جمع بندی چه چیزی در آخرت مورد تشویق و یا تنبیه قرار می گیرد؟ روح یا جسم؟

تب‌های اولیه

12 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
چه چیزی در آخرت مورد تشویق و یا تنبیه قرار می گیرد؟ روح یا جسم؟

با عرض سلام

اگر آدمی را متشکل از روح و جسم بدانیم، مشخصا چه بخشی از آدمی بر اساس اعتقادات اسلامی در آخرت مورد پاداش یا تنبیه فرار می گیرد؟ روح، جسم یا هردو؟ از پاسخگوی محترم خواهش میکنم در صورت امکان از نقل قول کردن نظر سایر علما خود داری نمایند و آنچه خود به آن معتقدند را بیان بفرمایند.
با تشکر

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد نافع

با تشکر از پرسش گر عزیز
این سوال در حقیقت برمی‌گردد به یک بحث مهم کلامی که در میان علمای اسلام پیرامون آن بحث و گفتگوهای زیادی شده است و آن هم بحث معاد جسمانی و روحانی. ابتدائا در خصوص واژه های این دو بحث کوتاهی مطرح و در ادامه نتیجه بحث تقدیم خواهد شد.
معادجسمانى: ‏جسم انسان با همین خصوصیات مادى که براى این دنیا خلق شده و پیوسته در تحول است در آخرت هم با همین خصوصیات زنده خواهد شد.
معاد روحانی: منظور این است که انسان از بدن مادی و روح مجرد تشکیل شده است و در زمان مرگ روح از بدن جدا می شود. بدن ـ چون مادی است ـ نابود می شود و روح جاودان می ماند چرا که مجرد از ماده است (علامه تهرانى، معادشناسى، ج 6، مجلس 37).

اما در اینکه آیا معاد جسمانی است یا روحانی نظرات متفاوتی وجود دارد که به طور خلاصه ارائه می‌شود:

الف: گروهی می‌گویند که معاد فقط روحانی است. این، عقیده فلاسفه مشاء است که به تجرد روح اعتقاددارند. از نظر این گروه، روح انسان به آن دلیل در دنیا با بدن مادی همراه است که با تدبیر آن به پاره‌ای از اهداف خود دستیابد و به برخی کمالات نایل شود که تنها از این راه دست یافتنی است.

ب: نظر دوم این که معاد، فقط جسمانی است. این، نظرِ بیش‌تر متکلمان اهل سنت از اشاعره و معتزله است. طرفداران این نظریه، انسان را موجودی جسمانی به شمار می‌آورند و به تجرد روح اعتقاد ندارند. از نظر این گروه، معاد بر امکان اعاده معدوم استوار نیست؛ زیرا با مرگ، اجزای اصلی بدن نابود نمی‌شود تا به ایجاد دوباره نیازمند باشند؛ بلکه فقط از هم جدا می‌شوند.

ج: نظر سوم این است که معاد، هم روحانی و هم جسمانی است. این، دیدگاه گروهی از محققان از متکلمان وفیلسوفان اسلامی اعم از شیعه و اهل سنت است؛ از شیعیان مانند: شیخ مفید، شیخ طوسی، سید مرتضی، محقق طوسی، علامه حلی و از اهل سنّت مانند: غزالی، کعبی هستند. اگرچه در گفتار این گروه اختلاف است که آیا آن چه از بدن در آخرت بازگشت دارد، عین این بدن است؛ یا مثل آن است؟

دیدگاه قرآن:
آیات وارد در قران کریم دلالت بر این دارند که روح به بدنى مثل این بدن تعلق مى‏گیرد و محشور مى‏شود:
على ان نبدّلکم امثالکم و ننشئکم فیما لا تعلمون؛ (واقعه 6) ما در میان شما مرگ را مقدّر کردیم تا آن که مثل‏هاى شما را تبدیل کنیم و شما را در آن چیزهایى که نمى‏دانید ایجاد نماییم.
ما ایشان را آفریدیم و بنیان وجودى و کیان آن‏ها استوار نمودیم و زمانى که بخواهیم مثل‏هاى آنان را تبدیل مى‏نماییم (انسان 28).
أیحسب الانسان أن لن نجمع عظامه بلى قادرین على ان نسوّى بنانه؛ آیا انسان مى‏پندارد که استخوان‏هاى او را جمع نخواهیم کرد، آرى قادریم که حتى خطوط سر انگشتان او را موزون و مرتب کنیم (قیامت 3 و 4).
آن چه باید توجه داشت این است که در اثبات معاد جسمانی، معاد روحانی هم ثابت می‌شود چون جسم بدون روح قابل درك هیچ مساله ای نیست.

نتیجه: متکلمان، فلاسفه و عالمان دینی با بهره گیری از آیات و روایات معتقدند که معاد انسان‌ها در قیامت جسمانی است.

چالشگر;933405 نوشت:
از پاسخگوی محترم خواهش میکنم در صورت امکان از نقل قول کردن نظر سایر علما خود داری نمایند و آنچه خود به آن معتقدند را بیان بفرمایند.

در این گونه موارد البته نظر شخصی که نمیتوان داد و دیدگاه ها باید منطبق بر ادله باشد یعنی از قران و سنت و عقل و اجماع علما.

[="Tahoma"][="Navy"]

چالشگر;933405 نوشت:
با عرض سلام

اگر آدمی را متشکل از روح و جسم بدانیم، مشخصا چه بخشی از آدمی بر اساس اعتقادات اسلامی در آخرت مورد پاداش یا تنبیه فرار می گیرد؟ روح، جسم یا هردو؟ از پاسخگوی محترم خواهش میکنم در صورت امکان از نقل قول کردن نظر سایر علما خود داری نمایند و آنچه خود به آن معتقدند را بیان بفرمایند.
با تشکر


سلام
به نظر ما معاد مادی نیست و روحانی است و همان هویت واحده محل تجلی عذاب و پاداش است
یا علیم[/]

با عرض سلام

نافع;934684 نوشت:
در این گونه موارد البته نظر شخصی که نمیتوان داد و دیدگاه ها باید منطبق بر ادله باشد یعنی از قران و سنت و عقل و اجماع علما.

ممنون از پاسخ های کوتاه و شفاف شما. قبل از ادامه لازم میدانم توضیح بدهم منظورم از کسب نظر شخصی شما این بود که بدانم مشخصا شما به کدام یک اعتقاد دارید؟ روحانی، جسمانی یا هردو که بحث را از آنجا شروع کنیم. اما در هرصورت با توجه به اینکه من در تمام این موارد سوال دارم، در مجموع فرقی نمی کند. بنا بر این من (با فرض جسمانی بودن معاد) سوالم را می پرسم و خواهش می کنم شما صرف نظر از دیگر عقاید یعنی روحانی بودن یا جسمانی-روحانی بودن پاسخم را بدهید. بعد از اتمام این قسمت، من سوالم را با فرض روحانی بودن معاد می پرسم وشما لطف کنید در همان چهارچوب پاسخ بدهید. فطعا اگر سوالات مستقل در دو حالت جسمانی و روحانی بودن پاسخ داده شود، امکان جسمانی، روحانی بودن معاد وجود دارد و اگر هر کدام از آنها بدون پاسخ بماند، امکان جسمانی-روحانی بودن منتفی می گردد.
اما در مورد جسمانی بودن معاد
1) این سوال به گونه های مختلف توسط دیگران مطرح شده است. بدن انسان از عناصری تشکیل شده که همگی منشا زمینی دارند و در چرخه حیات در روی کره زمین به شکل های مختلف از موجودی به موجود دیگر منتقل می شوند. پس از مرگ یک جاندار، بدن او در خاک تجزیه می شود و از عناصر تشکیل دهنده بدن او گیاهان و موجودات دیگری بوجود آمده، رشد کرده و می میرند و این سیکل در مورد آنها ادامه می یابد. این یک واقعیت علمی و انکار ناپذیر است. بنا بر این، این گونه نیست که همیشه تمام اجزای بدن یک انسان تا روز رستاخیز برای او دست نخورده باقی بمانند تا در آن روز مجددا به هم پیوند بخودند و انسان را تشکیل دهند.
2) در جهان امروز، اجزای بدن فابل پیوند زدن هستند. دستی که سالها متصل به بدن سارقی بوده، ممکن است بعد از مرگ سارق به بدن فرد نیکوکاری پیوند بخورد که از این دست برای سالها برای دستگیری و کمک به دیگران استفاده شود. شاید تا پایان امسال ما پیوند سر را هم تجربه کنیم که به عبارتی پیوند مرکز فرماندهی بدن است. اگر قرارباشد اجزای بدن ما در آخرت مورد مواخده قرار بگیرند، این دست و سر پیوندی به چه کسی تعلق خواهد گرفت؟ پیوند دهنده یا پیوند گیرنده و متعاقب آن پاداش خواهند دید یا تنبه خواهند شد؟
خواهش می کنم به این دو سوال به صورت مستقل پاسخ بدهید.
با تشکر

با عرض سلام.
مدتی است از سوال من گذشته و هنوز پاسخی دریافت نکرده ام. حدسم این است که سوال من در بین انبوه سوالاتی که باید پاسخ بدهید فراموش شده است لذا بخشی از سوال را جهت یاد آوری مجددا تکرار می کنم:

چالشگر;934729 نوشت:
من (با فرض جسمانی بودن معاد) سوالم را می پرسم و خواهش می کنم شما صرف نظر از دیگر عقاید یعنی روحانی بودن یا جسمانی-روحانی بودن پاسخم را بدهید. بعد از اتمام این قسمت، من سوالم را با فرض روحانی بودن معاد می پرسم وشما لطف کنید در همان چهارچوب پاسخ بدهید. فطعا اگر سوالات مستقل در دو حالت جسمانی و روحانی بودن پاسخ داده شود، امکان جسمانی، روحانی بودن معاد وجود دارد و اگر هر کدام از آنها بدون پاسخ بماند، امکان جسمانی-روحانی بودن منتفی می گردد.
اما در مورد جسمانی بودن معاد
1) این سوال به گونه های مختلف توسط دیگران مطرح شده است. بدن انسان از عناصری تشکیل شده که همگی منشا زمینی دارند و در چرخه حیات در روی کره زمین به شکل های مختلف از موجودی به موجود دیگر منتقل می شوند. پس از مرگ یک جاندار، بدن او در خاک تجزیه می شود و از عناصر تشکیل دهنده بدن او گیاهان و موجودات دیگری بوجود آمده، رشد کرده و می میرند و این سیکل در مورد آنها ادامه می یابد. این یک واقعیت علمی و انکار ناپذیر است. بنا بر این، این گونه نیست که همیشه تمام اجزای بدن یک انسان تا روز رستاخیز برای او دست نخورده باقی بمانند تا در آن روز مجددا به هم پیوند بخودند و انسان را تشکیل دهند.
2) در جهان امروز، اجزای بدن فابل پیوند زدن هستند. دستی که سالها متصل به بدن سارقی بوده، ممکن است بعد از مرگ سارق به بدن فرد نیکوکاری پیوند بخورد که از این دست برای سالها برای دستگیری و کمک به دیگران استفاده شود. شاید تا پایان امسال ما پیوند سر را هم تجربه کنیم که به عبارتی پیوند مرکز فرماندهی بدن است. اگر قرارباشد اجزای بدن ما در آخرت مورد مواخده قرار بگیرند، این دست و سر پیوندی به چه کسی تعلق خواهد گرفت؟ پیوند دهنده یا پیوند گیرنده و متعاقب آن پاداش خواهند دید یا تنبه خواهند شد؟
خواهش می کنم به این دو سوال به صورت مستقل پاسخ بدهید.
با تشکر

من همچنان منتظر نظر پاسخگوی محترم و دوستان دیگر هستم.
ممنون

چالشگر;934729 نوشت:
پیوندی به چه کسی تعلق خواهد گرفت؟ پیوند دهنده یا پیوند گیرنده و متعاقب آن پاداش خواهند دید یا تنبه خواهند شد؟

باسلام و تشکر از مجدد از پرسش گر عزیز
در پاسخ باید گفت همان طور که گفته شد آنچه در روز قیامت محشور مي شود، نفس و بدن انسان است بعينه، در واقع ملاک حقيقت و تشخص انسان نفس اوست و بدن از آن جهت که بدن است، جز به واسطه نفس تشخص نمي يابد. پس میتوان گفت صرف نظر از تعلق نفس به بدن، بدن داراي ذات و حقيقت نيست و از تعيّن خاص نيز بر خودار نيست. پس وقتي اجزاء بدن انساني چه سارق و چه غیر آن جزو بدن فرد ديگري قرار گرفت به شخصيت انساني او آسيبي نمي رسد و او را در روز محشر با بدني که توسط نفس او تشخص و تعين يافته است محشورمي شود، گر چه اجزاء آن تغيير و تحول يافته باشد.

نکته بعدی آنکه همان طور که در بالا گذشت، ما به معاد جسمانی-روحانی اعتقاد داریم نه صرف معاد جسمانی. یعنی در روز قیامت با این بدن مادّی که مربوط به عالم دنیاست محشور نمی شویم بلکه با بدنی دیگر (مثالی یا عقلی) به استقبال پاداش یا عذاب می رویم. در حقیقت بدن مادّی ظرفیت لازم برای پذیرش نعمت و عذاب اخروی را ندارد و در عالم ماده باقی می ماند.

نافع;941034 نوشت:
همان طور که گفته شد آنچه در روز قیامت محشور مي شود، نفس و بدن انسان است بعينه

با عرض سلام و تشکر
آیا این نفس همان روح است یا مراد از نفس و روح دو چیز متفاوت می باشد؟

سوال:
اگر آدمی را متشکل از روح و جسم بدانیم، مشخصا چه بخشی از آدمی بر اساس اعتقادات اسلامی در آخرت مورد پاداش یا تنبیه قرار می گیرد؟ روح، جسم یا هردو؟

جواب:
این سوال در حقیقت برمی‌گردد به یک بحث مهم کلامی که در میان علمای اسلام پیرامون آن بحث و گفتگوهای زیادی شده است به نام معاد جسمانی و روحانی بر می گردد. ابتدائاً در خصوص واژه های این دو بحث کوتاهی مطرح و در ادامه نتیجه بحث تقدیم خواهد شد.
معادجسمانى: ‏جسم انسان با همین خصوصیات مادى که براى این دنیا خلق شده و پیوسته در تحول است در آخرت هم با همین خصوصیات زنده خواهد شد.
معاد روحانی: منظور این است که انسان از بدن مادی و روح مجرد تشکیل شده است و در زمان مرگ روح از بدن جدا می شود. بدن ـ چون مادی است ـ نابود می شود و روح جاودان می ماند چرا که مجرد از ماده است (1).

اما در اینکه آیا معاد جسمانی است یا روحانی نظرات متفاوتی وجود دارد که به طور خلاصه ارائه می‌شود:

الف: گروهی می‌گویند که معاد فقط روحانی است. این، عقیده فلاسفه مشاء است که به تجرد روح اعتقاددارند. از نظر این گروه، روح انسان به آن دلیل در دنیا با بدن مادی همراه است که با تدبیر آن به پاره‌ای از اهداف خود دستیابد و به برخی کمالات نایل شود که تنها از این راه دست یافتنی است.

ب: نظر دوم این که معاد، فقط جسمانی است. این، نظرِ بیش‌تر متکلمان اهل سنت از اشاعره و معتزله است. طرفداران این نظریه، انسان را موجودی جسمانی به شمار می‌آورند و به تجرد روح اعتقاد ندارند. از نظر این گروه، معاد بر امکان اعاده معدوم استوار نیست؛ زیرا با مرگ، اجزای اصلی بدن نابود نمی‌شود تا به ایجاد دوباره نیازمند باشند؛ بلکه فقط از هم جدا می‌شوند.

ج: نظر سوم این است که معاد، هم روحانی و هم جسمانی است. این، دیدگاه گروهی از محققان از متکلمان وفیلسوفان اسلامی اعم از شیعه و اهل سنت است؛ از شیعیان مانند: شیخ مفید، شیخ طوسی، سید مرتضی، محقق طوسی، علامه حلی و از اهل سنّت مانند: غزالی، کعبی هستند. اگرچه در گفتار این گروه اختلاف است که آیا آن چه از بدن در آخرت بازگشت دارد، عین این بدن است؛ یا مثل آن است؟

دیدگاه قرآن:
آیات وارد در قران کریم دلالت بر این دارند که روح به بدنى مثل این بدن تعلق مى‏گیرد و محشور مى‏شود:
«عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمْثَٰلَكُمْ وَنُنشِئَكُمْ فِى مَا لَا تَعْلَمُونَ» ما در میان شما مرگ را مقدّر کردیم تا آن که مثل‏هاى شما را تبدیل کنیم و شما را در آن چیزهایى که نمى‏ دانید ایجاد نماییم.(2)
«نَحْنُ خَلَقْناهُمْ وَ شَدَدْنا أَسْرَهُمْ وَ إِذا شِئْنا بَدَّلْنا أَمْثالَهُمْ تَبْدِيلًا»ما ایشان را آفریدیم و بنیان وجودى و کیان آن‏ها استوار نمودیم و زمانى که بخواهیم مثل‏هاى آنان را تبدیل مى‏ نماییم (3).
«أَيَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَنْ نُسَوِّيَ بَنَانَهُ»؛ آیا انسان مى‏پندارد که استخوان‏هاى او را جمع نخواهیم کرد، آرى قادریم که حتى خطوط سر انگشتان او را موزون و مرتب کنیم (4).
آن چه باید توجه داشت این است که در اثبات معاد جسمانی، معاد روحانی هم ثابت می‌شود چون جسم بدون روح قابل درك هیچ مساله ای نیست.

نتیجه: متکلمان، فلاسفه و عالمان دینی با بهره گیری از آیات و روایات معتقدند که معاد انسان‌ها در قیامت روحانی جسمانی است اما جسم آخرتی متناسب با همان نشئه خواهد بود.

پی نوشت ها:
1- علامه تهرانى، معادشناسى، نشر علامه طباطبایی، ج 6، مجلس 37.
2-واقعه: 6.
3- انسان: 28.
4- قیامت: 3 و 4.

موضوع قفل شده است