راه های دستیابی به بصیرت

بصیرت به معنى دانایى، بینایى، بینایى دل، هوشیارى، زیرکى و یقین است.[1]
نزد اهل معنا، نیرویى نهانى و قوّه‏اى قلبى است که در شناخت حقایق تا عمق وجود و باطن ذات آن رسوخ مى کند.
شاه نعمت اللَّه ولى و برخى از اهل معرفت [2]مى گویند: بصیرت قوّه قلبى یا نیرویى باطنى است که به نور قدس روشن گردیده و از پرتو آن، صاحب بصیرت، حقایق و بواطن اشیا را در مى یابد. بصیرت به مثابه بَصَر (چشم) است براى نفس.[3]
راه های تحصیل بصیرت
براى نیل به مقام رفیع بصیرت باید به بازسازى و اصلاح نفس خویش پرداخت.
مجاهده با هواى نفسانى و تهذیب روح از زنگارهاى گناه، و لطیف و شفاف ساختن آیینه دل به نور توحید، تنها صراط مستقیمى است که حجاب دیدگان دل را مى‏گشاید و آدمى را در معرض الهامات غیبى و مقام کشف و شهود قرار مى‏دهد.
1- توبه:
اولین گام براى تهذیب نفس و تحصیل بصیرت است. توبه از تقصیرات و گناهان، بلکه از کوتاهى‏ها و جبران حق اللَّه و حق النّاسى است.
2- ذکر خدا:
ذکر زبانى، قلبى و عملى، موجب بصیرت مى گردد. امیرالمؤمنین(ع) مى فرماید: مَنْ ذکر اللَّه استبصر؛[4] هر کسى به یاد خدا باشد، بینایى و بصیرت یابد.
3- هم نشینى با علما:
مجالست با علما که موجب بصیرت و بینایى است. على(ع) مى فرماید: جاور العلماء تستبصر؛[5] با دانایان بنشین تا آگاهى یابى.
4- خرد ورزى:
کسى که هر خبر یا مطلبى را مى شنود، فوراً نمى‏پذیرد، بلکه پیرامون آن مى اندیشد و آن را از صافى عقل و اندیشه‏اش مى گذراند، بصیرت و بینایى مى یابد، چنان که آینده نگرى و به کارگیرى خرد در فرجام امور باعث بصیرت و بینایى مى گردد.[6]
5- زهد:
زهد و عدم دلبستگى به دنیا، از امورى است که باعث بصیرت مى گردد.[7]
6- ارتباط با خدا:
ازدیاد معرفت به خدا، انس با قرآن و معانى و معارف آن، توسل به ائمه(ع) و مناجات با خدا در خلوت مخصوصاً نماز شب از امورى هستند که موجب بصیرت و بینایى و برخوردارى از الهامات غیبى مى شود.

[=&quot][1][/] - دکتر محمد معین، فرهنگ فارسى، ج 1، ص 546.

[=&quot][2][/] - اصطلاحات الصوفیه کاشانى، ماده بصیرة؛ تعریفات جرجانى، ماده بصیرة؛ رسایل شاه نعمت اللَّه ولى، ج 3، ص 14؛ کشاف اصطلاحات، ج 1، ص 123.

[=&quot][3][/] - دائرة المعارف تشیع، جمعى از محققان، ج 3، ص 271.

[=&quot][4][/] - غررالحکم، ج 5، ص 166؛ معجم الفاظ غررالحکم، ص 93.

[=&quot][5][/] - مصطفى درایتى، معجم الفاظ غررالحکم، ص 93؛ غررالحکم، ج 3، ص 387.

[=&quot][6][/] - من استقبل الامور ابصر یا من فکّر أبصر العواقب.

[=&quot][7][/] - مصطفى درایتى، معجم الفاظ غررالحکم، ص 93؛ غررالحکم، ج 3، ص 387.