***** حماقت = دردی بی درمان *****

تب‌های اولیه

76 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال

زاحمقان بگریز چون عیسی گریخت
صحبت احمق بسی خونها بریخت
اندک اندک آب را دزدد هوا
وینچنین دزدد هم احمق از شما

[h=2]نشانه عاقل و احمق[/h] امیر المۆمنین مى‏فرماید: لسان العاقل وراء قلبه و قلب الاحمق وراء لسانه؛
آدم عاقل اول فكر میكند و بعد حرف مى‏زند و آدم احمق برعكس آن است.
به تعبیر امیر المۆمنین، زبان عاقل پشت سر دلش است، اول دلش فكر مى‏كند، مى‏اندیشد و بعد زبانش به حركت در مى‏آید،
ولى كار احمق برعكس است، دلش و قلبش و فكرش پشت سر زبانش قرار دارد.

جمله دوم: و من نظر فى عیوب النّاس فأنكرها، ثم رضیها لنفسه فذلك الأحمق بعینه ،
كسى كه به عیوب مردم نگاه كند و آنها را نپسندد ولى خودش آن عیب‏ها را داشته باشد و هر صفت بدى را كه بر كسى ببیند، ایراد بگیرد، ولى خودش آن صفت را داشته باشد، او احمق است.

شرح و تفسیر
فرق جایگاه زبان عاقل و احمق
آنچه امام(علیه السلام) در این گفتار حکیمانه بیان فرموده کنایه زیبایى است درباره کسانى که سنجیده یا نسنجیده سخن مى گویند مى فرماید: «زبان عاقل پشت قلب او قرار دارد در حالى که قلب احمق پشت زبان اوست»; (لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ، وَقَلْبُ الاَْحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ).
اشاره به این که انسان عاقل نخست اندیشه مى کند سپس سخن مى گوید در حالى که احمق نخست سخن مى گوید و بعد در اندیشه فرو مى رود به همین دلیل سخنان عاقل حساب شده، موزون، مفید و سنجیده است; ولى سخنان احمق ناموزون و گاه خطرناک و بر زیان خود او.
همین عبارت با شرح جالبى در خطبه 176 آمده است و در حدیثى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «إنَّ لِسانُ الْمُؤمِنِ وَراءَ قَلْبِهِ فَإذا أرادَ أنْ یَتَکَلَّمَ بِشَىْء تَدَبِّرُهُ بِقَلْبِهِ ثُمَّ أمْضاهُ بِلِسانِهِ وَ إنَّ لِسانُ الْمُنافِقِ أمامَ قَلْبِهِ فَإذا هَمَّ بِشَىْء أمْضاهُ بِلِسانِهِ وَلَمْ یَتَدَبَّرَه بِقَلْبِهِ; زبان انسان با ایمان پشت قلب (و فکر) او است، لذا هنگامى که مى خواهد سخنى بگوید نخست در آن تدبّر مى کند سپس بر زبانش جارى مى سازد، ولى زبان منافق جلو قلب او است، لذا هنگامى که تصمیم به چیزى مى گیرد بدون هیچ گونه تدبّر بر زبانش جارى مى سازد».(1)
از آنجا که على(علیه السلام) باب علم پیامبر(صلى الله علیه وآله) است این سخن را از او آموخته است.
امام حسن عسکرى(علیه السلام) این سخن را با عبارت لطیف دیگرى بیان فرموده: «قَلْبُ الاْحْمَقِ فی فَمِهِ وَفَمِ الْحَکیمِ فی قَلْبِهِ; قلب (و فکر) احمق در دهان او و دهان شخص حکیم در قلب اوست!».(2)
* * *
مرحوم سیّد رضى پس از ذکر این کلام حکمت آمیز مى گوید: «این سخن از مطالب شگفت انگیز و پرارزش است و منظور این است که عاقل زبانش را به کار نمى گیرد مگر بعد از مشورت با عقل خویش و فکر و دقت; ولى احمق سخنانى که از زبانش مى پرد و حرف هایى که بدون دقت مى گوید بر مراجعه به فکر و اندیشه و دقت رأیش پیشى مى گیرد، بنابراین گویا زبان عاقل پشت قلب او قرار گرفته و قلب احمق پشت زبان اوست»; (قالَ الرَّضىُ وَهذا مِنَ الْمَعانِى الْعَجیبَةِ الشَّریفَةِ، وَالْمُرادُ بِهِ أنَّ الْعاقِلَ لا یَطْلُقُ لِسانَهُ، إلاّ بَعْدَ مُشاوَرَةِ الرَّوِیَّةِ وَمُؤامِرَةِ الْفِکْرَةِ. وَالاْحْمَقُ تَسْبِقُ حَذَفاتِ لِسانِهِ وَفَلَتاتِ کَلامِهِ مُراجَعَةَ فِکْرِهِ وَمُماخَضَةَ رَأیِهِ فَکانَ لِسانُ الْعاقِلِ تابِعٌ لِقَلْبِهِ، وَکأنَ قَلْبُ الاْحْمَقِ تابِعٌ لِلِسانِهِ).


[/HR] [h=5](1). المحجة البیضاء، ج 5، ص 195 .
(2). میزان الحکمه، ح 18176 .[/h]

عربها وقتی میخوان عمق حماقت یکی رو بگن
میگن:احمقُ من حبنّقه !
یعنی احمقتر از حبّنقه !
حبنقه آدمی بوده که تو حماقت بین اعراب مشهور بودهوقتی میگن فلانی احمق تر از حبنقه استدیگه خودت حدس بزن ...

حماقت فرعون

می گویند ابلیس نزد فرعون آمد در حالیکه : خو شه ای انگور در دست داشت و میخورد . ابلیس به او گفت: آیا کسی می تواند این خوشه انگور را به مرواریدی خوش آب و رنگ مبدل سازد؟ فرعون گفت: نه ابلیس با جادوگری و سحر آن خوشه انگور را به دانه های مروارید تبدیل کرد. فرعون با تعجب گفت: آفرین بر تو که استاد ماهری هستی. ابلیس سیلی بر گردن او زد و گفت:مرا با این استادی به بندگی قبول نکردند تو با اینحماقت چگونه دعوی خدایی می کنی!!!

عيسى عليه السلام ـ لَمّا سئلَ عنِ الأحمَقِ ـ :
المُعجَبُ برأيهِ ونَفْسِهِ ، الّذي يَرى الفَضلَ كُلَّهُ لَه لا علَيهِ ، ويُوجِبُ الحقَّ كُلَّهُ لنَفْسِهِ ولا يُوجِبُ علَيها حقّا ، فذاكَ الأحمَقُ الّذي لا حِيلةَ في مُداواتِه .

عيسى عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه احمق كيست ؟ ـ فرمود :
خود رأى خودپسند ، كسى كه هرچه فضيلت است از آن خود مى داند و براى ديگران، بر خود هيچ فضيلتى قائل نيست، همه حقوق را براى خود مى داند وهيچ حقّى براى ديگران بر خود قائل نيست. اين است آن احمقى كه چاره اى براى درمان او وجود ندارد

الإمامُ عليٌّ عليه السلام :
مَن نَظرَ في عُيوبِ النّاسِ فأنْكَرهاثُمّ رَضِيَها لِنَفْسِهِ فذلكَ الأحمَقُ بعَينِهِ .

امام على عليه السلام :
كسى كه عيبهاى ديگران را ببيند و آنها را زشت شمارد اما همان عيبها را در خود بپسندد، احمق واقعى است .

عنه عليه السلام :
تُعرفُ حَماقَةُ الرّجُلِ بالأشَرِ في النِّعمَةِ ،وكَثْرَةِ الذُّلِّ في المِحْنَةِ .

امام على عليه السلام :
حماقت انسان، از اين راه شناخته مى شود كه در هنگام برخوردارى سرمست شود ،
و در تنگدستى خود را بسيار خوار كند .

عن علی عليه السلام :
مِن أماراتِ الأحمَقِ كَثْرَةُ تَلَوُّنِهِ .

امام على عليه السلام :
از نشا نه هاى احمق اين است كه هر دم به رنگى در مى آيد .

علی عليه السلام :
لا تَرُدَّ على النّاسِ كلَّ ما حَدّثوكَ ؛ فكفى بذلكَ حُمْقا .

امام على عليه السلام :
سعى نكن هرچه مردم براى تو مى گويند ردّ كنى كه اين نشانه حماقت است.

گفت این سهلست اما احمقست

مرد احمق زشت و مردود حقست

گرچه آمرزم گناه و زلتش

هم کند بر من سرایت علتش

صد کس از گرگین همه گرگین شوند

خاصه این گر خبیث ناپسند

گر کم عقلی مبادا گبر را

شوم او بی‌آب دارد ابر را

نم نبارد ابر از شومی او

شهر شد ویرانه از بومی او

از گر آن احمقان طوفان نوح

کرد ویران عالمی را در فضوح

گفت پیغامبر که احمق هر که هست

او عدو ماست و غول ره‌زنست

هر که او عاقل بود از جان ماست

روح او و ریح او ریحان ماست

عقل دشنامم دهد من راضیم

زانک فیضی دارد از فیاضیم

نبود آن دشنام او بی‌فایده

نبود آن مهمانیش بی‌مایده

احمق ار حلوا نهد اندر لبم

من از آن حلوای او اندر تبم

على (عليه السلام ) فرمود:

لسان العاقل وراء قلبه ، و قلب الاءحمق وراء لسانه .

ترجمه روايت شريفه :

زبان خردمند، پشت دل (عقل ) او و دل احمق ، پشت زبان او است .

شرح :

آدمى كه از نعمت بزرگ عقل و پرتو بيمانند آن برخوردار است در همه كارهاى خويش از اين نعمت استمداد مى كند و راهى را كه عقل باو نشان داده انتخاب مى نمايد هنگامى كه مى خواهد سخن بگويد بعقل خود مراجعه و از آن كسب تكليف مى كند. عقل هم شروع ببررسى كرده و اثر آن سخن را در آغاز و فرجام كار ملاحظه مى نمايد اگر صلاح بود دستور گفتار آن را مى دهد وگرنه آدمى را از بيان آن سخن بر حذر مى دارد. اما آدم احمق كه در هيچ كارى از كارهايش باين فرمانده خوش نظر اعتنا نكرده و حاضر نيست با آن مشورت نمايد، هنگام تكلم پيش از آنكه عكس العمل سخنان خويش را در نظر بگيرد حرف مى زند و بعد مى فهمد كه با كمال بى باكى ، خود را در مهلكه سخنان نسجيده خويش افكنده است .

عطار » پندنامه


سه علامت دان که در احمق بود

اولا غافل زِ یاد حق بود

گفتن بسیار عادت باشدش

کاهلی اندر عبادت باشدش

ای پسر چون احمق و جاهل مباش

یک دم از یاد خدا غافل مباش

هر که او از یاد حق غافل بود

از حماقت در ره باطل بود

هیچ از فرمان حق گردن متاب

بهر وام آزاده را دامن متاب

باطلی را ای پسر گردن منه

نقد مردان را بهر کودن مده

در قضای آسمانی دم مزن

هر کس را بیش بین و کم مزن

دست خود را سوی نامحرم مدار

جانب مال یتیمان هم مدار

تا توانی راز با همدم مگوی

گر تو باشی نیز با خود هم مگوی

تا شوی مقبل و آزاد ای عزیز

بی طمع می‌باش اگر داری تمیز

سخنان بزرگان درباره نادانی
داناترین مردم کسی است که از مردم نادان فرار می کند ( پیامبر (ص))

بزرگترین درد ها ، نادانی است ( توماس کارلایل )
نادانی آنقدر شرمندگی ندارد که عدم تمایل به آموختن ( بنجامین فرانکلین )
اعتراف به نادانی از چیزی که نمی دانم مرا شرمگین نمی دارد ( سیسرون )
خصومت مرد عاقل بهتر از رفاقت انسان نادان است ( ضرب المثل )
عاقل آنچه را نمی داند ، نمی گوید . نادان نمی داند که چه می گوید .( مثل ترکی )
به دنیا نیامدن بهتر از تعلیم نیافتن و نادانی است زیرا جهالت ریشه همه بدبختی هاست.(افلاطون)
علم در این دنیا جز پی بردن به نادانی ها چیز دیگری نیست ( موریس موترلینگ )
گرفتاری این دنیا در این است که نادان از کار خود اطمینان دارد و دانا از کار خود مطمئن نیست ( برتراند راسل )

[h=2] هرگز با احمق ها بحث نکنید.
[/h] هرگز با احمق ها بحث نکنید.
آنها اول شما را تا سطح خودشان پایین می کشند،
بعد با تجربه ی یک عمر زندگی در آن سطح، شما را شکست می دهند!

مارک تواین

width: 95 align: center


حدیث (1) امام على عليه السلام :
أَعظَمُ المَصائِبِ الجَهلُ؛
بزرگ ترين مصيبت ها، نادانى است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم،ص73

روز قیامت تمامی پاداش مومنان، به اندازه قدرِ فهم شان است؛

کسی که فهم حقایق نداشته باشد و خدا را به درستی نشناسد، عبادت او ارزش چندانی ندارد.

عبادات به میزان فهم ارزش گذاری می شوند.

به نقل از استاد انصاریان. رمضان 95، مسجد حضرت امیر، تهران

اگر دانا بُوَد خصم تو بهتر
که با نادان شوی یار و برادر

(ناصر خسرو)

)
چو دانا تو را دشمن جان بُوَد * بِهْ از دوست مردی که نادان بود (فردوسی)
دشمن دانا که غم جان بُوَد *‌بهتر از آن دوست که نادان بود (نظامی)
کُنَد ار عاقلت به حق در خشم * بِهْ از آن کت ببندد ابله چشم (سنایی)
گر زهر دهد تو را خردمند بنوش * ور نوش رسد ز دست نااهل بریز (خیام)(

امام علی(علیه السلام):
«عَدُوُّ عاقِلٌ خَیْرٌ مِنْ صَدیقٍ اَحْمَق؛
دشمن عاقل از دوست احمق بهتر است.»

(. علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث، چ 3، 1403 هـ.ق، ج 78، ص 12

امام علی(علیه السلام):
«ایاک و مصادقة الاحمق، فانّه یُریدُ اَن یَنْفَعْکَ فَیَضُرُّکَ؛
از دوستی احمق بپرهیز؛ زیرا او می‌خواهد به تو سود برساند ولی ضرر می‌زند.»

نهج‌البلاغه سید رضی، تحقیق: کاظم محمدی و محمد دشتی، قم، انتشارات امام علی(علیه السلام)، چ 2، 1396 هـ.ق، حکمت 38



حضرت عيسى عليه السلام مى فرمايد:
من بيماران را معالجه كردم و آنان را شفا دادم كور مادرزاد و مرض پيسى را به اذن خدا مداوا نموده و مردگان را زنده كردم ولى آدم احمق را نتوانستم اصلاح و معالجه كنم .
پرسيدند: يا روح الله ! احمق كيست ؟
فرمود: شخصى خودپسند و خودخواه است كه هر فضيلت و امتيازى را از آن خود مى داند و هر گونه حق را در همه جا به خود نسبت مى دهد و براى ديگران هيچ گونه احترامى قائل نمى شود و اين گونه آدم احمق هرگز قابل مداوا و اصلاح نيست .( 1 )

پاورقی
==85- بحار: ج 72، ص 320

پیامبر گرامی اسلام نیز درباره ی افراد احمق و نادان فرموده اند:
« زیرکترین زیرکها ، کسی است که با تقوی تر است و احمق ترین احمقها ، کسی است که فاجر (فاسق و بی تقوی) است.»
ایشان همچنین فرموده اند:« : زیرکترین انسانها ، کسی است که خودش در دنیا به حساب اعمالش رسیدگی کند و به فکر آخـرتش باشد، و احمقترین انسانها کسی است که پـیرو خـواسته های (نامشروع) دلش باشد و در عین حال ، از خدا توقع امان از عذاب ، داشته باشد

حضرت علی (ع) در توصیف آدم احمق فرموده اند:« احمق ، از کارهای خـوب و بجـا و زیبا غفلت می کند و آن را ترک می کند ، از جـهل و نادانی بیرون نمی رود ، دروغ می گوید ، نمی فهمد ، و اگر بفهمد ، نمی پذیرد و تسلیم حق نمی شود
سخنی دیگر از حضرت علی (ع) درباره ی حماقت:« توقع بهشت رفتن ، بدون انجـام اعمال صالح ، حماقت است.»
و بازهم امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرموده اند :« کسی که خـود را عاقل ترین مردم بداند ، احمقترین مردم است.»
«کسی که بدون نیکی کردن ، طالب تشکر دیگران است وکار بد می کند و توقع پاداش کار خوب دارد ، احمقترین مردم است

اینقدر اندر مذمت حماقت نوشتیم اما..............

با احترام به عزیزان گرامی و سروران ارجمند وضعیت امروز مسلمانان از حماقتی عمیق در سطوح مختلف اعم از سیاستمداران و اساتید تا عوام حکایت دارد.

امید به اینکه تغییر رو از خودمان شروع کنیم.@};-