جمع بندی تلقی فقهی و عرفی از طلاق با محوریت آیات سوره مبارکه طلاق

تب‌های اولیه

27 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تلقی فقهی و عرفی از طلاق با محوریت آیات سوره مبارکه طلاق
سلام و احترام سوره طلاق رو مرور میکردم و با طلاقی که الان در ذهن من یا شاید جامعه و بین علما مطرح میشود، مقایسه می کردم. قرآن رو که میخوانم چنین می فهمم : طلاق بعد از عده است نه قبل از عده. زن تا زمانی که در عده است، همسر و زوجه محسوب میشود. یعنی مرد و زن با یکدیگر محرم هستند و زن حق نفقه دارد و حق مسکن دارد. اگر مرد تا سه طهر یا سه حیض، با همسرش رابطه نداشته باشد، آنگاه میتواند طلاق را جاری کند.     اما چیزی که از جامعه فهمیدم : عده بعد از طلاق است نه قبل از طلاق!   و نمیدانم چه طور چنین برداشتی صورت گرفته؟!
با نام و یاد دوست             کارشناس بحث: استاد حکیم
سلام و عرض ادب برای بیان پاسخ به نکات ذیل توجه فرمایید:   انواع طلاق بر اساس یک نوع طبقه بندی کلی طلاق‌ها به دو دسته رجعی و بائن تقسیم می‌شوند و هرکدام ‏دارای جنبه‌های فقهی و  حقوقی مختلفی بوده و آثار متفاوتی را به دنبال دارند.
  • طلاق رجعی
طلاقی که در آن شوهر در مدت‌زمان عده (مدت‌زمانی که زن بعد از طلاق یا ‏فوت شوهرش باید از ازدواج خودداری کند) می‌تواند بدون نیاز به عقد دوباره به همسر خود رجوع ‏کرده و زندگی مشترک را از سر بگیرد. در حقیقت طلاق رجعی  طلاق از طرف مرد است. طلاق رجعی، رابطه زوجیت را از  بین نمیبرد مگر با دو عامل طلاق و انقضای عده زن در مدت عده طلاق رجعی زوجه محسوب می گردد وباید تا پایان عده زن ومرد در یک منزل زندگی کنند، در این زمان که حدود سه ماه (سه طهر) است مرد موظف به دادن نفقه ی زوجه می باشد. اگر در این مدت مرد به زوجه رجوع کند که دیگر طلاق منتفی است ودر صورتی که چنین نشود در پایان عده جهت طلاق و ثبت به دفترخانه مراجعه می کنند.  توجه داشته باشید که در صورت رجوع حداکثر تا یک ماه فرصت ثبت این موضوع در دفترخانه را دارید در غیر این صورت به حبس تعزیری و یا جزای نقدی محکوم خواهید شد. آثار طلاق رجعی
  • ‏در جدایی رجعی و در مدت‌زمان عده، مرد باید به همسر خود نفقه پرداخت کند.‏
  • ‏زن و شوهر در دوران عده از یکدیگر ارث می‌برند.‏
  • ‏زن در دوران عده طلاق رجعی حق ازدواج با هیچ مردی را ندارد.‏
  • ‏مرد در دوران عده همسر خود نمی‌تواند با خواهر وی ازدواج کند و برای ازدواج با خواهرزاده و ‏برادرزاده همسر خود نیز باید از او اجازه بگیرد.‏
  • ‏مرد برای ازدواج مجدد در دوران عده همسر خود در طلاق رجعی نیاز به اجازه دادگاه دارد.‏
  • ‏رابطه نامشروع زن در زمان عده، حکم رابطه زن شوهردار را دارد.‏
با توجه به مطالب عنوان شده می‌توان این‌گونه استنباط کرد که رجعی بودن طلاق تنها به دنبال ‏حفظ منافع مرد نیست؛ بلکه شرایطی را ایجاد می‌کند که منافع زن و مرد، هر دو پوشش داده شوند.‏ طلاق بائن در این نوع جدایی مرد حقی برای رجوع کردن به همسر ‏خود در مدت‌زمان عده ندارد و چنانچه مرد بخواهد زندگی مشترک با همسرخود را از سر ‏بگیرد، باید تا انتهای مدت عده صبر کند و پس‌ازآن مجددا همسر سابقش را به عقد خود دربیاورد.‏ در مورد این نوع جدایی می‌توان این‌گونه عنوان کرد که تمام حقوقی که زن و شوهر در طلاق رجعی ‏نسبت به یکدیگر دارند، در این نوع طلاق از آن‌ها سلب و گرفته می‌شود.‏ انواع طلاق بائن کلیه طلاق‌ها رجعی می‌باشند مگر در شش مورد زیر:
  •  طلاق زنی که هنوز باکره است (عدم نزدیکی زوجین که معمولا در دوره عقد است)
  •  طلاق زن یائسه
  •  طلاق زن صغیره
  •  طلاق خلع (طلاق از طرف زن یا طلاق زن مختلعه)
  •  طلاق مبارات (این نوع طلاق همان طلاق توافقی است)
  •  سه طلاقه کردن زن (سه طلاقه کردن پس از دو رجوع اتفاق می افتد)
طلاق زن باکره چنانچه مردی همسر خود را قبل از وقوع نزدیکی (آمیزش جنسی) طلاق دهد، این جدایی از جنس ‏بائن خواهد بود.‏ توجه داشته باشید که زن و شوهری که هنوز مقاربت نداشته اند چه قبل از عروسی و چه بعد از عروسی، اگر بخواهند طلاق بگیرند طلاق آن ها از نوع اول طلاق بائن محسوب خواهد شد.  طلاق زن یائسه زنانی که به مدت یک سال عادت ماهیانه نداشته باشند یائسه محسوب می‌شوند. حال ‏با توجه به این تعریف چنانچه مردی همسر یائسه خود را طلاق دهد، از نوع بائن بوده و مرد بدون ‏عقد جدید نمی‌تواند به زندگی مشترک خود بازگردد.‏ ‏ طلاق خلع طلاق خلع آن است که زن به‌واسطه کراهتى که از شوهر خود دارد در مقابل مالى که به شوهر ‏می‌دهد جدا شود، اعم از اینکه این مال دقیقا معادل مهر و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.‏ طلاق خلع که از انواع طلاق بائن است، طلاقی است که در آن زن بنا به دلایلی، از زندگی با همسرش آنچنان خسته شده که حاضر است هر کاری بکند تا طلاق بگیرد مثلا از مهریه خود بگذرد و یا حتی مبلغی علاوه بر بخشش مهر (فدیه) به مرد بپردازد تا طلاق بگیرد. چنانچه مرد قبل از اجرای صیغه ی طلاق پشیمان شود و با رد آنچه که بخشیده شده می تواند مانع اجرای حکم شود و زن نمی تواند طلاق بگیرد. و اگر مرد به طور کلی حاضر به طلاق نباشد و زن حق طلاق یا دلایل محکمه پسندی همچون عسر و حرج ، عیوب مرد از جمله عیوب جنسی، جنون و… برای طلاق نداشته باشد تحت هیچ شرایطی نمی تواند طلاق بگیرد. طلاق مبارات طلاقی است که در آن زن و شوهر هر دو از یکدیگر کراهت داشته باشند ولى در این صورت مالی ‏که زن به شوهر خود می‌دهد نباید بیش از میزان مهریه باشد.‏ لازم به توضیح است درصورتی‌که در طلاق خلع و مبارات، زن از آنچه که به مرد داده است پشیمان ‏شود و آن را دریافت نماید، طلاق به رجعی تبدیل می‌شود.‏ طلاق مبارات نام دیگر طلاق توافقی (طلاق مبارات و طلاق توافقی تنها یک نوع از انواع طلاق محسوب می شوند) است که در آن، طلاق از طرف هر دو یعنی زن و شوهر است. این نوع طلاق از دیگر طلاق ها شرایط بهتری دارد و زودتر صورت می پذیرد لذا زن برای آنکه مرد را راضی به طلاق توافقی کند از مهریه خود می گذرد. نکته ای که باید در نظر داشت این است که در طلاق توافقی زن نمی تواند برای راضی کردن همسر به طلاق همچون طلاق خلع مبلغی علاوه بر بخشش مهریه به مرد بپردازد. در طلاق توافقی زن و شوهر باید بر سر تمامی مشترکات و حق و حقوق یکدیگر همچون جهزیه، مهریه، اگر صاحب فرزند هستند حضانت فرزند، اجرت امثل و… به توافق برسند. اگر در هر موردی نتوانند به توافق برسند دادگاه درباره آن ها تصمیم گیری خواهد کرد. ‏ سومین طلاق یا سه طلاقه کردن سومین جدایی که بعد از سه وصلت پی‌درپی رخ دهد نیز از جنس بائن بوده و شوهر دیگر نمی‌تواند ‏در زمان عده به همسر خود رجوع کند. قاعده سه طلاقه شدن بدین گونه است که زن و شوهر سه بار با هم مزدوج می شوند و سه بار طلاق بگیرند، تنها در این صورت است که سه طلاقه شکل می گیرد و اگر بخواهند دوباره با هم ازدواج کنند، زن باید اول با شخصی دیگر که در قانون به آن محلل گویند ازدواج کند و بعد از طلاق از محلل، می تواند با همسر سابقش ازدواج کند. طلاق عدی، سه طلاقه ای است که سه بار سه طلاقه شده است یعنی در مجموع نه بار طلاق گرفته است در این صورت آن زن و مرد تا ابد به هم حرام خواهند شد و دیگر نمی توانند باهم ازدواج کنند. تفاوت دو حالت طلاق(سه طلاقه و طلاق عدی) در این است که زن و مرد در سه طلاقه تا ابد به هم حرام نمی شوند بلکه تحت شرایط گفته شده می توانند دوباره با هم ازدواج کنند. اما در طلاق عدی زن و شوهر تا ابد به هم حرام اند و تحت هیچ شرایطی نمی توانند با هم ازدواج کنند. شایان‌ذکر است که طلاق‌ها با توجه به این‌که کدام‌ یک از زوجین درخواست آن را داشته باشد نیز قابل ‏تقسیم هستند. که عبارتند از:
  •  درخواست طلاق از طرف مرد(زوج)
  • درخواست طلاق از طرف زن(زوجه)
  • طلاق توافقی
تفاوت طلاق خلع و طلاق عسر و حرج طلاق خلع با طلاق عسر و حرج تفاوت‌های فاحشی دارد. در طلاق خلع زوجه به دلیل تنفر و کراهتی که از همسرش دارد، رضایت می‌دهد تا مالی را به وی پرداخت کند تا به زندگی مشترک پایان دهد. در این طلاق به رضایت مرد نیازی نیست و وی در صورت قبول مال همسرش را طلاق خواهد داد. اما در صورتی که مرد پیش از جاری شدن خطبه طلاق از پذیرفتن مال مزبور پشیمان شود، نمی‌توان زن را مطلقه اعلام کرد. ضمن اینکه در صورتی که زن مالی را که بذل کرده است در دوران عده از همسر تقاضا کند، طلاق خلع به طلاق بائن تبدیل می‌شود و بدین ترتیب مرد می‌تواند در زمان عده به همسرش رجوع نماید. عسر و حرج یکی از دلایلی است که زنان بر مبنای آن دادخواست طلاق می دهند و به معنای مشقت و سختی زندگی مشترک است. عسر و حرج یک موضوع کلی است و مصداق مشخصی ندارد بنابراین هر موضوعی که دادگاه تشخیص دهد باعث مشقت زن است مثل اعتیاد همسر و یا مسکر بودن آن عسر و حرج  محسوب می شود و دادگاه رای به طلاق می دهد. در طلاق عسر و حرج، شرایط سخت و جان فرسایی که برای زن پدید آمده است منجر به صدور حکم اجبار مرد بر طلاق می‌شود. در این طلاق نیازی به بذل مال نخواهد بود و مرد چاره‌ای به جز طلاق همسرش نخواهد داشت. چنانچه مرد از طلاق همسرش سر باز زند، این کار از طریق قانون و دادگاه خانواده پیگیری خواهد شد. لازم به ذکر است که طلاق عسر و حرج بائن محسوب می‌شود و مرد اجازه رجوع نخواهد داشت. تفاوت فسخ نکاح و طلاق طلاق و فسخ نکاح هر چند هر دو به معنای جدایی زن و شوهر است اما دو موضوع متفاوت هستند. در فسخ نکاح مانند این است که شما قردادی بسته اید و حالا چیزی که در قرارداد وجود داشته رعایت نشده و قراداد مردود است و دیگر نیازی به مراجعه به دادگاه نیست و حالت اعلامی دارد یعنی اگر همسر اعلام کند و طرف مقابل بپذیرد عقد فسخ می شود. اما اگر طرف مقابل قبول نکند باید به دادگاه مراجعه کند تا دادگاه حق بودن تصمیم را بررسی کند. تبدیل شدن طلاق مبارات به طلاق رجعی در طلاق مبارات که از انواع طلاق بائن است، مرد اجازه رجوع ندارد اما اگر زن بعد از طلاق به آنچه که بخشیده (مهریه بخشیده شده) رجوع کند و دادخواستی برای گرفتن آن ثبت کند طلاق تبدیل به طلاق رجعی خواهد شد و در این صورت مرد هم این حق را پیدا میکند که به زن رجوع کند. در نظر داشته باشید که این کار تنها در مدت عده قابل اجرا می باشد. بنا بر این، در سوره بقره که در باره احکام طلاق می باشد همین موارد را بیان می کند و می فرماید:«و هرگاه زنان را طلاق دادید بایستی تا نزدیک پایان زمان عدّه یا آنها را به سازگاری (در خانه) نگاه دارید و یا به نیکی رها کنید، و روا نیست آنان را به آزار نگاه داشته تا بر آنها ستم کنید. هر کس چنین کند همانا بر خود ظلم کرده است. و آیات خدا را به مسخره نگیرید و به یاد آرید نعمت خدا را که به شما لطف فرمود و (به خصوص نعمت بزرگ) کتاب آسمانی و حکمت الهی را که به شما فرستاد و شما را به اندرز آن بهره‌مند گرداند، و از خدا پروا کنید و بدانید که خدا به همه چیز آگاه است.» آیه نیز اشاره به محدودیتهای دیگری در امر طلاق می‌کند تا از نادیده گرفتن حقوق زن جلوگیری کند در آغاز می‌گوید: «هنگامی که زنان را طلاق دادید و به آخرین روزهای عدّه رسیدند (باز می‌توانید با آنها آشتی کنید) یا به طرز پسندیده‌ای آنها را نگاه دارید، و یا به طرز پسندیده‌ای رها سازید» (وَ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ). یا صمیمانه تصمیم به ادامه زندگی زناشویی بگیرید و یا اگر زمینه را مساعد نمی‌بینید با نیکی از هم جدا شوید. سپس به مفهوم مقابل آن اشاره کرده می‌فرماید: «هرگز بخاطر ضرر زدن و تعدی کردن آنها را نگه ندارید» (وَ لا تُمْسِکُوهُنَّ ضِراراً لِتَعْتَدُوا). این جمله تفسیر کلمه «معروف» است، زیرا در جاهلیت گاه بازگشت به زناشویی را وسیله انتقامجویی قرار می‌دادند، لذا با لحن قاطعی می‌گوید: «هرگز نباید چنین فکری در سر بپرورانید». «چرا که هر کس چنین کند به خویشتن ظلم و ستم کرده» (وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ). سپس به همگان هشدار می‌دهد و می‌فرماید: «آیات خدا را به استهزاء نگیرید» (وَ لا تَتَّخِذُوا آیاتِ اللَّهِ هُزُواً). بنابراین نباید با چشم پوشی از روح احکام الهی و چسبیدن به ظواهر خشک و قالبهای بی روح، آیات الهی را بازیچه و ملعبه خود قرار داد که گناه این کار شدیدتر، و مجازاتش دردناکتر است. سپس می‌افزاید: «نعمت خدا را بر خود به یاد آورید و آنچه از کتاب آسمانی و دانش بر شما نازل کرده و شما را با آن پند می‌دهد» (وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ ما أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ مِنَ الْکِتابِ وَ الْحِکْمَةِ یَعِظُکُمْ بِهِ). «و تقوای الهی پیشه کنید و بدانید خداوند به هر چیزی داناست» (وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْ‌ءٍ عَلِیمٌ). جمله فوق، هشدار می‌دهد که در مورد حقوق زنان، از موقعیت خود سوء استفاده نکنند و بدانند که خداوند حتی از نیات آنها آگاه است. بنا بر این آیه یاد شده تنها به اقسامی از طلاق اشاره دارد . (1)   پی نوشت: 1. برگزیده تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج1،ص210  
سلام و عرض احترام ممنون از بابت توضیحات کاملی که بیان داشتید. آن طور که بنده از فرمایشات شما متوجه شدم. الف ) در طلاق رجعی ، صیغه طلاق جاری میشود و بعد از صیغه طلاق زن و شوهر در یک خانه زندگی می کنند تا ایام عده بگذرد. در این مدت زن حق نفقه و مسکن دارد. و گویا با یکدیگر محرم هستند. یعنی لمس و نگاه برای هر دو جایز است. و شاید هم جایز نباشد. ( پس لطفا توضیح دهید که لمس و نگاه جایز است یا خیر؟ ) _ با این فرض که لمس و نگاه جایز باشد و آن دو با یکدیگر محرم هستند، رجوع مرد به زن بستگی به نیت و قصد دارد. یعنی ممکن است مرد در ایام عده، به اندام همسرش نگاه کند یا حتی او را لمس کند اما قصد رجوع نداشته باشد. اما اگر این اعمال به قصد رجوع باشد، رجوع اتفاق می افتد. _ اما اگر لمس و نگاه در ایام عده رجعی، جایز نباشد و بین زن و مرد محرمیت نباشد، به محض لمس یا نگاه رجوع محقق میشود چه قصد رجوع باشد و چه قصد رجوع نباشد. _ در مورد رابطه جنسی در این مدت ( ایام عده) : مرد میتواند رابطه داشته باشد اما انجام آن به معنای رجوع خواهد بود چه قصد رجوع داشته باشد و چه نداشته باشد. پس در این سه مورد هم توضیح دهید. ب ) طلاق بائن و آن طور که فهمیدم در طلاق بائن، ابتدا صیغه طلاق جاری میشود و بعد از آن زن و شوهر نامحرم میشوند و رجوع معنا ندارد مگر اینکه با حفظ شرایط دوباره صیغه عقد مجددی خوانده شود. ( یعنی در مواردی که خانم ها عده ندارند میتوان بدون گذراندن عده، بلافاصله عقد کرد. اما در مواردی که عده دارند باید صبر کنند عده تمام شود و بعد در صورت امکان عقد کنند)   به صورت کلی تا اینجا آنچه از بیانات شما متوجه شدم را نوشتم البته خلاصه وار و در ضمن آن چند سوال لازم شد که پاسخ داده شود. که خلاصه وار دوباره تکرار میکنم : آیا در ایام عده طلاق رجعی ، محرمیت باقی مانده است؟ یعنی در این ایام زن و مرد میتوانند به جز رابطه جنسی از محرمیت استفاده کنند؟ مثل نگاه یا لمس یا آغوش یا در یک بستر خوابیدن؟ آیا این رفتارها به معنای رجوع است؟ یا حتما باید قصد رجوع هم باشد؟      
با توجه به این بخش از فرمایشات شما : ((توجه داشته باشید که در صورت رجوع حداکثر تا یک ماه فرصت ثبت این موضوع در دفترخانه را دارید در غیر این صورت به حبس تعزیری و یا جزای نقدی محکوم خواهید شد.)) به نظر می رسد گویا قانون فرض را بر این گرفته است که وقتی صیغه طلاق جاری شد، عده هم در آینده نگه داشته خواهد شد و اگر قرار است بعد از صیغه ی طلاق عده منتفی شود و رجوع اتفاق افتد، باید زوج به دادگاه خبر دهد. این دقیقا خلاف برداشتی است که بیان داشتم.  
کارشناس گرامی حکیم  هنوز نمیدانم پاسخ چند سوالی که مطرح کردم چه خواهد بود اما آنطور که بنده از سوره طلاق متوجه شدم و چند آیه دیگر مربوط به طلاق : برداشت اول : طلاق بعد از عده اتفاق می افتد. یعنی تا پایان عده ، رابطه زناشویی هیچ تغییری نمیکند. همه چیز مثل سابق است. فقط اگر مرد بتواند تا پایان عده، رابطه جنسی نداشته باشد و عده را رعایت کند طلاق جاری میشود. یعنی در اینجا دو نکته وجود دارد : اول اینکه در ایام عده طلاقی صورت نگرفته تا رجوعی اتفاق بیافتد.  فقط نکته در این است که اگر در این مدت رابطه جنسی تحقق یابد امکان طلاق وجود ندارد چون عده رعایت نشده است. دوم اینکه صیغه طلاق بعد از رعایت عده جاری میشود. اگر هم قبل از رعایت عده جاری شود هیچ تاثیری بر روابط زناشویی آنها ندارد. این برداشت اولیه من بود. برداشت دوم : اما احتمال عقلایی دارد که مقصود خدا در سوره طلاق این باشد که زن و مرد بعد از صیغه طلاق نامحرم میشوند. و زن فقط حق نفقه و حق مسکن دارد. اما نه به این معنا که زن و مرد در یک خانه باشند. به همین جهت میتوان از لفظ "بیوتهن"  استفاده کرد که در ایام عده ، مرد موظف است جای اسکان و نفقه برای زن تهیه کند اما هر دو نامحرم خواهند بود.  مگر اینکه مرد این نامحرم بودن را زیر پا بگذارد. یعنی مثلا او را لمس کند یا به خانه زن برود. این احتمال هم واقعا عقلایی و منطقی است.    مخلص اینکه یک تفاوت اصلی در این است که در طلاق رجعی محرمیت باقی است یا خیر؟ حق نفقه و مسکن به معنای محرمیت است یا خیر؟  
در مورد طلاق بائن فرمودید : ((کلیه طلاق‌ها رجعی می‌باشند مگر در شش مورد زیر:  طلاق زنی که هنوز باکره است (عدم نزدیکی زوجین که معمولا در دوره عقد است) طلاق زن یائسهطلاق زن صغیرهطلاق خلع (طلاق از طرف زن یا طلاق زن مختلعه) طلاق مبارات (این نوع طلاق همان طلاق توافقی است) سه طلاقه کردن زن (سه طلاقه کردن پس از دو رجوع اتفاق می افتد)))  در این موارد نیز تقریبا همان سوال ها وجود دارد. البته باید بگویم سه مورد اول اصولا عده ندارند و از بحث خارج هستند. یعنی به محض طلاق، طلاق رخ میدهد و عده ای ندارند تا لازم باشد عده نگه دارند. پس فقط بحث می رود روی سه مورد آخر : در این سه مورد عده جای طرح دارد.   مثلا در مورد طلاق خلع شما می گویید با صیغه طلاق، محرمیت از بین می رود اولا حق نفقه و مسکن نیز از بین می رود ثانیا اما طبق سوره طلاق در طلاق خلع، حق نفقه و مسکن تا پایان عده باقی می ماند. و فقط محرمیت از بین می رود. بعد از اینکه عده پایان یافت، نفقه و مسکن هم از بین می رود. لذا با توجه به پستهای قبلی تفاوت فاحشی بین برداشت ما وجود دارد. جمع بندی :  طلاق تنها محرمیت را از بین می برد.  اما حق نفقه و مسکن تا پایان عده باقی خواهد ماند. با این فرض : زنانی که عده ندارند با صیغه طلاق ، محرمیت از بین می رود و چون عده ندارند حق نفقه و مسکن هم ندارند ( یعنی همان سه مورد اول که در طلاف بائن گفتید) زنانی که عده دارند با صیغه طلاق، محرمیت از بین می رود. اما حق نفقه و مسکن باقی می ماند. ( یعنی شامل طلاق رجعی و خلع و مبارات میشود)     
سعی میکنم با بیان دیگری تفاوت این دو دیدگاه را بیان کنم : در طلاق بائن که نیاز به عده دارد، شما حق نفقه و مسکن را از زن سلب کردید. در حالی که در سوره طلاق، حق نفقه و مسکن سلب نشده است. در طلاق رجعی گویا شما زن و مرد را محرم می دانید. اما برای من مطلب ابهام دارد. به نظرم منطقی است بگوییم با طلاق هر دو نامحرم میشوند اما حق نفقه و مسکن باقی می ماند. البته بعید هم نیست بگوییم محرمیت باقی می ماند. اما شرط طلاق رعایت عده در ایام محرمیت است.
سلام و احترام لطفا به این تاپیک تشریف بیاورید تا به پاسخ سوالاتم برسم.
بیت المعمور said in سلام و عرض احترام
به صورت کلی تا اینجا آنچه از بیانات شما متوجه شدم را نوشتم البته خلاصه وار و در ضمن آن چند سوال لازم شد که پاسخ داده شود. که خلاصه وار دوباره تکرار میکنم : آیا در ایام عده طلاق رجعی ، محرمیت باقی مانده است؟ یعنی در این ایام زن و مرد میتوانند به جز رابطه جنسی از محرمیت استفاده کنند؟ مثل نگاه یا لمس یا آغوش یا در یک بستر خوابیدن؟ آیا این رفتارها به معنای رجوع است؟ یا حتما باید قصد رجوع هم باشد؟
  در طلاق رجعی مرد می‌تواند تا زمانی که عده پایان نیافته، بدون انشایعقد نکاح جدید به همسر خود رجوع نماید. به چنین طلا‌قی،طلاق رجعی و به چنین زنی مطلقه رجعیه گویند. بازگشت مرد به سوی همسر خود در چنین طلا‌قی ممکن است با ادای لفظ یا انجام فعلی صورت گیرد. در طلا‌ق رجعی جدا از این که در مدت عده، شوهر حق رجوع دارد، طرفین حقوق و تکالیفی را نیز دارا می‌باشند که با حقوق و تکالیف طلاق بائن  تفاوت دارد. به عنوان مثال، اگر در طلا‌ق رجعی، زن یا شوهر بمیرند، از هم ارث می‌برند و زن مستحق دریافت نفقه است. مرد نیز حق ندارد تا زمانی که مدت عده به پایان نرسیده است، مطلقه رجعیه خود را از محل سکونتش؛ یعنی منزل خود خارج نماید. در طلا‌ق رجعی زن و مرد از احصان خارج نمی‌شوند و در این زمان اگر مرتکب زنا گردند، زنای آنها زنای محصنه محسوب می‌‌شود. با وجود پیش‌بینی این حقوق و تکالیف در مورد مطلقه رجعیه _که منزلت او را تا شأن یک همسر حقیقی ارتقا می‌دهد؛ گویا که اصلا‌ً طلا‌قی صورت نگرفته است_ برخی فقها وی را در مدت عده در حکم زوجه دانسته و بعضی دیگر او را زوجه حقیقی تلقی می‌کنند. به عبارت دیگر، از دیدگاه برخی علما، طلا‌ق رجعی نهاد خانواده را از هم نمی‌پاشد و استمرار آن برقرار می‌باشد. بنا بر این  در طلاق رجعی در واقع مرد می تواند رجوع کند و رجوع او در حکم محرمیت است  و تا وقتی رجوع نکرده محرمیتی در کار نیست ووقتی عزم و قصد رجوع کرد محرمیت حاصل می شود و هر نوع واکنشی مانند قصد و و بوسیدن و ... به معنای رجوع محسوب می شود و مطلقه رجعیه در زمان عده، زوجه حقیقی است و تمامی‌ آثار زوجیت بر او و همسرش مترتب می‌باشد.   اگر توضیحات کافی نبود و سئوال دیگری بود در خدمتم
سلام و احترام حکیم said in به صورت کلی تا اینجا آنچه از
اگر توضیحات کافی نبود و سئوال دیگری بود در خدمتم
  ضمن تشکر از توضیحات شما. بنده فهم خودم را در قالب چند بند می نویسم. لطفا هر بندی که درست بود، بگویید درست است. و هر بندی که اشتباه بود بگویید اشتباه است و گزاره درست را بنویسید. بند اول : طلاق چه در رجعی و چه بائن، باعث میشود زن و مرد نامحرم شوند. بند دوم : در عده ی طلاق رجعی، زن و شوهر نمیتوانند در یک مکان باشند و مرد موظف است محل سکونتی جداگانه برای زن فراهم کند چون زن در زمان عده، دارای حق نفقه و مسکن می باشد و در عین حال نامحرم هستند. بند سوم : اگر مرد در عده طلاق بدون قصد رجوع، همسرش را ببوسد یا لمس کند یا به موهایش و بدنش نگاه کند کار حرامی انجام داده است. بند چهارم : زن وقتی در عده طلاق بائن ( منظورم آن سه موردی از طلاق بائن است که عده دارند . نه آن بائن هایی که عده ندارند) باشد، حق نفقه و مسکن ندارد.   ((((خواهشمندم پاسخ این سوالات را از کتاب فقهی بیان کنید. مثلا بفرمایید در کتاب لمعه گفته است زن در طلاق بائن دارای حق نفقه است. مثلا در کتاب جواهر گفته است نگاه به بدن زن در عده طلاق حرام است. مثلا شهید ثانی گفته است طلاق بائن عده ندارد.. مثلا ابن ادریس حلی گفته است طلاق بائن نداریم.))))          
بیت المعمور said in سلام و احترام
سلام و احترام حکیم said in به صورت کلی تا اینجا آنچه از
اگر توضیحات کافی نبود و سئوال دیگری بود در خدمتم
  ضمن تشکر از توضیحات شما. بنده فهم خودم را در قالب چند بند می نویسم. لطفا هر بندی که درست بود، بگویید درست است. و هر بندی که اشتباه بود بگویید اشتباه است و گزاره درست را بنویسید. بند اول : طلاق چه در رجعی و چه بائن، باعث میشود زن و مرد نامحرم شوند. بند دوم : در عده ی طلاق رجعی، زن و شوهر نمیتوانند در یک مکان باشند و مرد موظف است محل سکونتی جداگانه برای زن فراهم کند چون زن در زمان عده، دارای حق نفقه و مسکن می باشد و در عین حال نامحرم هستند. بند سوم : اگر مرد در عده طلاق بدون قصد رجوع، همسرش را ببوسد یا لمس کند یا به موهایش و بدنش نگاه کند کار حرامی انجام داده است. بند چهارم : زن وقتی در عده طلاق بائن ( منظورم آن سه موردی از طلاق بائن است که عده دارند . نه آن بائن هایی که عده ندارند) باشد، حق نفقه و مسکن ندارد.
  سلام و عرض ادب پرسش های شما ماهیت فقهی و احکام به خود گرفتند و از آنجا که بر اساس قوانین و آیین نامه پاسخگویی کارشناسان احکام باید پاسخگو باشند لطفا این سئوالات فقهی را از کارشناسان احکام بپرسید   با تشکر و اعتذار
حکیم said in سلام و احترام
بیت المعمور said in سلام و احترام
سلام و احترام حکیم said in به صورت کلی تا اینجا آنچه از
اگر توضیحات کافی نبود و سئوال دیگری بود در خدمتم
  ضمن تشکر از توضیحات شما. بنده فهم خودم را در قالب چند بند می نویسم. لطفا هر بندی که درست بود، بگویید درست است. و هر بندی که اشتباه بود بگویید اشتباه است و گزاره درست را بنویسید. بند اول : طلاق چه در رجعی و چه بائن، باعث میشود زن و مرد نامحرم شوند. بند دوم : در عده ی طلاق رجعی، زن و شوهر نمیتوانند در یک مکان باشند و مرد موظف است محل سکونتی جداگانه برای زن فراهم کند چون زن در زمان عده، دارای حق نفقه و مسکن می باشد و در عین حال نامحرم هستند. بند سوم : اگر مرد در عده طلاق بدون قصد رجوع، همسرش را ببوسد یا لمس کند یا به موهایش و بدنش نگاه کند کار حرامی انجام داده است. بند چهارم : زن وقتی در عده طلاق بائن ( منظورم آن سه موردی از طلاق بائن است که عده دارند . نه آن بائن هایی که عده ندارند) باشد، حق نفقه و مسکن ندارد.
  سلام و عرض ادب پرسش های شما ماهیت فقهی و احکام به خود گرفتند و از آنجا که بر اساس قوانین و آیین نامه پاسخگویی کارشناسان احکام باید پاسخگو باشند لطفا این سئوالات فقهی را از کارشناسان احکام بپرسید   با تشکر و اعتذار
جالب است می گویید : سوالات شما ماهیت فقهی گرفته است مگر شما عنوان بحث را نخوانده بودید؟! عنوان بحث : تلقی فقهی  چه طور الان متوجه شدید سوالات من ماهیت فقهی دارند؟! میشود شما بگویید چه سوالی مربوط به بحث است تا بپرسم و پاسخ بگیرم؟ چون هنوز هیچ پاسخی نگرفتم و متوجه نشدم تلقی فقهی و عرفی چیست؟! به هر حال : اگر این بحث متوقف بر سوالات شرعی است. بنده پاسخ سوالات را می پرسم. بعد آیه سوره طلاق را بررسی کنیم و ببینیم آیا پاسخ های شرعی با نظر عرف و آیه سوره طلاق موافقت دارد یا خیر... موافقید؟! به هر حال هنوز بنده متوجه نشدم چگونه باید سوال کنم که شما بگویید مربوط به حوزه استحفاظی شماست؟    
بیت المعمور said in سلام و احترام
حکیم said in سلام و احترام
بیت المعمور said in سلام و احترام
سلام و احترام حکیم said in به صورت کلی تا اینجا آنچه از
اگر توضیحات کافی نبود و سئوال دیگری بود در خدمتم
  ضمن تشکر از توضیحات شما. بنده فهم خودم را در قالب چند بند می نویسم. لطفا هر بندی که درست بود، بگویید درست است. و هر بندی که اشتباه بود بگویید اشتباه است و گزاره درست را بنویسید. بند اول : طلاق چه در رجعی و چه بائن، باعث میشود زن و مرد نامحرم شوند. بند دوم : در عده ی طلاق رجعی، زن و شوهر نمیتوانند در یک مکان باشند و مرد موظف است محل سکونتی جداگانه برای زن فراهم کند چون زن در زمان عده، دارای حق نفقه و مسکن می باشد و در عین حال نامحرم هستند. بند سوم : اگر مرد در عده طلاق بدون قصد رجوع، همسرش را ببوسد یا لمس کند یا به موهایش و بدنش نگاه کند کار حرامی انجام داده است. بند چهارم : زن وقتی در عده طلاق بائن ( منظورم آن سه موردی از طلاق بائن است که عده دارند . نه آن بائن هایی که عده ندارند) باشد، حق نفقه و مسکن ندارد.
  سلام و عرض ادب پرسش های شما ماهیت فقهی و احکام به خود گرفتند و از آنجا که بر اساس قوانین و آیین نامه پاسخگویی کارشناسان احکام باید پاسخگو باشند لطفا این سئوالات فقهی را از کارشناسان احکام بپرسید   با تشکر و اعتذار
جالب است می گویید : سوالات شما ماهیت فقهی گرفته است مگر شما عنوان بحث را نخوانده بودید؟! عنوان بحث : تلقی فقهی  چه طور الان متوجه شدید سوالات من ماهیت فقهی دارند؟! میشود شما بگویید چه سوالی مربوط به بحث است تا بپرسم و پاسخ بگیرم؟ چون هنوز هیچ پاسخی نگرفتم و متوجه نشدم تلقی فقهی و عرفی چیست؟! به هر حال : اگر این بحث متوقف بر سوالات شرعی است. بنده پاسخ سوالات را می پرسم. بعد آیه سوره طلاق را بررسی کنیم و ببینیم آیا پاسخ های شرعی با نظر عرف و آیه سوره طلاق موافقت دارد یا خیر... موافقید؟! به هر حال هنوز بنده متوجه نشدم چگونه باید سوال کنم که شما بگویید مربوط به حوزه استحفاظی شماست؟    
  ببینید تا مادامی که بخواهیم طلاق را با توجه به قرآن و روایات تفسیر و تحلیل کنیم سئوال شما قرآنی و حدیثی است کما این که سئوالات ابتدایی شما از این قبیل بود و من در خدمتم ولی اگر بحث فقهی شد و نیاز به نظر و  فتوای مراجع معظم داشت مانند سئوالات شما در پست قبلی که حلال و حرام بودن و محرم و محرم نبودن مطرح است بنا بر این سئوالات شما احکام و فقهی است و از کارشناسان احکام و فقه می توانید در موضوعی جداگانه بپرسید. متشکرم از شما
سلام  ممنون از توضیحتون خوب من در چهارچوب قرآن سوالاتی دارم. اولین سوالم این هست که شما در طلاق هایی که به عده نیاز دارند دو عنوان مطرح کردید : طلاق رجعی طلاق بائن همانطور که پیش تر عرض کردم قرآن تفاوتی میان این دو نوع طلاق قرار نداده است. بله قبول دارم که قرآن میان طلاق با عده و بدون عده تفاوت گذاشته است. اما در طلاق هایی که عده دارند این تقسیم بندی مبنای قرآنی ندارد و تفاوتی بین بائن و رجعی نیست. اکنون شما بر چه اساس چنین تقسیمی را عنوان میکنید؟ قرآن یا روایات؟  
بیت المعمور said in سلام 
سلام  ممنون از توضیحتون خوب من در چهارچوب قرآن سوالاتی دارم. اولین سوالم این هست که شما در طلاق هایی که به عده نیاز دارند دو عنوان مطرح کردید : طلاق رجعی طلاق بائن همانطور که پیش تر عرض کردم قرآن تفاوتی میان این دو نوع طلاق قرار نداده است. بله قبول دارم که قرآن میان طلاق با عده و بدون عده تفاوت گذاشته است. اما در طلاق هایی که عده دارند این تقسیم بندی مبنای قرآنی ندارد و تفاوتی بین بائن و رجعی نیست. اکنون شما بر چه اساس چنین تقسیمی را عنوان میکنید؟ قرآن یا روایات؟  
  سلام و عرض ادب ببینید دوست عزیز در قرآن کریم کلیات احکام  و در واقع کدهایی را ذکر می کند و جزئیات و شقوق مختلف احکام و مسائل باید از سخنان پیامبر گرامی و  پیشوایان معصوم (علیهم السلام) که در واقع همان روایات معتبر است استخراج نمود. کار استخراج احکام از قرآن و روایات اسلامی نیز وظیفه مجتهد و فقهای جامع الشرایط است که در طول سالایان متمادی در تحقیقات و پژوهش های خود احکام شرعی را از دل آیات و روایات و با توجه به مقوله عقل و اجماع احکام را استنباط می کنند و در نهایت به صدور فتوا منجر می شود و برخی از آن بزرگواران فتاوای خود را در قالب توضیح المسائل  برای مخاطبان منتشر می کنند . تبیین شقوق مختلف طلاق و انواع و اقسام آن هم بر همین اساس است
با توجه به طولانی شدن مباحث و گذشت حدود 20 روز از باز بودن این موضوع اگر نکته ای دیگر ندارید و اجازه می فرمایید کم کم موضوع را جمع بندی کنیم
حکیم said in با توجه به طولانی شدن مباحث و
با توجه به طولانی شدن مباحث و گذشت حدود 20 روز از باز بودن این موضوع اگر نکته ای دیگر ندارید و اجازه می فرمایید کم کم موضوع را جمع بندی کنیم
سلام بزرگوار من هر سوالی می پرسم شما می گویید ربطی به شما ندارد.  من که از احکام شرعی سوال نکردم... شما به عنوان بحث نگاه کنید... من الان نمیدانم چه سوالی بپرسم که شما پاسخم را بدهید. این سوال هم از جنبه احکام شرعی قابل بحث است. هم از جنبه عرفی هم از جنبه قانونی هم از جنبه فقهی هم از جنبه قرآنی هم از جنبه عقلی الان بحث من شرعی نیست. چون برای آن یک تاپیک ایجاد کردم. شما بفرمایید چگونه سوال بپرسم تا پاسخ بدهید. الان هم میخواهید بدون اینکه سوالی پاسخ بدهید تاپیک را ببندید! به هر حال شما از منظر فقهی پاسخم را ندادید در پست بعدی با مثال توضیح خواهم داد.  
سلام مجدد برای اینکه سوالم را منتقل کنم مثلا در تاپیک زیر  http://askdin.com/comment/1049809#comment-1049809 از نجاست سگ از دید فقها پرسیده شده است. و کارشناس دقیقا نظرات فقها رو در مذاهب مختلف بیان کرده اند. کتب فقهی هم مشخص است... مثلا کتاب لمعه که طلاب حوزه علمیه میخوانند یا مثلا کتاب جواهر که در فقه نوشته شده یا کتب دیگری که فقها نظرشان را گفته اند... بنده هم از شما سوال پرسیدم در طلاق رجعی و بائن، زن و شوهر نامحرم هستند یا خیر؟ به نظرم پاسخ سوالم در این کتابها وجود دارد و شما هم میتوانید به مانند آن کارشناس محترم پاسخ بنده را پیدا کنید. اینجا بنده سوال شرعی نپرسیدم بلکه تلقی فقهی رو میخواهم بدانم.... یعنی از یک سو برداشت عرف رو داریم و از یک سو نظر فقهی فقها رو داریم. آیا در کتب فقهی هیچ فقیهی به این مطلب اشاره نکرده است؟ و سوال من برای اولین بار در تاریخ فقه شیعه مطرح میشود؟!! شما هم میتوانید به مانند کارشناس محترم در تاپیک دیگر تلقی فقهی رو بیان کنید اما نکردید... اینجا نه بنده سوال شرعی پرسیده ام نه بحث اجتهادی میخواهم بکنم.  
بند اول :   طلاق چه در رجعی و چه بائن، باعث میشود زن و مرد نامحرم شوند.   بند دوم :   در عده ی طلاق رجعی، زن و شوهر نمیتوانند در یک مکان باشند و مرد موظف است محل سکونتی جداگانه برای زن فراهم کند چون زن در زمان عده، دارای حق نفقه و مسکن می باشد و در عین حال نامحرم هستند.   بند سوم :   اگر مرد در عده طلاق بدون قصد رجوع، همسرش را ببوسد یا لمس کند یا به موهایش و بدنش نگاه کند کار حرامی انجام داده است.   بند چهارم :   زن وقتی در عده طلاق بائن ( منظورم آن سه موردی از طلاق بائن است که عده دارند . نه آن بائن هایی که عده ندارند) باشد، حق نفقه و مسکن ندارد.       ((((خواهشمندم پاسخ این سوالات را از کتاب فقهی بیان کنید.   مثلا بفرمایید در کتاب لمعه گفته است زن در طلاق بائن دارای حق نفقه است.   مثلا در کتاب جواهر گفته است نگاه به بدن زن در عده طلاق حرام است.   مثلا شهید ثانی گفته است طلاق بائن عده ندارد..   مثلا ابن ادریس حلی گفته است طلاق بائن نداریم.))))    
حکیم said in به صورت کلی تا اینجا آنچه از
بنا بر این  در طلاق رجعی   ۱ تا وقتی رجوع نکرده محرمیتی در کار نیست ۲ مطلقه رجعیه در زمان عده، زوجه حقیقی است و تمامی‌ آثار زوجیت بر او و همسرش مترتب می‌باشد. ۳ اگر توضیحات کافی نبود و سئوال دیگری بود در خدمتم
همانطور که در بند ۳ گفته اید ، توضیحات شما کافی نبود. مثلا درباره طلاق بائن هیچ چیزی نگفتید. بعلاوه بین بند ۱ و ۲ تضاد وجود دارد. اول میگویید محرمیت وجود ندارد. بعدش می گویید تمام آثار زوجیت برقرار است. بالاخره تمام آثار زوجیت برقرار هست یا برقرار نیست؟!!! به همین جهت در چهار بند از شما توضیح خواستم و همچنان منتظرم شفاف سازی کنید. به صورت خلاصه : شما انواع طلاق رو بر اساس کتب فقهی توضیح دادید اما دو چیز مشخص نشده است و تقریبا در بیشتر پستها تکرار کردم : محرمیت در طلاق بائن ( که در عده باشند)  و در طلاق رجعی چگونه است؟  نفقه و مسکن در عده طلاق بائن وجود دارد یا خیر؟  شما خیلی توضیح دادید اما این دو مطلب را پاسخ ندادید. شما اگر از ابتدا پستهای بنده را مرور کنید همیشه روی این دو مطلب سوال کردم اما هنوز جوابی ندادید. با تشکر
بیت المعمور said in سلام مجدد
سلام مجدد برای اینکه سوالم را منتقل کنم مثلا در تاپیک زیر  http://askdin.com/comment/1049809#comment-1049809 از نجاست سگ از دید فقها پرسیده شده است. و کارشناس دقیقا نظرات فقها رو در مذاهب مختلف بیان کرده اند. کتب فقهی هم مشخص است... مثلا کتاب لمعه که طلاب حوزه علمیه میخوانند یا مثلا کتاب جواهر که در فقه نوشته شده یا کتب دیگری که فقها نظرشان را گفته اند... بنده هم از شما سوال پرسیدم در طلاق رجعی و بائن، زن و شوهر نامحرم هستند یا خیر؟ به نظرم پاسخ سوالم در این کتابها وجود دارد و شما هم میتوانید به مانند آن کارشناس محترم پاسخ بنده را پیدا کنید. اینجا بنده سوال شرعی نپرسیدم بلکه تلقی فقهی رو میخواهم بدانم.... یعنی از یک سو برداشت عرف رو داریم و از یک سو نظر فقهی فقها رو داریم. آیا در کتب فقهی هیچ فقیهی به این مطلب اشاره نکرده است؟ و سوال من برای اولین بار در تاریخ فقه شیعه مطرح میشود؟!! شما هم میتوانید به مانند کارشناس محترم در تاپیک دیگر تلقی فقهی رو بیان کنید اما نکردید... اینجا نه بنده سوال شرعی پرسیده ام نه بحث اجتهادی میخواهم بکنم.
سلام مجدد این عین عبارت شماست« بنده هم از شما سوال پرسیدم در طلاق رجعی و بائن، زن و شوهر نامحرم هستند یا خیر؟» این سئوال کاملا فقهی است زن و شوهر در طلاق رجعی  مادامی که در عده هست محرم هستند و بر اساس نظر مقام معظم رهبری مدظله العالی حکم زوجه را داشته و می تواند در مقابل همسر، بدون پوشش ظاهر شود..  در لینک ذیل فتوای تمام مراجع در این زمینه موجود است. https://article.tebyan.net/295603 این مساله اگر فقهی و احکام نیست پس کلامی یا حدیثی است؟! لطفا دقت بیشتری بفرمایید  
بیت المعمور said in بنا بر این  در طلاق رجعی  
حکیم said in به صورت کلی تا اینجا آنچه از
بنا بر این  در طلاق رجعی   ۱ تا وقتی رجوع نکرده محرمیتی در کار نیست ۲ مطلقه رجعیه در زمان عده، زوجه حقیقی است و تمامی‌ آثار زوجیت بر او و همسرش مترتب می‌باشد. ۳ اگر توضیحات کافی نبود و سئوال دیگری بود در خدمتم
همانطور که در بند ۳ گفته اید ، توضیحات شما کافی نبود. مثلا درباره طلاق بائن هیچ چیزی نگفتید. بعلاوه بین بند ۱ و ۲ تضاد وجود دارد. اول میگویید محرمیت وجود ندارد. بعدش می گویید تمام آثار زوجیت برقرار است. بالاخره تمام آثار زوجیت برقرار هست یا برقرار نیست؟!!! به همین جهت در چهار بند از شما توضیح خواستم و همچنان منتظرم شفاف سازی کنید. به صورت خلاصه : شما انواع طلاق رو بر اساس کتب فقهی توضیح دادید اما دو چیز مشخص نشده است و تقریبا در بیشتر پستها تکرار کردم : محرمیت در طلاق بائن ( که در عده باشند)  و در طلاق رجعی چگونه است؟  نفقه و مسکن در عده طلاق بائن وجود دارد یا خیر؟  شما خیلی توضیح دادید اما این دو مطلب را پاسخ ندادید. شما اگر از ابتدا پستهای بنده را مرور کنید همیشه روی این دو مطلب سوال کردم اما هنوز جوابی ندادید. با تشکر
    به لینک بالا مراجعه نمایید تا فتاوای مراجع عظام را در این باره ببینید
حکیم said in سلام مجدد
بیت المعمور said in سلام مجدد
سلام مجدد برای اینکه سوالم را منتقل کنم مثلا در تاپیک زیر  http://askdin.com/comment/1049809#comment-1049809 از نجاست سگ از دید فقها پرسیده شده است. و کارشناس دقیقا نظرات فقها رو در مذاهب مختلف بیان کرده اند. کتب فقهی هم مشخص است... مثلا کتاب لمعه که طلاب حوزه علمیه میخوانند یا مثلا کتاب جواهر که در فقه نوشته شده یا کتب دیگری که فقها نظرشان را گفته اند... بنده هم از شما سوال پرسیدم در طلاق رجعی و بائن، زن و شوهر نامحرم هستند یا خیر؟ به نظرم پاسخ سوالم در این کتابها وجود دارد و شما هم میتوانید به مانند آن کارشناس محترم پاسخ بنده را پیدا کنید. اینجا بنده سوال شرعی نپرسیدم بلکه تلقی فقهی رو میخواهم بدانم.... یعنی از یک سو برداشت عرف رو داریم و از یک سو نظر فقهی فقها رو داریم. آیا در کتب فقهی هیچ فقیهی به این مطلب اشاره نکرده است؟ و سوال من برای اولین بار در تاریخ فقه شیعه مطرح میشود؟!! شما هم میتوانید به مانند کارشناس محترم در تاپیک دیگر تلقی فقهی رو بیان کنید اما نکردید... اینجا نه بنده سوال شرعی پرسیده ام نه بحث اجتهادی میخواهم بکنم.
سلام مجدد این عین عبارت شماست« بنده هم از شما سوال پرسیدم در طلاق رجعی و بائن، زن و شوهر نامحرم هستند یا خیر؟» این سئوال کاملا فقهی است زن و شوهر در طلاق رجعی  مادامی که در عده هست محرم هستند و بر اساس نظر مقام معظم رهبری مدظله العالی حکم زوجه را داشته و می تواند در مقابل همسر، بدون پوشش ظاهر شود..  در لینک ذیل فتوای تمام مراجع در این زمینه موجود است. https://article.tebyan.net/295603 این مساله اگر فقهی و احکام نیست پس کلامی یا حدیثی است؟! لطفا دقت بیشتری بفرمایید  
  سلام کارشناس محترم مدتی است که سوالات شرعی در اطک دین تایید نمیشود. چه طور می گویید سوالات شرعی است؟!! من که نگفتم نظر مراجع تقلید چیست تا شما لینک بدهید... لینکی که گذاشتم را نگاه کردید؟ در آنجا کارشناس اصلا نظر مراجع را نگفته اما سوال فقهی است. بعلاوه شما خودتان به پاسخ ابتدایی خودتان نگاه کنید! این همه مطلب در پست ابتدایی درباره احکام طلاق نوشته اید... اگر اینها فقهی است خوب چرا مطرح کردید؟!  چرا خودتان می گویید اگر توضیحات کافی نیست بیشتر توضیح بدهم؟!   شما توضیحات مفصلی دادید بنده گفتم در دو جا نیاز به توضیح است : اول درباره محرمیت در طلاق رجعی و بائن دوم درباره نفقه و مسکن در طلاق رجعی و بائن شما درباره طلاق رجعی توضیح دادید که تناقض داشت الان با لینکی که گذاشتید تناقضتان اصلاح شد. اما اما هنوز درباره عده طلاق بائن هیچ توضیحی نداده اید. اینکه محرمیت و نفقه و مسکن در عده طلاق بائن هست یا نه؟ انصافا آن قدر تفصیلی که شما درباره طلاق و احکامش در ابتدا نوشتید ، چرا این سوال را پاسخ نمیدهید؟! محرمیت و نفقه و مسکن در طلاق بائن هست یا نیست؟ من که نظر مراجع را نمیخواهم...
پس هنوز منتظر پاسخ به این سوال هستم : محرمیت و نفقه و مسکن در عده طلاق بائن وجود دارد یا ندارد؟   اگر تصور میکنید از ابتدای بحث خارج از تخصص شما بوده و نباید درباره طلاق توضیح می دادید و اشتباه کرده اید.... لطفا بگویید دقیقا باید درباره چه چیزی بپرسم که درباره تلقی فقهی طلاق باشد اما فقهی نباشد؟! عنوان بحث تلقی فقهی است پس باید فقهی باشد.... و دوباره تکرار میکنم سوال شرعی نپرسیدم چون اصولا سوال شرعی در اسک دین تایید نمیشود.... لینک هم دادم و تفاوت را بیان کردم. خودتان هم کلی ورود کردید و انصاف نیست الان این سوال ناقابل را بی پاسخ بگذارید : محرمیت و نفقه و مسکن در عده طلاق بائن هست یا نیست؟ همین... بله یا خیر پاسخ ساده است و تاپیک به سرانجام می رسد. یا حق  
بیت المعمور said in پس هنوز منتظر پاسخ به این
پس هنوز منتظر پاسخ به این سوال هستم : محرمیت و نفقه و مسکن در عده طلاق بائن وجود دارد یا ندارد؟   اگر تصور میکنید از ابتدای بحث خارج از تخصص شما بوده و نباید درباره طلاق توضیح می دادید و اشتباه کرده اید.... لطفا بگویید دقیقا باید درباره چه چیزی بپرسم که درباره تلقی فقهی طلاق باشد اما فقهی نباشد؟! عنوان بحث تلقی فقهی است پس باید فقهی باشد.... و دوباره تکرار میکنم سوال شرعی نپرسیدم چون اصولا سوال شرعی در اسک دین تایید نمیشود.... لینک هم دادم و تفاوت را بیان کردم. خودتان هم کلی ورود کردید و انصاف نیست الان این سوال ناقابل را بی پاسخ بگذارید : محرمیت و نفقه و مسکن در عده طلاق بائن هست یا نیست؟ همین... بله یا خیر پاسخ ساده است و تاپیک به سرانجام می رسد. یا حق  
  سلام   قبلا هم خدمتتان عرض شد که منظور ازطلاق بائن طلا‌قی است که در قبال آن شوهر نمی‌تواند دوباره به نزد همسر خود بازگردد. به بیان دیگر، با اجرای صیغه طلاق، زن و شوهر از داشتن رابطه و علقه زوجیت منع می‌شوند و در صورتی که بخواهند بار دیگر این رابطه برقرار گردد، بدون داشتن موانع بایدصیغه عقد ازدواج جدیدی میان آنها جاری شود. بنا براین محرمیت و نفقه و مسکن در طول عده طلاق بائن بین زن و مرد وجود ندارد
جمع بندی پرسش: طلاقی که در سوره طلاق آمده است با طلاقی که در ذهن مردم است فرق دارد در سوره طلاق، طلاق رجعی مورد اشاره قرار گرفته و حتی می گوید در زمان طلاق رجعی محرمیت بین زن و شوهر وجود دارد ولی در میام مردم غیر از این مرسوم است لطفا در این باره توضیح دهید. پاسخ: برای بیان پاسخ به نکات ذیل توجه فرمایید: انواع طلاق بر اساس یک نوع طبقه بندی کلی طلاق‌ها به دو دسته رجعی و بائن تقسیم می‌شوند و هرکدام ‏دارای جنبه‌های فقهی و  حقوقی مختلفی بوده و آثار متفاوتی را به دنبال دارند.
  • طلاق رجعی
طلاقی که در آن شوهر در مدت‌زمان عده (مدت‌زمانی که زن بعد از طلاق یا ‏فوت شوهرش باید از ازدواج خودداری کند) می‌تواند بدون نیاز به عقد دوباره به همسر خود رجوع ‏کرده و زندگی مشترک را از سر بگیرد. در حقیقت طلاق رجعی  طلاق از طرف مرد است. طلاق رجعی، رابطه زوجیت را از  بین نمیبرد مگر با دو عامل طلاق و انقضای عده زن در مدت عده طلاق رجعی زوجه محسوب می گردد و باید تا پایان عده زن و مرد در یک منزل زندگی کنند، در این زمان که حدود سه ماه (سه طهر) است مرد موظف به دادن نفقه ی زوجه می باشد. اگر در این مدت مرد به زوجه رجوع کند که دیگر طلاق منتفی است و در صورتی که چنین نشود در پایان عده جهت طلاق و ثبت به دفترخانه مراجعه می کنند.  توجه داشته باشید که در صورت رجوع حداکثر تا یک ماه فرصت ثبت این موضوع در دفترخانه را دارید در غیر این صورت به حبس تعزیری و یا جزای نقدی محکوم خواهید شد. آثار طلاق رجعی
  • ‏در جدایی رجعی و در مدت‌زمان عده، مرد باید به همسر خود نفقه پرداخت کند.‏
  • ‏زن و شوهر در دوران عده از یکدیگر ارث می‌برند.‏
  • ‏زن در دوران عده طلاق رجعی حق ازدواج با هیچ مردی را ندارد.‏
  • ‏مرد در دوران عده همسر خود نمی‌تواند با خواهر وی ازدواج کند و برای ازدواج با خواهرزاده و ‏برادرزاده همسر خود نیز باید از او اجازه بگیرد.‏
  • ‏مرد برای ازدواج مجدد در دوران عده همسر خود در طلاق رجعی نیاز به اجازه دادگاه دارد.‏
  • ‏رابطه نامشروع زن در زمان عده، حکم رابطه زن شوهردار را دارد.‏
با توجه به مطالب عنوان شده می‌توان این‌گونه استنباط کرد که رجعی بودن طلاق تنها به دنبال ‏حفظ منافع مرد نیست؛ بلکه شرایطی را ایجاد می‌کند که منافع زن و مرد، هر دو پوشش داده شوند.‏ طلاق بائن در این نوع جدایی مرد حقی برای رجوع کردن به همسر ‏خود در مدت‌زمان عده ندارد و چنانچه مرد بخواهد زندگی مشترک با همسرخود را از سر ‏بگیرد، باید تا انتهای مدت عده صبر کند و پس‌ از آن مجددا همسر سابقش را به عقد خود دربیاورد.‏ در مورد این نوع جدایی می‌توان این‌گونه عنوان کرد که تمام حقوقی که زن و شوهر در طلاق رجعی ‏نسبت به یکدیگر دارند، در این نوع طلاق از آن‌ها سلب و گرفته می‌شود.‏ انواع طلاق بائن کلیه طلاق‌ها رجعی می‌باشند مگر در شش مورد زیر:
  •  طلاق زنی که هنوز باکره است (عدم نزدیکی زوجین که معمولا در دوره عقد است)
  •  طلاق زن یائسه
  •  طلاق زن صغیره
  •  طلاق خلع (طلاق از طرف زن یا طلاق زن مختلعه)
  •  طلاق مبارات (این نوع طلاق همان طلاق توافقی است)
  •  سه طلاقه کردن زن (سه طلاقه کردن پس از دو رجوع اتفاق می افتد)
طلاق زن باکره چنانچه مردی همسر خود را قبل از وقوع نزدیکی (آمیزش جنسی) طلاق دهد، این جدایی از جنس ‏بائن خواهد بود.‏ توجه داشته باشید که زن و شوهری که هنوز مقاربت نداشته اند چه قبل از عروسی و چه بعد از عروسی، اگر بخواهند طلاق بگیرند طلاق آن ها از نوع اول طلاق بائن محسوب خواهد شد.  طلاق زن یائسه زنانی که به مدت یک سال عادت ماهیانه نداشته باشند یائسه محسوب می‌شوند. حال ‏با توجه به این تعریف چنانچه مردی همسر یائسه خود را طلاق دهد، از نوع بائن بوده و مرد بدون ‏عقد جدید نمی‌تواند به زندگی مشترک خود بازگردد.‏ ‏ طلاق خلع طلاق خلع آن است که زن به‌واسطه کراهتى که از شوهر خود دارد در مقابل مالى که به شوهر ‏می‌دهد جدا شود، اعم از اینکه این مال دقیقا معادل مهر و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.‏ طلاق خلع که از انواع طلاق بائن است، طلاقی است که در آن زن بنا به دلایلی، از زندگی با همسرش آنچنان خسته شده که حاضر است هر کاری بکند تا طلاق بگیرد مثلا از مهریه خود بگذرد و یا حتی مبلغی علاوه بر بخشش مهر (فدیه) به مرد بپردازد تا طلاق بگیرد. چنانچه مرد قبل از اجرای صیغه ی طلاق پشیمان شود و با رد آنچه که بخشیده شده می تواند مانع اجرای حکم شود و زن نمی تواند طلاق بگیرد. و اگر مرد به طور کلی حاضر به طلاق نباشد و زن حق طلاق یا دلایل محکمه پسندی همچون عسر و حرج ، عیوب مرد از جمله عیوب جنسی، جنون و… برای طلاق نداشته باشد تحت هیچ شرایطی نمی تواند طلاق بگیرد. طلاق مبارات طلاقی است که در آن زن و شوهر هر دو از یکدیگر کراهت داشته باشند ولى در این صورت مالی ‏که زن به شوهر خود می‌دهد نباید بیش از میزان مهریه باشد.‏ لازم به توضیح است در صورتی‌ که در طلاق خلع و مبارات، زن از آنچه که به مرد داده است پشیمان ‏شود و آن را دریافت نماید، طلاق به رجعی تبدیل می‌شود.‏ طلاق مبارات نام دیگر طلاق توافقی (طلاق مبارات و طلاق توافقی تنها یک نوع از انواع طلاق محسوب می شوند) است که در آن، طلاق از طرف هر دو یعنی زن و شوهر است. این نوع طلاق از دیگر طلاق ها شرایط بهتری دارد و زودتر صورت می پذیرد لذا زن برای آنکه مرد را راضی به طلاق توافقی کند از مهریه خود می گذرد. نکته ای که باید در نظر داشت این است که در طلاق توافقی زن نمی تواند برای راضی کردن همسر به طلاق همچون طلاق خلع مبلغی علاوه بر بخشش مهریه به مرد بپردازد. در طلاق توافقی زن و شوهر باید بر سر تمامی مشترکات و حق و حقوق یکدیگر همچون جهزیه، مهریه، اگر صاحب فرزند هستند حضانت فرزند، اجرت المثل و… به توافق برسند. اگر در هر موردی نتوانند به توافق برسند دادگاه درباره آن ها تصمیم گیری خواهد کرد. ‏ سومین طلاق یا سه طلاقه کردن سومین جدایی که بعد از سه وصلت پی‌درپی رخ دهد نیز از جنس بائن بوده و شوهر دیگر نمی‌تواند ‏در زمان عده به همسر خود رجوع کند. قاعده سه طلاقه شدن بدین گونه است که زن و شوهر سه بار با هم مزدوج می شوند و سه بار طلاق بگیرند، تنها در این صورت است که سه طلاقه شکل می گیرد و اگر بخواهند دوباره با هم ازدواج کنند، زن باید اول با شخصی دیگر که در قانون به آن محلل گویند ازدواج کند و بعد از طلاق از محلل، می تواند با همسر سابقش ازدواج کند. طلاق عدی، سه طلاقه ای است که سه بار سه طلاقه شده است یعنی در مجموع نه بار طلاق گرفته است در این صورت آن زن و مرد تا ابد به هم حرام خواهند شد و دیگر نمی توانند باهم ازدواج کنند. تفاوت دو حالت طلاق(سه طلاقه و طلاق عدی) در این است که زن و مرد در سه طلاقه تا ابد به هم حرام نمی شوند بلکه تحت شرایط گفته شده می توانند دوباره با هم ازدواج کنند. اما در طلاق عدی زن و شوهر تا ابد به هم حرام اند و تحت هیچ شرایطی نمی توانند با هم ازدواج کنند. شایان‌ذکر است که طلاق‌ها با توجه به این‌که کدام‌ یک از زوجین درخواست آن را داشته باشد نیز قابل ‏تقسیم هستند. که عبارتند از:
  •  درخواست طلاق از طرف مرد(زوج)
  • درخواست طلاق از طرف زن(زوجه)
  • طلاق توافقی
تفاوت طلاق خلع و طلاق عسر و حرج طلاق خلع با طلاق عسر و حرج تفاوت‌های فاحشی دارد. در طلاق خلع زوجه به دلیل تنفر و کراهتی که از همسرش دارد، رضایت می‌دهد تا مالی را به وی پرداخت کند تا به زندگی مشترک پایان دهد. در این طلاق به رضایت مرد نیازی نیست و وی در صورت قبول مال همسرش را طلاق خواهد داد. اما در صورتی که مرد پیش از جاری شدن خطبه طلاق از پذیرفتن مال مزبور پشیمان شود، نمی‌توان زن را مطلقه اعلام کرد. ضمن اینکه در صورتی که زن مالی را که بذل کرده است در دوران عده از همسر تقاضا کند، طلاق خلع به طلاق رجعی تبدیل می‌شود و بدین ترتیب مرد می‌تواند در زمان عده به همسرش رجوع نماید. عسر و حرج یکی از دلایلی است که زنان بر مبنای آن دادخواست طلاق می دهند و به معنای مشقت و سختی زندگی مشترک است. عسر و حرج یک موضوع کلی است و مصداق مشخصی ندارد بنابراین هر موضوعی که دادگاه تشخیص دهد باعث مشقت زن است مثل اعتیاد همسر و یا مسکر بودن آن عسر و حرج  محسوب می شود و دادگاه رای به طلاق می دهد. در طلاق عسر و حرج، شرایط سخت و جان فرسایی که برای زن پدید آمده است منجر به صدور حکم اجبار مرد بر طلاق می‌شود. در این طلاق نیازی به بذل مال نخواهد بود و مرد چاره‌ای به جز طلاق همسرش نخواهد داشت. چنانچه مرد از طلاق همسرش سر باز زند، این کار از طریق قانون و دادگاه خانواده پیگیری خواهد شد. لازم به ذکر است که طلاق عسر و حرج بائن محسوب می‌شود و مرد اجازه رجوع نخواهد داشت. تفاوت فسخ نکاح و طلاق طلاق و فسخ نکاح هر چند هر دو به معنای جدایی زن و شوهر است اما دو موضوع متفاوت هستند. در فسخ نکاح مانند این است که شما قردادی بسته اید و حالا چیزی که در قرارداد وجود داشته رعایت نشده و قراداد مردود است و دیگر نیازی به مراجعه به دادگاه نیست و حالت اعلامی دارد یعنی اگر همسر اعلام کند و طرف مقابل بپذیرد عقد فسخ می شود. اما اگر طرف مقابل قبول نکند باید به دادگاه مراجعه کند تا دادگاه حق بودن تصمیم را بررسی کند. تبدیل شدن طلاق مبارات به طلاق رجعی در طلاق مبارات که از انواع طلاق بائن است، مرد اجازه رجوع ندارد اما اگر زن بعد از طلاق به آنچه که بخشیده (مهریه بخشیده شده) رجوع کند و دادخواستی برای گرفتن آن ثبت کند طلاق تبدیل به طلاق رجعی خواهد شد و در این صورت مرد هم این حق را پیدا میکند که به زن رجوع کند. در نظر داشته باشید که این کار تنها در مدت عده قابل اجرا می باشد. بنا بر این، در سوره بقره که در باره احکام طلاق می باشد همین موارد را بیان می کند و می فرماید:«و هرگاه زنان را طلاق دادید بایستی تا نزدیک پایان زمان عدّه یا آنها را به سازگاری (در خانه) نگاه دارید و یا به نیکی رها کنید، و روا نیست آنان را به آزار نگاه داشته تا بر آنها ستم کنید. هر کس چنین کند همانا بر خود ظلم کرده است. و آیات خدا را به مسخره نگیرید و به یاد آرید نعمت خدا را که به شما لطف فرمود و (به خصوص نعمت بزرگ) کتاب آسمانی و حکمت الهی را که به شما فرستاد و شما را به اندرز آن بهره‌مند گرداند، و از خدا پروا کنید و بدانید که خدا به همه چیز آگاه است.» آیه نیز اشاره به محدودیتهای دیگری در امر طلاق می‌کند تا از نادیده گرفتن حقوق زن جلوگیری کند در آغاز می‌گوید: «هنگامی که زنان را طلاق دادید و به آخرین روزهای عدّه رسیدند (باز می‌توانید با آنها آشتی کنید) یا به طرز پسندیده‌ای آنها را نگاه دارید، و یا به طرز پسندیده‌ای رها سازید» (وَ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ). یا صمیمانه تصمیم به ادامه زندگی زناشویی بگیرید و یا اگر زمینه را مساعد نمی‌بینید با نیکی از هم جدا شوید. سپس به مفهوم مقابل آن اشاره کرده می‌فرماید: «هرگز بخاطر ضرر زدن و تعدی کردن آنها را نگه ندارید» (وَ لا تُمْسِکُوهُنَّ ضِراراً لِتَعْتَدُوا). این جمله تفسیر کلمه «معروف» است، زیرا در جاهلیت گاه بازگشت به زناشویی را وسیله انتقامجویی قرار می‌دادند، لذا با لحن قاطعی می‌گوید: «هرگز نباید چنین فکری در سر بپرورانید». «چرا که هر کس چنین کند به خویشتن ظلم و ستم کرده» (وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ). سپس به همگان هشدار می‌دهد و می‌فرماید: «آیات خدا را به استهزاء نگیرید» (وَ لا تَتَّخِذُوا آیاتِ اللَّهِ هُزُواً). بنابراین نباید با چشم پوشی از روح احکام الهی و چسبیدن به ظواهر خشک و قالبهای بی روح، آیات الهی را بازیچه و ملعبه خود قرار داد که گناه این کار شدیدتر، و مجازاتش دردناکتر است. سپس می‌افزاید: «نعمت خدا را بر خود به یاد آورید و آنچه از کتاب آسمانی و دانش بر شما نازل کرده و شما را با آن پند می‌دهد» (وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ ما أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ مِنَ الْکِتابِ وَ الْحِکْمَةِ یَعِظُکُمْ بِهِ). «و تقوای الهی پیشه کنید و بدانید خداوند به هر چیزی داناست» (وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْ‌ءٍ عَلِیمٌ). جمله یاد شده، هشدار می‌دهد که در مورد حقوق زنان، از موقعیت خود سوء استفاده نکنند و بدانند که خداوند حتی از نیات آنها آگاه است. افزون بر این  در طلاق رجعی در دوران عده حکم زوجه را داشته و می تواند در مقابل همسر، بدون پوشش ظاهر شود، ولی در طلاق بائن  با اجرای صیغه طلاق، زن و شوهر از داشتن رابطه و علقه زوجیت منع می‌شوند و در صورتی که بخواهند بار دیگر این رابطه برقرار گردد، بدون داشتن موانع باید صیغه عقد ازدواج جدیدی میان آنها جاری شود. بنابراین محرمیت و نفقه و مسکن در طول عده طلاق بائن بین زن و مرد وجود ندارد. بنابراین، آیه یاد شده تنها به اقسامی از طلاق اشاره دارد . (1)   پی نوشت: 1. برگزیده تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج1،ص210
موضوع قفل شده است