جمع بندی آسیب های فضای مجازی برای افراد مذهبی

تب‌های اولیه

11 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آسیب های فضای مجازی برای افراد مذهبی
سلام برای افراد مذهبی و متدین در فضای حقیقی و واقعی خط قرمزها و حد و مرزهایی وجود دارد که به آن اهمیت می دهند و پایبند هستند اما همین افراد وقتی که به فضای مجازی وارد می شوند و فعالیت می کنند چه بسا این خط قرمزها و حدودها یا برای شان مهم نیست یا به هر دلیلی راعایت نمی کنند. من فرد خیلی مذهبی نیستم ولی برای خودم حد و حدودی دارم در فضای حقیقی هیچ مردی نمی تواند به من درخواست های نا متعارف بدهد  اما متاسفانه در فضای مجازی از همین افرادی که ادعای دینداری داشتند ضربه ها خوردم از کارشناس محترم درخواست دارم راهکارهایی برای رعایت این حد و حدود و خط قرمزها در فضای مجازی داشته باشند تا باعتث هوشیاری و آگاهی ما و سایر دختران و خانمهایی که در این زمینه دغدغه دارند شود. با تشکر
با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد شفیق
رای افراد مذهبی و متدین در فضای حقیقی و واقعی خط قرمزها و حد و مرزهایی وجود دارد که به آن اهمیت می دهند و پایبند هستند  
اما همین افراد وقتی که به فضای مجازی وارد می شوند و فعالیت می کنند چه بسا این خط قرمزها و حدودها یا برای شان مهم نیست یا به هر دلیلی راعایت نمی کنند.
هوالمحبوب
با سلام به شما همراه گرامی: با تشکر از اطمینانی که به مرکز کرده و مسأله خود را مطرح کرده اید. روزگاری انسانها در دنیای واقعی زندگی می کردند و ارتباط آنها با یکدیگر ملموس بود و با کسانی ارتباط داشتند که در یک مکان زندگی می کردند اما در حال حاضر رقابت بین دنیای واقعی و مجازی است. دنیای مجازی با بی مکانی، دست یابی به آخرین اطلاعات روز، تکثر داشتن و هم زمانی از دنیای واقعی جدا می گردد.فضای سایبری مرزهای جدیدی در ارتباطات اجتماعی ایجاد کرده است. دوستی ها و دشمنی ها می کنند، کارهایی انجام می دهند و چیزهایی می گویند که در دنیای واقعی و رودررو هرگز انجام نمی دهند.  گرچه فضای مجازی، فرصت ها، قابلیت ها و توانمندی های فراوانی دارد؛ که نادیده گرفتن هر یک از آنها باعث عقب ماندگی فرد و جامعه خواهد شد ولی آسیب هایی نیز به وجود می آورد. اینترنت همانند دیگر وسایل ارتباطی، می تواند نعمت یا نقمت باشد. نوع استفاده از این امکان گسترده و شگفت، سودمندی یا زیانمندی آن را رقم می زند. امروزه نوجوانان زیادی به اینترنت دسترسی دارند یا حداقل روش های استفاده از آن را به خوبی می دانند. تصور کنید نوجوانی با یک دنیا کنجکاوی بر سفره سرشار از تنوع و اطلاعات حاضر شود. در این شرایط طبیعی است که عطش کنجکاوی، وی را به هر سویی خواهد کشاند و تنها وجود پاره ای از قوانین و شرایط محیطی و فردی است که می تواند او را از آسیب ها و جنبه های منفی اینترنت محفوظ دارد.          
افراد از شبکه‌های اجتماعی خصوصا موبایلی به صورت گسترده استفاده می‌کنند و به دید کاملا مثبت به آن نگاه می‌کنند در صورتی که در کنار فرصتهای آن باید تهدیدات و خطرات آنها را نیز شناخت تا بتوان در یک فضای کاملا ایمن فعالیت کرد. غیر از آسیب های اجتماعی، فرهنگی، فکری، خانوادگی و جسمی که برای استفاده زیاد در فضای مجازی برشمرده اند، مهمترین آسیب ها، آسیب های اخلاقی است که بخصوص برای دختران دامن گیر خواهد شد. آن چه می‌توان در اینترنت خطرناک‌تر تلقی شود، ارتباطی است که از طریق اتاق‌های گفت و گو بین افراد برقرار می شود و در برخی موارد صدمات فراوانی به وجود می‌آورد. این اتاق های گفت و گو که معمولا در آن ها امکان ارتباط بانام های جعلی و مجهول وجود دارد، می توانند زمینه های لازم را برای ایجاد برخی از مفاسد اجتماعی به وجود آورند و تقریبأ راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد.  به جرأت می توان گفت که خطر شبکه های اجتماعی و گروه های موجود در پیام رسان های موبایل پایه مانند تلگرام به مراتب بیشتر از سایت‌های غیراخلاقی موجود در اینترنت است.  
برخی انسانها در دنیای واقعی راست و حقیقت وجودی شان را برملا نمی کنند چه برسد در فضای مجازی. متأسفانه حتی افراد مذهبی هم در فضای مجازی، آنقدر در قید و بند اعتقادات و باورهای خودشان نیستند.   مثلا خانمی که در عالم واقع برایش اهمیت دارد تا موقعی که ضرورتی ندارد با آقایی هم کلام نشود و یا شوخی هایی نکند؛ اما در فضای مجازی چندان پای­بند نیست و کم کم فراتر رفته و وابستگی هایی ایجاد می گردد. موارد زیادی در مشاوره ها بیان کرده اند که فرد اصلا اهل چنین ارتباطاتی نبوده و شدیدا هم اهل رعایت بوده ولی با یک پیام تبریک تولد و یا مناسبتی شروع شده و ادامه پیدا کرده تا به مراحل نامناسبی با هم رسیده اند. از طرف دیگر معمولا این مسائل در دنیای واقعی، زود آشکار و هویدا می گردد و فرد برای ترس بسیاری از مسائل، کمتر آن را مرتکب می شود ولی در دنیای مجازی، چون کاملا شخصی است و بین دو فرد صورت می گیرد بدون نظارت شخص ثالث، با سرعت زیادی به مراحل نامناسبی می رسند و از طرفی وقتی حرمت این مسائل در فضای مجازی شکسته شد در دنیای واقعی نیز راحت تر مرتکب آن می شوند.      
در این میان، نقش خانواده در هدایت استفاده از اینترنت به سزاست. آشنایی فرزندان با خطرات جسمانی، رفتاری و اخلاقی و استفاده های نامناسب، غیرضروری و زاید از فن آوری های جدید مثل اینترنت و موبایل، تقویت مبانی ارزشی، اخلاقی و دینی فرزندان و ایجاد خودکنترلی و خودایمنی در آنها برای استفاده بهینه از فن آوری های جدید، بسیار پراهمیت است. والدین اگر به فکر غذای جسمی فرزندان خود هستند، باید به فکر غذای روحی فرزندان خود نیز باشند و اجازه ندهند هرکسی در فضای مجازی هر غذای مسمومی را وارد فکر و اندیشه جوانان خویش نماید و نسبت به حضور فرزندان خود در دنیای مجازی حساسیت بیشتری داشته باشند.  والدین می‌توانند با کسب آگاهی از فضای مجازی استفاده صحیح از اینترنت را به فرزندان خود آموزش دهند و جوانان را با مقوله اینترنت و فضای مجازی بیشتر و بهتر آشنا نمایند. در این میان نهادهای فرهنگی باید آموزشهای لازم را به والدین بدهند و فاصله آنها را با نسل امروز کمتر کنند. جوانان مخصوصا دختران نباید روابط در فضای مجازی را به دنیای واقعی سرایت دهند و با کسانی که هیچ سابقه آشنایی در دنیای واقعی ندارند،
جوانان مخصوصا دختران نباید روابط در فضای مجازی را به دنیای واقعی سرایت دهند و با کسانی که هیچ سابقه آشنایی در دنیای واقعی ندارند، قرار ملاقات در پارک و دانشگاه و ... بگذارند افراد سود جو به راحتی می‌توانند با کشاندن افراد به مکانهای مختلف از ایشان سوء استفاده نموده و یا مورد آزار و اذیت قرار دهند.  دختران در این مورد باید بیشتر رعایت نمایند و با اندک آشنایی به جنس مخالف اعتماد نکنند و به حرف هایی عاشقانه و دلسوزانه دیگران دل نبندند تا از صدمات و لطمات غیر قابل جبران در امان باشند که پشیمانی های بعدی سودی نخواهد داشت. دختران به علت حضور بیشتر در منزل تمایل بیشتری برای حضور در فضای مجازی دارند و البته زمان بیشتری در اختیار دارند این مطلب به معنای حضور کم پسران در اینترنت نیست به عبارتی جنس تهدیدهایی که برای دختران است با جنس تهدید پسران متفاوت است و البته آسیبش برای خانواده بیشتر و این از روحیه عاطفی دختران ناشی می‌شود که بیشتر مورد طعمه سودجویان قرار مي ‌گیرند. دختران نیز باید توجه داشته باشند؛ ممکن افرادی خود را مذهبی جلوه دهند تا بتوانند اعتماد شما را جلب نمایند و حتی ممکن است اهداف دیگری داشته باشند تا شاید افراد مذهبی را تخریب نمایند؛ این هوشیاری بانوان را می طلبد که همانطور که در دنیای واقعی صرف گفته و حرف شخصی اعتمادی بر او نیست و باید تحقیقات جدی و درستی درباره او به عمل آورد در فضای مجازی که فقط حرف است و حرف.  اعتماد کردن فقط به صحبت های شخص و حساب باز کردن برای آن صحبت ها، نشانه سادگی فرد است که لازم است مهارتهای بیشتری در فضای مجازی کسب کند. احتمالا شخص مورد نظر فهمیده که شما، به مسائل مذهبی علاقه مندید خود را مذهبی معرفی نموده اگر فکر می کرد طور دیگری می شود در شما نفوذ کرد بی شک از همان راه وارد می شده است.   مذهبی بودن چیزی است که خیلی راحت می توان ادعای آن را داشت؛ ولی مذهبی واقعی کجا و اعلان مذهبی بودن در فضای مجازی کجا. اگر درایت و هوشیاری داشتید؛ همین که فرد با این ادعا، وارد شد، نقض گفتارش را اثبات کرده است.  
معمولا از یکی از اتفاقاتی که در فضای مجازی زیاد است، لذات جنسی است. یکی از غرایز قوی در انسان شهوات جنسی است که اگر طغیان و سرکشی کند، کنترل آن ناممکن یا مشکل خواهد بود. بروز و ظهور و غلبه غریزه شهوانی در انسان به صورت پلکانی و تدریجی است، و به تعبیر قرآن کریم شیطان از طریق سیاست گام به گام به هدف خود می رسد به همین جهت جلوگیری از وسوسه های شیطانی در ابتدای امر و قدم اوّل آسان تر است. (  وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ). (1) منظور این است که حتما لذت جنسی به معنای ارتباط جنسی نیست بلکه همان صحبت های عادی در فضای مجازی برای شخص لذت جنسی ایجاد نماید نشانگر رابطه ی آلوده است. درنتیجه برای خودکنترلی خوب است هرجا که فرد احساس می کند دارد از گفتگو با فرد مقابل لذت می برد، کنترلگری نماید و جلوی رابطه را بگیرد. از چاله ای کوچک بسیار راحت تر از چاه می توان خارج شد.
  1. سوره بقره، آیه 168.
در روایات گفته اند که این دنیا مثل سایه ای از دنیای واقعی است. اينكه دنيا حقيقتي ندارد؛ بلكه وهم و خيال است. پس آن را به خيالاتي تشبيه كرده‌اند كه در خواب مي‌بينم و چون بيدار مي‌شويم، اصلاً از آن خبري نيست. هم‌چنان كه پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «مرا با دنيا چه كار؟ حكايت سواره‌اي است يك روزي گرم مي‌رود و برايش درختي برافراشته مي‌شود؛ پس ساعاتي در ساية آن خواب قيلوله مي‌كند و بيدار شده، آن را رها مي‌كند». (1) توجه به این مسأله که در دنیایی که خودش وهم و خیال است به دنبال فضای مجازی آن بودن مثل این است که افرادی در خانه خود نشسته اند و فیلم می بینند و موضوع فیلم، اتفاقات خواب هنرپیشه فیلم است. فیلم که خودش واقعیت ندارد و خواب هنرپیشه ان فیلم چه خواهد بود؟؟؟؟؟؟؟ توجه داشته باشیم که وقتی می گویند عالم محضر خداست، دنیای مجازی را هم شامل می گردد.
  1. کلینی، محمدبن‌یعقوب، اصول‌کافی، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1413ق. ج 3، ص 202.
   
فضای مجازی انسان های نزدیک به هم را از هم دور می کند و انسان هایی که از هم دور هستند را به هم نزدیک می نماید. باید دید آیا نزدیک شدن با انسانهایی که چه به لحاظ مکانی و نسبی از ما دور هستند، فوایدی برای ما دارد یا خیر؟
  •  هیچ­گاه اطلاعات خصوصی، را از طریق اینترنت منتقل نکنیم، همانطور که در دنیای واقعی اینگونه نمی کنیم.
  •  با غریبه­ ها صحبت نکنیم، مثل دنیای واقعی؛
  • غنی­ سازی اوقات فراغتمان با کار و ورزش؛ با صرف وقت و انرژی خود از طریق کار و ورزش به سالم­ سازی روح و روان بپردازیم تا اسیر حاشیه ­های زندگی نشویم.
  • اغنای عاطفی و احساسی دختر نوجوان؛ چراکه بسیاری از آنان در دنیای مجازی به دنبال ارضای نیازهای عاطفی خویش هستند.
  • تربیت دینی، معنوی نوجوان؛ به طوری­که، حق­ طلب و خدامدار باشد تا حق را از باطل تشخیص دهد.
     
جمع بندی پرسش: برای افراد مذهبی و متدین در فضای حقیقی و واقعی حد و مرزهایی وجود دارد که به آن پای بند هستند. اما همین افراد در فضای مجازی چه بسا این خط قرمزها برایشان مهم نیست و رعایت نمی کنند. بنده فرد خیلی مذهبی نیستم ولی برای خودم حد و حدودی دارم. اما متأسفانه در فضای مجازی از همین افرادی که ادعای دینداری داشتند ضربه ها خوردم. لطفا راهکارهایی برای رعایت این حد و حدودها بیان کنید تا باعث هوشیاری و آگاهی ما و سایر دختران و خانمها در فضای مجازی شود. پاسخ:   روزگاری انسانها در دنیای واقعی زندگی می کردند و ارتباط آنها با یکدیگر ملموس بود ولی در فضای سایبری مرزهای جدیدی در ارتباطات اجتماعی ایجاد کرده است. دوستی ها و دشمنی ها می کنند، کارهایی انجام می دهند و چیزهایی می گویند که در دنیای واقعی و رودررو هرگز انجام نمی دهند.  گرچه فضای مجازی، فرصت ها، قابلیت ها و توانمندی های فراوانی دارد؛ که نادیده گرفتن هر یک از آنها باعث عقب ماندگی فرد و جامعه خواهد شد ولی آسیب هایی نیز به وجود می آورد. غیر از آسیب های اجتماعی، فرهنگی، فکری، خانوادگی و جسمی که برای استفاده زیاد در فضای مجازی برشمرده اند، مهمترین آسیب ها، آسیب های اخلاقی است که بخصوص برای دختران دامن گیر خواهد شد. آن چه می‌تواند در اینترنت خطرناک‌تر تلقی شود، ارتباطی است که از طریق اتاق‌های گفت و گو بین افراد برقرار می شود و در برخی موارد صدمات فراوانی به وجود می‌آورد. این اتاق های گفت و گو که معمولا در آن ها امکان ارتباط بانام های جعلی و مجهول وجود دارد، می توانند زمینه های لازم را برای ایجاد برخی از مفاسد اجتماعی به وجود آورند و تقریبأ راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. برخی انسانها در دنیای واقعی راست و حقیقت وجودی شان را برملا نمی کنند چه برسد در فضای مجازی. متأسفانه حتی افراد مذهبی هم در فضای مجازی، آنقدر در قید و بند اعتقادات و باورهای خودشان نیستند. توجه داشته باشیم که وقتی می گویند عالم محضر خداست، دنیای مجازی را هم شامل می گردد. مثلا خانمی که در عالم واقع برایش اهمیت دارد تا موقعی که ضرورتی ندارد با آقایی هم کلام نشود و یا شوخی هایی نکند؛ اما در فضای مجازی چندان پای­بند نیست و کم کم فراتر رفته و وابستگی هایی ایجاد می گردد. موارد زیادی در مشاوره ها بیان کرده اند که فرد اصلا اهل چنین ارتباطاتی نبوده و شدیدا هم اهل رعایت بوده ولی با یک پیام تبریک تولد و یا مناسبتی شروع شده و ادامه پیدا کرده تا به مراحل نامناسبی با هم رسیده اند. از طرف دیگر معمولا این مسائل در دنیای واقعی، زود آشکار و هویدا می گردد و فرد برای ترس بسیاری از مسائل، کمتر آن را مرتکب می شود ولی در دنیای مجازی، چون کاملا شخصی است و بین دو فرد صورت می گیرد بدون نظارت شخص ثالث، با سرعت زیادی به مراحل نامناسبی می رسند و از طرفی وقتی حرمت این مسائل در فضای مجازی شکسته شد در دنیای واقعی نیز راحت تر مرتکب آن می شوند. دختران در این مورد باید بیشتر رعایت نمایند و با اندک آشنایی به جنس مخالف اعتماد نکنند و به حرف هایی عاشقانه و دلسوزانه دیگران دل نبندند تا از صدمات و لطمات غیر قابل جبران در امان باشند که پشیمانی های بعدی سودی نخواهد داشت. دختران به علت حضور بیشتر در منزل تمایل بیشتری برای حضور در فضای مجازی دارند و البته زمان بیشتری در اختیار دارند. این مطلب به معنای حضور کم پسران در اینترنت نیست به عبارتی جنس تهدیدهایی که برای دختران است با جنس تهدید پسران متفاوت است و البته آسیبش برای خانواده بیشتر و این از روحیه عاطفی دختران ناشی می‌شود که بیشتر مورد طعمه سودجویان قرار مي ‌گیرند. دختران نیز باید توجه داشته باشند؛ ممکن افرادی خود را مذهبی جلوه دهند تا بتوانند اعتماد شما را جلب نمایند و حتی ممکن است اهداف دیگری داشته باشند تا شاید افراد مذهبی را تخریب نمایند؛ این هوشیاری بانوان را می طلبد که همانطور که در دنیای واقعی صرف گفته و حرف شخصی اعتمادی بر او نیست و باید تحقیقات جدی و درستی درباره او به عمل آورد در فضای مجازی که فقط حرف است و حرف. اعتماد کردن فقط به صحبت های شخص و حساب باز کردن برای آن صحبت ها، نشانه سادگی فرد است که لازم است مهارتهای بیشتری در فضای مجازی کسب کند. احتمالا شخص مورد نظر فهمیده که شما، به مسائل مذهبی علاقه مندید خود را مذهبی معرفی نموده اگر فکر می کرد طور دیگری می شود در شما نفوذ کرد بی شک از همان راه وارد می شده است.  مذهبی بودن چیزی است که خیلی راحت می توان ادعای آن را داشت؛ ولی مذهبی واقعی کجا و اعلان مذهبی بودن در فضای مجازی کجا. اگر درایت و هوشیاری داشتید؛ همین که فرد با این ادعا، وارد شد، نقض گفتارش را اثبات کرده است. معمولا از یکی از اتفاقاتی که در فضای مجازی زیاد است، لذات جنسی است. یکی از غرایز قوی در انسان شهوات جنسی است که اگر طغیان و سرکشی کند، کنترل آن ناممکن یا مشکل خواهد بود. بروز و ظهور و غلبه غریزه شهوانی در انسان به صورت پلکانی و تدریجی است، و به تعبیر قرآن کریم شیطان از طریق سیاست گام به گام به هدف خود می رسد به همین جهت جلوگیری از وسوسه های شیطانی در ابتدای امر و قدم اوّل آسان تر است. «وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ». (1) منظور این است که حتما لذت جنسی به معنای ارتباط جنسی نیست بلکه همان صحبت های عادی در فضای مجازی برای شخص لذت جنسی ایجاد نماید نشانگر رابطه ی آلوده است. درنتیجه برای خودکنترلی خوب است هرجا که فرد احساس می کند دارد از گفتگو با فرد مقابل لذت می برد، کنترلگری نماید و جلوی رابطه را بگیرد. از چاله ای کوچک بسیار راحت تر از چاه می توان خارج شد. در روایات گفته اند که این دنیا مثل سایه ای از دنیای واقعی است. اينكه دنيا حقيقتي ندارد؛ بلكه وهم و خيال است. پس آن را به خيالاتي تشبيه كرده‌اند كه در خواب مي‌بينم و چون بيدار مي‌شويم، اصلاً از آن خبري نيست. هم‌چنان كه پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «مرا با دنيا چه كار؟ حكايت سواره‌اي است يك روزي گرم مي‌رود و برايش درختي برافراشته مي‌شود؛ پس ساعاتي در ساية آن خواب قيلوله مي‌كند و بيدار شده، آن را رها مي‌كند». (2) فضای مجازی انسان های نزدیک به هم را از هم دور می کند و انسان هایی که از هم دور هستند را به هم نزدیک می نماید. باید دید آیا نزدیک شدن با انسانهایی که چه به لحاظ مکانی و نسبی از ما دور هستند، فوایدی برای ما دارد یا خیر؟      هیچ­گاه اطلاعات خصوصی، را از طریق اینترنت منتقل نکنیم، همانطور که در دنیای واقعی اینگونه نمی کنیم.      با غریبه­ ها صحبت نکنیم، مثل دنیای واقعی؛     غنی ­سازی اوقات فراغتمان با کار و ورزش؛ با صرف وقت و انرژی خود از طریق کار و ورزش به سالم ­سازی روح و روان بپردازیم تا اسیر حاشیههای زندگی نشویم.     اغنای عاطفی و احساسی دختر نوجوان؛ چراکه بسیاری از آنان در دنیای مجازی به دنبال ارضای نیازهای عاطفی خویش هستند.     تربیت دینی، معنوی نوجوان؛ به طوری­ که، حق ­طلب و خدامدار باشد تا حق را از باطل تشخیص دهد.   پی نوشت ها:  1.  سوره بقره، آیه 168.  2.   کلینی، محمدبن‌یعقوب، اصول‌کافی، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1413ق. ج 3، ص 202.
موضوع قفل شده است