جمع بندی نقد سبک زندگی ایرانی اسلامی

تب‌های اولیه

24 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
نقد سبک زندگی ایرانی اسلامی
سلام به همه مدتی است صحبت از ایجاد سبک زندگی ایرانی اسلامی داغ شده است. سبک زندگی ایرانی اسلامی بی‌شک نقاط قوت زیادی دارد، اما آیا سبکی بی‌نقص و کامل است؟ بنده نقدهایی را به آن وارد می‌دانم که در اینجا مطرح می‌کنم تا کارشناس محترم نقدهای مرا منصفانه قضاوت کرده و پاسخ بفرمایند. در اینجا قصد داریم فقط نقاط ضعف را بررسی کنیم پس لطفاً از پرداختن به نقاط قوت بپرهیزید. ضمناً برای تلطیف موضوع از زبان طنز کمک استفاده کرده‌ام:   1 - ازدواج در سبک زندگی ایرانی اسلامی:   الف) انتخاب همسر در سبک ایرانی اسلامی علاوه بر خود دختر و پسر این افراد نیز باید طرف مقابل را بپسندند: پدر - مادر - برادر - خواهر - خاله اقدس - دایی فرامرز - ننه صغری - پسرعمو محسن که خیلی به گردنمون حق داره - شوهرعمه کاظم که چند بار قسطای باباتو پرداخت کرده - و.... البته در مواردی فقط و فقط این افراد هستند که باید طرف مقابل را بپسندند و اصلاً از دختر و پسر سوال نمی‌شود!   ب) دلایل انتخاب همسر شاید تصور کنید که دلایل انتخاب همسر در سبک زندگی ما مواردی مثل علاقه، زیبایی، درآمد، اخلاق، تحصیلات و اینها باشد. اما سخت در اشتباه هستید! مهمترین دلایل انتخاب همسر در ایران اینها هستند: ترس از حرام شدن شیر نوشیده شده در کودکی از مادر، بوسیلهء آهِ مادر! شنیدن جمله‌ای فلسفی و قابل تأمل از سوی پدر که دختر را بطور کامل قانع می‌کند، به این شکل: «یا زن پسرعموت میشی یا اسمت رو از شناسنامه‌م خط میزنم» طرح پرسشی چالش برانگیز از سوی مادر که هنوز هم روانشناسان جهان از پاسخ به آن عاجزند، به این صورت: «مگه دخترخواهرم چشه که می‌خوای اون دخترهء لاغر مردنی رو بگیری؟!» بخاطر علومی مثل جغرافی، تاریخ و ریاضی! به این صورت: جغرافی: پسرهء نادون این دختر به ما نمی‌خوره! اون مال اونجاست ولی ما مال اینجاییم! تاریخ: دخترهء ورپریده! فکر می‌کنی یادم میره که بابای بابای باباش جواب سلام بابای بابای بابام رو نداد؟! ریاضی: مهریهء دختر من باید تاریخ تولدش به توان n ضربدر عدد P باشه!   پ) مراسم ازدواج مراسم ازدواج در سبک ایرانی اسلامی شامل بخش‌های زیر می‌باشد: - بله برون؛ در این مراسم مهمترین عوامل خوشبختی دختر و پسر به مشورت گذاشته می‌شوند که عبارتند از مهریه - شیربها - جهیزیه و امثال اینها در این مراسم نبردی بین دو قبیله و بخصوص خانمهای دو جناح شکل می‌گیرد که به نام Game of Thrones نیز مشهور است لازم به ذکر است آخرین کسانی که نظرشان در باب میزان و چگونگی موارد یاد شده پرسیده می‌شود عروس و داماد هستند. البته اگر اصلاً نظر آنها مهم باشد! - عقد کنان؛ مراسمی است با این هدف که عروس و داماد کارهایی که تا الان هم داشتند بصورت پنهانی انجام می‌دادند را ادامه دهند! wink - حنا بندان؛ یا همان مراسم پیشاعروسی! برای درک چرایی وجود این مراسم پیشنهاد می‌شود درمورد دوران پیشابرجام و پسابرجام مطالعه بفرمائید! - عروسی؛ این مراسم به این جهت انجام می‌شود که حلال شدن دختر و پسر از سوی خدا مورد قبول ما آدمیزادها نبوده و باید یک بار دیگر به هم محرم بشوند نکتهء جالب این مراسم این است که علاوه بر محرم شدن عروس و داماد به یکدیگر، کلیهء خانمها نیز به آقا داماد محرم می‌شوند! از سوی دیگر، فیلمبردار، دی.جی، خواننده، و چند نفر از پسرهای فامیل که قصد دور کردن افراد نامحرم را دارند نیز به عروس خانم محرم می‌شوند! ضمناً در طی این مراسم کمر آقا داماد که در مراسم‌های قبلی به خوبی گرم و آماده شده، بطور کامل شکسته می‌شود!     2 - احترام در سبک زندگی ایرانی اسلامی: مهمترین عامل ایجاد احترام در ایران سن و سال است. به این صورت که: سرنوشت یک دختر تحصیل کرده و عاقل به دستان پدری معتاد و بی‌سواد سپرده می‌شود! از یک نوجوان 16 ساله انتظار می‌رود مانند یک روانشناس کارکشته، والدین 40 سالهء خود را درک کند و حال آنها را بفهمد و برایشان پدری (یا مادری) کند!     3 - نظم و ترتیب در سبک زندگی ایرانی اسلامی: جان؟! laugh اگر نظم و ترتیب را جایی دیدید سلام مرا هم به ایشان برسانید. همینقدر بگویم که نظم و ترتیب در ایران به این صورت است که اگر کنار خیابان پیراهن و شلوار بفروشی که نان حلال سر سفره زن و بچه‌ات ببری با تو برخورد می‌شود. اما اگر 40 سال خودروهای بی‌کیفیت را دولا پهنا به خلق الله بیندازی هیچکس با تو کاری نخواهد داشت!     موارد دیگری هم هست که دیگر بحث طولانی خواهد شد. در کل به نظر من اگر منظورمان از سبک زندگی ایرانی اسلامی این سبکی است که الان در کشور در حال اجراست، بهتر است اصلاً اجرا نشود.
با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد بدیع
سلام به همه   مدتی است صحبت از ایجاد سبک زندگی ایرانی اسلامی داغ شده است. سبک زندگی ایرانی اسلامی بی‌شک نقاط قوت زیادی دارد، اما آیا سبکی بی‌نقص و کامل است؟ بنده نقدهایی را به آن وارد می‌دانم که در اینجا مطرح می‌کنم تا کارشناس محترم نقدهای مرا منصفانه قضاوت کرده و پاسخ بفرمایند. در اینجا قصد داریم فقط نقاط ضعف را بررسی کنیم پس لطفاً از پرداختن به نقاط قوت بپرهیزید. ضمناً برای تلطیف موضوع از زبان طنز کمک استفاده کرده‌ام:
   با سلام خدمت شما کاربر گرامی و همه همراهان فهیم سایت ابتدا نکاتی کلی درباره سبک زندگی تقدیم میکنم و سپس به بررسی یک به یک مورادی که ذکر کردید خواهیم پرداخت. سبک زندگی از مفاهیمی است که به خودی خود رنگ ارزشی ندارد و با توجه به صفات و ویژگی های آن قابل ارزشگذاری میشود. سبک زندگی مطلوب در کشور ما دارای دو ویژگی ایرانی – اسلامی است. اما ایرانی بودن و مسلمان بودن برای تحقق این سبک کافی نیست. بنابراین همه آنچه در میان ما مرسوم و معمول است نمی تواند سبک ایرانی اسلامی معیار و مطلوب باشد. همه تاکید و توصیه ای هم که به این سبک وجود دارد بیانگر فاصله داشتن زندگی ما با آن است نه فقط افتخار به آنچه اکنون هستیم. حضور پسوند ایرانی در این ترکیب به معنای توجه به اقتضائات فرهنگ بومی ایران و استفاده از ظرفیت های غنی آن است که در طول قرن ها شکل گرفته و تثبیت شده است. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد نسبت ایرانی و اسلامی در این سبک است. اگرچه مولفه های ایرانی و اسلامی در سبک زندگی میتوانند سازنده و غنا بخش یک سبک زندگی مطلوب باشند اما پسوند اسلامی نقش جهت دهی، تنزیه و تکمیل سبک ایرانی را نیز دارد. بنابراین همه آنچه به تنهایی میتواند سبک زندگی ایرانی لقب بگیرد نمی تواند سبک زندگی ایرانی اسلامی باشد. به عنوان نمونه فرهنگ مصرف گرایی و تجمل گرایی در کشور ما با آموزه های اسلامی فاصه دارد.  اما در سبک زندگی ایرانی اسلامی بر وجود عناصر زیبایی شناسی، رفاه، تولید ثروت، مساوات و مواسات و قناعت تاکید میشود تا ضمن توجه به عناصر فرهنگی موجود در جهت ارتقا و تبدیل آن به ارزش های اسلامی تلاش شود.  
الف) انتخاب همسر در سبک ایرانی اسلامی علاوه بر خود دختر و پسر این افراد نیز باید طرف مقابل را بپسندند: پدر - مادر - برادر - خواهر - خاله اقدس - دایی فرامرز - ننه صغری - پسرعمو محسن که خیلی به گردنمون حق داره - شوهرعمه کاظم که چند بار قسطای باباتو پرداخت کرده - و.... البته در مواردی فقط و فقط این افراد هستند که باید طرف مقابل را بپسندند و اصلاً از دختر و پسر سوال نمی‌شود!
  ببینیم تا چه اندازه میتوان این را سبک ایرانی اسلامی دانست. ابتدا وجه اسلامی بودن این سبک را بررسی کنیم: فردی از امام صادق(علیه السلام) پرسید: «إِنِّي أُرِيدُ أَنْ‏ أَتَزَوَّجَ امْرَأَةً، وَ إِنَّ أَبَوَيَّ أَرَادَا غَيْرَهَا. قَالَ: «تَزَوَّجِ‏ الَّتِي هَوِيتَ، وَ دَعِ‏ الَّتِي‏ يَهْوى‏ أَبَوَاك؛ من میخواهم با فردی ازدواج کنم اما پدر و مادرم فرد دیگری را انتخاب کرده اند. امام فرمود: با کسی که دوستش داری ازدواج کن و فردی که آنها می پسندند را رها کن.»(1) ماده 1043 قانون مدنی: نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او است و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند اجازه او ساقط و در این صورت دختر می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آنها قرار داده شده پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید. پی نوشت:
  1. الكافی، ج‏10، ص773.
این روایت به صورت ضمنی به موضوع دخالت فامیل در انتخاب همسر پرداخته است: پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) میفرمایند: «أظهِرُوا النِّكاحَ وأخفُوا الخِطبَةَ؛ (مراسم) ازدواج را آشكار برگزار كنید و خواستگاری را پنهان».(1) پی نوشت: 1. کنز العمال، ح44532.
فرهنگ ایرانی اسلامی دوجنبه دارد ایرانی اسلامی و هر دو مورد نقد است مثلا خود اسلامیت دارای یک نحله و فرهنگ فقهی..! نیست. مثلا برخی مراجع ،دختر یاکره رشیده را بی نیاز از اجازه پدر می دانند. اما عموما می خواهند اسلامیتی را بر ما غالب کنند که مورد پسند حکومت است. پس اینجا نباید ما یک فرهنک اسلامی را غالب کنیم بلکه باید بفهمیم و یاد بگیریم که فرهنگ اسلامی خوانش های متعدد دارد... حتی خوانش هایی فراتر از مثال بالا... برویم سراغ ایرانی بودن . اینجا بین واقعیت و آنچه باید باشد فاصله وجود دارد.... مراسم ها و دنگ و فنگ های عروسی زیاد و نادرست است حتی اگر شرعی باشد. و اصولا نباید چنین فرهنگی را اگر چه حلال باشد غالب کرد... اتفاقا باید فرهنگی جا بیفتد که پذیرای اراده و خواست هر فردی باشد... تعصب فرهنگی نباید باشد جز در محرمات ان هم به شرطی که به تعصب فقهی نداشته باشیم... مثلا اگر دختری بدون اجازه پدر با کسی ازدواج کرد، پدر با فرهنگ اسلامی خود با دختر برخورد نکند.... بلکه اینجا هر کس باید بنا بر فرهنگ اسلامی خودش عمل کند...  
الگوی مطلوب در انتخاب همسر، خواست و علاقه خود فرد و مشورت و همفکری پدر و مادر است. چنین الگویی ضمن اینکه به زوجین این امکان را میدهد که با علاقه و انگیزه زندگی خود را تشکیل دهند آنها را از اشتباهاتی که ممکن است بر اثر جوانی و بی تجربگی مرتکب شوند باز میدارد.  در کنار این الگوی مطلوب افراط و تفریط نیز وجود دارد. به همان اندازه که تحمیل نظر والدین به فرزند در انتخاب همسر میتواند آسیب زا باشد نادیده گرفتن نظر و صلاحدید پدر و مادر نیز میتواند فرزند را در ادامه زندگی با مشکل روبرو کند. 
ببینیم تا چه اندازه میتوان این را سبک ایرانی اسلامی دانست. ابتدا وجه اسلامی بودن این سبک را بررسی کنیم:   فردی از امام صادق(علیه السلام) پرسید:   «إِنِّي أُرِيدُ أَنْ‏ أَتَزَوَّجَ امْرَأَةً، وَ إِنَّ أَبَوَيَّ أَرَادَا غَيْرَهَا. قَالَ: «تَزَوَّجِ‏ الَّتِي هَوِيتَ، وَ دَعِ‏ الَّتِي‏ يَهْوى‏ أَبَوَاك؛ من میخواهم با فردی ازدواج کنم اما پدر و مادرم فرد دیگری را انتخاب کرده اند. امام فرمود: با کسی که دوستش داری ازدواج کن و فردی که آنها می پسندند را رها کن.»(1)   ماده 1043 قانون مدنی:   نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او است و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند اجازه او ساقط و در این صورت دختر می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آنها قرار داده شده پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید.   پی نوشت:
  1. الكافی، ج‏10، ص773.
این مطالب را می‌دانم برادر عزیز، اما اینها چقدر ضمانت اجرایی دارند؟ مشکل اینجاست که همینقدر که ظاهر یک امرِ اجتماعی، اسلامی باشد، مسئولین و متولیان و مردم راضی می‌شوند. مثلاً در مورد همین موضوع، همینکه دختر و پسر با هم دوست نشوند و خواستگاری اسلامی انجام بگیرد کافی است. جور دیگری بیان می‌کنم. ازدواج طبق رابطه دوستی آفتهایی دارد و ازدواج سنتی نیز آفتهایی. اما چون روابط دوستی شبیه به غرب است آفتها و مضراتش بسیار جدی بیان شده و پیگیری می‌شود. اما ازدواج سنتی چون شبیه غرب نیست، دیگر مهم نیست چه آفتهایی داشته باشد.   شما بفرمائید آیا آن انزجاری که در جامعه (از سوی مسئولین یا خانواده‌ها) از رابطه نامشروع دختر و پسر وجود دارد، همان انزجار از دخالت‌های خانواده‌ها وجود دارد؟ آیا همانطور که اگر پدری با دختر یا پسرش بخاطر رابطه‌ی بدون اجازه طبق ماده 1043 برخورد کند، همه حق را به پدر داده و دختر یا پسر را سرزنش می‌کنند، به همان اندازه اگر پدری بدون دلیل به دخترش اجازه ازدواج ندهد و دختر مطابق ماده 1043 بخواهد از حق خود دفاع کند، از این دختر یا پسر حمایت می‌شود؟ آیا این پدر مورد سرزنش واقع می‌شود؟ اصلاً دختر جرأت دارد اسم ماده 1043 را بیاورد تا چه رسد که بخواهد از آن استفاده کند؟
این مطالب را می‌دانم برادر عزیز، اما اینها چقدر ضمانت اجرایی دارند؟
 قانون که طبیعتا ضمانت اجرا دارد. البته نه به این معنا که بخواهیم همه چیز را با الزام قانونی حل و فصل کنیم. مخصوصا در روابط خانوادگی متوسل شدن به قانون باید آخرین راه حل باشد. چراکه الزام قانونی اعضای خانواده به رعایت حقوق یکدیگر به این معنا است که تا حدود زیادی حریم ها شکسته شده و ضمانت های اجرایی دیگر کارایی خود را از دست داده است.  فرهنگ و عرف یک جامعه نیز خود ضمانت اجرا برای به عمل در آمدن چیزهایی است که به عرف و فرهنگ تبدیل شده است. چراکه مخالفت با آن ناهنجاری تلقی شده و فرد را با برخورد منفی جامعه مواجه میکند. البته ممکن است منظور شما این باشد که مفاد روایت شریف به عنوان یک هنجار اجتماعی جز مولفه های سبک زندگی اسلامی ایرانی قرار نگرفته است. این را تا حدودی میتوان پذیرفت.
مشکل اینجاست که همینقدر که ظاهر یک امرِ اجتماعی، اسلامی باشد، مسئولین و متولیان و مردم راضی می‌شوند. مثلاً در مورد همین موضوع، همینکه دختر و پسر با هم دوست نشوند و خواستگاری اسلامی انجام بگیرد کافی است. جور دیگری بیان می‌کنم. ازدواج طبق رابطه دوستی آفتهایی دارد و ازدواج سنتی نیز آفتهایی. اما چون روابط دوستی شبیه به غرب است آفتها و مضراتش بسیار جدی بیان شده و پیگیری می‌شود. اما ازدواج سنتی چون شبیه غرب نیست، دیگر مهم نیست چه آفتهایی داشته باشد.
 صحبت درباره ازدواج سنتی نبود. ازدواج سنتی ازدواجی بود که در چندین دهه قبل در ایران رایج بود و دختر و پسر(مخصوصا دختر) اجازه و فرصت احساس علاقه به همسر آینده شان را پیدا نمی کردند و باید امیدوار می ماندند کسی که برایشان انتخاب شده است را بتوانند بعد از ازدواج دوست بدارند. اما الگوی فعلی که تقریبا میتوان گفت از فراگیری نسبی برخوردار است و والدین در کنار فرزند خود سعی میکنند به تصمیم مشترکی برسند چه آفت و اشکالی دارد؟
شما بفرمائید آیا آن انزجاری که در جامعه (از سوی مسئولین یا خانواده‌ها) از رابطه نامشروع دختر و پسر وجود دارد، همان انزجار از دخالت‌های خانواده‌ها وجود دارد؟   آیا همانطور که اگر پدری با دختر یا پسرش بخاطر رابطه‌ی بدون اجازه طبق ماده 1043 برخورد کند، همه حق را به پدر داده و دختر یا پسر را سرزنش می‌کنند، به همان اندازه اگر پدری بدون دلیل به دخترش اجازه ازدواج ندهد و دختر مطابق ماده 1043 بخواهد از حق خود دفاع کند، از این دختر یا پسر حمایت می‌شود؟ آیا این پدر مورد سرزنش واقع می‌شود؟ اصلاً دختر جرأت دارد اسم ماده 1043 را بیاورد تا چه رسد که بخواهد از آن استفاده کند؟
 برخورد یکسان نیست. اما این تفاوت برخورد ممکن است دلایل موجهی داشته باشد. مثلا ایا عواقب منفی دخالت بیجا به اندازه عواقب منفی رابطه نامشروع است؟ آیا مواردی که در میان دختر و پدر برای ازدواج دختر اختلاف نظر وجود دارد و حق با دختر است به اندازه مواردی است که حق با پدر است و مخالفت او مستند به دلیلی است که مصلحت دختر را تامین میکند؟ فراوانی کدام یک بیشتر است؟
"البته ممکن است منظور شما این باشد که مفاد روایت شریف به عنوان یک هنجار اجتماعی جز مولفه های سبک زندگی اسلامی ایرانی قرار نگرفته است. این را تا حدودی میتوان پذیرفت." تشکر ببینید بحث ما روی قانونی بودن یا نبودن اعمال نیست. قانونی بودن یا عرفی بودن راه‌های مختلف رسیدن به یک هدف است حرف من این است که آیا برای تحقق هدفی که بنده ترسیم کردم (حق انتخاب فرزند برای ازدواج) ضمانت محکمی در جامعه ما وجود دارد؟ من می‌گویم وجود ندارد و در این موضوع سیستم و حاکمیت را مقصر می‌دانم چون وظیفه جا انداختن این فرهنگ‌ها با اوست     "فرهنگ و عرف یک جامعه نیز خود ضمانت اجرا برای به عمل در آمدن چیزهایی است که به عرف و فرهنگ تبدیل شده است. چراکه مخالفت با آن ناهنجاری تلقی شده و فرد را با برخورد منفی جامعه مواجه میکند" خب حرف من همین است دیگر! اینکه ما عرف و فرهنگ غلط جامعه را صرف اینکه ممکن است باعث بازخورد منفی شود پذیرفته‌ایم و هیچ دغدغه‌ای هم برای اصلاح آن نداریم. یا اگر هم دغدغه‌ای هست، جدیت و همتی پشت آن نیست
"صحبت درباره ازدواج سنتی نبود. ازدواج سنتی ازدواجی بود که در چندین دهه قبل در ایران رایج بود و دختر و پسر(مخصوصا دختر) اجازه و فرصت احساس علاقه به همسر آینده شان را پیدا نمی کردند و باید امیدوار می ماندند کسی که برایشان انتخاب شده است را بتوانند بعد از ازدواج دوست بدارند. اما الگوی فعلی که تقریبا میتوان گفت از فراگیری نسبی برخوردار است و والدین در کنار فرزند خود سعی میکنند به تصمیم مشترکی برسند چه آفت و اشکالی دارد؟" دقت نفرمودید برادر. ازدواجی که شما می‌گوئید ازدواج مناسبی است اما از سوی بخش زیادی از جامعه اجرا نمی‌شود. بخشی از ازدواج‌ها به شکل دوستی انجام می‌شود و بخشی هم به روش سنتی. من می‌دانم که شما با هر دو نوع مخالف هستید اما حرف من این بود که آیا در مقابل هر دو، به یک شکل واکنش نشان می‌دهید؟ اجازه بدهید اینطور بگویم؛ امروز اگر از مردم (بطور عمومی) بپرسی آیا یک فرد مذهبی با ازدواج از طریق دوستی موافق است؟ اکثر آنها با قاطعیت می‌گویند نه! اما اگر بپرسی آیا یک فرد مذهبی با ازدواج سنتی موافق است؟ با قاطعیت خواهند گفت بله! و دلیل این پاسخ‌ها، عملکرد شما متولیان دین است برادر چون مردم می‌بینند که در مقابل آفت‌های دوستی مقابله‌ی شهادت طلبانه دارید اما در مقابل آفت‌های ازدواج‌های سنتی، برخوردی بسیار سرد دارید و نهایتاً به چند توصیه بسنده می‌کنید
" آیا مواردی که در میان دختر و پدر برای ازدواج دختر اختلاف نظر وجود دارد و حق با دختر است به اندازه مواردی است که حق با پدر است و مخالفت او مستند به دلیلی است که مصلحت دختر را تامین میکند؟ فراوانی کدام یک بیشتر است " نمی‌دانم چرا شما کارشناسان محترم بجای بررسی واقعیت‌های جامعه، اینقدر در بند آمار و ارقام هستید. به هر حال از آنجایی که هیچکدام از ما آمار دقیقی در این زمینه نداریم فقط می‌توانیم مطابق مشاهدات خود برای یکدیگر دلیل بیاوریم. من بارها در این زمینه با کارشناسان عزیز سایت صحبت کردم و متاسفانه کارشناسان گرامی همیشه جوری درمورد والدین صحبت می‌کنند و بحث از مشاوره والدین به میان می‌آورند که انگار پدر و مادرها همگی دکترای مشاوره حرفه‌ای دارند و همگی کاملاً عاقلانه و دلسوزانه نظر می‌دهند. لذا حرفی که به این عزیزان گفتم به شما هم می‌گویم. برادر عزیز، تعداد بسیار زیادی از والدین اقدام به ازدواج زوری فرزندان می‌کنند که بخصوص در شهرستان‌ها زیاد رخ می‌دهد. بخش دیگری اگر چه اقدام به ازدواج زوری فرزندان نمی‌کنند، اما ازدواج را به نفرات خاصی محدود می‌کنند. مثلاً فقط باید با پسرعمو یا دخترعمو وصلت انجام شود. گروهی دیگر بخاطر تعصبات مختلف، اجازه معاشرت درست و حسابی به دختر و پسر نمی‌دهند در نتیجه دو جوان بدون شناخت کافی از یکدیگر وارد زدگی می‌شوند. بخش دیگری اوج هنرشان در ازدواج فرزندانشان این است که ببینند طرف مقابل از طایفه آنها هست یا نه؟ پولدار است یا نه؟ بعدها برای گرفتن وام به درد می‌خورد یا نه؟ لذا ما نه به دنبال این هستیم که آمار بگیریم و نه امکان آمارگیری دقیق وجود دارد. مهم این است که تعداد مواردی که حق با فرزند باشد بسیار زیاد است، حالا مهم نیست که در مقابل دفعات حق با والدین، کمتر باشد یا بیشتر! جسارتاً این حرف شما مانند این است که دو گروه در ایران دچار درگیری بشوند (مثلاً شیرازی‌ها و تهرانی‌ها) بعد بگوئیم چون تعداد کشته‌شدگان تهرانی‌ها کمتر از شیرازی‌هاست، پس نیازی نیست برای کنترل شیرازی‌ها اقدامی کنیم!     "آیا عواقب منفی دخالت بیجا به اندازه عواقب منفی رابطه نامشروع است؟" نه تنها همانقدر است بلکه در مواردی بسیار بدتر است. منتهی مشکل اینجاست که ما یاد گرفته‌ایم مسائل را از روی ظاهر قضاوت کنیم. مثلاً با خود می‌گوئیم حالا مگر چه می‌شود پدری دخترش را از روی صلاح‌دید اما با اکراهِ دختر، به ازدواج مرد خوبی در بیاورد؟ نهایتش بعد از مدتی دختر مجبور می‌شود زندگی را ادامه دهد و انشاالله علاقه هم پیدا خواهد کرد. مهم فقط این است که از هم طلاق نگیرند که یک وقت آمار طلاق در کشور بالا نرود! و ما هم به این آمار استناد کنیم و بگوئیم این نوع ازدواج که مد نظر ماست دوامش بیشتر است دیگر مهم نیست که این زنی که پدرش او را با اکراه شوهر داده به دلیل فشار روحی و عدم علاقه به شوهر، به مرد دیگری گرایش پیدا کرده و دارد مرتکب خیانت می‌شود. مرد هم که از سوی همسرش علاقه کاملی نمی‌بیند بیشتر وقتش را با رفقایش می‌گذراند. دختر خانواده هم که نه توجه مادر را دارد و نه پدر را، به روابط دوستی و افسردگی کشیده شده است. و پسر خانواده هم دچار اعتیاد شده است. اینها که عواقب منفی چندان مهمی نیستند؟! عواقب مهم فقط آمار طلاق است! از طرفی اصلاً فرض می‌کنیم عواقبش کمتر باشد. خب یعنی چه؟! عواقب زنا هم کمتر از قتل است. خب پس بیائیم از فردا کلاً بحث زنا را بیخیال شویم و فقط مردم را از قتل برحذر کنیم! اگر سیستمی درست باشد باید از هر موضوعی که عواقب بد دارد جلوگیری کند و برای آن برنامه داشته باشد
نمی‌دانم چرا شما کارشناسان محترم بجای بررسی واقعیت‌های جامعه، اینقدر در بند آمار و ارقام هستید. 
با تشکر از شما اگرچه پی بردن به آمار و تحلیل آن کار ساده ای نیست اما اهمیت آن را زیر سوال نمی برد.  تاکید من بر توجه داشتن به آمار از این جهت است که قانون و هر چیز دیگری که کلیت و فراگیری داشته باشد باید مصلحت حداکثری را ایفا کند. بنابراین کاملا طبیعی است که به صورت جزئی از این قانون سوء استفاده شود و یا در مورد یکی دو نفر قابل تطبیق و تعمیم نباشد. اما به هر حال لزوم و مصلحت اجرای آن نفی نمی شود.  در این شرایط اگر تحلیل گری بدون داشتن نگاه جامع و یا بدون اینکه اجازه دهد مخاطبش نگاه جامعی پیدا کند همان یکی دو مورد را بزرگ کند و تعمیم دهد میتواند ضرورت و مصلحت آن قانون را به طور کلی زیر سوال برد و همه مواردی که آن قانون مثمر ثمر بوده را نادیده بگیرد. او تحریف و دروغی نگفته و آن یکی دو مورد واقعا وجود داشته اما اشکال او توجه نکردن به آمار و نسبت هایی است که وجود دارد. مثلا چندی پیش یک تحلیل گر مسائل اجتماعی یادداشتی در یکی از روزنامه ها منتشر کرد و به بررسی پدیده فرزند کشی پرداخت. در آخر هم نتیجه گرفت که علت این پدیده در جامعه ما این است که پدر و مادرها به خاطر کشتن فرزندانشان قصاص نمی شوند. بنابراین چون واهمه ای از قصاص ندارند فرزندان خود را می کشند! واقعا چند درصد از فرزندکشی ها مستند به این علت است و این تحلیل تا چه اندازه درست است؟! حق اظهار نظر و مشورت دهی والدین در ازدواج فرزندان واقعیتی است که در جامعه ما دارای پشتوانه شرعی، قانونی، عرفی و اخلاقی است. این واقعیت باعث شده در موارد زیادی فرزندان انتخاب های بهتر و پایدار تری داشته باشند. اجازه سوء استفاده از احساسات جوان و فریب آنها گرفته شود. فرزندان بعد از ازدواج نیز از حمایت و همراهی خانواده ها بهره مند شوند. و موارد دیگر ... البته سوء استفاده و سوء برداشت از این واقعیت نیز در مواردی به ضرر فرزند تمام شده است. در این شرایط طبیعتا اصل این حق زیر سوال نمی رود بلکه سعی میشود جلوی سوء استفاده و سوء برداشت از آن گرفته شود.
برادر عزیز، تعداد بسیار زیادی از والدین اقدام به ازدواج زوری فرزندان می‌کنند که بخصوص در شهرستان‌ها زیاد رخ می‌دهد. بخش دیگری اگر چه اقدام به ازدواج زوری فرزندان نمی‌کنند، اما ازدواج را به نفرات خاصی محدود می‌کنند. مثلاً فقط باید با پسرعمو یا دخترعمو وصلت انجام شود. گروهی دیگر بخاطر تعصبات مختلف، اجازه معاشرت درست و حسابی به دختر و پسر نمی‌دهند در نتیجه دو جوان بدون شناخت کافی از یکدیگر وارد زدگی می‌شوند. بخش دیگری اوج هنرشان در ازدواج فرزندانشان این است که ببینند طرف مقابل از طایفه آنها هست یا نه؟ پولدار است یا نه؟ بعدها برای گرفتن وام به درد می‌خورد یا نه؟ لذا ما نه به دنبال این هستیم که آمار بگیریم و نه امکان آمارگیری دقیق وجود دارد. مهم این است که تعداد مواردی که حق با فرزند باشد بسیار زیاد است، حالا مهم نیست که در مقابل دفعات حق با والدین، کمتر باشد یا بیشتر! جسارتاً این حرف شما مانند این است که دو گروه در ایران دچار درگیری بشوند (مثلاً شیرازی‌ها و تهرانی‌ها) بعد بگوئیم چون تعداد کشته‌شدگان تهرانی‌ها کمتر از شیرازی‌هاست، پس نیازی نیست برای کنترل شیرازی‌ها اقدامی کنیم!
 نه این گونه نیست. ببینید گاهی مخاطب ما یک فرد و یا یک فرهنگ خاص است. در این صورت میتوانیم دقیقا متناسب با آن صحبت کنیم و با توجه به مشکلاتی که دارد توصیه داشته باشیم. اما گاهی مخاطب ما فرهنگ عمومی یک کشور است. در این صورت نمی توانیم موردی نگاه کنیم و عمومی نسخه بدهیم. مثلا یک پزشک را در نظر بگیرید که در مطب خود مراجعی دارد و به خاطر معاینه ای که انجام میدهد متوجه میشود دچار سردی شده است. بنابراین به او توصیه مییکند که غذاهای گرم مصرف کند. اما همین پزشک نمی تواند در برنامه تلوزیونی به همه بگوید غذای گرم بخورید چون سردی زیاد شده است! تاکید من بر آمار و نسبت های آماری به همین خاطر است که به کسی که تعادل مزاج دارد و یا گرم مزاج است توصیه نکنیم باز هم غذای گرم بخور.  شما فرد و یا فرهنگ خاصی را در یک خاندان و یا شهرستان پیدا کنید که دخالت های بیجای والدین در ازدواج فرزندانشان تبدیل به رویه شده باشد و هرچه فریاد میخواهید بر سرشان بزنید.(ما هم میزنیم) اما وقتی دخالت بیجا به عنوان یک مشکل فرهنگی عام معرفی شود باعث میشود هر دختر و پسری دلسوزی پدر و مادرش را حمل بر دخالت کند و احساس کند اگر تنها تصمیم گیرنده خودش باشد آینده بهتری در انتظار اوست.
"تاکید من بر توجه داشتن به آمار از این جهت است که قانون و هر چیز دیگری که کلیت و فراگیری داشته باشد باید مصلحت حداکثری را ایفا کند" استاد عزیز گویا شما خط بحث را گم کرده‌اید. مگر من جایی از بحث گفتم دختر و پسر باید بطور کاملاً مستقل تصمیمگیری کنند که شما سعی دارید ارزش مشورت والدین را برای من توضیح دهید؟ حرف من از ابتدا این بوده و هست که در کنار این مصلحت، باید مصالح دیگر نیز در نظر گرفته شود. شما جوری سخن می‌گوئید انگار ما چاره‌ای جز عملکرد 0 و 100 نداریم. یا باید تمام حق را به والدین بدهیم یا به فرزندان قانون که فقط یک بند ندارد که بگوئیم چاره‌ای نداریم جز اینکه این یک بند را به مصلحت حداکثری اختصاص بدهیم. درمورد هر قانونی می‌شود بندها و تبصره‌های مختلف قرار داد، تا تعادل در حقوق دو طرف رعایت شود   چندی پیش یک تحلیل گر مسائل اجتماعی یادداشتی در یکی از روزنامه ها منتشر کرد و به بررسی پدیده فرزند کشی پرداخت. در آخر هم نتیجه گرفت که علت این پدیده در جامعه ما این است که پدر و مادرها به خاطر کشتن فرزندانشان قصاص نمی شوند. بنابراین چون واهمه ای از قصاص ندارند فرزندان خود را می کشند! واقعا چند درصد از فرزندکشی ها مستند به این علت است و این تحلیل تا چه اندازه درست است؟! تنها دلیلش این نیست اما بدون تردید یکی از دلایل مهمش همین است. نه فقط بحث قصاص، بلکه اصلاً مجازات قابل توجهی دامن والدین را نمی‌گیرد نمونه‌هایش هم فراوان است. از پدر و نامادری ماهشهری که فزندان را با سیخ داغ می‌کردند یا لبهایشان را با چسب حرارتی به هم می‌چسباندند. اما فقط مدت کوتاهی بازداشت شدند! یا پدر باربد 4 ساله که روی او بنزین ریخت و او را زنده زنده آتش زد، و دادگاه حکم زندان برای او صادر کرد و بعد از 2 سال به دلیل خوش رفتاری(!!!!!!!!!!!!!!) مورد عفو قرار گرفت! یا پدر نگار (یک دختر معلول) که او را با قمه شکنجه کرد و از شکنجه‌ی دخترش فیلم گرفت اما در قبال این جنایت فقط مدتی بازداشت شده و بعد آزاد شد! البته اینها که از نظر شما اتفافات مهمی نیستند، حالا فوقش هم چند کودک شکنجه شوند، سوزانده شوند یا با قمه تکه تکه شوند، اینها که مصلحت حداکثری نیست مصلحت حداکثری این است که یه وقت خدایی ناکرده زبانم لال فرزندی مرتکب جنایت گفتن "اُف" به والدینش نشود که اگر چنین شد تمام حقوق انسانی پایمال شده است بحث فقط بر روی قاص نیست، کلاً والدین در هیچ زمینه‌ای در قبال فرزندانشان پاسخگو نیستند پس هر کاری دلشان بخواهد انجام می‌دهند به شما متدینین که برای احقاق حقوق کودکان امیدی نیست، مگر اینکه افراد دلسوز یک کاری بکنند   حق اظهار نظر و مشورت دهی والدین در ازدواج فرزندان واقعیتی است که در جامعه ما دارای پشتوانه شرعی، قانونی، عرفی و اخلاقی است. این واقعیت باعث شده در موارد زیادی فرزندان انتخاب های بهتر و پایدار تری داشته باشند. اجازه سوء استفاده از احساسات جوان و فریب آنها گرفته شود. فرزندان بعد از ازدواج نیز از حمایت و همراهی خانواده ها بهره مند شوند. و موارد دیگر ... قیاس شما درست مثل این است که من و شما هر کدام یک خودرو داشته باشیم. بعد من به شما بگویم خودروی من خیلی از خودروی شما بهتر است. شما بپرسید به چه دلیل؟ و من بگویم چون خودروی من حرکت می‌کند، مرا به مقصد می‌رساند، گاز که می‌دهم سرعتش زیاد می‌شود، بوق دارد، صندلی دارد و..... اما خودروی شما استهلاک دارد، بنزین مصرف می‌کند، نیاز به تعمیر پیدا می‌کند، ممکن است تصادف کند، و تازه پنچر هم می‌شود!!! این در حالی است که هم خودروی من دارای نقاط قوت خودروی شما و هم خودروی شما دارای نقاط ضعف خودروی من منتهی شما فقط نقاط قوت خودروی خود و فقط نقاط ضعف خودروی مرا بازگو می‌کنید و در نهایت نتیجه دلخواه خود را می‌گیرید
اگر تحلیل گری بدون داشتن نگاه جامع آن یکی دو مورد را بزرگ کند و تعمیم دهد.... حق اظهار نظر و مشورت دهی والدین باعث شده در موارد زیادی فرزندان انتخاب های بهتر و پایدار تری داشته باشند.... این هم مغلطهء دیگر شماست. اینکه درمورد مظلوم قرار گرفتن فرزندان مدام از کلماتی مثل: "یکی دو مورد، تعداد اندکی، یک فرد، یک فرهنگ خاص و...." استفاده می‌کنید اما درمورد والدین کلماتی مثل: "بسیاری از موارد، سطح کلان جامعه، نمونه‌های فراوان و...." را به کار می‌برید این در حالی است که شما تا این لحظه هیچگونه آماری ارائه نکرده‌اید و صرفاً دارید عقیده خودتان را بیان می‌کنید و انتظار دارید ما عقیده شما را به عنوان وحی منزل بپذیریم! صحبت‌های شما در حالی است که سعید گلستانی معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان همدان می‌گوید دخالت خانواده‌ها دلیل 13 درصد از طلاق‌هاست: لینک دکتر ناصر فرقانی قاضی دادگاه، دخالت خانواده‌ها را مهمترین عامل طلاق معرفی می‌کند: لینک دکتر سامرند سلیمی (روانپزشک) ابعاد موضوع را فراتر دانسته و می‌گوید 50 تا 60 درصد طلاق‌ها به دلیل دخالت مستقیم و غیرمستقیم خانواده‌ها اتفاق می‌افتد: لینک ولی الله نصر مدیرکل دفتر آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی، میزان تأثیر دخالت خانواده‌ها در طلاق را 15 درصد معرفی می‌کند: لینک   لذا برعکس آنچه شما می‌فرمائید، اتفاقاً فرهنگ غالب در بین خانواده‌های ایرانی، نه دخالت دلسوزانه و خردمندانه، که دخالت‌های احمقانه، مغرورانه و منفعت طلبانه است و اتفاقا این شما هستید که بدون داشتن نگاه جامع و واقع بینانه که حقایق موجود در جامعه را ببیند، دارید چند نمونه دخالت معقول والدین را به کل جامعه تعمیم می‌دهید بعد هم از آن تعداد دخالت درست و صحیح نتیجه می‌گیرید که اکثریت جوانان ایران دارند در سایه تجربه و درایت والدین زندگی شیرین و گل و بلبلی را سپری می‌کنند و تنها تعدادی اندک در ده کوره‌های حومهء روستاها هستند که گرفتار خطای والدین می‌شوند
شما فرد و یا فرهنگ خاصی را در یک خاندان و یا شهرستان پیدا کنید که دخالت های بیجای والدین در ازدواج فرزندانشان تبدیل به رویه شده باشد و هرچه فریاد میخواهید بر سرشان بزنید. (ما هم میزنیم) خب موضوع همین است که نمی‌زنید! اگر فریاد می‌زدید که مشکلی نبود شما فریادها را فقط جایی که بحث دوستی دختر و پسر باشد می‌زنید، اما در موقع مورد ظلم قرار گرفتن فرزندان نه تنها فریاد نمی‌زنید، بلکه فقط زمزمه می‌کنید حرف من هم همین است که عدالت را بین هر دو مورد رعایت کنید. وقتی دختر و پسری قصد ازدواج دارند لازم است زیر نظر والدین انجامش دهند اما از آن طرف هم والدین باید شعور و درک مناسبی داشته باشند و تفاوت "مشورت" و "دخالت" را بدانند و اگر ندانستند لازم است از دختر و پسر حمایت شود   وقتی دخالت بیجا به عنوان یک مشکل فرهنگی عام معرفی شود باعث میشود هر دختر و پسری دلسوزی پدر و مادرش را حمل بر دخالت کند و احساس کند اگر تنها تصمیم گیرنده خودش باشد آینده بهتری در انتظار اوست چند وقت پیش یکی از کاربران تاپیکی زد و پرسید چرا من وقتی دین را از متولیان آن یاد می‌گیرم از دین زده می‌شوم اما وقتی خودم درموردش تحقیق می‌کنم عاشق دین می‌شوم؟ و من به ایشان پاسخ دادم دلیلش در یک واژه خلاصه می‌شود: "روحانیون نگران!" لذا از چنین پاسخی از سوی شما تعجب نمی‌کنم چون کاملاً با مشی شما عزیزان آشنا هستم نگاه تحقیر آمیزی که به جوانان دارید، نگاهی خالی از اعتماد که جوانان را بجای فرصت، به چشم تهدید می‌نگرید نگاهی که جوان را موجودی سرشار از شهوات، احمق و نادان می‌داند که هیچگونه قدرت تحلیل ندارد پس به هیچ یک از حقوقش نباید آگاه شود چون اگر آگاه شود، می‌رود و هزارگونه سوء استفاده می‌کند همین نگاه پر از نگرانی و مملو از شک باعث شده که امروز جوانان به جایی پناه ببرند که به آنها اجازه ابراز وجود می‌دهد و به آنها اعتماد می‌کند (ولو به دروغ) جای تعجب نیست که چرا بعد از گذشت 40 سال از حکومتی که به نام ائمه(ع) مزین است، بجای جذب حداکثری جوانان باشیم، هر روز غرب دارد جوانان بیشتری را از ما می‌گیرد نگاهتان به جوانان خیلی خوب است استاد، به همین نگاه ادامه دهید. بلکه تعداد باقی مانده را نیز فراری دادید!
قطعا اگر پیش فرض های ذهنی خود را نقد کنید از من نباید انتظار دفاع و جواب داشته باشید. متاسفانه بحث از حالت منطقی خارج شد و صورت احساسی و هیجانی به خود گرفت. بنابراین از ادامه بحث معذورم. قضاوت را به خوانندگان فهیم می سپارم. ان شا الله برای همه قابل استفاده باشد.  نمونه هایی هم که از عدم برخورد با والدین خطاکار آوردید کاملا یک سویه بود. اما ظاهرا دیدگاه شما در این مورد از پیش تعیین شده است. بنابراین برای تغییر آن نیازی نیست به مواردی که حتی والدین به خاطر قتل فرزندانشان اعدام شده اند اشاره کنم.
بیان جملاتی که بار احساسی دارند به معنای احساسی و غیرعقلانی حرف زدن نیست نمی‌دانستم دادن لینک و با استناد سخن گفتن یعنی بحث احساسی، اما دادن آمار کلی از سوی شما بدون دادن حتی یک منبع یعنی بحث منطقی میل با شماست، می‌توانید بحث را ادامه ندهید. موفق باشید
قرآن کریم آشتی میان زن و شوهر و توافق در زندگی را حاصل توفیق الهی و دلسوزی و دخالت بجا و به موقع خانواده زن و مرد می‌داند: «وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَيْنِهِما فَابْعَثُوا حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَكَماً مِنْ أَهْلِها إِنْ يُريدا إِصْلاحاً يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُما إِنَّ اللَّهَ كانَ عَليماً خَبيرا؛ و اگر از جدايى و شكاف ميان آن دو (همسر) بيم داشته باشيد، يك داور از خانواده شوهر، و يك داور از خانواده زن انتخاب كنيد (تا به كار آنان رسيدگى كنند). اگر اين دو داور، تصميم به اصلاح داشته باشند، خداوند به توافق آنها كمك مى‏كند زيرا خداوند، دانا و آگاه است (و از نيات همه، با خبر است).»(1) البته آیه شریفه زمان ورود خانواده ها را زمانی می‌داند که بیم جدایی و شکاف در میان زن و شوهر احساس شود نه زمانی که با یکدیگر در صلح و سازش زندگی می‌کنند. پی نوشت:
  1. نساء، 35.
البته آیه شریفه زمان ورود خانواده ها را زمانی می‌داند که بیم جدایی و شکاف در میان زن و شوهر احساس شود نه زمانی که با یکدیگر در صلح و سازش زندگی می‌کنند خدا خیرتان بدهد. حرف من هم همین است برادر می‌گویم گفته‌های خدا را درست برای مردم تبیین نکرده‌ایم بلکه اکثراً سلیقه‌ای عمل کرده‌ایم. حتی همین امروز که فکر مردم بسیار بازتر شده، شما کمتر کسی را پیدا می‌کنید که از این موضوع مطلع باشد که خداوند برای دخالت والدین حد و حدود قائل شده است. بعید می‌دانم شما حتی همین امروز پدر یا مادری را پیدا کنید که مطلع باشد اگر فرزندش را کتک بزند باید روز قیامت پاسخگو باشد. حتی در بین خانواده‌های متدین کمتر کسی اینها را می‌داند. اما بروید در میان مردم، از افراد لاکشری نشین (یا به قول مردم لاکچری نشین) تا دهات‌های دور افتاده و از مردم بپرسید قرآن درمورد والدین چه گفته؟ به نظرم همگی می‌توانند لااقل چند دقیقه درمورد احترام به والدین و آق والدین و.... سخنرانی کنند.   من در هیچ کجای صحبتم به اصل مشورت با بزرگترها ایرادی نگرفتم و کاملاً با آن موافقم. اگر جمله‌ای از من در مخالفت با اصل این موضوع دیده‌اید نقل قول بفرمائید. حرف من فقط دو نکته است: 1 - در بیان حقوق متقابل غیرمنصفانه عمل شده است و حقوق والدین بسیار بولد شده و حقوق فرزندان خیلی ناچیز بیان شده است. در نتیجه اکثر والدین از وظایف خود بی اطلاع هستند 2 - ساز و کار مناسبی برای جلوگیری از سوء استفاده از حقوق وجود ندارد. نمونه‌اش لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان است که سال‌ها در مجلس خاک خورده است
جمع بندی پرسش: مدتی است بحث سبک زندگی اسلامی ایرانی گرم شده است. اما علیرغم نقاط قوتی که دارد ضعف هایی نیز دارد. به عنوان نمونه در سبک اسلامی ایرانی علاوه بر پسر و دختر باید پدر و مادر و حتی سایر اقوام نیز طرف مقابل را بپسندند! در حالی که ملاک های پدر و مادر برای ازدواج و انتخاب فرزندشان خویشاوند بودن، پولدار بودن، همشهری بودن و .... است.   پاسخ: ابتدا نکاتی کلی درباره سبک زندگی تقدیم میکنم و سپس به بررسی مورادی که ذکر کردید خواهیم پرداخت. سبک زندگی از مفاهیمی است که به خودی خود رنگ ارزشی ندارد و با توجه به صفات و ویژگی های آن قابل ارزشگذاری میشود. سبک زندگی مطلوب در کشور ما دارای دو ویژگی ایرانی – اسلامی است. اما ایرانی بودن و مسلمان بودن برای تحقق این سبک کافی نیست. بنابراین همه آنچه در میان ما مرسوم و معمول است نمی تواند سبک ایرانی اسلامی معیار و مطلوب باشد. همه تاکید و توصیه ای هم که به این سبک وجود دارد بیانگر فاصله داشتن زندگی ما با آن است نه فقط افتخار به آنچه اکنون هستیم. حضور پسوند ایرانی در این ترکیب به معنای توجه به اقتضائات فرهنگ بومی ایران و استفاده از ظرفیت های غنی آن است که در طول قرن ها شکل گرفته و تثبیت شده است. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد نسبت ایرانی و اسلامی در این سبک است. اگرچه مولفه های ایرانی و اسلامی در سبک زندگی میتوانند سازنده و غنا بخش یک سبک زندگی مطلوب باشند اما پسوند اسلامی نقش جهت دهی، تنزیه و تکمیل سبک ایرانی را نیز دارد. بنابراین همه آنچه به تنهایی میتواند سبک زندگی ایرانی لقب بگیرد نمی تواند سبک زندگی ایرانی اسلامی باشد. به عنوان نمونه فرهنگ مصرف گرایی و تجمل گرایی در کشور ما با آموزه های اسلامی فاصه دارد.  اما در سبک زندگی ایرانی اسلامی بر وجود عناصر زیبایی شناسی، رفاه، تولید ثروت، مساوات و مواسات و قناعت تاکید میشود تا ضمن توجه به عناصر فرهنگی موجود در جهت ارتقا و تبدیل آن به ارزش های اسلامی تلاش شود.  اما به بررسی حق انتخاب همسر از دیدگاه اسلام و قوانین حقوقی بپردازیم. فردی از امام صادق(علیه السلام) پرسید: «إِنِّي أُرِيدُ أَنْ‏ أَتَزَوَّجَ امْرَأَةً، وَ إِنَّ أَبَوَيَّ أَرَادَا غَيْرَهَا. قَالَ: «تَزَوَّجِ‏ الَّتِي هَوِيتَ، وَ دَعِ‏ الَّتِي‏ يَهْوى‏ أَبَوَاك؛ من میخواهم با فردی ازدواج کنم اما پدر و مادرم فرد دیگری را انتخاب کرده اند. امام فرمود: با کسی که دوستش داری ازدواج کن و فردی که آنها می پسندند را رها کن.»(1) ماده 1043 قانون مدنی: نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او است و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند اجازه او ساقط و در این صورت دختر می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آنها قرار داده شده پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید. اما در مورد دخالت فامیل در انتخاب همسر نیز این روایت به صورت ضمنی اشاراتی دارد. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) میفرمایند: «أظهِرُوا النِّكاحَ وأخفُوا الخِطبَةَ؛ (مراسم) ازدواج را آشكار برگزار كنید و خواستگاری را پنهان».(1) الگوی مطلوب در انتخاب همسر، خواست و علاقه خود فرد و مشورت و همفکری پدر و مادر است. چنین الگویی ضمن اینکه به زوجین این امکان را میدهد که با علاقه و انگیزه زندگی خود را تشکیل دهند آنها را از اشتباهاتی که ممکن است بر اثر جوانی و بی تجربگی مرتکب شوند باز میدارد.  در کنار این الگوی مطلوب افراط و تفریط نیز وجود دارد. به همان اندازه که تحمیل نظر والدین به فرزند در انتخاب همسر میتواند آسیب زا باشد نادیده گرفتن نظر و صلاحدید پدر و مادر نیز میتواند فرزند را در ادامه زندگی با مشکل روبرو کند.  پی نوشت ها:
  1. کلینی، محمد بن یعقوب(329 ق)الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج‏10، ص773.
  2. کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، ع‍لاء ال‍دی‍ن‌ ع‍ل‍ی‌ ال‍م‍ت‍ق‍ی‌ ب‍ن‌ ح‍س‍ام‌ ال‍دی‍ن‌ ال‍ه‍ن‍دی‌،(المتوفى: 975هـ)، المحقق: بكري حيانی و صفوة السقا، مؤسسة الرسالة،الطبعة الخامسة، ح44532.
موضوع قفل شده است