جمع بندی آموزش تیراندازی و سوارکاری به دختران

با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد میقات

جمع بندی پرسش: در مورد حق الولد علی الوالد؛ آیا آموزش تیراندازی و سوارکاری و شنا، حق دختر بر پدر هست؟ پاسخ: در منابع روایی طراز اول شیعی (کتب اربعه حدیثی) روایتی با تعبیر «حق فرزند بر پدر» (اعم از فرزند پسر و دختر) که آموزش تیراندازی و اسب سواری را متذکر شده باشد نیافتم. البته در روایتی که از نظر سندی ضعیف است، آموزش شنا به فرزند پسر، از حقوقی شمرده شده که بر عهده پدر است.(1)   از جمله روایاتی که با تعبیر «حق فرزند بر پدر» در منابع مختلف آمده چنین است:   «حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى‏ وَالِدِهِ‏ أَنْ يُحْسِنَ اسْمَهُ وَ أَدَبَهُ وَ يَضَعَهُ مَوْضِعاً صَالِحا» حق فرزند بر پدرش این است که نام نیک برای او انتخاب کند و او را تربیت نماید و او را در جایگاه شایسته ای قرار دهد.(2)   «حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ أَنْ يُحَسِّنَ اسْمَهُ وَ يُحَسِّنَ أَدَبَهُ وَ يُعَلِّمَهُ الْقُرْآن‏» حق فرزند بر پدر، آن است که نام نیکو برای او انتخاب کند، او را نیکو تربیت کند و قرآن را به او آموزش دهد.(3)   «وَ قَالَ (صلی الله علیه و آله)‏ مِنْ حَقِّ الْوَلَدِ عَلَى‏ وَالِدِهِ‏ ثَلَاثَةٌ يُحَسِّنُ اسْمَهُ وَ يُعَلِّمُهُ الْكِتَابَةَ وَ يُزَوِّجُهُ إِذَا بَلَغَ» رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: سه چیز حق فرزند بر پدرش است؛ نام نیکو برای او انتخاب کند، نوشتن و کتابت به او بیاموزد و زمانی که به بلوغ رسید، ازدواج او را فراهم کند. (4)   نکته: در این روایات، اصلا به آموزش شنا، تیراندازی و سوارکاری به عنوان حق فرزند بر پدر، اشاره نشده است.   بله روایت داریم که آموزش شنا و تیراندازی توصیه شده است ولی نه به عنوان حق فرزند: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)‏ عَلِّمُوا أَوْلَادَكُمُ السِّبَاحَةَ وَ الرِّمَايَةَ» رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: به فرزندانتان شنا و تیراندازی آموزش دهید.(5) هم چنین روایتی هم داریم که به عنوان حق، بیان شده، ولی در منابع طراز اول شیعه نیست و سند متصل به معصوم هم ندارد: «حقّ الولد على‏ الوالد أن يعلّمه الكتابة و السّباحة و الرّماية و أن لا يرزقه إلّا طيّبا و أن يزوّجه إذا بلغ» حق فرزند بر پدر آن است كه نوشتن، شنا كردن و تير انداختن به او بياموزد و جز غذاى خوب به او نخوراند و همين كه بالغ شد، ازدواج او را فراهم کند.(6)   بنابر این: با این که در روایات متعدد، از بین فعالیت های ورزشی، به یادگیری شنا، تیراندازی و سوارکاری، توصیه شده است ولی طبق نظر روایات صحیح و منابع طراز اول حدیثی شیعه، آموزش شنا، تیراندازی و سوارکاری، جزء حقوق فرزند بر پدر، شمرده نشده اند.   پی نوشت ها: 1. کلینی، الكافي، محقق/مصحح: غفاری و آخوندی، انتشارات دارالکتب اسلامیه ـ تهران، 1407ق، چاپ چهارم، ج ‏6، ص 49. 2. ابن بابويه، من لا يحضره الفقيه‏، محقق/مصحح: غفارى، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، ـ قم، 1413ق، ‏چاپ دوم‏، ج ‏4، ص 372. 3. شریف الرضی، نهج البلاغه، ترجمه دشتی، انتشارت: مشهور ـ قم، حکمت 399. 4. فتال نيشابورى، روضة الواعظين و بصيرة المتعظين(ط- القديمة)، ناشر: انتشارات رضى‏ ـ قم‏، 1375ش، چاپ اول، ج ‏2، ص 369. 5. الكافي، پیشین، ج ‏6، ص 47، ح 4. 6. پاينده، ابو القاسم، نهج الفصاحة (مجموعه كلمات قصار حضرت رسول صلى الله عليه و آله)، ناشر: دنياى دانش‏ ـ تهران‏، 1382ش‏، چاپ چهارم‏، ص 447، ح 1394.