جمع بندی انسان در فاصله مرگ تا قیامت چه وضعیتی دارد؟

تب‌های اولیه

19 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
انسان در فاصله مرگ تا قیامت چه وضعیتی دارد؟

در قران ذکر شده که فاصله مرگ تا قیامت برای انسان بمانند یک خواب نیمروز است یا یک شب خواب است اگر اشتباه نکنم از طرفی عالم برزخ را داریم و انسانهایی که بلافاصله پس از مرگ به بهشت یا جهنم میروند ظاهرا چندین حالت متفاوت هست لطفا در خصوص اینکه بشر در فاصله مرگ تا قیامت در چه حالتی بسر میبرد توضیح دهید؟ با تشکر

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد مشکور

mehrdaad.;906612 نوشت:
در قران ذکر شده که فاصله مرگ تا قیامت برای انسان بمانند یک خواب نیمروز است یا یک شب خواب است اگر اشتباه نکنم از طرفی عالم برزخ را داریم و انسانهایی که بلافاصله پس از مرگ به بهشت یا جهنم میروند ظاهرا چندین حالت متفاوت هست لطفا در خصوص اینکه بشر در فاصله مرگ تا قیامت در چه حالتی بسر میبرد توضیح دهید؟ با تشکر

سلام و ادب@};-
بحث عالم برزخ و جزییات وضعیت و احوالات برزخیان بسیار مفصل است که در این مختصر نمی گنجد اما به اقتضاء زوایای مورد نظر شما پاسخ سؤالتان را در قالب دو بخش تقدیم می کنیم:

الف- مدت زمان درنگ برزخیان در عالم برزخ: کم یا زیاد دیدن مدت برزخ، بستگی به اعمال و وضعیت خود اشخاص در عالم برزخ دارد. در این باره آیاتی وارد شده که به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

در آیه ای می فرماید: [=book antiqua]«وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا غَيْرَ سَاعَةٍ كَذَلِكَ كَانُوا يُؤْفَكُونَ وَ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الْإِيمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا يَوْمُ الْبَعْثِ وَلَكِنَّكُمْ كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ؛ و روزى که قيامت برپا شود، مجرمان سوگند ياد مى ‏کنند که جز ساعتى (در عالم برزخ) درنگ نکردند! اين چنين از درک حقيقت بازگردانده مى‏ شوند. ولى کسانى که علم و ايمان به آنان داده شده مى‏ گويند: «شما به فرمان خدا تا روز قيامت (در عالم برزخ) درنگ کرديد، و اکنون روز رستاخيز است، امّا شما نمى ‏دانستيد!».» (1)

در جای دیگری می فرماید: [=book antiqua]«فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُوسَهُمْ وَ يَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَ تَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً؛ آنان سر خود را (از روى تعجب و انکار،) به سوى تو خم مى‏ کنند و مى ‏گويند: «در چه زمانى خواهد بود؟!» بگو: «شايد نزديک باشد! همان روز که شما را (از قبرهاي تان) فرا مى ‏خواند؛ شما هم اجابت مى ‏کنيد در حالى که حمد او را مى‏ گوييد؛ مى‏ پنداريد تنها مدت کوتاهى (در جهان برزخ) درنگ کرده ‏ايد!».» (2)

در کریمه ای دیگر آمده: [=book antiqua]«قَالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلْ الْعَادِّينَ قَالَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ؛ (خداوند) مى ‏گويد: «چند سال در روى زمين توقّف کرديد؟» (در پاسخ) مى ‏گويند: «تنها به اندازه يک روز، يا قسمتى از يک روز! از آن ها که مى ‏توانند بشمارند بپرس!» مى‏ گويد: «(آرى،) شما مقدار کمى توقّف نموديد اگر مى‏ دانستيد!».» (3) نیز گفته شده: [=book antiqua]« كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا؛ آن ها در آن روز که قيام قيامت را مى‏ بينند چنين احساس مى‏ کنند که گويى توقّفشان (در دنيا و برزخ) جز شامگاهى يا صبح آن بيشتر نبوده است!» (4) همچنین [=book antiqua]«يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ وَ نَحْشُرُ الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ زُرْقًا يَتَخَافَتُونَ بَيْنَهُمْ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا عَشْرًا؛ همان روزى که در «صور» دميده مى‏شود؛ و مجرمان را با بدن هاى کبود، در آن روز جمع مى‏ کنيم! آن ها آهسته با هم گفتگو مى ‏کنند؛ (بعضى مى ‏گويند:) شما فقط ده (شبانه روز در عالم برزخ) توقّف کرديد! (و نمى‏ دانند چقدر طولانى بوده است!).» (5)

واژه «لبث» در این آیات، بر درنگ و مکث کردن دلالت می کند؛ فرق لبث با مکث هم در این است که مکث نوعی تأخیر اختیاری است؛ ولی لبث، درنگ کردن قهری است. (6) همه این آیات گویای آنست که وقتی اهل برزخ، عظمت برپایی قیامت را مشاهده می کنند، گذران زمان دنیا و برزخ را در برابر آن عظمت، خیلی کوچک و کوتاه می بینند. نه اینکه مدت برزخ کوتاه بوده و یا ایشان بدلیل اینکه در خواب بوده اند، گذشت زمان را احساس نکرده باشند.

ب- وضعیت اهل برزخ پس از مرگ: از آيات و روايات استفاده مى شود: هيچ كس پس از مرگ بدون فاصله وارد عالم قيامت نمى شود؛ زيرا قيامت كبرا مقارن با يك سلسله انقلاب ها و دگرگونى هاى كلى در همه موجودات زمين و آسمان است (يعنى كوه ها، درياها، ماه ، خورشيد، ستارگان و كهكشانها در آن هنگام در وضع موجود خود باقى نمى مانند. علاوه بر اين، در قيامت اولين و آخرين مردم در يك سرزمين جمع مى شوند. ولى الان مى بينيم نظام جهان هنوز برقرار است و شايد ميليون ها و بلكه ميلياردها سال ديگر نيز برقرار باشد و ميلياردها ميلياردها انسان ديگر بعد از اين بيايند و در دنيا زندگى كنند. هيچ كس در فاصله مرگ و قيامت در خاموشى و بى حسى فرو نمى رود. چنين نيست كه انسان پس از مردن در حالى شبيه بيهوشى فرو رود و هيچ چيز را احساس نكند، به طورى كه نه لذتى داشته باشد و نه درد و رنجى ، نه سرورى داشته باشد و نه غم و اندوهى. بلكه انسان پس از مرگ بدون فاصله، وارد مرحله اى ديگر از حيات مى گردد كه همه چيز را حس مى كند، از چيزهايى لذت و از چيزهايى رنج مى برد. البته لذت و رنجش بستگى به افكار و اخلاق و اعمال او در دنيا دارد.اين مرحله ، يك فاصله و حد وسط ميان دنيا و قيامت است كه با پايان يافتن آن برزخ نيز پايان مى پذيرد و آنگاه قيامت برپا مى شود. از نظر قرآن و روايات ، انسان پس از مرگ دو عالم ديگر را بايد طى كند، يكى عالمى كه مانند عالم دنيا پايان مى پذيرد كه اسم آن را (عالم برزخ يا عالم ارواح و) قبر مى نامند، ديگرى عالم قيامت كبرا كه به هيچ وجه پايان نمى پذيرد. انسان در فاصله مرگ و قيامت ، داراى نوعى از حيات است . در آن حال شديدا احساس مى كند، مى گويد و مى شنود و از نوعى زندگانى سعادت آميز و خوش يا زندگى نكبت بار و پررنج و درد برخوردار است .(7)

طبق روایات دینی، اعمالی که انسان در دنیا انجام داده، در برزخ یا صحنه قیامت، شکل جسمانی متناسب با خود را پیدا کرده و انیس و مونس همیشگی انسان خواهند شد. که در این مجال به مواردی اشاره می کنیم:

- از جمله، ابوسعید گوید که امام صادق علیه السلام فرمودند: [=book antiqua]«هنگامی که مؤمن داخل قبر شد، نمازی که خوانده در طرف راست او و زکاتی که داده در طرف چپش قرار می گیرند، بر نیکی هایی که کرده اشراف خواهد داشت و صبرش نیز در ناحیه ای قرار دارد و هنگامی که دو فرشته (نکیر و منکر) جهت سؤال بر او وارد می شوند، صبر به نماز و زکات گوید: صاحب خود را که در برابر شماست، دریابید و حمایت کنید؛ پس اگر عاجز ماندید، من او را حمایت خواهم کرد.» (8) آن حضرت طبق نقلی دیگر می فرمایند: [=book antiqua]«هنگامی که میت در قبر گذارده شد، شخصی ظاهر می شود، پس به او گوید: فلانی، ما سه چیز بودیم: رزق و روزی تو که با سر آمدن اَجَلَت قطع شد؛ اهل و عیال تو که تو را پشت سر انداختند و از تو منصرف گشتند؛ و من، عمل تو هستم که با تو باقی خواهم بود. هان! من ذلیل ترین و ضعیف ترین آن ها نزد تو بودم.» (9)

- نیز قیس بن عاصم گوید: [=book antiqua]همراه عده ای خدمت رسول اسلام مشرف شدیم؛ حضرت فرمودند: ای قیس! ...چاره ای نیست مگر این که هم نشینی با تو دفن شود؛ هم نشینی که زنده است و تو هم با او دفن می شوی؛ در حالی که مرده ای؛ (آن هم نشین) اگر کریم باشد، تو را اکرام خواهد کرد و اگر پست باشد، تو را ترک نموده و یاری ات نخواهد کرد؛ پس محشور نمی شود، مگر همراه تو، و تو مبعوث نمی شوی، مگر همراه با او، و مورد سؤال قرار نمی گیری، مگر درباره او؛ پس تنها او را صالح قرار ده؛ چرا که اگر صالح باشد، با او اُنس خواهی گرفت و اگر فاسد باشد، تنها از او وحشت خواهی کرد، همانا آن هم نشین، کار و عمل توست. (10)

- ابابصیر از امام باقر علیه السلام یا امام صادق علیه السلام نقل می کند: [=book antiqua] هنگامی که بنده مؤمن از دنیا رفت، شش صورت همراه او داخل قبرش می شوند که یکی از آن ها، از نیکوترین و زیباترین هیئت برخوردار بوده و خوش بوترین و نظیف ترین صورت هاست؛ پس صورتی در جانب راست و صورتی هم در سمت چپ و دیگری در طرف مقابل، و یک صورت هم در پشت سر و صورتی هم در نزد پای او می ایستد؛ صورتی که نیکوتر از همه است، بالای سر او قرار می گیرد، پس اگر عذاب الهی از سمت راست او بیاید، صورتی که در آن سمت قرار دارد مانع آن خواهد شد و جهات دیگر نیز چنین خواهد بود. نیکوترینِ صورت ها به بقیه صورت ها گوید: خدا به شما جزای خیر دهد! شما چه کسانی هستید؟ صورت قرار گرفته در سمت راست گوید: من نمازم، و صورت سمت چپ گوید: من زکاتم، و صورتی که در طرف مقابل است گوید: من روزه هستم، و صورتی که پشت سر قرار گرفته گوید: من حج و عمره ام، و آن صورتی که در پایین پاست گوید: من نیکی هایی هستم (که نسبت به برادران دینی انجام شده)؛ سپس دیگر صورت ها از نیکوترین صورت می پرسند: تو چه کسی هستی که چهره ات از همه ما نیکوتر، بویت خوش تر و قیافه ات زیباتر است؟ او جواب می دهد: من ولایت آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین هستم. (11)

از مجموع مطالب (آیات و روایاتی که بیانش گذشت)، در می یابیم که انسانها چه مؤمن باشند، چه کافر و مشرک و فاسق، در هر سطح و درجه ای که باشند پس از مرگ برزخی دارند و در آن وهله با اعمال و نیاتشان محشور می شوند یا از نعمات و پاداشهای برزخی برخوردارند و یا در جزا و عقاب برزخی غوطه ورند.

همچنین گزارشهایی که طبق روایات در خصوص دیدار و ملاقات اهل برزخ با یکدیگر و اهل دنیا، یا در خصوص احوالات مختلف ایشان و یا در خصوص تداوم داشتن سیر تکامل در برزخ گفته شده، همه و همه گویای آنست که همگان پس از مرگ، به قدر سعه وجودی شان در برزخ و به اقتضای سیر تکاملی شان در کسب درجات و یا هلکات، یا متنعمند و یا معذب.

موفق باشید ...@};-

پی نوشتها____________________________________________
1. روم، 55 و 56
2. اسراء، 51 و 52
3. مؤمنون، 112- 114
4. نازعات، 46
5. طه، 102 و 103
6. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 10، ص 157، بنقل از سایت راسخون، مقاله برزخ و برزخیان، حسن مانیان.
7. ر.ک: انسان از مرگ تا برزخ، نعمت الله صالحی حاجی آبادی.
8. فروع کافی، ج 3، ص 240.
9. همان.
10. معانی الأخبار، ص 233.
11. بحارالأنوار، ج 6، ص 234، بنقل از سایت راسخون، مقاله برزخ و برزخیان، حسن مانیان.

مشکور;909466 نوشت:
همه این آیات گویای آنست که وقتی اهل برزخ، عظمت برپایی قیامت را مشاهده می کنند، گذران زمان دنیا و برزخ را در برابر آن عظمت، خیلی کوچک و کوتاه می بینند. نه اینکه مدت برزخ کوتاه بوده و یا ایشان بدلیل اینکه در خواب بوده اند، گذشت زمان را احساس نکرده باشند.

​این قسمت را متوجه نشدم، عظمت قیامت چه ربطی به زمان دارد؟

مشکور;909466 نوشت:
همه این آیات گویای آنست که وقتی اهل برزخ، عظمت برپایی قیامت را مشاهده می کنند، گذران زمان دنیا و برزخ را در برابر آن عظمت، خیلی کوچک و کوتاه می بینند. نه اینکه مدت برزخ کوتاه بوده و یا ایشان بدلیل اینکه در خواب بوده اند، گذشت زمان را احساس نکرده باشند.

این قسمت را متوجه نشدم، عظمت قیامت چه ربطی به زمان دارد؟

مشکور;909466 نوشت:
و شايد ميليون ها و بلكه ميلياردها سال ديگر نيز برقرار باشد و ميلياردها ميلياردها انسان ديگر بعد از اين بيايند و در دنيا زندگى كنند.


1- در مورد قیامت صغری و کبری توضیح دهید 2- مگر نمی گویند الان در آخرالزمان هستیم و تمامی یا اکثر نشانه های آن کامل است و ظهور نزدیک است خب بعد از ظهور هم ظاهرا یک دوره هزار ساله هست تا قیامت پس چطور احتمال میدهید که ممکن است کار تا میلیاردها سال طول بکشد؟ 3- انسان در زمان برزخ در چه محیطی زندگی میکند و آیا این زندگی با خوردن و نوشیدن سایر کارها که بر اساس نیازش در دنیا انجام میداد توام است یا خیر ؟ 4- پس از شب اول قبر باز هم محیط قبر را حس خواهد کرد یا در محیطی دیگر خواهد بود؟

مشکور;909466 نوشت:
هيچ كس پس از مرگ بدون فاصله وارد عالم قيامت نمى شود؛

​پس آیا شهدا هم بلافاصله وارد بهشت نمی شوند؟ اگر استثنایی چه برای ورود به بهشت چه برای ورود به جهنم هست که بلافاصله است آنها را بفرمایید

مشکور;909466 نوشت:
هيچ كس پس از مرگ بدون فاصله وارد عالم قيامت نمى شود؛

پس آیا شهدا هم بلافاصله وارد بهشت نمی شوند؟ اگر استثنایی چه برای ورود به بهشت چه برای ورود به جهنم هست که بلافاصله است آنها را بفرمایید

مشکور;909466 نوشت:
از مجموع مطالب (آیات و روایاتی که بیانش گذشت)، در می یابیم که انسانها چه مؤمن باشند، چه کافر و مشرک و فاسق، در هر سطح و درجه ای که باشند پس از مرگ برزخی دارند و در آن وهله با اعمال و نیاتشان محشور می شوند یا از نعمات و پاداشهای برزخی برخوردارند و یا در جزا و عقاب برزخی غوطه ورند.

بنابراین انسان در زمان برزخ هم از مجازات معاف نیست و در برزخ هم اگر آدم جهنمی باشد مجازات خواهد شد خب این مجازات قبل از دادگاه قیامت اوست و صحیح بنظر نمیرسد و منطقی تر بود که تا قبل از دادگاهش رنجی نکشد مانند دنیا یا که بیهوش باشد این عذاب قبل از دادگاه حتی اگر بگوییم به سبب اعمالش هست باز هم لازم بود تا قبل از دادگاهش از هر رنجی معاف باشد ، این چگونه توجیه میشود؟ نکته دیگر برای آدمهای بهشتی این زمان فقط به خوشی سپری میشود؟ این خوشی چگونه است مانند بهشت یا متفاوت است و کلا زمان برزخ ظاهرا به بطالت میگذرد مثلا انسان میتواند در آنزمان به کسب علم بپردازد یا ناچار است وقتش را به بطالت بگذراند؟

مشکور;909466 نوشت:
همچنین گزارشهایی که طبق روایات در خصوص دیدار و ملاقات اهل برزخ با یکدیگر و اهل دنیا، یا در خصوص احوالات مختلف ایشان و یا در خصوص تداوم داشتن سیر تکامل در برزخ گفته شده، همه و همه گویای آنست که همگان پس از مرگ، به قدر سعه وجودی شان در برزخ و به اقتضای سیر تکاملی شان در کسب درجات و یا هلکات، یا متنعمند و یا معذب.

در زمان برزخ انسان میتواند از آنچه در دنیا می گذرد آگاه شود دنیا را ببیند و بشنود مثل اوضاع و احوال خانواده اش؟ یا میتواند به میل خود یا به میل زندگان به خواب شخص زنده ای آید؟ و همچنین میتواند در حق زندگان دعا یا نفرین کند و مستجاب شود؟

mehrdaad.;909481 نوشت:
​این قسمت را متوجه نشدم، عظمت قیامت چه ربطی به زمان دارد؟

سلام و ادب@};-

مطلبی که در باره عظمت قیامت و تأثیر آن بر زمان گفتیم، به این معناست که وقتی اهل برزخ، با اتفاق عظیم و هولناک قیامت مواجه می شوند گویا همه حوادث و اتفاقات گذشته را یا فراموش می کنند، یا در چشمشان کوچک و کم ارزش و یا بمثابه یک خواب نیمروز و موقعیتی زودگذر می آید. چنانکه انسان در آخرین لحظات عمرش و در حالت سکرات موت، همه سالها، ماهها و روزهای عمرش و اتفاقات زندگی اش را همچون یک فیلم کوتاه و زودگذر می بیند و مرور می کند و به حقیقت معنا به کوتاهی عمر گواهی می دهد. در حقیقت، در این مقام و موقعیت، جان کلام مولا امام على عليه السلام را می فهمد که فرمود: "روزگار، دو روز است؛ روزى با توست و روزى بر تو . اگر با تو بود، سرمست مشو و اگر بر تو بود، بيقرارى مكن."(میزان الحکمه، ری شهری)

آری آنها که در دنیا اهل ایمان و بندگی خدا بودند در لحظه ورود به عالم برزخ و رسیدن به وصال و دیدار و ملاقات خدا، همه سختی ها و دشواریهای دنیا را فراموش می کنند، گویا همه سالهای دنیا همچون روزی گذشته است. و نیز آنها که در دنیا به فساد و تباهی و گناه و ظلم اشتغال داشتند پس از ورود به عالم برزخ و مواجهه با وضعیت هولناک قبر و برزخ، با خود می گویند دو روز دنیا چه زود گذشت. وقتی در آستانه ورود به برزخ، همه دنیا برایشان چون لحظه ای کوچک و یک خواب کوتاه تعبیر می شود، هنگامه عظیم برپایی قیامت، که نسبت به دنیا و برزخ قابل مقایسه نیست، به مراتب اولی یادآوری زمانی که گذشته را متأثر از خویش خواهد ساخت.

در همین دنیا نیز ما نمونه های بسیاری را تجربه می کنیم، هر تجربه مهم و بزرگی که در زندگی های ما رخداد می کند ممکن است تمام محاسبات زمانی قبلی را به هم بریزد، گاهی کسانی را می بینی که سالها در خوشی و سرمستی بوده اند اما یک اتفاق تلخ و ناگوار، چنان ضائقه ی ایشان را تلخ می کند که گویا همه آن سالهای خوشی چون لحظه ای زودگذر به چشمشان می آید و از آنسوی بسا کسانیکه سالها در سختی و مرارت و دشواری و انتظار مسافری، تلخ و ناگوار سپری کرده اند در حالیکه گویا زمان برایشان متوقف شده و روزها و شبها هر کدام به قدر یک سال می گذرد اما با قرار گرفتن در برابر یک اتفاق و خبر شادی آفرین و تحول بخش، پایان انتظار و رسیدن مسافر، همه آن سختی ها و مرارتها فراموش شده و یا گذرا بوده و در ان لحظه غرق در شور و شعف و شادی می شوند.

این واقعیتی است که با دیدن اتفاق بزرگ قیامت، زمان که هیچ همه معادلات و محاسبات عادی و متعارف بشر، متأثر از آن اتفاق بزرگ منقلب خواهند شد.

موفق باشید ...@};-

mehrdaad.;909484 نوشت:
این قسمت را متوجه نشدم، عظمت قیامت چه ربطی به زمان دارد؟

سلام و ادب@};-

در پست قبلی توضیح داده شد.

mehrdaad.;909484 نوشت:
1- در مورد قیامت صغری و کبری توضیح دهید

اجمالاً در تفاوت ایندو گفتنی است: قیامت کبری پایان کار نظام طبیعت و مختل شدن قوانین حاکم بر آن است. چون هر حرکتی مقصدی دارد و روزی که همه حرکات به مقصد نهایی خود برسند دیگر حرکت متوقف شده و نظام مادی به غیر خودش تبدیل خواهد شد.(1) اما قیامت صغری عبارت از مرگ و پیوستن به عالم برزخ است، که میانه عالم دنیا و عالم آخرت است. برزخ در واقع دنباله همین حیات دنیوی است که طرف دیگرش به قیامت کبری منتهی می شود.

mehrdaad.;909484 نوشت:
2- مگر نمی گویند الان در آخرالزمان هستیم و تمامی یا اکثر نشانه های آن کامل است و ظهور نزدیک است خب بعد از ظهور هم ظاهرا یک دوره هزار ساله هست تا قیامت پس چطور احتمال میدهید که ممکن است کار تا میلیاردها سال طول بکشد؟

این سؤال را می توانید در مباحث و تایپیکهای مرتبط به بحث مهدویت و آخرالزمان بپرسید و یا تایپیکی مستقل ایجاد کنید.

mehrdaad.;909484 نوشت:
3- انسان در زمان برزخ در چه محیطی زندگی میکند و آیا این زندگی با خوردن و نوشیدن سایر کارها که بر اساس نیازش در دنیا انجام میداد توام است یا خیر ؟

از آیات و احادیث فراوان استفاده می‌شود که مرگ پایان زندگی انسان نیست بلکه پس از مرگ به جهان دیگری به نام «برزخ» منتقل می‌شود و به حیات خویش ادامه می‌دهد. عالم برزخ بین عالم محسوس دنیوی و عالم قیامت و حشر کلی قرار دارد. عالم برزخ از قبر شروع می‌شود و تا حشر کلی و قیام قیامت ادامه دارد. ولی نه بدان گونه که تناسخیه گفته‌اند که روح انسان پس از مرگ به بدن انسان یا حیوان دیگری حلول می‌کند و پس از مرگ او به بدنی دیگر و ... و بدین صورت به حیات خویش ادامه می‌دهد تا از آلودگی‌ها پاک گردد و برای حشر کلی لیاقت پیدا کند.(2)

زندگی برزخی نیز با همان اموری که در دنیا بدانها اشتغال داشت توأم است اما نه به وجه ظاهری و مادی بلکه به وجه باطنی و برزخی آن، مولی محسن فیض کاشانی از بعضی علما نقل کرده است: هر کس در دنیا به باطن ذات خود توجه کند آن را پر از انواع اشیاء آزاردهنده و درنده خواهد دید، ازقبیل شهوت، غضب، مکر، حسد، کینه، تکبر، و عجب (خودبینی) می‌یابد. همین صفات پیوسته او را می‌درند و نیش می‌زنند. جز این که اکثر مردم از مشاهده باطن ذات محروم می‌باشند، چون به امور دنیوی و آنچه از راه حواس بر آنها وارد می‌شود اشتغال دارند. ولی هنگامی که پرده غفلت از چشم باطن انسان برداشته و در قبر نهاده شد همه آنها را بالعیان مشاهده خواهد کرد. در حالی که به صورت‌ها و اشکال مناسب خود تجسم یافته‌اند. در چنین حالی مشاهده می‌کند که عقرب‌ها و مارها اطرافش را احاطه کرده‌اند و به او نیش می‌زنند. در صورتی که اینها همان ملکات و صفات زشتی هستند که در دنیا در باطن ذاتش بودند و در برزخ به صورت‌های اصلی خود آشکار گشته‌اند، زیرا امر باطنی صورتی مناسب خود دارد. و همین است عذاب قبرانسان شقی و گنه کار. برای یک انسان با ایمان و سعادت‌مند خلاف آن به وجود خواهد آمد.(3)

فیض کاشانی در جای دیگر نوشته است: لذت‌ها و عذاب‌هایی که به قبر نسبت داده شده امور موهومی که وجود خارجی ندارند نیستند. هر کس چنین عقیده‌ای داشته باشد گمراه است، بلکه امور قبری از جهت وجود، قوی‌تر از امور محسوس دنیوی هستند، زیرا صورت‌های دنیوی در مواد جسمانی وجود دارند که پست‌ترین موضوعات است، برخلاف صورت موجودات قبری که به نفس انسان قیام دارند، و بین این دو موضوع از جهت شرافت و پستی نسبتی وجود ندارد و قابل مقایسه نیستند. پس بین دو صورت نیز از جهت قوت وضعف نسبتی وجود ندارد. علاوه بر این که هر دو از مدرکات نفس هستند یکی از آنها به وسیله آلات و قوای بدنی درک می‌شود و دیگری به وسیله خود نفس و به همین جهت می‌توان گفت:دنیا و آخرت دو حال از احوال نفس می‌باشند و این که نشئه آخرت عبارت است از خروج نفس از کدورت‌ها و غبارهای هیئت بدنی.(4)

mehrdaad.;909484 نوشت:
4- پس از شب اول قبر باز هم محیط قبر را حس خواهد کرد یا در محیطی دیگر خواهد بود؟


امام سجاد علیه السلام بعداز تلاوت آیه [=book antiqua]«وَمِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى‏ يَوْمِ يُبْعَثُونَ» فرمود: «برزخ قبر است همانا كه براى آنان در آن‏جا زندگى سختى است به خدا سوگند قبر يا باغى است از باغستان‏هاى بهشت يا گودالى است از گودال‏هاى دوزخ.»(5) علامه مجلسی می‌نویسد: «مراد از قبر در اكثر احاديث، عالم برزخ است كه روح انسان بدان جا انتقال مى ‏يابد.»(6)

علامه طباطبائی در حاشیه بحارالأنوار نوشته است: شاید مقصود این باشد که انسان بعد از مرگ به کلی باطل و نابود نمی‌شود بلکه به حیاتی دیگر غیر از حیات حسی سابق که آن را از دست داده می‌رسد. چنان که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «وإنّما تَنتَقلون من دار إلى دار». اما روایاتی که ظاهر آنها این است که روح در قبر تا زانوی میت داخل بدن او می‌شود تمثیلی است برای سؤال در قبر چنان که جمله‌هایی که در همین احادیث از قول فرشتگان آمده که به مؤمن می‌گویند: همانند عروس بخواب، تمثیلی است برای توقف مؤمن در قبر به انتظار قیامت.(7)



امام خمینی قدس سره در این باره می‌نویسد: اما این مطلب بدان معنا نیست که همین قبر، دار سؤال و آرامگاه مؤمن باشد، آن قبری که سؤال و جواب و یا الم و غم و یا سرور و شادی دارد نشأه طبیعت نیست بلکه در نشأه برزخ و عالم مثال است. انس و توجه به دار طبیعت تا مادامی که نفس در برزخ و عالم قبر است وجود دارد، و سعه و ضیق این عالم تابع سعه و ضیق صدر و نفس انسان است. لکن قبری که یک متر و نیم طول و نیم متر عرض دارد همان قبری نیست که گفته‌اند: بین المشرق و المغرب است، یا مثلًا در این قبرها هر چه بگردیم اژدهایی نمی‌یابیم.(8)

البته از روایات استفاده می شود که روح تا مدتی به بدن تعلق خاطر دارد ولی هر چه هست در آخرت، روح و جسم به یکدیگر باز می گردند.(9)

موفق باشید ...@};-

پاورقی____________________________________________________


1. سوره ابراهیم، آیه48.
2. معاد در قرآن، ج 1، آیت الله امینی.
3. فيض كاشانى، علم اليقين، ج 2، ص 883.
4. همان، ص 889.
5. بحارالأنوار، ج 6، ص 214: [=book antiqua]إنّ عليّ بنَ الحسينِ عليه السلام تلا« وَمِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى‏ يَوْمِ يُبْعَثُونَ» قال:« هو القبر، و أنّ لهم فيه لمعيشة ضنكاً، و اللّهِ إنَّ القبر لروضة من رياض الجنّة أو حفرة من حفر النيران».
6. همان، ص 271.
7. همان، 280.
8. معاد از ديدگاه امام خمينى، ص 171.
9. بنقل از پایگاه آیت الله مکارم شیرازی.

mehrdaad.;909486 نوشت:
​پس آیا شهدا هم بلافاصله وارد بهشت نمی شوند؟ اگر استثنایی چه برای ورود به بهشت چه برای ورود به جهنم هست که بلافاصله است آنها را بفرمایید

سلام مجدد@};-

دلالت آیات شریفه قرآن بر وجود حیات برزخی شهدا صریح می باشد(1) و بعید است که در بین مفسران مخالفی داشته باشد؛ از این رو بعضی از مفسران در ذیل این آیه شریفه و استفاده حیات برزخی از آن گفته اند: همه مفسران [این حقیقت را] باور دارند.(2) بنابراین همگان اعم از مؤمنین، شهدا و صلحا و ابرار نیز پس از مرگ تا برپایی قیامت وارد عالم برزخ می شوند.

اما آيات و روايات فراواني نيز بر اين مطلب صحّه مي گذارند كه انبياء و ائمه(ع) در همين دنيا نيز وجودي فرا برزخي دارند. بلكه برخي روايات بيانگر آنند كه انبياء مقامي برتر از ملائك داشته فراتر از عالم جبروتند. و در خصوص چهارده معصوم رواياتي موجود است كه نشان مي دهد اين بزرگواران فراتر از هر موجودي بوده از عالم آخرت و بهشت نيز برترند ؛ به نحوي كه بين ايشان و خداوند متعال هيچ واسطه اي از سنخ خلق نيست. بلكه آيات و رواياتي وجود دارند كه نشان مي دهند چهارده معصوم از حكم قيامت نيز استثناء شده اند و صور اسرافيل در وجود آنها بي اثر است. خداوند متعال مي فرمايد: [=book antiqua]«و در«صور» دميده مى ‏شود، پس همه ي كسانى كه در آسمانها و زمينند مدهوش مي شوند ، مگر كسانى كه خدا بخواهد؛ سپس بار ديگر در«صور» دميده مى ‏شود، ناگهان همگى به پا مى‏ خيزند و در انتظار(حساب و جزا) هستند.» (3) طبق اين آيه ي شريفه هنگامي كه در صور دميده شود همه ي موجودات حتّي ملائك كه مافوق عالم برزخند مدهوش مي شوند؛ مگر كساني كه خداوند متعال بخواهد.

[=book antiqua]از رسول خدا (ص) پرسيده شد ، كه اين استثناء شدگان كيانند؟ حضرتش به اين مضون فرمودند: جَبْرَئِيلُ وَ مِيكَائِيلُ وَ إِسْرَافِيلُ وَ مَلَكُ الْمَوْتِ پس زماني كه خدا ارواح جميع مردم را قبض نمود عزرائيل را امر مي كند تا اسرافيل و ميكائيل را قبض روح كند. آنگاه امر مي فرمايد كه اي عزرائيل خودت نيز بمير. آنگاه به جبرئيل مي فرمايد: اي جبرئيل چه كسي مانده است؟ عرض مي كند وجه باقي تو و بنده ات جبرئيل. پس به جبرئيل امر مي كند كه تو نيز بمير. پس جبرئيل سر به سجده گذاشته مي ميرد. (4) از اين روايت شريف چنين استفاده مي شود كه قبل از برپايي محشر همه ي موجودات محكوم به مرگند مگر وجه الله كه همواره باقي است. لذا خداوند متعال فرمود: «همه چيز جز هلاك شونده است مگر وجه او. حاكميت تنها از آن اوست ؛ و همه بسوى او بازگردانده مى شويد.»(5) و در روايات فراواني از اهل بيت (ع) آمده است كه [=book antiqua]« نحن وجه الله : ما هستيم وجه الله. »

حاصل كلام اين كه همه ي معصومين و بخصوص چهارده معصوم در همين دنيا نيز وجودي فرا برزخي داشته اند؛ و در آن واحد در هر سه عالم طبيعت، برزخ و آخرت حضور داشته اند. لذا اين بزرگواران بعد از رحلت نيز همچنان برزخ و آخرت را يكجا دارند. البته چهارده معصوم فراتر از آخرت نيز حضور داشته بر تمام موجودات عالم سروري دارند.(6)

[=book antiqua]موفق باشید ...@};-

پی نوشتها____________________________________________
1. [=book antiqua]«وَ لاَ تَقُولُواْ لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبيلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ؛ و به آن ها که در راه خدا کشته مى‏ شوند، مرده نگوييد! بلکه آنان زنده‏ اند، ولى شما نمى‏ فهميد!»، بقره، 154 ؛ [=book antiqua]«وَ لاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاء عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ ...(اى پيامبر!) هرگز گمان مَبَر کسانى که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‏ اند، و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏ شوند.»، آل عمران، 169- 171.
2. مجمع البیان، ج 1 و 2، ص 433.
3. [=book antiqua]«وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فيهِ أُخْرى‏ فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُون»‏، الزمر : 68.
4. ر.ك: بحارالأنوار ج : 79 ص : 184.
5. [=book antiqua]« كُلُّ شَيْ‏ءٍ هالِكٌ إِلاَّ وَجْهَهُ لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُون‏»، القصص:88.
6. بنقل از سایت پرسمان، پیامبران و امامان در دنیا و برزخ و قیامت.

mehrdaad.;909487 نوشت:
پس آیا شهدا هم بلافاصله وارد بهشت نمی شوند؟ اگر استثنایی چه برای ورود به بهشت چه برای ورود به جهنم هست که بلافاصله است آنها را بفرمایید

سلام مجدد@};-

پاسخ این بخش در پست قبلی داده شد.

mehrdaad.;909487 نوشت:
بنابراین انسان در زمان برزخ هم از مجازات معاف نیست و در برزخ هم اگر آدم جهنمی باشد مجازات خواهد شد خب این مجازات قبل از دادگاه قیامت اوست و صحیح بنظر نمیرسد و منطقی تر بود که تا قبل از دادگاهش رنجی نکشد مانند دنیا یا که بیهوش باشد این عذاب قبل از دادگاه حتی اگر بگوییم به سبب اعمالش هست باز هم لازم بود تا قبل از دادگاهش از هر رنجی معاف باشد ، این چگونه توجیه میشود؟

ورود به عالم برزخ ، در سیر صعودی انسان و دیگر موجودات ، یک ورود تکوینی و ضروری است ؛ یعنی همانطور که موجودات ، در سیر نزولی مرتبه ، مرتبه پایین آمده اند ، در سیر صعودی نیز باید مرتبه مرتبه بالا روند ؛ و در سیر صعودی برزخ بعد از دنیاست ؛ و آخرت بعد از برزخ است ؛ و تا کسی رتبه برزخی را احراز نکند محال است رتبه های بالاتر را احراز نماید. همانطور که در دنیا تا کسی مرحله کودکی را طی نکند محال است از نوزادی به نوجوانی برسد ؛ و تا نوجوانی را طی نکند به جوانی نمی رسد ؛ و تا جوانی را طی نکند به میانسالی نمی رسد. بعبارتی انسان همانطور که در عالم مادّه منازلی را طی می کند تا به کمالات وجودی برسد ، در عالم مثال نیز باید منازلی را طی کند تا به عالم آخرت برسد ؛ لکن طی منازل و سیر تکامل در دنیا به دو صورت است ؛ تکامل طبیعی و غیر اختیاری ، و تکامل اختیاری ؛ ولی در عالم برزخ از تکامل اختیاری ، به معنای خاصّ آن ،خبری نیست ؛ ولی در عالم برزخ نیز یک نحوه تکامل وجودی درجریان است ، که به نوعی ناشی از تکامل اختیاری انسان در دنیاست ؛ و تا دنیا وجود دارد این تکامل برزخی نیز در جریان خواهد بود .

توضیح مطلب این که انسان در دنیا کارهای اختیاری فراوانی انجام داده است ؛ و فعل هر کسی معلول اوست ؛ و معلول از شئون وجودی خود علّت است ؛ لذا افعال اختیاری انسان از شئون وجودی او هستند که بعد از مرگ در این عالم مادّه می مانند و نابود نمی شوند ؛ وقتی فعلی از انسان صادر شد از بین نمی رود ، بلکه در عالم مادّه منشاء اثر می شود و آثار آن دائماً در عالم می چرخد ؛ برای مثال وقتی کسی به دیگری علمی یاد می دهد ، یا کمکی مادّی یا معنوی می کند ، این علم یا کمک از فردی به فرد دیگر منتقل می شود و در انسانها و دیگر موجودات تأثیر می گذارد ، و نتیجه وضعی آن به انسان می رسد ؛ لذا تا دنیا هست، انسان نتیجه اعمال و عقائد خود را که از دنیا به عالم برزخ گسیل می شود، دریافت می کند؛ پس تا عالم مادّه هست، تکامل برزخی نیز وجود دارد؛ بنا بر این، انسان با مرگ به طور کامل از دنیا خارج نمی شود بلکه هنوز آثار وجودی او در دنیا حضور دارد ؛ و تا انسان به طور کامل از دنیا بریده نشود نمی تواند وارد عالم آخرت شود ؛ چون شباهتی بین آخرت و دنیا وجود ندارد ؛ ولی عالم مثال از جهاتی مثل عالم مادّه است؛ اگر انسان به طور کامل از عالم برزخ گذر کند و وارد عالم آخرت شود دیگر آثار فعل او به او نمی رسند. بنا بر این، حتّی اگر کسانی مثل انبیاء (ع) و بخصوص چهارده معصوم (ع) بخاطر قوّت وجودی بالای خود بتوانند بعد از وفات از عالم برزخ گذر کرده و وارد آخرت شوند، باز ورودشان به عالم آخرت کامل نخواهد بود؛ بلکه در همان حال که در آخرت حضور دارند ، در عالم برزخ نیز حضور خواهند داشت.

علّت دیگری که باعث می شود، انسانها در عالم برزخ بمانند، این است که برخی از مراتب عذاب فقط در عالم برزخ وجود دارند؛ یعنی بعضی از انسانها گناهان سبکی دارند که کوچکترین عذاب آخرتی نیز برای آنها سنگین است ؛ کما این که بزرگترین عذابهای دنیایی نیز برای آنها کم است ؛ لذا صاحبان این گناهان باید مجازات اعمال خود را در عالمی متوسط ببینند. مردم از حیث تحمل عذاب عالم برزخ بسیار گوناگونند ، عدّه ای از گناهکاران ، هم در برزخ تمام مدّت در عذابند ، هم در آخرت عذاب ابدی خواهند داشت ؛ و عدّه ای دیگر تمام برزخ را در عذابند ولی عذاب اخروی آنها ابدی نیست ؛ عدّه ای نیز تمام برزخ را در عذابند ولی در آخرت اهل بهشتند ؛ عدّه ای نیز بعد از مدّتی عذاب در برزخ ، وارد بهشت برزخی می شوند ؛ عدّه ای نیز از عذاب برزخی تنها عذاب فشار قبر یا سوال قبر یا عذاب جان دادن را تحمّل می کنند و بعد وارد بهشت برزخی می شوند. اگر غیر از گروه اوّل و دوم ، بقیه گروهها بدون توقّف در برزخ ، وارد عالم آخرت شوند ، در آن صورت باید از عذاب ، معاف شوند ؛ چون مرتبه عذاب برزخ قابل مقایسه با مرتبه عذاب آخرت نیست ؛ به نحوی که طبق برخی روایات اهل بیت (ع) اگر یک ذرّه از آتش عالم آخرت در عالم برزخ قرار گیرد ، کلّ عالم برزخ را می سوزاند ؛ کما اینکه اگر ذرّه ای از آتش عالم برزخ وارد عالم مادّه شود کلّ عالم ماّده را نابود می کند. بنا بر این در آخرت عذابی که متناسب با گناه برخی افراد کم گناه باشد وجود ندارد ؛ و اگر خدا بخواهد چنین عذابی را در آخرت ایجاد کند باز مرتبه وجودی آن عذاب ، مرتبه وجودی عذاب برزخی می شود. (پایگاه پاسخگویی سخنها، فلسفه و فایده برزخ)

mehrdaad.;909487 نوشت:
نکته دیگر برای آدمهای بهشتی این زمان فقط به خوشی سپری میشود؟ این خوشی چگونه است مانند بهشت یا متفاوت است و کلا زمان برزخ ظاهرا به بطالت میگذرد مثلا انسان میتواند در آنزمان به کسب علم بپردازد یا ناچار است وقتش را به بطالت بگذراند؟

چنانکه بیان شد در مرحله متوسط عالم برزخ بطالت مطرح نیست، بلکه هر کس به قدر سعه وجودی اش و بسته به آنچه در دنیا کسب کرده در حال سیر تکامل برزخی است، بعبارتی در عالم برزخ زمینه برای تکامل علمی و فرهنگی و کسب آمادگی استعداد وجودی افراد برای ورود در صحنه قیامت برقرار است.

موفق باشید ...@};-

mehrdaad.;909489 نوشت:
در زمان برزخ انسان میتواند از آنچه در دنیا می گذرد آگاه شود دنیا را ببیند و بشنود مثل اوضاع و احوال خانواده اش؟ یا میتواند به میل خود یا به میل زندگان به خواب شخص زنده ای آید؟ و همچنین میتواند در حق زندگان دعا یا نفرین کند و مستجاب شود؟

سلام مجدد@};-

ارواح اموات (مؤمن و کافر) به حسب نقل روایات، [=book antiqua]در عالم برزخ یکدیگر را ملاقات می کنند و با هم گفت و شنود دارند. [البته هر یک از مؤمنین و کفار، در مکانی مخصوص به خود]. هرگاه مثلاً مؤمنی از دنیا می رود همه آن هایی که با این مؤمن دوستی، خویشاوندی یا هر علاقه دیگری داشته اند او را ملاقات می کنند و از او احوال آن هایی را که هنوز در دنیا هستند می پرسند. احادیثی که در این مورد به ما رسیده، روایات عجیبی است.(1)

همچنین بر اساس روایات بسیاری، ارواح برزخی، با خویشان و بستگان خود دیدار می کنند. مرحوم شیخ کلینی رحمۀ الله به نقل از علی بن ابراهیم قمی رحمۀ الله آورده است که امام صادق علیه السلام فرمودند: [=book antiqua]«روح مؤمن به زیارت فرزندان و خویشان خود می رود، خداوند در این ملاقات اعمال نیک فرزندان و خویشان را به او نشان می دهد و اعمال ناپسند آن ها را از وی پوشیده می دارد. بعد فرمودند: کافر هم به زیارت فرزندان و خویشان خود می رود ولی خداوند در این ملاقات، آن چه را که موجب شادی و خوشحالی کافر می شود از او پوشیده می دارد و آن اعمالی که موجب نگرانی کافر است به او نشان می دهد.» سپس فرمودند: «بعضی از ارواح در هفته، یک مرتبه به زیارت و ملاقات خویشان می روند و بعضی به اندازه عمل خود.»(2)

در روایات بسیاری نیز گفته شده که ارواح در حق بستگان خود دعا و یا نفرین می کنند. از برخی روایات استفاده می‌شود که دعای فرزند بر سر مزار پدر و مادر مستجاب است و سفارش شده است که افراد بر سر مزار آنان رفته و از خداوند حاجت خود را بخواهد؛ امام صادق(ع) به نقل از امام علی(ع) فرمود: [=book antiqua]«مردگانتان را زیارت نمایید، پس همانا ایشان به دیدار شما خوشحال شوند و هرگاه شخصی از شما درخواستی دارد، پس نزد قبر پدر و مادر رود و برای آنان دعا کند و حاجت خود را از خدا بخواهد».(3) همچنین، در دسته‌ای دیگر از روایات اشاره شده است که خیرات در حق پدر و مادر بعد از مردن آنان، برای فرزندانی که اسباب ناراحتی آنان را فراهم کرده و عاق آنان شده‌اند، سبب رهایی آنان از عاق شدن می‌شود. امام صادق(ع) می‌فرماید: [=book antiqua]«گاهى والدین کسى از دنیا می‌رود و حال این‌که فرزند خود را عاق کرده‏ اند، ولى او برایشان دعا می‏کند و خیرات برایشان می‏دهد، لذا از نیکوکاران نوشته می‏شود».(4)

موفق باشید ...@};-

پی نوشتها________________________________
1. اصول کافی، ج 3، ص 244، ح 3؛ بحارالانوار علامه مجلسی.
2. همان، ج 3، ص 230، ح 1؛ ر.ک: بحارالأنوار، ج 6، ص 257، ح 93.
3. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 3، ص 230، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1407ق.‏
4. دیلمى، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج 1، ص 195، الشریف الرضی، قم، 1412ق‏.

[="Tahoma"][="Navy"]

mehrdaad.;906612 نوشت:
در قران ذکر شده که فاصله مرگ تا قیامت برای انسان بمانند یک خواب نیمروز است یا یک شب خواب است اگر اشتباه نکنم از طرفی عالم برزخ را داریم و انسانهایی که بلافاصله پس از مرگ به بهشت یا جهنم میروند ظاهرا چندین حالت متفاوت هست لطفا در خصوص اینکه بشر در فاصله مرگ تا قیامت در چه حالتی بسر میبرد توضیح دهید؟ با تشکر

سلام
مدت برزخ بستگی به میزان نقص و کمال فرد دارد
کسی که نقص وجودیش زیاد است زیاد می ماند
کسی که نقصی ندارد توقفی هم ندارد
اما آن مدتی که فرمودید ظاهرا به تصور مردگان از مدت زمان حیات دنیوی خودشان اشاره دارد نه مدت حیات برزخی
یا علیم[/]

مشکور;909641 نوشت:

سلام مجدد@};-

دلالت آیات شریفه قرآن بر وجود حیات برزخی شهدا صریح می باشد(1) و بعید است که در بین مفسران مخالفی داشته باشد؛ از این رو بعضی از مفسران در ذیل این آیه شریفه و استفاده حیات برزخی از آن گفته اند: همه مفسران [این حقیقت را] باور دارند.(2) بنابراین همگان اعم از مؤمنین، شهدا و صلحا و ابرار نیز پس از مرگ تا برپایی قیامت وارد عالم برزخ می شوند.

اما آيات و روايات فراواني نيز بر اين مطلب صحّه مي گذارند كه انبياء و ائمه(ع) در همين دنيا نيز وجودي فرا برزخي دارند. بلكه برخي روايات بيانگر آنند كه انبياء مقامي برتر از ملائك داشته فراتر از عالم جبروتند. و در خصوص چهارده معصوم رواياتي موجود است كه نشان مي دهد اين بزرگواران فراتر از هر موجودي بوده از عالم آخرت و بهشت نيز برترند ؛ به نحوي كه بين ايشان و خداوند متعال هيچ واسطه اي از سنخ خلق نيست. بلكه آيات و رواياتي وجود دارند كه نشان مي دهند چهارده معصوم از حكم قيامت نيز استثناء شده اند و صور اسرافيل در وجود آنها بي اثر است. خداوند متعال مي فرمايد: [=book antiqua]«و در«صور» دميده مى ‏شود، پس همه ي كسانى كه در آسمانها و زمينند مدهوش مي شوند ، مگر كسانى كه خدا بخواهد؛ سپس بار ديگر در«صور» دميده مى ‏شود، ناگهان همگى به پا مى‏ خيزند و در انتظار(حساب و جزا) هستند.» (3) طبق اين آيه ي شريفه هنگامي كه در صور دميده شود همه ي موجودات حتّي ملائك كه مافوق عالم برزخند مدهوش مي شوند؛ مگر كساني كه خداوند متعال بخواهد.

[=book antiqua]از رسول خدا (ص) پرسيده شد ، كه اين استثناء شدگان كيانند؟ حضرتش به اين مضون فرمودند: جَبْرَئِيلُ وَ مِيكَائِيلُ وَ إِسْرَافِيلُ وَ مَلَكُ الْمَوْتِ پس زماني كه خدا ارواح جميع مردم را قبض نمود عزرائيل را امر مي كند تا اسرافيل و ميكائيل را قبض روح كند. آنگاه امر مي فرمايد كه اي عزرائيل خودت نيز بمير. آنگاه به جبرئيل مي فرمايد: اي جبرئيل چه كسي مانده است؟ عرض مي كند وجه باقي تو و بنده ات جبرئيل. پس به جبرئيل امر مي كند كه تو نيز بمير. پس جبرئيل سر به سجده گذاشته مي ميرد. (4) از اين روايت شريف چنين استفاده مي شود كه قبل از برپايي محشر همه ي موجودات محكوم به مرگند مگر وجه الله كه همواره باقي است. لذا خداوند متعال فرمود: «همه چيز جز هلاك شونده است مگر وجه او. حاكميت تنها از آن اوست ؛ و همه بسوى او بازگردانده مى شويد.»(5) و در روايات فراواني از اهل بيت (ع) آمده است كه [=book antiqua]« نحن وجه الله : ما هستيم وجه الله. »

حاصل كلام اين كه همه ي معصومين و بخصوص چهارده معصوم در همين دنيا نيز وجودي فرا برزخي داشته اند؛ و در آن واحد در هر سه عالم طبيعت، برزخ و آخرت حضور داشته اند. لذا اين بزرگواران بعد از رحلت نيز همچنان برزخ و آخرت را يكجا دارند. البته چهارده معصوم فراتر از آخرت نيز حضور داشته بر تمام موجودات عالم سروري دارند.(6)

[=book antiqua]موفق باشید ...@};-

پی نوشتها____________________________________________
1. [=book antiqua]«وَ لاَ تَقُولُواْ لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبيلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ؛ و به آن ها که در راه خدا کشته مى‏ شوند، مرده نگوييد! بلکه آنان زنده‏ اند، ولى شما نمى‏ فهميد!»، بقره، 154 ؛ [=book antiqua]«وَ لاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاء عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ ...(اى پيامبر!) هرگز گمان مَبَر کسانى که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‏ اند، و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏ شوند.»، آل عمران، 169- 171.
2. مجمع البیان، ج 1 و 2، ص 433.
3. [=book antiqua]«وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فيهِ أُخْرى‏ فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُون»‏، الزمر : 68.
4. ر.ك: بحارالأنوار ج : 79 ص : 184.
5. [=book antiqua]« كُلُّ شَيْ‏ءٍ هالِكٌ إِلاَّ وَجْهَهُ لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُون‏»، القصص:88.
6. بنقل از سایت پرسمان، پیامبران و امامان در دنیا و برزخ و قیامت.

​بسیار عالی، واقعا خوشا بحال 14 معصوم، بفرمایید وضعیت فرزندان و نوادگان 14 معصوم چه میشود آیا 14 معصوم هوای آنها را خواهند داشت و خدا هم می پذیرد یا که آنها کاری با فرزندانشان ندارند و خدا هم ارفاقی برایشان قائل نمیشود؟

مشکور;909645 نوشت:

سلام مجدد@};-

ارواح اموات (مؤمن و کافر) به حسب نقل روایات، [=book antiqua]در عالم برزخ یکدیگر را ملاقات می کنند و با هم گفت و شنود دارند. [البته هر یک از مؤمنین و کفار، در مکانی مخصوص به خود]. هرگاه مثلاً مؤمنی از دنیا می رود همه آن هایی که با این مؤمن دوستی، خویشاوندی یا هر علاقه دیگری داشته اند او را ملاقات می کنند و از او احوال آن هایی را که هنوز در دنیا هستند می پرسند. احادیثی که در این مورد به ما رسیده، روایات عجیبی است.(1)

همچنین بر اساس روایات بسیاری، ارواح برزخی، با خویشان و بستگان خود دیدار می کنند. مرحوم شیخ کلینی رحمۀ الله به نقل از علی بن ابراهیم قمی رحمۀ الله آورده است که امام صادق علیه السلام فرمودند: [=book antiqua]«روح مؤمن به زیارت فرزندان و خویشان خود می رود، خداوند در این ملاقات اعمال نیک فرزندان و خویشان را به او نشان می دهد و اعمال ناپسند آن ها را از وی پوشیده می دارد. بعد فرمودند: کافر هم به زیارت فرزندان و خویشان خود می رود ولی خداوند در این ملاقات، آن چه را که موجب شادی و خوشحالی کافر می شود از او پوشیده می دارد و آن اعمالی که موجب نگرانی کافر است به او نشان می دهد.» سپس فرمودند: «بعضی از ارواح در هفته، یک مرتبه به زیارت و ملاقات خویشان می روند و بعضی به اندازه عمل خود.»(2)

در روایات بسیاری نیز گفته شده که ارواح در حق بستگان خود دعا و یا نفرین می کنند. از برخی روایات استفاده می‌شود که دعای فرزند بر سر مزار پدر و مادر مستجاب است و سفارش شده است که افراد بر سر مزار آنان رفته و از خداوند حاجت خود را بخواهد؛ امام صادق(ع) به نقل از امام علی(ع) فرمود: [=book antiqua]«مردگانتان را زیارت نمایید، پس همانا ایشان به دیدار شما خوشحال شوند و هرگاه شخصی از شما درخواستی دارد، پس نزد قبر پدر و مادر رود و برای آنان دعا کند و حاجت خود را از خدا بخواهد».(3) همچنین، در دسته‌ای دیگر از روایات اشاره شده است که خیرات در حق پدر و مادر بعد از مردن آنان، برای فرزندانی که اسباب ناراحتی آنان را فراهم کرده و عاق آنان شده‌اند، سبب رهایی آنان از عاق شدن می‌شود. امام صادق(ع) می‌فرماید: [=book antiqua]«گاهى والدین کسى از دنیا می‌رود و حال این‌که فرزند خود را عاق کرده‏ اند، ولى او برایشان دعا می‏کند و خیرات برایشان می‏دهد، لذا از نیکوکاران نوشته می‏شود».(4)

موفق باشید ...@};-

پی نوشتها________________________________
1. اصول کافی، ج 3، ص 244، ح 3؛ بحارالانوار علامه مجلسی.
2. همان، ج 3، ص 230، ح 1؛ ر.ک: بحارالأنوار، ج 6، ص 257، ح 93.
3. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 3، ص 230، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1407ق.‏
4. دیلمى، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج 1، ص 195، الشریف الرضی، قم، 1412ق‏.

استاد مشکور واقعا از لطف و محبت شما سپاسگزارم، خیلی محبت کردید همه سوالاتم را یک به یک با حوصله پاسخ دادید خداوند به شما خیر فراوان عطا کند ، انشاالله که هر چه از خدا میخواهید مستجاب شود چون این اولین باری است که در این سایت پاسخ تمام سوالاتم بدقت و با حوصله داده میشود بی نهایت از شما متشکرم@};-@};-@};-

مشکور;909645 نوشت:
هیچ چیز مثل اخلاق، نمی تواند در قلبها نفوذ کرده، دنیایی را گلستان و قلبهایی را با اندیشه و مرام شما همراه سازد.

استاد مشکور شما آنقدر خوش اخلاق هستید که مرا بی اختیار بیاد پاسداران مخلص اوایل انقلاب می انذازید کسانیکه اکثرا در بین ما نیستند و شهید شدند. زنده باشید@};-@};-@};-

mehrdaad.;910999 نوشت:
​بسیار عالی، واقعا خوشا بحال 14 معصوم، بفرمایید وضعیت فرزندان و نوادگان 14 معصوم چه میشود آیا 14 معصوم هوای آنها را خواهند داشت و خدا هم می پذیرد یا که آنها کاری با فرزندانشان ندارند و خدا هم ارفاقی برایشان قائل نمیشود؟

سلام و ادب@};-

بعضی از فرزندان و نوادگان(امامزادگان) 14 معصوم (علیهم السلام) که به شأن و منزلت انسانی و شئون بندگی خود واقف بوده و در سلوک الی الله و خدمت به خلق راه آباء و اجداد طاهرینشان را طی کرده اند، همان بندگان مقرب الهی و دارای کرامت و شرافت حقیقیه هسته اند به حدی که بسیاری از آنها پس از وفات و یا شهادتشان، کانون توجه مؤمنین قرار گرفته و آرامگاه ایشان، زیارتگاه قلوب مؤمنان گردیده و بسیاری از ایشان (علیهم صلوات الله) مستجاب الدعوه و بارگاه شان شفاخانه مؤمنان است. نظیر حضرات امامزادگان واجب التعظیم حضرت زینب (س)، ابالفضل(ع)، حضرت علی اکبر(ع)، حضرت علی اصغر(ع) حضرت رقیه(س)، حضرت سکینه(س)، زیدبن علی (ع)، یحیی بن زید(ع) و ... همچنین حضرت فاطمه معصومه (س)، حضرت احمد بن موسی (ع) و دیگر امامزاده های صاحب شأن و منزلت که در جای جای کشور ایران و عراق و سوریه و دیگر بلاد اسلامی مدفون اند و مورد توجه مؤمنان و عاشقان اهل بیت(ع).

بی شک، مقام و منزلت بعضی بر بعض دیگر ارجح بوده، برخی امامزادگان به دلایل شأن و منزلت ویژه ای که داشته اند محل توجه امامان معصوم (ع) نیز بوده و از طرف امامان معصوم (ع) مورد زیارت قرار گرفته اند و دیگران را نیز به زیارت ایشان سفارش نموده اند. البته ما بر اساس آیه شریفه "قُل لَا اَسئَلُکُم عَلَیهِ اَجراً اِلاَّ المَوَدَّةَ فیِ القُربیَ" و توصیه عالمان بالله سفارش شده ایم همه امامزادگان و منتسبین به آل الله (علیهم السلام) بجز معدودی که تکلیفشان در تاریخ روشن است و امروزه نام و یادی هم از ایشان نیست را گرامی بداریم و تکریم و تعظیم کنیم.

عالم برزخ و قیامت، عالم باطن و وادی ایمان و عمل صالح است نه مقام پارتی بازی و حمایتهای بی جهت از قوم و خویش! و ائمه هدی (ع) از این سنخ کارها مبرا هستند. در عالم برزخ و قیامت هر کس به قدر ایمان و عمل صالح و سطح استعداد و استحقاقش برخوردار خواهد بود و امامزادگان نیز از این قاعده کلی و همگانی که متأثر از نظام تکوینی است مستثنی نیستند. برخی در مقام و جایگاهی هستند که باذن الله قادر به شفاعت امت هستند و بعضی نیز ممکن است خود محتاج شفاعت برای رهایی از تنگناها باشند و برخی نیز بدلیل گمراهی از راه حق و ولایت، حتی استحقاق برخورداری از شفاعت را نیز ندارند.

موفق باشید ...@};-

بنام خدا


سؤال: انسان در فاصله مرگ تا قیامت چه وضعیت و حالاتی را طی می کند؟ بعبارتی وضعیت برزخیان در عالم پس از مرگ چگونه است؟

جمعبندی:

سلام و ادب@};-

بحث عالم برزخ و جزییات وضعیت و احوالات برزخیان بسیار مفصل است که در این مختصر نمی گنجد اما به اقتضاء زوایای مورد نظر شما پاسخ سؤالتان را در قالب دو بخش تقدیم می کنیم:
الف- مدت زمان درنگ برزخیان در عالم برزخ: کم یا زیاد دیدن مدت برزخ، بستگی به اعمال و وضعیت خود اشخاص در عالم برزخ دارد. در این باره آیاتی وارد شده که به برخی از آن ها اشاره می کنیم: خداوند در آیه ای می فرماید: «و روزى که قيامت برپا شود، مجرمان سوگند ياد مى ‏کنند که جز ساعتى (در عالم برزخ) درنگ نکردند! اين چنين از درک حقيقت بازگردانده مى‏ شوند. ولى کسانى که علم و ايمان به آنان داده شده مى‏ گويند: «شما به فرمان خدا تا روز قيامت (در عالم برزخ) درنگ کرديد، و اکنون روز رستاخيز است، امّا شما نمى ‏دانستيد!».» (1) در جای دیگری می فرماید: «آنان سر خود را (از روى تعجب و انکار،) به سوى تو خم مى‏ کنند و مى ‏گويند: «در چه زمانى خواهد بود؟!» بگو: «شايد نزديک باشد! همان روز که شما را (از قبرهاي تان) فرا مى ‏خواند؛ شما هم اجابت مى ‏کنيد در حالى که حمد او را مى‏ گوييد؛ مى‏ پنداريد تنها مدت کوتاهى (در جهان برزخ) درنگ کرده ‏ايد!».» (2) در کریمه ای دیگر آمده: «(خداوند) مى ‏گويد: «چند سال در روى زمين توقّف کرديد؟» (در پاسخ) مى ‏گويند: «تنها به اندازه يک روز، يا قسمتى از يک روز! از آن ها که مى ‏توانند بشمارند بپرس!» مى‏ گويد: «(آرى،) شما مقدار کمى توقّف نموديد اگر مى‏ دانستيد!».» (3) نیز گفته شده: «آن ها در آن روز که قيام قيامت را مى‏ بينند چنين احساس مى‏ کنند که گويى توقّفشان (در دنيا و برزخ) جز شامگاهى يا صبح آن بيشتر نبوده است!» (4) همچنین «همان روزى که در «صور» دميده مى‏شود؛ و مجرمان را با بدن هاى کبود، در آن روز جمع مى‏ کنيم! آن ها آهسته با هم گفتگو مى ‏کنند؛ (بعضى مى ‏گويند:) شما فقط ده (شبانه روز در عالم برزخ) توقّف کرديد! (و نمى‏ دانند چقدر طولانى بوده است!).» (5)

واژه «لبث» در این آیات، بر درنگ و مکث کردن دلالت می کند؛ فرق لبث با مکث هم در این است که مکث نوعی تأخیر اختیاری است؛ ولی لبث، درنگ کردن قهری است. (6) همه این آیات گویای آنست که وقتی اهل برزخ، عظمت برپایی قیامت را مشاهده می کنند، گذران زمان دنیا و برزخ را در برابر آن عظمت، خیلی کوچک و کوتاه می بینند. نه اینکه مدت برزخ کوتاه بوده و یا ایشان بدلیل اینکه در خواب بوده اند، گذشت زمان را احساس نکرده باشند. در توضیح عظمت قیامت و تأثیر آن بر زمان لازم بذکر است؛ وقتی اهل برزخ، با اتفاق عظیم و هولناک قیامت مواجه می شوند گویا همه حوادث و اتفاقات گذشته را یا فراموش می کنند، یا در چشمشان کوچک و کم ارزش و یا بمثابه یک خواب نیمروز و موقعیتی زودگذر می آید. چنانکه انسان در آخرین لحظات عمرش و در حالت سکرات موت، همه سالها، ماهها و روزهای عمرش و اتفاقات زندگی اش را همچون یک فیلم کوتاه و زودگذر می بیند و مرور می کند و به حقیقت معنا به کوتاهی عمر گواهی می دهد. در حقیقت، در این مقام و موقعیت، جان کلام مولا امام على عليه السلام را می فهمد که فرمود: "روزگار، دو روز است؛ روزى با توست و روزى بر تو . اگر با تو بود، سرمست مشو و اگر بر تو بود، بيقرارى مكن."(7)

ب- وضعیت اهل برزخ پس از مرگ:
از آيات و روايات استفاده مى شود: هيچ كس پس از مرگ بدون فاصله وارد عالم قيامت نمى شود؛ زيرا قيامت كبرا مقارن با يك سلسله انقلاب ها و دگرگونى هاى كلى در همه موجودات زمين و آسمان است (يعنى كوه ها، درياها، ماه ، خورشيد، ستارگان و كهكشانها) در آن هنگام در وضع موجود خود باقى نمى مانند. علاوه بر اين، در قيامت اولين و آخرين مردم در يك سرزمين جمع مى شوند. ولى الان مى بينيم نظام جهان هنوز برقرار است و شايد ميليون ها و بلكه ميلياردها سال ديگر نيز برقرار باشد و ميلياردها ميليارد انسان ديگر بعد از اين بيايند و در دنيا زندگى كنند. هيچ كس در فاصله مرگ و قيامت در خاموشى و بى حسى فرو نمى رود. چنين نيست كه انسان پس از مردن در حالى شبيه بيهوشى فرو رود و هيچ چيز را احساس نكند، به طورى كه نه لذتى داشته باشد و نه درد و رنجى ، نه سرورى داشته باشد و نه غم و اندوهى. بلكه انسان پس از مرگ بدون فاصله، وارد مرحله اى ديگر از حيات مى گردد كه همه چيز را حس مى كند، از چيزهايى لذت و از چيزهايى رنج مى برد. البته لذت و رنجش بستگى به افكار و اخلاق و اعمال او در دنيا دارد.اين مرحله ، يك فاصله و حد وسط ميان دنيا و قيامت است كه با پايان يافتن آن برزخ نيز پايان مى پذيرد و آنگاه قيامت برپا مى شود. (8) طبق روایات دینی، اعمالی که انسان در دنیا انجام داده، در برزخ یا صحنه قیامت، شکل جسمانی متناسب با خود را پیدا کرده و انیس و مونس همیشگی انسان خواهند شد. که در این مجال به مواردی اشاره می کنیم:

- از جمله، ابوسعید گوید که امام صادق علیه السلام فرمودند: «هنگامی که مؤمن داخل قبر شد، نمازی که خوانده در طرف راست او و زکاتی که داده در طرف چپش قرار می گیرند، بر نیکی هایی که کرده اشراف خواهد داشت و صبرش نیز در ناحیه ای قرار دارد و هنگامی که دو فرشته (نکیر و منکر) جهت سؤال بر او وارد می شوند، صبر به نماز و زکات گوید: صاحب خود را که در برابر شماست، دریابید و حمایت کنید؛ پس اگر عاجز ماندید، من او را حمایت خواهم کرد.» (9) آن حضرت طبق نقلی دیگر می فرمایند: «هنگامی که میت در قبر گذارده شد، شخصی ظاهر می شود، پس به او گوید: فلانی، ما سه چیز بودیم: رزق و روزی تو که با سر آمدن اَجَلَت قطع شد؛ اهل و عیال تو که تو را پشت سر انداختند و از تو منصرف گشتند؛ و من، عمل تو هستم که با تو باقی خواهم بود. هان! من ذلیل ترین و ضعیف ترین آن ها نزد تو بودم.» (10)

- نیز قیس بن عاصم گوید: همراه عده ای خدمت رسول اسلام مشرف شدیم؛ حضرت فرمودند: ای قیس! ...چاره ای نیست مگر این که هم نشینی با تو دفن شود؛ هم نشینی که زنده است و تو هم با او دفن می شوی؛ در حالی که مرده ای؛ (آن هم نشین) اگر کریم باشد، تو را اکرام خواهد کرد و اگر پست باشد، تو را ترک نموده و یاری ات نخواهد کرد؛ پس محشور نمی شود، مگر همراه تو، و تو مبعوث نمی شوی، مگر همراه با او، و مورد سؤال قرار نمی گیری، مگر درباره او؛ پس تنها او را صالح قرار ده؛ چرا که اگر صالح باشد، با او اُنس خواهی گرفت و اگر فاسد باشد، تنها از او وحشت خواهی کرد، همانا آن هم نشین، کار و عمل توست. (11)؛ (12)

از مجموع مطالب (آیات و روایاتی که بیانش گذشت)، در می یابیم که انسانها چه مؤمن باشند، چه کافر و مشرک و فاسق، در هر سطح و درجه ای که باشند پس از مرگ برزخی دارند و در آن وهله با اعمال و نیاتشان محشور می شوند یا از نعمات و پاداشهای برزخی برخوردارند و یا در جزا و عقاب برزخی غوطه ورند.

ج- حیات برزخی اولیاء الهی:
دلالت آیات شریفه قرآن بر وجود حیات برزخی شهدا صریح می باشد(13) و بعید است که در بین مفسران مخالفی داشته باشد؛ از این رو بعضی از مفسران در ذیل این آیه شریفه و استفاده حیات برزخی از آن گفته اند: همه مفسران [این حقیقت را] باور دارند.(14) بنابراین همگان اعم از مؤمنین، شهدا و صلحا و ابرار نیز پس از مرگ تا برپایی قیامت وارد عالم برزخ می شوند. اما آيات و روايات فراواني نيز بر اين مطلب صحّه مي گذارند كه انبياء و ائمه(ع) در همين دنيا نيز وجودي فرا برزخي دارند. بلكه برخي روايات بيانگر آنند كه انبياء مقامي برتر از ملائك داشته فراتر از عالم جبروتند. و در خصوص چهارده معصوم رواياتي موجود است كه نشان مي دهد اين بزرگواران فراتر از هر موجودي بوده از عالم آخرت و بهشت نيز برترند ؛ به نحوي كه بين ايشان و خداوند متعال هيچ واسطه اي از سنخ خلق نيست. بلكه آيات و رواياتي وجود دارند كه نشان مي دهند چهارده معصوم از حكم قيامت نيز استثناء شده اند و صور اسرافيل در وجود آنها بي اثر است. (15) طبق اين آيه ي شريفه هنگامي كه در صور دميده شود همه ي موجودات حتّي ملائك كه مافوق عالم برزخند مدهوش مي شوند؛ مگر كساني كه خداوند متعال بخواهد. از رسول خدا (ص) پرسيده شد ، كه اين استثناء شدگان كيانند؟ (16) از اين روايت شريف چنين استفاده مي شود كه قبل از برپايي محشر همه ي موجودات محكوم به مرگند مگر وجه الله كه همواره باقي است. لذا خداوند متعال فرمود: «همه چيز جز هلاك شونده است مگر وجه او. حاكميت تنها از آن اوست ؛ و همه بسوى او بازگردانده مى شويد.»(17) و در روايات فراواني از اهل بيت (ع) آمده است كه « نحن وجه الله : ما هستيم وجه الله.»(18)

موفق باشید ...@};-

پی نوشتها______________________________________ ______
1. [=book antiqua]« وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا غَيْرَ سَاعَةٍ كَذَلِكَ كَانُوا يُؤْفَكُونَ وَ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الْإِيمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا يَوْمُ الْبَعْثِ وَلَكِنَّكُمْ كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ»، روم، 55 و 56
2. [=book antiqua]« فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُوسَهُمْ وَ يَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَ تَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً»، اسراء، 51 و 52
3. [=book antiqua]« قَالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلْ الْعَادِّينَ قَالَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ»، مؤمنون، 112- 114
4. [=book antiqua]« كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا»، نازعات، 46
5. [=book antiqua]« يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ وَ نَحْشُرُ الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ زُرْقًا يَتَخَافَتُونَ بَيْنَهُمْ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا عَشْرًا»، طه، 102 و 103
6. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 10، ص 157، بنقل از سایت راسخون، مقاله برزخ و برزخیان، حسن مانیان.
7. ر.ک: انسان از مرگ تا برزخ، نعمت الله صالحی حاجی آبادی.
8. میزان الحکمه، ری شهری.
9. فروع کافی، ج 3، ص 240.
10. همان.
11. معانی الأخبار، ص 233.
12. بنقل از سایت راسخون، مقاله برزخ و برزخیان، حسن مانیان، با کمی تغییر.
13. [=book antiqua]«وَ لاَ تَقُولُواْ لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبيلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ؛ و [=book antiqua]به آن ها که در راه خدا کشته مى‏ شوند، مرده نگوييد! بلکه آنان زنده‏ اند، ولى شما نمى‏ فهميد!»، بقره، 154 ؛[=book antiqua] «وَ لاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاء عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ ...(اى پيامبر!) هرگز گمان مَبَر کسانى که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‏ اند، و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏ شوند.»، آل عمران، 169- 171.
14. مجمع البیان، ج 1 و 2، ص 433.
15. خداوند متعال مي فرمايد: [=book antiqua]«وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فيهِ أُخْرى‏ فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُون؛ و در«صور» دميده مى ‏شود، پس همه ي كسانى كه در آسمانها و زمينند مدهوش مي شوند ، مگر كسانى كه خدا بخواهد؛ سپس بار ديگر در«صور» دميده مى ‏شود، ناگهان همگى به پا مى‏ خيزند و در انتظار(حساب و جزا) هستند.» الزمر : 68.
16. حضرتش به اين مضون فرمودند: جَبْرَئِيلُ وَ مِيكَائِيلُ وَ إِسْرَافِيلُ وَ مَلَكُ الْمَوْتِ پس زماني كه خدا ارواح جميع مردم را قبض نمود عزرائيل را امر مي كند تا اسرافيل و ميكائيل را قبض روح كند. آنگاه امر مي فرمايد كه اي عزرائيل خودت نيز بمير. آنگاه به جبرئيل مي فرمايد: اي جبرئيل چه كسي مانده است؟ عرض مي كند وجه باقي تو و بنده ات جبرئيل. پس به جبرئيل امر مي كند كه تو نيز بمير. پس جبرئيل سر به سجده گذاشته مي ميرد. ر.ك: بحارالأنوار ج : 79 ص : 184.
17. [=book antiqua]« كُلُّ شَيْ‏ءٍ هالِكٌ إِلاَّ وَجْهَهُ لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُون‏»، القصص:88.
18. بنقل از سایت پرسمان، پیامبران و امامان در دنیا و برزخ و قیامت، با دخل و تصرف.

موضوع قفل شده است