جمع بندی عالم ذر کجاست؟ و آیا اعتقاد به آن واجب است؟

با سلام خدمت کارشناسان محترم.
عالم ذر کجاست؟چگونه جایی است؟
آیا اعتقاد به آن برای مسلمان واجب است یا خیر؟

در این که عالمی به نام عالم ذر هست شکی نیست و چون قرآن بدان به صراحت اشاره کرده است از ضروریات دین است اما درباره کیفیت آن اختلافاتی هست که در زیر اشاره ای بدان می شود :
آياتي[1] وجود دارد كه مفادش آن است كه از فرزندان آدم پيمان بر ربوبيت خدا گرفته شده، اما اين پيمان چگونه و در چه زمان بوده است، توضيحي نمي‏دهد. از اين جهت مفسران درباره اين پيمان اختلاف كرده ‏اند.
در ذيل به برخي از اين نظريه ‏ها اشاره مي‏كنيم:
أ) نظريه محدّثان اسلامي‏
محدثان اسلامي براساس فهم برخي از روايات، بر اين باورند كه خداوند به هنگام آفرينش آدم، تمام فرزندان آينده او را به صورت موجودات ريز درآورد و به آنان گفت: "ألست بربّكم" آنان گفتند "بلي" سپس همگي را به صلب و پشت آدم بازگردانيد. آنان هنگام خطاب الهي داراي عقل و شعور كافي بودند و سخن خدا را شنيدند و پاسخ او را گفتند.
اين پيمان به اين خاطر از آنان گرفته شد كه راه‏هاي عذر در روز رستاخيز را روي آنان ببندد.[2]
اشكالاتي بر اين نظر وارد شده است كه محققان به آن اشاره كرده ‏اند. [3]
ب) نظريه برخي مفسران‏
گروهي از مفسران معتقدند بايد آيه را بر توحيد فطري حمل نمود. در توضيح نظريه خود گفته‏ اند: انسان با رشته غرائز و استعدادها و انواع تقاضاها و درخواست‏هاي طبيعي و فطري به جهان گام مي ‏نهد. آدمي هنگام تولد و خروج از صلب پدر و دخول به رحم مادر و در وقت انعقاد نطفه، ذره‏اي بيش نيست، ولي در اين ذره استعدادهاي فراوان و لياقت‏هاي قابل توجهي است، از آن جمله استعداد و فطرت خداشناسي. با تكامل اين ذره در بيرون رحم، تمام استعدادها شكفته شده و به مرحله كمال و فعليت مي‏رسد.
به عبارت ديگر: خدا انسان‏ها را از پشت پدران و رحم مادران بيرون آورد و آفرينش آن‏ها را با خصوصياتي تركيب داد كه پيوسته پروردگار خود را بشناسند و نياز خود را به او احساس كنند.
هنگامي كه انسان‏ها به نياز خود به خدا توجه پيدا كردند و خود را غرق در نياز ديدند، گويي به آنان گفته مي‏شود:
من خداي شما نيستم؟ آنان مي‏گويند: چرا گواهي مي‏دهيم كه خداي ما هستي.[4]
ج) نظريه علامه طباطبايي‏
علامه طباطبايي معتقدند اين آيه ناظر به وجود و حضور جمعي انسان‏ها در حضور خدا است؛ حضوري كه غيبت در آن متصور نيست، گويي همه فرزندان آدم يك جا از پشت پدران گرفته شده، گرد هم جمع آمده‏اند و در برابر خدا حضور دارند. در اين حالت هر انساني خود را حضورا مي‏يابد و يافته‏اش گواهي روشن بر وجود خدا و خداوندگاري او است، ولي قرار گرفتن انسان‏ها در گردونه زمان و تحولات جهان، آدمي را چنان مشغول و از خود بي خود مي‏كند كه از آن علم حضوري كه به آفريدگار خود داشت، غافل مي‏گردد.[5]
آن چه تا اين جا آورديم، ديدگاه‏هاي برخي از محدثان، متكلمان و مفسران راجع به تفسير آيه ذر بود.

پس از بيان نظريات مختلف مي‏گوييم:
ظاهراً آيه شريفه گفت و گويي بين خدا و انسان مي‏باشد. در اين گفت و گو خداوند از انسان‏ها اقرار مي‏گيرد كه پروردگار آنان است. اقرار گرفتن براي اتمام حجت بر انسان مي‏باشد كه درآينده ادعاي غفلت نكند.
آيا گفت و گو به همين صورت كه در آيه آمده، اتفاق افتاده است؟ موطن و عالمي كه اين ميثاق گرفته شده، كجا است؟ دنيا يا غير آن؟ آيا اين ميثاق قبل از تولد انسان گرفته شده يا بعد از آن؟
در پاسخ به اين سئوالات نظريات مختلفي ارائه شده است.

آيت الله جوادي آملي بعد از بررسي نظريات مفسران در آيه، دو احتمال را موجه دانسته‏ اند.
أ) بيان تمثيلي: هر چند ظاهر آيه حاكي از گفت و گويي بين خدا و انسان و گرفتن اقرار است، ولي اين آيه در مقام بيان واقع نيست، بلكه مقصود صرفاً تمثيل است.
خداوند در واقع از فرزندان آدم اقرار نگرفته، بلكه مراد آن است كه گويا خداوند از همه انسان‏ها اقرار گرفته است. مسئله ربوبيت خدا و عبوديت انسان به قدري روشن است كه گويا همه انسان‏ها گفتند "بلي". شيوه بيان اين آيه بيان تمثيلي است مانند آيه يازدهم سوره فصلت كه فرمود: "سپس آهنگ آفرينش آسمان كرد و آن بخاري بود، پس از آن به زمين فرمود:
خواه يا ناخواه بياييد. آن دو گفتند: فرمان‏پذير آمديم"[6] آن دو گفتند با رغبت مي‏آييم، در حالي كه در واقع گفت و گويي بين خدا و آسمان و زمين واقع نشده است.
پس در آيه ميثاق (عالم ذر) امر و نهي لفظي نيست، بلكه در حقيقت تمثيل است.
قرآن بيان نموده كه درصدد تمثيل است.
"اگر قرآن را بركوهي فرو مي‏فرستاديم، يقيناً آن كوه را از بيم خدا فروتن و از هم پاشيده مي‏ديدي و اين مثل‏ها را براي مردم مي‏زنيم؛ باشد كه آنان بينديشند".[7]
در اين آيه خداوند مي‏فرمايد كه انزال قرآن بر كوه مثلي است كه براي به تفكر واداشتن انسان به كار رفته است، بنابراين احتمال گفت و گوي ذكر شده در آيه ميثاق، صرفاً تمثيلي است براي بيان وضوح ربوبيت خدا و عبوديت انسان.[8]
ب)بيان واقعي: معناي دوم كه بيش تر مورد نظر است، اين مي‏باشد كه آيه صرفاً تمثيل نيست، بلكه به لسان گفت و گو از واقعيتي سخن مي‏گويد كه در خارج رخ داده و واقعيت اين است كه خداوند با زبان دو حجت خود با انسان سخن گفته است: يكي زبان عقل (پيامبر دروني انسان) و ديگري زبان وحي از طريق انبيا (پيامبران بيروني). اين دو حجت، خدا را به انسان مي‏نمايانند و ربوبيت او را بيان مي‏كنند. اين دو از هيچ انساني دريغ نشده است.
با وجود اين دو حجت، ديگر انسان نمي‏تواند ادعاي فراموشي و غفلت كند.
نكته‏ اي كه از آيه به دست مي‏آيد، نوعي تقدم اين ميثاق بر زندگي انسان مي‏باشد. از اين رو حجت باطني (عقل) و ظاهري(وحي) هر چند تقدم زماني بر انسان و اعمال ارادي او ندارد، ولي بر مكلف شدن انسان حداقل تقدم رتبي دارد؛ يعني ابتدا حجت بر عبد تمام مي‏شود، سپس مكلف به تكاليف الهي مي‏گردد. بنابراين مقصود آيه، گفت و گوي لفظي بين خدا و انسان نيست، بلكه اعطاي دو حجت محكم الهي به انسان است.
با توجه به معناي فوق موطن و عالمي كه اين ميثاق الهي در آن رخ داده، دنيا مي‏باشد و براي هر انساني بعد از تولد او چنين چيزي رخ مي‏دهد.
بنابراين آيه ميثاق هيچ دلالتي بر ازلي بودن انسان يا حتي هرگونه وجودي قبل از تولد براي آدمي ندارد، بلكه آيه يا صرفاً يك تمثيل است، نه بيان واقع و يا از واقعيت اعطاي حجت باطني و ظاهري سخن مي‏گويد كه مربوط به بعد از تولد انسان مي‏باشد.[9]

براي آگاهي بيش تر ر.ك: فطرت در قرآن، تفسير موضوعي قرآن كريم، آيت‏الله جوادي آملي، نشر اسراء قم، فصل سوم. اين كتاب به اقوال مختلف درباره آيه ميثاق پرداخته و بعد از نقل اقوال مختلف، دو نظر فوق را پذيرفته است.

از نظر حقیر عالمی به اسم ذر باید حتما باشد و پیمان هم حتما گرفته شده
و نشانه ان همین فطرت خداجویی انسان است
اصلا فطرت یعنی چه ؟
از نظر حقیر فطرت همان بازمانده پیمان الهیست که در انسان وجود داره
و انسان از ان اگاه هست یا به عبارتی در یاد انسان ها مانده است

فطرت خداجوئی انسان، احتمالاً ناشی از شعور و اطلاعات ذخیره شده در تک تک سلولهای بدن است، که با تبلور خودآگاهی و اراده پس از نفخه روح، همان حجت درونی انسانی را تشکیل میدهد.

به نظر شما در تمام انسان این فطرت خداجویی وجود دارد؟ این شعور وجود دارد؟

اگر هست پس چرا بسیاری از انسان ها که از همان کودکی جوری تربیت و آموزش داده می شوند که تمام عالم هستی و علی الخصوص وجود خودشان را کاملا مادی و فیزیکی و بر اثر یک انفجار و به دنبال آن تکامل شکل گرفته است قانع می شوند و دنبال خدا نیستند؟

این شعور خداجویی از چه سنی آغاز می شود؟ اگر سن و سال مشخصی دارد و اگر ممکن است که قبل از آن با تعلیمات و آموزش هایی بی اثر شود خوب چرا خداوند آن را تکوینا در ما قرار داد؟ نمی توانست آن را به قدری قدرتمند کند که خود بشر نتواند بر آن غلبه کند؟ آن وقت انبیا کارشون خیلی راحت تر می شد. این طور نیست؟

شروع کنکاش، به واسطه فطرت بود، اما رسیدن به یک نتیجه غلط و توقف و سکون در آن مرحله، ناشی از کم آگاهی و بی علمیست. و نه بی فطرتی.

همه میدانیم که واکنشهای الکتروشیمیائی در مغز انسان رخ میدهد، که نتیجه آن میتواند حالات مختلف روانی را رقم بزند.
از طرفی تا مدتها، اکثر متخصصین اعصاب و روان و نیز آناتومی مغز، تصور مینمودند که پروسه تفکر نیز کاملا مادی، دیجیتال و نتیجه کنشهای الکتروشیمیائی سلولهای مغز است.
پس از مدتی، و با ورود فیزیک کوانتوم به بحث روانشناسی، نتایجی دیگر بدست آمد و از جمله اثبات اینکه پروسه تفکر یک فرآیند آنالوگ است.
از سردمداران این کشف مهم میتوان به راجر پنروز (فیزیکدان و ریاضیدان برجسته انگلیسی) اشاره نمود.
پس از تشکیل تیم تحقیقاتی مرکب از دو تخصص کوانتوم و نورولوژی، مشخص شد که سرعت پردازش در پروسه تفکر، بسیار بسیار بالاتر از کنشهای الکترو شیمیائی میباشد.
و این چون به معنای عبور از مرز ماده بود، این معنا را تقویت نمود که در مغز انسان، فقط با فرآیندهای مادی و سرعت محدودشان سر و کار نداریم.

پس کسی که روح را همان مغز میداند، و به قولی مادیگراست، به علت بی علمی، در جائی متوقف شده و فراتر از ماده را باور ندارد.
در حالی که در مغز خودش، فرآیندهای کوانتیکی در حال رخ دادن هستند، که میتواند اعتقادات مادی وی را دگرگون کنند.

کار پیامبر دیکته کردن اصول اعتقادی نیست. تلنگری‌ست و تذکری‌ست برای ادامه راه کسب آگاهی و سپس اندیشیدن و استنتاج.

آیا احتمال دارد انسانی را طوری تربیت کنند که کنکاشی در زمینه وجود خدا در او اصلا رخ ندهد؟ اصولا با تربیت و آموزش و القا برخی مفاهیم مادی گرایانه اجازه شروع چنین کنکاشی را به ی ندهند؟

اگر در اعتقادات فرد مذکور هیچ دگرگونی ای اتفاق نیافتد چه؟
ببینید اینکه بگوییم در مغز فرآیند های غیرمادی هم رخ می دهد چه ربطی به وجود خدا دارد؟ مگر اعتقاد به وجود فرآیند های غیرمادی در مغز مستلزم اعتقاد به وجود خداست؟

بله کار پیامبر یاداوری است. منتها هر یاداوری ای باید قرینه ای داشته باشد. برای همین هم اگر بر قومی پیامبر نیامد باید بوسیله فطرتشان آزمایش شوند. منتها می بینیم که در کشورهایی که پیامبر نداشته اند مانند کشورهای شرق آسیا عقاید خداناباوری وجود دارد. اگر ما فطرت خداجو داشتیم می بایست حداقل بخشی از جمعیت خداناباوران شرق آسیا به خدا باور می داشتند.
اصولا سوال بنده این است که این فطرت خداجو کارکردش چیست؟ اگر نتواند انسان ها را بدون وجود پیامبر به سمت خدا ببرد چه فایده ای دارد؟ در حقیقت با فرض وجودش هم آنقدر ضعیف هست که سودی برای انسان نداشته باشد.
شما می توانید وجود چنین فطرتی را اثبات کنید.
بنده گمان می کنم اگر گرایشی هم در برخی انسان ها به سمت خداجویی و کنکاش دراین زمینه وجود داشته باشد نتیجه مسایل ژنتیکی و ارثی و مهم تر از آن تربیت و محیط اجتماعی است.

اگر نقل قول حقیر را با دقت بیشتر مطالعه کنید، درمی‌یابید که مثالی بیان شد و در آن مثال بحث اعتقاد بوجود خدا نبود.
بلکه بحث مادیگری و باور نداشتن فرآیندهائی ما فوق ماده بود.
با ذکر این مثال خواستم بیان کنم که در مبحث علوم تجربی، سکون و توقف جایز نیست.
وقتی دانشمندی در برهه‌ای از زمان دریافت که حالات روانی انسان نتیجه کنش‌های الکتروشیمیائی در سیستم عصبی وی است، اگر همینجا متوقف شود و تصور کند که همه چیز مادیست و مثلا روح وجود ندارد، به خطا رفته.
آیا این مطلب بیانگر آنست که او فطرت نداشته؟!

شما می توانید وجود چنین فطرتی را اثبات کنید.

اینکه بگوییم در مغز فرآیند های غیرمادی هم رخ می دهد چه ربطی به وجود خدا دارد؟

اگر نقل قول حقیر را با دقت بیشتر مطالعه کنید، درمی‌یابید که مثالی بیان شد و در آن مثال بحث اعتقاد بوجود خدا نبود.
بلکه بحث مادیگری و باور نداشتن فرآیندهائی ما فوق ماده بود.

به نظر حقیر، از منظر عقل نمیتوان فطرت خداجوئی انسان را نشانه و یا بازمانده یک پیمان دانست.
تعاریف ایندو با هم متفاوت است.
فطرت به نوعی باید توسط خداوند در نهاد انسان جاسازی و تعبیه شده باشد تا به عنوان یک راهنما و اِشِل، باعث تعالی وی شود.
و این با معنی پیمان، خیلی فرق دارد. و آنهم پیمانی که هیچکدام به یاد نمی‌آوریم.
اگر پیمانی غیر تکوینی در کار بوده (که به نظرم نبوده) ، لازمه پاسخ انسان به آن پرسش پروردگار، باز هم فطرت است.

آیا این مطلب بیانگر آن است که او فطرت داشته؟!

شما می توانید وجود چنین فطرتی را اثبات کنید.

این که بگوییم در مغز فرآیند های غیر مادی رخ می دهد چه ربطی به وجود فطرت دارد؟

در حقیقت سوال بنده این است که باور داشتن به فرآیندهای مافوق ماده چگونه وجود فطرت را اثبات می کند؟
آیا علم فیزیک توانسته وجود فطرت خداجو را در انسان اثبات کند؟

این مطالب با موضوع تاپیک مرتبط نیست.
لذا با کسب اجازه، به پرسش شما یک پاسخ کلی دهم:
مبحث شعور کوانتومی بیان میدارد که خودآگاهی و اراده، در هر ثانیه 40 بار مغز انسان افاضه میشود.
مکانیک کوانتوم نیز تشریح میکند که دو موج الکترومغناطیس، میتوانند با هم به تبادل اطلاعات بپردازند.
نورولوژی نیز تبیین میکند که اطلاعات میان سلولهای مغزی و بقیه سلولهای بدن در حال تبادل است.
نتیجه این سه مورد این میشود که اطلاعات بین عالم معنا، روح انسان، سلولهای مغز و سایر سلولهای بدن، مرتبا در حال رد و بدل شدن است.
حقیر شخصا میتوانم از این روند و فرآیندها، فطرت خداجوئی را نیز نتیجه بگیرم. اما نتیجه گیری شخصی حقیر، برای شما اثبات محسوب نخواهد شد.

و هرچیز فطری رو در نهاد انسان می تونیم بقایای مانده در ذهن انسان از عالم ذر نظر گرفت که نام
فطرت بر اون نهاده شده

دوست عزیز، آن پرسش حقیر، استفهام انکاری بر روند استدلال شما بود.
منظور حقیر این بود که از این پرسش شما : « اگر در اعتقادات فرد مذکور هیچ دگرگونی ای اتفاق نیافتد چه؟ » ، نمیتوان رسید به اینکه او فطرت خداجوئی نداشته.

این جمله شما از آنجا که علامت سؤال ندارد، پس یک جمله خبری و از نوع تشویق و تهییج هست. ممنون.

بیان ما اثبات وجود فطرت نبود.
یک مثال بود که توقف یک دانشمند بر یک نظریه، و حرکت رو به جلو نداشتن، ممکن است باعث شود جهانبینی وی به خطا برود.

این مطالب با موضوع تاپیک مرتبط نیست.

مبحث شعور کوانتومی بیان میدارد که خودآگاهی و اراده، در هر ثانیه 40 بار به مغز انسان افاضه میشود.
مکانیک کوانتوم نیز تشریح میکند که دو موج الکترومغناطیس، میتوانند با هم به تبادل اطلاعات بپردازند.
نورولوژی نیز تبیین میکند که اطلاعات میان سلولهای مغزی و بقیه سلولهای بدن در حال تبادل است.
نتیجه این سه مورد این میشود که اطلاعات بین عالم معنا، روح انسان، سلولهای مغز و سایر سلولهای بدن، مرتبا در حال رد و بدل شدن است.

حقیر شخصا میتوانم از این روند و فرآیندها، فطرت خداجوئی را نیز نتیجه بگیرم. اما نتیجه گیری شخصی حقیر، برای شما اثبات محسوب نخواهد شد.

یک نکته دیگه اینه که این حس، حس خداجویی نیست یعنی عام تر از این نمونه مصداق هست. حس معنویاته اعتقاد به امور روحانی و برتر. مصداقش هرچی میخواد باشه.

چرا مرتبط نیست؟ شما فکر می کنم در توضیح عالم ذر گفتید این پیمان خدا تکوینی است که در فطرت خداجوی انسان قرار دارد. ما هم از شما اثبات فطرت را خواستیم. به اعتقاد بنده اگر فطرت خداجوی انسان اثبات گردد پیمان ازلی خدا به تعبیری اثبات خواهد شد.

از نظر حقیر عالمی به اسم ذر باید حتما باشد و پیمان هم حتما گرفته شده
و نشانه ان همین فطرت خداجویی انسان است
اصلا فطرت یعنی چه ؟
از نظر حقیر فطرت همان بازمانده پیمان الهیست که در انسان وجود داره
و انسان از ان اگاه هست یا به عبارتی در یاد انسان ها مانده است

به نظر حقیر، از منظر عقل نمیتوان فطرت خداجوئی انسان را نشانه و یا بازمانده یک پیمان دانست.
تعاریف ایندو با هم متفاوت است.
فطرت به نوعی باید توسط خداوند در نهاد انسان جاسازی و تعبیه شده باشد تا به عنوان یک راهنما و اِشِل، باعث تعالی وی شود.
و این با معنی پیمان، خیلی فرق دارد. و آنهم پیمانی که هیچکدام به یاد نمی‌آوریم.
اگر پیمانی غیر تکوینی در کار بوده (که به نظرم نبوده) ، لازمه پاسخ انسان به آن پرسش پروردگار، باز هم فطرت است.

اما این که گفته شد خدا برای راهنمایی‌مون این حس رو در ما قرار داده یا این که دلالت حس مذهبی بر حقانیت دین:
چند تا اشکال به ذهنم میاد که اونی که فکر می‌کنم مهم‌تره اینه که این حس فقط کلیات ادیان هست و با اولین معارف دینی هر مذهب خودش رو قالب میده لذا وقتی بر مصداق درست دلالت نکنه فایده ای نداره.
توضیح این که مثلا منصفانه نگاه کنید چند درصد انسان‌ها یا درصد نه بلکه شاید از هر هزاران نفر یکی بیاد بره دنبال تشخیص مصداق درست این حس. باقی نمیرن چون اصولا این حس دیگه اونقدر کشش و جذابیت نداره. ولی تا این جا براشون جذابیت داره که نزدیکترین مصداق به اونا که همون مذهب جامعه خودشون هست رو بپذیرن.
اینو شنیدم که مثلا وقتی در مورد انسانهائی میپرسن که دین و مذهب ما رو ندارن میگن اگه اونا به نحوی با دین ما برخورد داشته باشن و ازش روگردونده باشن جهنمی هستند ولی اگه مثلا یه جایی باشن که اطلاعی از دین ما نداشته باشن و برخوردی با دین حقیقت براشون پیش نیومده باشه خدا اون دنیا جهنمیش نمیکنه ممکنه بهشت بره.
مثلا آیا اگه یه سنی یا مسیحی یا بودائی در عین این که حس مذهبی رو داره احساس کنه مذهبش اشکال داره و احتمال داره آیین دیگه ای مثلا همین اسلام که بعضا اسمشو میشنوه یا چیزایی در موردش میدونه حق باشه، اگه نره تحقیق کنه میشه جهنمی چون برخورد داشته ولی توجه نمیکنه؟!
خب اگه معکوسشو بگیریم الان من نوعی مثلا، وجود حس دینی رو تصدیق میکنم. ولی وجود مصداق (اسلام شیعه اثنی عشری) رو تمام و کمال مطابق حس مذهبیم نمیبینم(واسه همین همیشه برام جاذبه و دافعه داشته) آیا میتونم نتیجه بگیرم که مصداق دیگه ای باید درست باشه؟ اسم خیلیهاشون و بعضی مسائلشونم شنیدم و با بعضی برخورد داشتم.
آیا اگه نرم تحقیق کنم اون آیین دیگه حق باشه میتونه بگه تو با دین ما برخورد کردی حس دینی هم داشتی، به کمال راضی نشدن حس مذهبیت با آیین اسلام رو هم درک کردی پس تو جهنمی هستی؟!!
خب من حال تحقیق در موردشون رو ندارم هرچند امکان حقانیت بقیه دینا رو میدونم.
ولی این وظیفه اون دین هست که برای بقیه عالم آشکار و روشن باشه من چرا باید برم در مورد آیین بودائی شاخه مذهب فلان تحقیق کنم.
بعدهم اصولا شناخت یک دین هم کار مشکل و خیلی زمانبریه چه برسه ما بخوایم صدتا دین و مذهب موجود رو بشناسیم من در مورد اسلام خیلی خوندم هنوز بعضی چیزها در مورد اسلام میشنوم که قبلا نشنیده بودم یا بعضی وقتا با بیشتر شدن اطلاعاتم نسبت به یک موضوعی که قبلا فکر میکردم اسلام در اون زمینه اشکال داشته میفهمم اشکال نداشته مشکل از کمی اطلاعاتم بوده. خب این واسه هر دینی هست من که نمیتونم در حد متکلمین همه ادیان اطلاعات داشته باشم و بتونم همه مسائل‌شونو با اجتهاد و احاطه برشون و بررسی همه جوانب اثبات یا رد کنم.

از آنجا که اعتقادی به ازلی بودن انسان ندارم، لذا غرایز و فطریات انسان را نیز ازلی نمیدانم.
اینها به نظر حقیر، از زمان خلقت جسم و روح، نهادینه میگردند و نیز همواره در حال افاضه هستند.
چرا که کلا انسان چه ذهنش(روحش) و چه مغز و روانش و چه تک تک سلولهای بدنش، هیچکدام دیجیتال نیستند.
آنها عملکرد آنالوگ دارند. و در نتیجه باید همواره مورد فیض باشند.

نتیجه اینکه اگر به فرض، حقیر بتوانم از منظر علمی برای شما وجود فطرت در ضمیر انسان را ثابت کنم، بازهم این در مقابل پیمان ازلی خواهد بود. و نه مؤید آن.

لطفا اگر امکان داره نتیجه گیری شخصی خودتون رو بیان بفرمایید

ازلی یعنی چه؟ یعنی زمان بی آغاز. یا شاید هم بتوان گفت بی زمانی.

از طرفی از نظر بنده ( که بی اشکال هم نیست ) زمان رابطه تنگاتنگی با ماده دارد. در واقع هر جا ماده وجود دارد زمان هم هست. وقتی از مرز ماده گذشتیم و به معنا رسیدیم دیگر زمان مفهومی نخواهد داشت. لذا اگر افاضه فیض یا همان شعور از مرتبه ای فرامادی به انسان افاضه می گردد در حقیقت باید گفت از مرتبه ای بی زمان افاضه می شود. از مرتبه ای که زمان در آن وجود ندارد. لذا به اعتقاد بنده اگر وجود فطرتی ثابت در تمام انسان ها از طریق امری فرامادی ثابت گردد می توان نتیجه گرفت که آن فطرت ازلی است.
نظر شما چیست؟

1) چرا صعود و نزول ملائک، در ظرف زمان انجام میگردد؟

2) چرا هر روز نزد خدا، معادل هزار سال نزد ماست؟

از کجا اوردید که صعود و نزول ملائک در ظرف زمان انجام می گردد؟
اگر در قران آمده که یک روز خدا معادل 1000 سال ماست مسما قصدبیان آمار و ارقام واقعی نداشته است. بلکه می خواسته بگوید زمان برای ما نمی گذرد. منتها به زبان عامیانه گفته.

فکر میکردم در ظرف زمان بوده. حال که شما با این قطعیت پرسش میکنید، حتما نبوده.

اگر اینگونه باشد پس واقعا در عالم معنا، زمان وجود ندارد.

تفاوت دیدگاه من و شما معادل 180 درجه است.

اصولا قطعیت را برای بیان دیدگاه به کار می برند نه سوال. سوال بنده فقط سوال بود. قطعیت در مورد سوال معنا ندارد.

آیا انسانی وجود داره که در طول زندگی اش حتی تلنگری بر وجود امری معنوی حاکم بر جهان دریافت نکرده باشد؟

آیا این تعالی و صعود انسان به عالم معنا می تواند توسط خود او درک شود؟......پاسخ به اعتقاد بنده باید آری باشد.