جمع بندی وجه تسمیه امام حسین (علیه السلام) به اباعبدالله

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
وجه تسمیه امام حسین (علیه السلام) به اباعبدالله
سلام وجه تسمیه امام حسین علیه السلام به کنیه اباعبدالله چیست؟
با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد عماد
در فرهنگ عرب رسم بر این بود که علاوه بر اسم و لقب، کنیه ای نیز برای افراد می گذاشتند. کنیه، اسمی است غیر از اسم اصلی شخص که در اول آن لفظ اب یا ابن یا ام می‌آید و برای تعظیم و تکریم است.(1) عوامل مختلفی در گذاشتن یک کنیه بر یک فرد دخیل بود، از جمله تعظیم، تحقیر و تمسخر، فال نیک زدن،  تقیه و حفظ جان. در مورد فال نیک زدن گفته شده است که: هنگام تولد کودک کنیه‌ای نیکو انتخاب می‌کردند، به امید آنکه بزرگ شود و دارای خانواده و فرزند گردد .(2) مانند أبوالفضل، گرچه این فرزند هنوز نوزاد بود و فرزندی به نام فضل نداشت که بدان کنیه پذیرد. گاهی نیز کنیه در جایگاه لقب قرار می‌گیرد همانند «عمرو بن الولید بن عقبة بن امیة»، شاعر معروف با لقب «أبو قطیفه» شناخته و معرفی شده است، ولی کنیه وی را «ابو الولید» گفته‌اند.(3) 1. عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران، موسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ هفتم، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۵۹، ذیل واژه «کنیه» 2. مبرد، ابوالعباس، الکامل فی اللغه و الادب، تحقیق محمد بن ابوالفضل ابراهیم و السید شهاته، مصر، مکتبه النهضه، ۱۳۸۸ق ، ج۲، ص۱۰۴. 3.اصفهانی، ابوالفرج، الاغانی، بیروت، دار احیاء التراث، العربی، 1415ق، ج1، ص51
با توجه به روایتی که در بحار آمده، اولین مرتبه ای که امام حسین علیه السلام با کنیه اباعبدالله خطاب شده توسط شخص پیامبر صلی الله علیه واله بود. حضرت محمد صلی الله علیه وآله خطاب به امام حسین(علیه السلام) در کودکی فرمودند: «ثُمَّ قَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَزِيزٌ عَلَيَّ ثُمَّ بَكَى فَقُلْتُ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي‏»(1) 1. علامه مجلسي، بحارالانوار، الوفاء بيروت، 1404ق، ج44، ص 251.  
اما چرا این کنیه برای امام حسین (علیه السلام) برگزیده شد، نظرات مختلف است. برخی گفته به دلیل اینکه حضرت کودکی به نام عبدالله داشته است.(1) یعنی همان فال نیک زدن برای کودک در کودکی. بنابراین نظر پیامبر(صلی الله علیه وآله) در کودکی امام حسین(علیه السلام) فال نیک می زنند به این معنا که حضرت امام حسین(علیه السلام) بزرگ شوند و نام یکی از فرزندان خود را عبدالله بگذارند. برخي نيز با توجه به معناي اين كنيه "پدر بندگان خدا " با اين تحليل كه قيام امام حسين(ع)، موجب بقاي دين و يكتاپرستي بود و پرستش هر يگانه پرستي در دنيا تا قيامت، مرهون حركت و شهادت امام است، اگر امام حسين(ع) قيام نمي نمود و خون پاك خود و فرزندان و يارانش را نثار نمي كرد ديگر نشاني از توحيد و عبوديت باقي نمي ماند كه مردم عبد آن خدا و عامل به آن توحيد باشند. از اين رو، حكمت اطلاق اين كنيه بر ايشان را به اين دليل دانستند كه او پدر تمام بندگان خداست؛ يا همان "اباعبدالله". (3) و همچنين برخي با اين تحليل كه قيام حضرت موجب حفظ اسلام و رسالت پيامبر اسلام گشت و در واقع امام حسين(ع) احيا كننده شريعت جد خود گشت، و لذا ايشان "پدر حضرت محمد" يا همان"اباعبدالله" نام گرفت چون يكي از القاب و نامهاي پيامبر "عبدالله" نقل شده است. (4) 1. مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق: مؤسسة آل البیت(ع) لتحقیق التراث، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق-۱۹۹۳م، ج۲، ص۱۳۵ ؛ ابن واضح يعقوبي، تاريخ يعقوبي بيروت، دار صادر. 1379 ق، ج 2، ص 181.  4. آيت الله عندليب، ثارالله، مركز مطالعات راهبردي خيمه، بي تا، ص 47. 5. خداوند در قرآن متعدد پامبر را با نام(عبد خدا) نام مي برد(فرقان (25) آيه 1).
جمع بندی پرسش: وجه تسمیه امام حسین (علیه السلام) به کنیه اباعبدالله چیست؟   پاسخ: در فرهنگ عرب رسم بر این بود که علاوه بر اسم و لقب، کنیه ای نیز برای افراد می گذاشتند. کنیه، اسمی است غیر از اسم اصلی شخص که در اول آن لفظ اب یا ابن یا ام می‌آید و برای تعظیم و تکریم است.(1) عوامل مختلفی در گذاشتن یک کنیه بر یک فرد دخیل بود، از جمله تعظیم، تحقیر و تمسخر، فال نیک زدن،  تقیه و حفظ جان. در مورد فال نیک زدن گفته شده است که: هنگام تولد کودک کنیه‌ای نیکو انتخاب می‌کردند، به امید آنکه بزرگ شود و دارای خانواده و فرزند گردد .(2) مانند أبوالفضل، گرچه این فرزند هنوز نوزاد بود و فرزندی به نام فضل نداشت که بدان کنیه پذیرد. گاهی نیز کنیه در جایگاه لقب قرار می‌گیرد همانند «عمرو بن الولید بن عقبة بن امیة»، شاعر معروف با لقب «أبو قطیفه» شناخته و معرفی شده است، ولی کنیه وی را «ابو الولید» گفته‌اند.(3) با توجه به روایتی که در بحار آمده، اولین مرتبه ای که امام حسین (علیه السلام) با کنیه اباعبدالله خطاب شده توسط شخص پیامبر (صلی الله علیه وآله) بود. حضرت محمد (صلی الله علیه وآله) خطاب به امام حسین(علیه السلام) در کودکی فرمودند: « ثُمَّ قَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَزِيزٌ عَلَيَّ ثُمَّ بَكَى فَقُلْتُ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي‏»(4)(سپس فرمود ای اباعبدالله سخت است برای من، سپس گریه کردند و فرمودند پدر و مادرم به فدایت) اما چرا این کنیه برای امام حسین (علیه السلام) برگزیده شد، نظرات مختلف است. برخی گفته به دلیل اینکه حضرت کودکی به نام عبدالله داشته است.(5) یعنی همان فال نیک زدن برای کودک در کودکی. بنابراین نظر پیامبر(صلی الله علیه وآله) در کودکی امام حسین(علیه السلام) فال نیک می زنند به این معنا که حضرت امام حسین(علیه السلام) بزرگ شوند و نام یکی از فرزندان خود را عبدالله بگذارند. برخي نيز با توجه به معناي اين كنيه "پدر بندگان خدا " با اين تحليل كه قيام امام حسين (علیه السلام)، موجب بقاي دين و يكتاپرستي بود و پرستش هر يگانه پرستي در دنيا تا قيامت، مرهون حركت و شهادت امام است، اگر امام حسين (علیه السلام)قيام نمي نمود و خون پاك خود و فرزندان و يارانش را نثار نمي كرد ديگر نشاني از توحيد و عبوديت باقي نمي ماند كه مردم عبد آن خدا و عامل به آن توحيد باشند. از اين رو، حكمت اطلاق اين كنيه بر ايشان را به اين دليل دانستند كه او پدر تمام بندگان خداست؛ يا همان "اباعبدالله". (6)   منابع: 1. عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران، موسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ هفتم، 1371ش، ج2، ص1659، ذیل واژه «کنیه» 2. مبرد، ابوالعباس، الکامل فی اللغه و الادب، تحقیق محمد بن ابوالفضل ابراهیم و السید شهاته، مصر، مکتبه النهضه، 1388ق ، ج2، ص104. 3.اصفهانی، ابوالفرج، الاغانی، بیروت، دار احیاء التراث، العربی، 1415ق، ج1، ص51 4.علامه مجلسي، بحارالانوار، الوفاء بيروت، 1404ق، ج44، ص 251. 5. مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق: مؤسسة آل البیت(ع) لتحقیق التراث، بیروت، دارالمفید، 1414ق، ج2، ص135 ؛ ابن واضح يعقوبي، تاريخ يعقوبي بيروت، دار صادر. 1379 ق، ج 2، ص 181. 6. آيت الله عندليب، ثارالله، مركز مطالعات راهبردي خيمه، بي تا، ص 47.  
موضوع قفل شده است