحه و یا موثقه و یا حسنه و یا مقبوله و .... باشد به شرط آنکه محتوایش مشکلی نداشته باشد پذیرفته می شود.
اشکالات محتوایی مانند تعارض جدی با قرآن، تعارض با مبانی مکتب اهل بیت ( علیهم السلام) مخالف عقل سلیم و ... می باشد .
منظور از تعارض، عام و خاص و مطلق و مقید و ..... باقی اموری که قابل جمع می باشد نیست . بلکه مراد تعارض جدی و غیر قابل حل می باشد.
البته این موضوع جزئیات فراوانی دارد بگونه ای که برای متبحر شدن در این فن ، سالها دقت و زحمت لازم است.

مدبر;987239 نوشت:
سلام علیکم
بررسی این موضوع بسیار پر دامنه می باشد و نمی توان به همه ابعاد آن در این چنین فضایی پرداخت و لازم است کتابهایی که در این رابطه نگاشته شده مورد مطالعه و دقت قرار گیرد.
به صورت خلاصه باید توجه داشت که نقل و پذیرش حدیث تحولات و تطوراتی داشته است.
قدماء بیشتر به متن و محتوای حدیث اهمیت می دادند و با ملاک هایی که وجود دارد میزان اعتبار حدیث را مشخص می کردند.
بخاطر گسترده و فراوان شدن کتب احادیث و وجود جاعلان در حدیث و همچنین ضعف های فاحش در نقل احادیث، اندک اندک نیاز به بررسی سندی بیشتر احساس شد و قدماء تراجم و فهرست های گوناگونی در احوالات راوی ها نوشتند و حدیث از دو جهت محتوا و سند مورد کنکاش و دقت واقع شد.
اکنون نیز همین روش دنبال میشود و مشهور فقها حدیث را از هر دو جهت مورد دقت قرار می دهند.
نوع احادیث هم متفاوت است.

سلام علیکم
تشکر ، بله منظور من هم همین زمان خودمان بود که چطور حدیث را باید بررسی کرد که توضیح دادید.و منظورم از احادیث هم احادیث فقهی است.
مدبر;987239 نوشت:

بگونه ای که اگر سند صحیحی و قطعی داشته باشد ولی محتوای آن با مبانی دینی تعارض داشته باشد پذیرفته نمی شود همچنین اگر سند ضعیف باشد ولی محتوایش با آیات و احادیث دیگر تایید شود به عنوان موید پذیرفته می

گفتید اگر سند حدیثی صحیح باشد ولی محتوای آن با مبانی دینی تعارض کند پذیرفته نیست،
حال سوال اینکه (منظور از تاپیک هم همین بود ) همه احادیث ما لزوما نمی تواند توسط قرآن مورد تایید قرار گیرد، این واضح و بدیهی است،
مثلا روایات زیادی داریم که در مورد فلان مساله فقهی صحبت می کند، و در قرآن هم تایید و شاهدی ندارد،(آیات الاحکام قرآن محدود است خودتان بهتر می دانید)،
حال بنا بر مبنای شما که مطرح کردید،(بررسی متنی در کنار سند ) لطفا توضیح دهید تکلیف این روایات چگونه مشخص می شود ؟ فرض کنید بررسی سندی کردیم ،بررسی متنی اش چطور میشود؟
مگر معیار هر دو برسی نبود؟
[="#FF0000"] پس به نظر یا باید فقط صحت سند را بپذیرم یا دچار محذور شویم. لطفا دقت کنید [/]

در جستجو حقیقت;987456 نوشت:
تشکر ، بله منظور من هم همین زمان خودمان بود که چطور حدیث را باید بررسی کرد که توضیح دادید.و منظورم از احادیث هم احادیث فقهی است.

سلام علیکم

دوست عزیز. نرم افزار "درایه النور" تمام کتب اربعه را بررسی سندی کرده.همراه این برنامه "اسناد صدوق" هم ارائه می شود که کتب شیخ صدوق را بررسی سندی کرده.قیمت زیادی ندارد و درب خانه هم تحویل داده می شود.

به طور تخصصی تر هم می توانید به لینک زیر مراجعه بفرمایید:

http://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=6823

در جستجو حقیقت;987456 نوشت:
مثلا روایات زیادی داریم که در مورد فلان مساله فقهی صحبت می کند، و در قرآن هم تایید و شاهدی ندارد،(آیات الاحکام قرآن محدود است خودتان بهتر می دانید)،
حال بنا بر مبنای شما که مطرح کردید،(بررسی متنی در کنار سند ) لطفا توضیح دهید تکلیف این روایات چگونه مشخص می شود ؟ فرض کنید بررسی سندی کردیم ،بررسی متنی اش چطور میشود؟
مگر معیار هر دو برسی نبود؟
پس به نظر یا باید فقط صحت سند را بپذیرم یا دچار محذور شویم. لطفا دقت کنید

بستگی دارد راویان حدیث شیعه امامی باشند یا غیر ان مثل زیدی یا فطحی و یا حدیث خبر واحد باشد یا مثلا به حد استفاضه رسیده باشد.

موفق و سلامت باشید

در جستجو حقیقت;987456 نوشت:
گفتید اگر سند حدیثی صحیح باشد ولی محتوای آن با مبانی دینی تعارض کند پذیرفته نیست،
حال سوال اینکه (منظور از تاپیک هم همین بود ) همه احادیث ما لزوما نمی تواند توسط قرآن مورد تایید قرار گیرد، این واضح و بدیهی است،
مثلا روایات زیادی داریم که در مورد فلان مساله فقهی صحبت می کند، و در قرآن هم تایید و شاهدی ندارد،(آیات الاحکام قرآن محدود است خودتان بهتر می دانید)،
حال بنا بر مبنای شما که مطرح کردید،(بررسی متنی در کنار سند ) لطفا توضیح دهید تکلیف این روایات چگونه مشخص می شود ؟ فرض کنید بررسی سندی کردیم ،بررسی متنی اش چطور میشود؟
مگر معیار هر دو برسی نبود؟
پس به نظر یا باید فقط صحت سند را بپذیرم یا دچار محذور شویم. لطفا دقت کنید

سلام بر شما
در پذیرش احادیث لزومی به وجود موید و شاهد از قرآن نیست، همین که با معارف قرآنی تعارض نداشته باشد و با با دیگر معارف دینی مستفاد از روایات صحیح و همچنین عقل سلیم تنافی نداشته باشد، در صورت صحت سند پذیرفته میشود.
و به عنوان حکم جدید از طرف شارع تلقی میشود. همانگونه که اشاره فرمودید امثال اینگونه احادیث فراوان است.

مدبر;987689 نوشت:
سلام بر شما
در پذیرش احادیث لزومی به وجود موید و شاهد از قرآن نیست، همین که با معارف قرآنی تعارض نداشته باشد و با با دیگر معارف دینی مستفاد از روایات صحیح و همچنین عقل سلیم تنافی نداشته باشد، در صورت صحت سند پذیرفته میشود.
و به عنوان حکم جدید از طرف شارع تلقی میشود. همانگونه که اشاره فرمودید امثال اینگونه احادیث فراوان است.

سلام علیکم و تشکر
خلاصع گفتار شما:
۱-سند صحیح+متن صحیح =روایت منتسب به معصوم
۲-سند صحیح+متن معیوب=عدم انتساب

توضیح اینکه: توجه ندارید
اولا روایات زیادی بنا به تایید خود شما در قرآن یا جای دیگر مویدی ندارد که بخواهد با آن متن بررسی شود ،
با روایات صحیح دیگر! هم نمیشود، چون دور باطل ایجاد میشود.
ثانیا میگویید اگر با معارف قرآنی و دینی مخالفت نداشته باشد تایید می شودد، خب مثلا فرضا معارف دینی و قرآنی که عرض کردید ، چطور میتواند روایات خیار بیع یا نجس شدن لبن به ملاقات نجس را به معصوم منتسب کند؟؟ با چه مکانیسمی؟

[="#FF0000"] نکته مهم تر :صرف اینکه متنی یا روایتی با معارف دینی و غیره، مخالفت نداشته باشد، ( منطقا ) دلیل نمیشود که معصوم آنرا گفته باشد! چنین نیست؟ درست خلاف صحبت شما .
[/]

خلاصه مطالب بالا:
اساسا باید ملاک استناد روایت به معصوم عوض شود،چون بررسی متنی قاصر است ، چون:
۱-در بسیاری موارد ، بررسی متنی امکان ندارد.!
۲- معارض نبودن روایت با معارف دینی،عبارتی گنگ و مبهم است که شیوه کارکردش مشخص نیست.
۳-متن قرمز رنگ.

نتیجه:
باید به نظر من ملاک صحت انتساب روایت به معصوم، فقط صحت سند باشد،
اگر بگویی تکلیف روایات با سند صحیح و متن منکر، چه میشود؟ میگویم: اساسا روایت با سند صحیح و متن منکر وجود نخواهد داشت، چون صحت سند به معنای انتساب بوده و معصوم منکر نمی گوید، نهایت اینکه آن روایات را تاویل یا توجیه می کنیم و زحمت می کشیم تا منکر جلوه نکند.

قدیما;987505 نوشت:
سلام علیکم

دوست عزیز. نرم افزار "درایه النور" تمام کتب اربعه را بررسی سندی کرده.همراه این برنامه "اسناد صدوق" هم ارائه می شود که کتب شیخ صدوق را بررسی سندی کرده.قیمت زیادی ندارد و درب خانه هم تحویل داده می شود.

به طور تخصصی تر هم می توانید به لینک زیر مراجعه بفرمایید:

http://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=6823

بستگی دارد راویان حدیث شیعه امامی باشند یا غیر ان مثل زیدی یا فطحی و یا حدیث خبر واحد باشد یا مثلا به حد استفاضه رسیده باشد.

موفق و سلامت باشید


سلام علیکم
تشکر
اصلا بحث بررسی سندی نیست که مثلا نجاشی فلان گفته یا کشی بهمان
صحت سند روایات رو هم نمیخواهند بررسی کنیم بلکه بحث معیار ها است که فقط بررسی سندی کافی است یا بررسی متنی.

در جستجو حقیقت;987853 نوشت:
صحت سند روایات رو هم نمیخواهند بررسی کنیم بلکه بحث معیار ها است که فقط بررسی سندی کافی است یا بررسی متنی.

سلام علیکم

ممکن است یکسری از احادیث سند درست داشته باشند و متن منکر و همینطور بر عکس ممکن است سند ضعیف داشته باشند و متن صحیح

علما متقدم شیعه بیشتر به صحت متن توجه داشتند.

تعدد طرق در بعضی جاها می تواند ضعف سند را جبران کند

موفق و پیروز باشید

در جستجو حقیقت;987852 نوشت:
سلام علیکم و تشکر
خلاصع گفتار شما:
۱-سند صحیح+متن صحیح =روایت منتسب به معصوم
۲-سند صحیح+متن معیوب=عدم انتساب

توضیح اینکه: توجه ندارید
اولا روایات زیادی بنا به تایید خود شما در قرآن یا جای دیگر مویدی ندارد که بخواهد با آن متن بررسی شود ،
با روایات صحیح دیگر! هم نمیشود، چون دور باطل ایجاد میشود.
ثانیا میگویید اگر با معارف قرآنی و دینی مخالفت نداشته باشد تایید می شودد، خب مثلا فرضا معارف دینی و قرآنی که عرض کردید ، چطور میتواند روایات خیار بیع یا نجس شدن لبن به ملاقات نجس را به معصوم منتسب کند؟؟ با چه مکانیسمی؟

نکته مهم تر :صرف اینکه متنی یا روایتی با معارف دینی و غیره، مخالفت نداشته باشد، ( منطقا ) دلیل نمیشود که معصوم آنرا گفته باشد! چنین نیست؟ درست خلاف صحبت شما .

خلاصه مطالب بالا:
اساسا باید ملاک استناد روایت به معصوم عوض شود،چون بررسی متنی قاصر است ، چون:
۱-در بسیاری موارد ، بررسی متنی امکان ندارد.!
۲- معارض نبودن روایت با معارف دینی،عبارتی گنگ و مبهم است که شیوه کارکردش مشخص نیست.
۳-متن قرمز رنگ.

نتیجه:
باید به نظر من ملاک صحت انتساب روایت به معصوم، فقط صحت سند باشد،
اگر بگویی تکلیف روایات با سند صحیح و متن منکر، چه میشود؟ میگویم: اساسا روایت با سند صحیح و متن منکر وجود نخواهد داشت، چون صحت سند به معنای انتساب بوده و معصوم منکر نمی گوید، نهایت اینکه آن روایات را تاویل یا توجیه می کنیم و زحمت می کشیم تا منکر جلوه نکند.

سلام مجدد
مطلب همان است که خدمت شما عرض شد اگر روایتی سند صحیح داشت باشد و تعارضی با قرآن و مبانی دینی نداشته باشد پذیرفته میشود.( یعنی سند قابل پذیرش و متن هم معیوب نیست)
در مورد امثال خیارات و ... اگر روایتی وجود داشت و شرایط پذیرفتن را داشت قبول میشود و الا اصول فقه و عرف به فقیه کمک میکند.
در مورد متن قرمز: همین که روایت سند صحیح داشته باشد و محتوا هم تعارض نداشته باشد ، روایت پذیرفته میشود و به عنوان حکم جدید از طرف امام تلقی میشود.
اینکه فرمودید در بسیاری از موارد بررسی متنی وجود ندارد برای غیر محقق اینگونه است ولی برای کسی که ده ها سال عمر خود را در متون دینی صرف کرده و در این رشته متبحر شده است ، امکان دارد.
و تا کسی آشنا به این مبانی نباشد و فقط چند کتاب علوم حدیثی خوانده باشد، به قول شما کارکرد نامشخص و گنگ و مبهم خواهد بود.
نتیجه :
اگر فقط ملاک سند باشد، دست ما از بسیاری از احادیث کوتاه خواهد شد و به معنی از دست دادن بسیاری از معارف می باشد.
اگر منظور شما از متن منکر، متن معارض است ؛ این کلام شما با روایات تنافی دارد زیرا دستور صریح بر عدم پذیرش روایات معارض داده شده است و اگر منظور شما از متن منکر ، متنی است که غریب و نامانوس و جدید است ، اشکالی در این کلام نیست و همان چیزی است که بنده عرض کردم( یعنی سند صحیح و متن جدید بدون موید، که حکم جدید از امام تلقی میشود)

مدبر;988075 نوشت:
سلام مجدد
مطلب همان است که خدمت شما عرض شد اگر روایتی سند صحیح داشت باشد و تعارضی با قرآن و مبانی دینی نداشته باشد پذیرفته میشود.( یعنی سند قابل پذیرش و متن هم معیوب نیست)
در مورد امثال خیارات و ... اگر روایتی وجود داشت و شرایط پذیرفتن را داشت قبول میشود و الا اصول فقه و عرف به فقیه کمک میکند.
در مورد متن قرمز: همین که روایت سند صحیح داشته باشد و محتوا هم تعارض نداشته باشد ، روایت پذیرفته میشود و به عنوان حکم جدید از طرف امام تلقی میشود.
اینکه فرمودید در بسیاری از موارد بررسی متنی وجود ندارد برای غیر محقق اینگونه است ولی برای کسی که ده ها سال عمر خود را در متون دینی صرف کرده و در این رشته متبحر شده است ، امکان دارد.
و تا کسی آشنا به این مبانی نباشد و فقط چند کتاب علوم حدیثی خوانده باشد، به قول شما کارکرد نامشخص و گنگ و مبهم خواهد بود.
نتیجه :
اگر فقط ملاک سند باشد، دست ما از بسیاری از احادیث کوتاه خواهد شد و به معنی از دست دادن بسیاری از معارف می باشد.
اگر منظور شما از متن منکر، متن معارض است ؛ این کلام شما با روایات تنافی دارد زیرا دستور صریح بر عدم پذیرش روایات معارض داده شده است و اگر منظور شما از متن منکر ، متنی است که غریب و نامانوس و جدید است ، اشکالی در این کلام نیست و همان چیزی است که بنده عرض کردم( یعنی سند صحیح و متن جدید بدون موید، که حکم جدید از امام تلقی میشود)

سلام
به هر حال...
تشکر

در جستجو حقیقت;988442 نوشت:
سلام
به هر حال...
تشکر

سلام
از (به هر حال ... )معلوم است که قانع نشده اید
همانگونه که در ابتدا عرض شد این موضوع خیلی گسترده و پیچیده است و در تاپیک نمی توان به همه ابعاد آن پرداخت، برای عمیق شدن د ر این موضوع چندین سال وقت و تحصیل نیاز است.
موفق باشید.

پرسش :
در پذیرش حدیث چه ملاکی باید داشت؟ آیا علاوه بر سند، متن هم باید بررسی شود؟

پاسخ :
بررسی این موضوع بسیار پر دامنه است و نمی توان به همه ابعاد آن در این چنین فضایی پرداخت و لازم است کتابهایی که در این رابطه نگاشته شده مورد مطالعه و دقت قرار گیرد.
به صورت خلاصه باید توجه داشت که نقل و پذیرش حدیث تحولات و تطوراتی داشته است.
قدماء بیشتر به متن و محتوای حدیث اهمیت می دادند و با ملاک هایی که وجود دارد میزان اعتبار حدیث را مشخص می کردند.
بخاطر گسترده و فراوان شدن کتب احادیث و وجود جاعلان در حدیث و همچنین ضعف های فاحش در نقل احادیث، اندک اندک نیاز به بررسی سندی بیشتر احساس شد و قدماء تراجم و فهرست های گوناگونی در احوالات راوی ها نوشتند و حدیث از دو جهت محتوا و سند مورد کنکاش و دقت واقع شد.
اکنون نیز همین روش دنبال میشود و مشهور فقها حدیث را از هر دو جهت مورد دقت قرار می دهند.
نوع احادیث هم متفاوت است.
یعنی اگر موضوع حدیثی حلال و حرام باشد دقت فراوان در سند و محتوا لازم دارد بگونه ای که اگر سند صحیحی و قطعی داشته باشد ولی محتوای آن با مبانی دینی تعارض داشته باشد پذیرفته نمی شود همچنین اگر سند ضعیف باشد ولی محتوایش با آیات و احادیث دیگر تایید شود به عنوان موید پذیرفته می شود.
ولی اگر حدیث مروبط به آداب و مستحبات و مکروهات باشد، همین که با کلیات آیات و روایات و باقی مبانی دینی در تعارض نباشد پذیرفته می شود هر چند سند آن ضعیف باشد.
اگر سند حدیث صحیحه و یا موثقه و یا حسنه و یا مقبوله و .... باشد به شرط آنکه محتوایش مشکلی نداشته باشد پذیرفته می شود.
اشکالات محتوایی مانند تعارض با قرآن، تعارض با مبانی مکتب اهل بیت ( علیهم السلام) مخالف عقل سلیم و ... می باشد .
منظور از تعارض، عام و خاص و مطلق و مقید و ..... باقی اموری که قابل جمع می باشد نیست . بلکه مراد تعارض جدی و غیر قابل حل می باشد.
البته این موضوع جزئیات فراوانی دارد بگونه ای که برای متبحر شدن در این فن ، سالها دقت و زحمت لازم است.
در پذیرش احادیث لزومی به وجود موید و شاهد از قرآن نیست، همین که با معارف قرآنی تعارض نداشته باشد و با با دیگر معارف دینی مستفاد از روایات صحیح و همچنین عقل سلیم تنافی نداشته باشد، در صورت صحت سند پذیرفته میشود و به عنوان حکم جدید از طرف شارع تلقی میشود.

موضوع قفل شده است