جمع بندی آیا انسان هنگام جان دادن جنب می شود؟
تب‌های اولیه
آیا انسان هنگام جان دادن جنب می شود؟
سلام علیکم
وقت بخیر
ایا این درسته که انسان هنگام جان دادن جنب می شود ؟
و علت اینکه میت رو با سدر کافور غسل میدن چیه؟
کارشناس بحث: استاد مسلم
جمع بندی
______________________________
پرسش:
آیا این درست است که انسان هنگام جان دادن جنب می شود؟ علت اینکه میت را با سدر و کافور غسل می دهند چیست؟
پاسخ:
در برخی روایات سخن از جنب شدن میت آمده است، در کتاب وسائل الشیعه بابی وارد شده است که غسل میت مانند حکم غسل جنابت است(1) ، اما با دقت در متن روایات روشن میشود منظور این نیست که منی خود شخص از مجرای منی خارج شود، بلکه در روایات متعدد می فرمایند منی که بدن آن شخص را شکل داده از او خارج میشود. این نشان دهنده یک بیرون ریزی از درون شخص است که منشأ آلودگی میشود. به عنوان نمونه در روایتی از امام صادق(علیه السلام) اینگونه نقل شده است: «سُئِلَ الصَّادِقُ ع لِأَيِّ عِلَّةٍ يُغَسَّلُ الْمَيِّتُ قَالَ تَخْرُجُ مِنْهُ النُّطْفَةُ الَّتِي خُلِقَ مِنْهَا تَخْرُجُ مِنْ عَيْنَيْه»؛ از امام صادق(علیه السلام) سوال شد به چه خاطر میت غسل داده میشود؟ امام فرمود: چون نطفه ای که از آن خلق شده از چشمانش خارج می شود.(2)
قرائن دیگری نیز بر این امر دلالت می کند که منظور خروج نطفه خود مرد نیست، از جمله اینکه مثلا اگر حاکم شرع کسی را به اعدام محکوم کند، فرد می تواند پیش از اعدام، خودش غسل میت را انجام دهد و در این صورت لازم نیست او را مجددا غسل دهند. بنابراین احتضار نمی تواند به معنای خروج منی بوده و غسل نمی تواند از این جهت واجب باشد.
جنب در لغت به معنای «کناره» است، و از آنجا که شخص جنب از نماز کناره می گیرد به او جنب می گویند.(3) چرا که جنابت موجب آلودگی درونی و بیرونی تمام بدن میشود، و شاید مرگ هم از این بابت جنابت دانسته شده است که منشأ آلودگی بدن و روح می شود و نیاز به این طهارت درونی و بیرونی است.
بنابراین می توان نقش سدر و کافور را در این خصوص با توجه به خاصیت ضد عفونی کنندگی آنها توجیه کرد، اما نمی توان فلسفه غسل را منحصر در طهارتی بیرونی دانست، همانطور که در روایات، پاکی انسانی که از دنیا رفته است برای ملاقات با ملائکه اشاره شده است: «يُغَسَّلُ الْمَيِّتُ لِأَنَّهُ جُنُبٌ وَ لِتَلَاقِيهِ الْمَلَائِكَةَ وَ هُوَ طَاهِرٌ»؛ میت غسل داده میشود چرا که آلوده است، و باید در حالی با ملائکه دیدار کند که پاکیزه و طاهر است»(4)
روشن است که دیدار با ملائکه یک دیدار جسمانی نیست، بلکه روحانی است، بنابراین طهارت لازم برای آن هم یک طهارت باطنی است، همانطور که غسل و وضو در زمان حیات، هم طهارت باطنی محسوب شده و موجب طهارت روح نیز میشود.
پی نوشت ها:
- شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام، چاپ اول، 1409ق، ج2، ص486.
- همان، ج2، ص488.
- راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار القلم، چاپ اول، 1412ق، ج1، ص206
- وسائل الشیعه، ج2، ص 488.