جمع بندی سهم امام (ع) در کجا و چگونه خرج می شود؟

قرآن و سهم امام: سهم امام که نصف خمس می باشد، در واقع همان سهم خدا، رسول و ذی القربی است که در آیه ذکر شده است (سه سهم اول): «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكينِ وَ ابْنِ السَّبيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ ما أَنْزَلْنا عَلى‏ عَبْدِنا». و (اى مؤمنان) بدانيد كه هر چه غنيمت و فايده بريد خمس آن خاص خدا و رسول و خويشان او و يتيمان و فقيران و در راه سفر ماندگان (از خاندان او) است، اگر به خدا و به آنچه بر بنده خود (محمّد صلّى اللَّه عليه و آله و سلم[1] ذکر سهمى براى خدا به عنوان «الله» به خاطر اهمیّت بیشتر روى اصل مسأله خمس و تأکید بیشتر و تثبیت ولایت و حاکمیّت پیامبر(صلى الله علیه و آله) و رهبر حکومت اسلامى است، در واقع همان گونه که خداوند سهمى براى خویش قرار داده و خود را سزاوارتر به تصرّف در آن دانسته، پیامبر و امام (صلوات الله علیهم اجمعین) را نیز به همان نحو حق ولایت، سرپرستى و تصرّف داده است تا آن را در هر موردی که صلاح می داند و رضای خدا، تثیبت و گسترش دین و صلاح مسلمانان در آن است برسانند. موارد مصرف سهم امام: مسوولیت مصرف سه سهم اول، (خدا، رسول، ذی القربی یا به اصطلاح سهم امام)، پس از پیامبر به جانشین معصوم و ائمه اطهار و پس از آن به جانشین فقیه او می رسد. دیگر مراجع تقلید در زمان ما برای تسهیل امور جامعه دینی و یاری ولی فقیه، و در واقع با اذن ضمنی او، خمس را از مقلدان دریافت و در مصارفى که مورد رضاى امام (علیه السلام) است و شامل مصالح مسلمین، گسترش دینداری و مانند آن مصرف می کند.[2]   پی نوشت ها: [1] سوره انفال/ 41. [2] . نگاه کنید: به عنوان مثال: پایگاه اطلاع رسانی آیت الله العظمی مکارم شیرازی، بحث خمس، مصرف خمس: مساله 39. همچنین برخی موارد دیگر در صورت اولویت داشتن در مساله 41 ذکر شده است: صرف کردن قسمتى از سهم مبارک امام(علیه السلام) براى ساختن مساجد یا حسینیّه ها یا بیمارستان ها و درمانگاه ها و مدارس، تنها در صورتى مجاز است که با اجازه مجتهد عادل و رعایت اولویّت باشد،

شفافیت در مصرف سهم امام: رهبر جامعه اسلامی و مراجع تقلید، فقیهانی هستند که در درجه اول، از شرط و تقوا و تدبیر، به نحو حداکثر برخوردارند. وقتی کسی در علم، تقوا و تدبیر، بیش از هر کس به معصوم نزدیک شد، مردم به او روی می آورند و با طیب و آرامش خاطر، در امر دین و دنیای خود، ولایت او را می پذیرند و پشت سر او حرکت می کنند. از جمله مسوولیتهای فقیه، اقامه آیه شریفه خمس است و از جانب خدای متعال، موظف است که خمس مال مردم را دریافت کرده و در مصالح جامعه اسلامی و دین اسلام مصرف نماید. مردم نیز که پیش از این امر دین خود را به او سپرده اند و دنیای خود را نیز با هدایت او، پیش می برند، با طیب و آرامش خاطر خمس مال خود را برای صرف در این اهداف به دست او می سپارند. این مال، مال شخصی او نیست و امانتی الهی است. از طرفی اعمال و رفتار آنها پیش روی همگان می باشد. مخصوصا ولی فقیه که تحت نظرات و رصد فقها و خبرگان هم هست.

جمع بندی پرسش: مراجع تقلید نصف خمس اموال ما را -که سهم امام معصوم (علیه السلام) است- در چه راهی مصرف می کنند؟ آیا در مخارج خمس شفافیت مالی وجود دارد که مردم با خیالی راحت تر برای دادن خمس اقدام کنند؟   پاسخ: قرآن و سهم امام: سهم امام که نصف خمس می باشد، در واقع همان سهم خدا، رسول و ذی القربی است که در آیه ذکر شده است (سه سهم اول): «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكينِ وَ ابْنِ السَّبيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ ما أَنْزَلْنا عَلى‏ عَبْدِنا». و (اى مؤمنان) بدانيد كه هر چه غنيمت و فايده بريد خمس آن خاص خدا و رسول و خويشان او و يتيمان و فقيران و در راه سفر ماندگان (از خاندان او) است ... .(1) ذکر سهمى براى خدا به عنوان «الله» به خاطر اهمیّت بیشتر روى اصل مسأله خمس و تأکید بیشتر و تثبیت ولایت و حاکمیّت پیامبر(صلى الله علیه و آله) و رهبر حکومت اسلامى است، در واقع همان گونه که خداوند سهمى براى خویش قرار داده و خود را سزاوارتر به تصرّف در آن دانسته، پیامبر و امام (صلوات الله علیهم اجمعین) را نیز به همان نحو حق ولایت، سرپرستى و تصرّف داده است تا آن را در هر موردی که صلاح می داند و رضای خدا، تثیبت و گسترش دین و صلاح مسلمانان در آن است برسانند. موارد مصرف سهم امام: مسوولیت مصرف سه سهم اول، (خدا، رسول، ذی القربی یا به اصطلاح سهم امام)، پس از پیامبر به جانشین معصوم و ائمه اطهار و پس از آن به جانشین فقیه او می رسد. دیگر مراجع تقلید در زمان ما برای تسهیل امور جامعه دینی و یاری ولی فقیه، و در واقع با اذن ضمنی او، خمس را از مقلدان دریافت و در مصارفى که مورد رضاى امام (علیه السلام) است و شامل مصالح مسلمین، گسترش دینداری و مانند آن مصرف می کند.(2) شفافیت در مصرف سهم امام: رهبر جامعه اسلامی و مراجع تقلید، فقیهانی هستند که در درجه اول، از شرط تقوا و تدبیر، به نحو حداکثری برخوردارند. وقتی کسی در علم، تقوا و تدبیر، بیش از هر کس به معصومین (علیهم السلام) نزدیک شد، مردم به او روی می آورند و با طیب و آرامش خاطر، در امر دین و دنیای خود، ولایت او را می پذیرند و پشت سر او حرکت می کنند. از جمله مسوولیتهای فقیه، اقامه آیه شریفه خمس است و از جانب خدای متعال، موظف است که خمس مال مردم را دریافت کرده و در مصالح جامعه اسلامی و دین اسلام مصرف نماید. مردم نیز که پیش از این امر دین خود را به او سپرده اند و دنیای خود را نیز با هدایت او، پیش می برند، با طیب و آرامش خاطر خمس مال خود را برای صرف در این اهداف به دست او می سپارند. این مال، مال شخصی او نیست و امانتی الهی است. از طرفی اعمال و رفتار آنها پیش روی همگان می باشد. مخصوصا ولی فقیه که تحت نظارت و رصد فقها و خبرگان هم هست.   پی نوشت ها: 1. سوره انفال/ 41. 2. نگاه کنید: به عنوان مثال: پایگاه اطلاع رسانی آیت الله العظمی مکارم شیرازی، بحث خمس، مصرف خمس: مساله 39. همچنین برخی موارد دیگر در صورت اولویت داشتن در مساله 41 ذکر شده است: صرف کردن قسمتى از سهم مبارک امام(علیه السلام) براى ساختن مساجد یا حسینیّه ها یا بیمارستان ها و درمانگاه ها و مدارس، تنها در صورتى مجاز است که با اجازه مجتهد عادل و رعایت اولویّت باشد،