جمع بندی ایا خدایی بالاتر از خدا وجود دارد؟
تب‌های اولیه
سلام
من می دانم که خداوند خالق هستی یگانه است و مشابهی ندارد. یکی است و همتایی ندارد.
سوال اینکه از کجا معلوم که خود خداوند موجودی بالاتر از خود نداشته باشد. یعنی نعوذبالله خداونی بالاتر . . .
جواب این سوال برای من بسیار حیاطی است. لطفا بدون تکیه بر دین و فقط با دودوتا چهارتا پاسخ بدهید
سؤال:
آیا خدایی بالاتر و برتر از خداوند وجود دارد؟
پاسخ:
گرچه این سؤال محال عقلی دارد و عقل طرح آن نمی‌پسندد؛ ولی از باب تبیین مسأله باید گفت:
اگر خداوند، شريكی داشته باشد، يعنی برای عالم، به عنوان نمونه، دو خدا فرض کنیم که یکی از دیگری بالاتر باشد، باید بین آن‌ها تمایز باشد؛ زیرا با نبود هر گونه تمایز فرض دو بودن منتفی است. امکان ندارد دو خدا داشته باشیم که عین هم در همه چیز باشند. پس برای دو تا بودن دو موجود، لازم است که لااقل در یک چیز جزیی با هم تفاوتی داشته باشند.
به فرض، می‌خواهید دو برادر دوقلو را در ذهن تصور کنید که در همه خصوصیات ظاهری و باطنی عین هم هستند و هیچ اختلافی حتی در لحظه ولادت و ... در آن‌ها وجود ندارد، حتی در همین تصور ذهنی هم نیازمند آن هستید که برای این دو نفر نوعی تمایز و تغایر (گر چه اعتباری) فرض کنید تا به یکی عنوان برادر اول و به دیگری عنوان برادر دوم بدهید، به عنوان نمونه، یکی را در سمت چپ تصویر ذهنی خود می‌نهید و دیگری را در سمت راست.
اگر قرار باشد در همین امور هم تفاوتی بین این دو نباشد، می‌بینید که تصور این دو نفر دچار مشکل می‌شود، یعنی نمی‌توانید دو نفر را تصور کنید که هر دو در سمت راست قرار داشته باشند یا هر یک در سمت چپ دیگری باشد.
در این صورت و با فرض وجود اختلاف در بين اين دو خدا، يعنی يكي از اين دو خدا چيزی دارد كه ديگري ندارد، پس به طور دقيق، ما با دو احتمال مواجهه هستیم:
الف) یکی از آن دو خدا کامل مطلق و دیگری ناقص و فاقد بعضی کمالات است. در این صورت روشن است كه فقط همان کامل مطلق خداي حقيقي است و ديگری اصلا خدا نيست، زيرا خداوند كامل مطلق و حقيقت بدون نقص است، در حالی كه خدای دوم لااقل يک نقص و كمبود داشت.
ب) هر یک از دو خدای مفروض دارای کمالی باشد که دیگری فاقد آن است.
در این صورت هیچ یک خدا نیستند؛ چون هر یک از آن دو ناقص بوده و ناقص طبق فرض نمی‌تواند خدا باشد.
به علاوه احتمال دوم مستلزم ترکیب هر دو خدا از وجدان کمال و فقدان کمال است. اما در خدا ترکیب راه ندارد؛ یعنی هر خدا مرکب می‌شود از بخش دارای کمالات و بخش فاقد کمالات که این امر در خدا محال بوده، بیانگر محدودیت و مشکلات عقلی دیگر است؛ زيرا روشن است كه وجود خداي دوم به معنای پايان يافتن محدوده خدای اول است. بر اين اساس ما محدود بودن خداوند را پذيرفتيم كه اين امر با نامحدود بودن خداوند سازگاری ندارد.
اگر بگوید احتمال سومی هم هست که هر یک دارای تمام کمالات باشد می‌گوییم: در اين فرض دیگر دوئیت معنا ندارد؛ چون تمایزی در بین نیست. (1)
منبع:
1. سعيدی مهر، محمد، آموزش كلام اسلامی، نشر طه، تهران، 1383 ش، ص 79 ـ 80.
با سلام و احترام به کارشناس محترم و دوستان بزرگوار
به نظر من، اگر ما شناخت درستی از خدا و درک صحیحی از وجود حضرت حق داشته باشیم، سئوالات این چنینی کاملاً حل خواهد شد.
شناخت و درک صحیح از حضرت حق به دو صورت امکان پذیر است :
1_ با کمک گرفتن ازعقل و استدلالات عقلی( شناخت عقلی ): طبیعتاً در این مورد نیاز به بحث های عقلی و فلسفی داریم. در این رابطه کتاب
علل گرایش به مادیگری مرحوم شهید مطهری کمک کننده خوبی به ما خواهد بود.
البته کتب دیگری هم در این زمینه وجود دارد ولی این کتاب برای فهمیدن و درک کردن ما مناسب است.
2_ با کمک گرفتن از دل و قلب ( شناخت قلبی و حضوری): انسان با روحی که خداوند به او اعطاء کرده می تواند خدای خود را بشناسد. در این
رابطه می توانید به کتاب خدا شناسی در قرآن استاد مصباح یزدی( مخصوصاً درس اول تا ششم ) مراجعه کنید.
بسیار ممنون
جواب بسیار درست و مناسبی بود.
من این سوال رو از طرف یکی از دوستان اینجا مطرح کردم و جواب شما رو براشون فرستادم.
مشکلی که اینجاهست اینکه ایشون پایه قوی در مباحث خداشناسی ندارند و به همین دلیل جواب شما تبدیل به دو سوال دیگه شد که در صورت امکان اونها رو هم پاسخ بدهید:
اول اینکه چرا باید خداوند حتما بی نهایت و دارای تمام کمالات باشد و دوم اینکه چرا هرگونه نقص در خداوند باعث رد خداوندی وی می شود.
کامل سوال ایشون رو هم می نویسم : " به نظر من خداوند کافی است که از همه قدرت مند تر باشه و توان خلق آنچه من می بینم رو داشته باشه و دلیلی نمی بینم که او را بی نهایت و شامل تمام کمالات بدونم"
دوستان، من خودم از اینکه این موضوع را دارم اینجا می نویسم شرم دارم ولی وقتی چنین موضوعی مطرح میشه و پای نجات یک انسان هست باید تلاش کرد.
با تشکر.
[="Tahoma"][="Navy"]سلام
من می دانم که خداوند خالق هستی یگانه است و مشابهی ندارد. یکی است و همتایی ندارد.
سوال اینکه از کجا معلوم که خود خداوند موجودی بالاتر از خود نداشته باشد. یعنی نعوذبالله خداونی بالاتر . . .
جواب این سوال برای من بسیار حیاطی است. لطفا بدون تکیه بر دین و فقط با دودوتا چهارتا پاسخ بدهی
سلام
برای خدای هستی حدی معین نشده تا بگوییم بالاتر از آن حد بالا شاید خدا باشد بلکه همان حقیقت بی نهایت را که ذاتا و عقلا فوق آن تصور ندارد خداست
آیا شما فراتر از بی نهایت سراغ دارید ؟
یا علیم[/]
کامل سوال ایشون رو هم می نویسم : " به نظر من خداوند کافی است که از همه قدرت مند تر باشه و توان خلق آنچه من می بینم رو داشته باشه و دلیلی نمی بینم که او را بی نهایت و شامل تمام کمالات بدونم"
سلام علیکم برادرم،
گر بتوانید برهان وجوب و امکان را برای ایشان بیان کنید خودبخود بسیاری از صفات خداوند همزمان با وجود خداوند برای ایشان اثبات خواهد شد، بحث یکتایی خداوند هم قابل اثبات عقلی است، اینکه هیچ واجب‌الوجودی مگر یکی وجود نمی‌تواند داشته باشد بلافاصله نتیجه می‌دهد که خداوند یکی است و خدای بالاتری از او نیست و چون علت‌العلل است همه از او وجود گرفته‌اند (خالق هر موجودی است) و نقصی ندارد چون بسیط است و مرکب از اجزاء نیست و تغییر و تحولی ندارد و محدود به هیچ قیدی نیست ...
در پناه خداوند باشید ان شاء الله
یا علی
سلام
یک پیشنهاد به ایشون دارم : هرکس این سوالات رو ازتون پرسیده شاید بهتر باشه اولش جمله شهید مطهری رو بهشون بگین ، که خدا رو نمیشه عقلی اثباتش کرد ، تهش اگر فطری و باطنی نخوای اثباتش کنی مطمءن باش من به شخصه تاپیک هایی رو شرکت کردم که به بیش از 20 صفحه هم رسیده اما تهش دلیل عقلی قانع کننده برای وجود چیزی ماورا فکر انسانی که واجب الوجود باشه ، نیست
به سوال کننده بفرمایید که حتما اگر واقعا میخواد خداشناس بشه ، به ندای فطرت خودش هم گوش بده.
حتی اون بت پرستش هم به قول دکتر سروش فطرتش میگه یه چیزی باشه که ورای همه چیز باشه فقط توی مصداقش اشتباه رفت و بت رو پرستید
آیا شما فراتر از بی نهایت سراغ دارید ؟
[="Tahoma"][="Navy"]سلام...از بی نهایت فراتر...بی نهایت به علاوه 1 هست....خداوند بی نهایت خالی نیست....خداوند بی نهایتی است که نه معنی می دهد چیزی به آن افزود و نه معنی می دهد چیزی از آن کم کرد...بی نهایتی است که هیچ و سمت و سو ومقداری از او را درک نخواهیم کرد
سلام
بی نهایت بعلاوه یک مفهومی ندارد چون هر عددی در بی نهایت مستهلک است
والسلام[/]
سؤال:
آیا خدایی بالاتر و برتر از خداوند وجود دارد؟
پاسخ:
گرچه این سؤال محال عقلی دارد و عقل طرح آن نمی‌پسندد؛ ولی از باب تبیین مسأله باید گفت:
اگر خداوند، شريكی داشته باشد، يعنی برای عالم، به عنوان نمونه، دو خدا فرض کنیم که یکی از دیگری بالاتر باشد، باید بین آن‌ها تمایز باشد؛ زیرا با نبود هر گونه تمایز فرض دو بودن منتفی است. امکان ندارد دو خدا داشته باشیم که عین هم در همه چیز باشند. پس برای دو تا بودن دو موجود، لازم است که لااقل در یک چیز جزیی با هم تفاوتی داشته باشند.
به فرض، می‌خواهید دو برادر دوقلو را در ذهن تصور کنید که در همه خصوصیات ظاهری و باطنی عین هم هستند و هیچ اختلافی حتی در لحظه ولادت و ... در آن‌ها وجود ندارد، حتی در همین تصور ذهنی هم نیازمند آن هستید که برای این دو نفر نوعی تمایز و تغایر (گر چه اعتباری) فرض کنید تا به یکی عنوان برادر اول و به دیگری عنوان برادر دوم بدهید، به عنوان نمونه، یکی را در سمت چپ تصویر ذهنی خود می‌نهید و دیگری را در سمت راست.
اگر قرار باشد در همین امور هم تفاوتی بین این دو نباشد، می‌بینید که تصور این دو نفر دچار مشکل می‌شود، یعنی نمی‌توانید دو نفر را تصور کنید که هر دو در سمت راست قرار داشته باشند یا هر یک در سمت چپ دیگری باشد.
در این صورت و با فرض وجود اختلاف در بين اين دو خدا، يعنی يكي از اين دو خدا چيزی دارد كه ديگري ندارد، پس به طور دقيق، ما با دو احتمال مواجهه هستیم:
الف) یکی از آن دو خدا کامل مطلق و دیگری ناقص و فاقد بعضی کمالات است. در این صورت روشن است كه فقط همان کامل مطلق خداي حقيقي است و ديگری اصلا خدا نيست، زيرا خداوند كامل مطلق و حقيقت بدون نقص است، در حالی كه خدای دوم لااقل يک نقص و كمبود داشت.
ب) هر یک از دو خدای مفروض دارای کمالی باشد که دیگری فاقد آن است.
در این صورت هیچ یک خدا نیستند؛ چون هر یک از آن دو ناقص بوده و ناقص طبق فرض نمی‌تواند خدا باشد.
به علاوه احتمال دوم مستلزم ترکیب هر دو خدا از وجدان کمال و فقدان کمال است. اما در خدا ترکیب راه ندارد؛ یعنی هر خدا مرکب می‌شود از بخش دارای کمالات و بخش فاقد کمالات که این امر در خدا محال بوده، بیانگر محدودیت و مشکلات عقلی دیگر است؛ زيرا روشن است كه وجود خداي دوم به معنای پايان يافتن محدوده خدای اول است. بر اين اساس ما محدود بودن خداوند را پذيرفتيم كه اين امر با نامحدود بودن خداوند سازگاری ندارد.
اگر بگوید احتمال سومی هم هست که هر یک دارای تمام کمالات باشد می‌گوییم: در اين فرض دیگر دوئیت معنا ندارد؛ چون تمایزی در بین نیست. (1)
منبع:
1. سعيدی مهر، محمد، آموزش كلام اسلامی، نشر طه، تهران، 1383 ش، ص 79 ـ 80.