جمع بندی گناه قتل بیشتر است یا زنا؟
تب‌های اولیه
کارشناس بحث: استاد بدیع
جمع بندی
پرسش: گناه قتل بزرگ تر است یا زنا؟
پاسخ: قتل و زنا هر دو از گناهان کبیره هستند که در کنار شرک و در سوره مبارکه فرقان مورد نهی و مذمت قرار گرفته اند. گناهانی که در این آیات وعده عذاب همیشگی اخروی در مورد آنها داده شده است.
«وَ الَّذينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتي حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ لا يَزْنُونَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ يَلْقَ أَثاماً يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فيهِ مُهاناً إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً؛ و كسانى كه معبود ديگرى را با خداوند نمی خوانند و انسانى را كه خداوند خونش را حرام شمرده، جز بحق نمی كشند و زنا نمی كنند و هر كس چنين كند، مجازات سختى خواهد ديد! عذاب او در قيامت مضاعف می گردد، و هميشه با خوارى در آن خواهد ماند! مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند، كه خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می كند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است.»(1)
اما قضاوت درباره بزرگ تر بودن گناه قتل و یا زنا به سادگی امکان پذیر نیست و هر کدام شواهد و قرائنی دارد. به عنوان نمونه در این آیه شریفه قتل پس از شرک و قبل از زنا قرار گرفته است و تقدیم آن بر زنا میتواند نشان از شناعت بیشتر آن داشته باشد. همانطوری که شرک به عنوان بزرگ ترین گناه در ابتدا آمده است.
در مقابل روایتی وجود دارد که تنها در برخی از منابع روایی آمده است و منسوب به حضرت رضا(علیه السلام) است. در این روایت آمده است:
«اعظم من القتل عندى اثما و اقبح منه بلاء الزّنا لانّ القاتل لم يفسد بضرب المقتول غيره و لا بعده فسادا و الزّاني قد افسد النّسل الى يوم القيمة و احلّ المحارم؛ آنچه گناهش از قتل نزد من بيشتر است و بلاى آن قبيح تر است زناست. براى اينكه قاتل با كشتن مقتول فسادى به غير كشتن او انجام نمی دهد. اما زانى نسل را تا روز قيامت فاسد و تباه می كند و حرامهايى را حلال می كند.»(2)
نکته ای که میتواند مسئله را تا حد زیادی روشن کند این است که این دو گناه در شرایط مختلفی ممکن است رخ دهد که در هر یک فاجعه ای که به وجود می آورد ابعاد متفاوتی دارد. به عنوان نمونه در رابطه نامشروع، همسر داشتن و نداشتن، محرم و غیر محرم بودن، طلب فرزند نامشروع و یا عزل منی همگی در شدت و شناعت زنا موثر است. در قتل نیز عناوینی وجود دارد که جرم و گناه آن را تخفیف و یا تشدید میکند.
پی نوشت:
- فرقان، 68-70.
- ديلمى، حسن بن محمد(841ق)، إرشاد القلوب، ترجمه طباطبايى، قم، جامعه مدرسین، ص282.