جمع بندی فلسفه ی دعا برای امام زمان

با سلام خدمت شما دوست گرامی

دعا یکی از اعمال مورد تاکید دین ماست و آثار فراوانی برای دعا بیان شده است دعای برای سلامتی امام زمان یکی از دعاهایی است که در کتب روایی ما به آن تاکید شده است مخصوصا دعای «اللهم کن لولیک ..»

تاثیر دعای برای سلامتی امام زمان از دو جهت و دیدگاه قابل بررسی است:

الف. تاثیر دعا نسبت به امام؛ ب. تأثیر دعا برای دعا کننده؛

از نگاه اول، دعا در سلامتی حضرت، مؤثر است؛ زیرا ایشان به این جهت که انسان است و در همین عالم زندگی می‌کند، در معرض آفات و بلایا هست و دعا می‌تواند در دور کردن بلاها و مرض‌ها از وجود عزیزش مؤثر باشد. این، با اراده‌ی خدا مبنی بر حیات و سلامتی امام، منافاتی ندارد؛ زیرا که اراده‌ی خدا از طریق اسباب اعمال می‌شود و دعا از مهمترین وسیله‌ها و سبب‌ها برای جریان اراده خدا در زندگی است.

در حقيقت در زندگي ائمه اطهار (ع) مشاهده مي‌شود كه امامان بزرگوار مريض مي‌شدند و در بعضي موارد دستور ذبح گوسفند ، قرباني و اطعام مي‌دادند. وجود مقدس امام زمان (ع) هم يكي از ائمه معصوم است و از آن قاعده مستثني نيست. نكته‌اي كه هست اينكه ائمه (ع) در معرض آسيب‌هاي ديگر بوده‌اند و در جنگ با دشمنان ممكن بود دچار جراحت شده و يا به شهادت برسند، ليكن اراده خداوند سبحان بر اين قرار گرفته كه وجود مقدس حضرت ولي‌عصر(ع) حفظ شود تا زمان ظهور برسد و چشم منتظران روشن گردد.

ولی این که حضرت بیمار می شوند و گرفتاری های شیعیان و انسان های بی پناه و بی گناه که مورد ظلم قرار می گیرند قلب آن حضرت را متاثر می کند در این جهت با بقیه ائمه تفاوتی ندارند و دعاها و صدقات و نذورات شیعیان می تواند در مورد آن حضرت موثر باشد.
امام صادق (علیه السلام) می فرماید :«یَتَرَدَّدُ بَینَهُم وَ یَمشی فی اَسواقِهِم وَیَطَا فُرُشَهُم وَلایَعرِفُونَهُ.»

مهدی بین مردم رفت و آمد می کند، در بازارهای ایشان راه می رود، و روی فرشهای آنان قدم میگذارد.ولی او را نمی شناسند… (بحار؛52:154

از این رو در دعای «اللهم بلغ مولای صاحب الزمان...» که مستحب است بعد از هر نماز خوانده شود می گوییم: «اللهم اعذه من شر کل باغ و طاغ و من شر جمیع خلقک و احفظه من بین یدیه و من خلقه و عن یمینه و عن شماله و احرسه و امنعه من ان یوصل الیه بسوء واحفظ فیه رسولک و آل رسولک واظهر به العدل ...»

خدایا او (امام زمان «عج ») را از شر هر متجاوز و سرکشی و از شر همه خلق خود پناه ده و او را از حوادث یومیه، از پیش رو و از پشت سر و از طرف چپ، حفظ و نگه داری کن و از این که آسیب و گزندی به او برسد، جلوگیری کن و در خصوص او، رسولت و خاندان رسولت را حفظ نما و به دست مبارکش عدل و داد را پدیدار نما!

از نگاه دوم، آثار دعا کردن فراوان است از جمله:

دعا کردن راهی است برای این که امام عصر را یاد کنیم و به این وسیله با آن عزیز ارتباط روحی و معنوی پیدا کنیم و این ارتباط ثمرات بسیاری برای رشد و کمال روحی ما دارد.

دعا کردن برای امام، نوعی عرض ارادت و محبت نسبت به او است که قطعاً از سوی آن منبع کرم بی پاسخ نخواهد ماند و دعا کننده را مورد لطف و عنایت خاص خود قرار خواهد داد.

دعا کردن برای امام، یعنی آن وجود عزیز را بر بسیاری از موجودات و پدیده‌ها مقدم دانستن و وجود و نقش او را مد نظر قرار دادن. این موضوع، سبب زیاد شدن محبت آن عزیز در دل‌ها و جان‌ها می‌گردد؛ زیرا ذکر محبوب سبب فراوانی محبت نسبت به او است.

با توجه به این که ایشان، واسطه‌ی فیض الهی در عالم هستی‌اند، دعا و صدقه به نیت ایشان خود نوعی وسیله برای کسب فیوضات بیشتر است.

جمع بندی پرسش: مگر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در زمان غیبت در سلامت کامل به سر نمی برند؟ پس چرا برای سلامتی ایشان دعا می کنیم یا نذر میدهیم؟   پاسخ: دعا یکی از اعمال مورد تاکید دین ماست و آثار فراوانی برای دعا بیان شده است دعای برای سلامتی امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) یکی از دعاهایی است که در کتب روایی ما به آن تاکید شده است مخصوصا دعای «اللهم کن لولیک ..»(1) تاثیر دعای برای سلامتی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از دو جهت و دیدگاه قابل بررسی است: الف. تاثیر دعا نسبت به امام؛ ب. تأثیر دعا برای دعا کننده؛ از نگاه اول، دعا در سلامتی حضرت، مؤثر است؛ زیرا ایشان به این جهت که انسان است و در همین عالم زندگی می‌کند، در معرض آفات و بلایا هست و دعا می‌تواند در دور کردن بلاها و مرض‌ها از وجود عزیزش مؤثر باشد. این، با اراده‌ی خدا مبنی بر حیات و سلامتی امام، منافاتی ندارد؛ زیرا که اراده‌ی خدا از طریق اسباب اعمال می‌شود و دعا از مهمترین وسیله‌ها و سبب‌ها برای جریان اراده خدا در زندگی است. در حقيقت در زندگي ائمه اطهار (علیهم السلام) مشاهده مي‌شود كه امامان بزرگوار مريض مي‌شدند و در بعضي موارد دستور ذبح گوسفند ، قرباني و اطعام مي‌دادند. وجود مقدس امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) هم يكي از ائمه معصوم است و از آن قاعده مستثني نيست. نكته‌اي كه هست اينكه ائمه (علیهم السلام) در معرض آسيب‌هاي ديگر بوده‌اند و در جنگ با دشمنان ممكن بود دچار جراحت شده و يا به شهادت برسند، ليكن اراده خداوند سبحان بر اين قرار گرفته كه وجود مقدس حضرت ولي‌عصر(علیه السلام) حفظ شود تا زمان ظهور برسد و چشم منتظران روشن گردد. ولی این که حضرت بیمار می شوند و گرفتاری های شیعیان و انسان های بی پناه و بی گناه که مورد ظلم قرار می گیرند قلب آن حضرت را متاثر می کند در این جهت با بقیه ائمه (علیهم السلام) تفاوتی ندارند و دعاها و صدقات و نذورات شیعیان می تواند در مورد آن حضرت موثر باشد. امام صادق (علیه السلام) می فرماید :«یَتَرَدَّدُ بَینَهُم وَ یَمشی فی اَسواقِهِم وَیَطَا فُرُشَهُم وَلایَعرِفُونَهُ.»(2) مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بین مردم رفت و آمد می کند، در بازارهای ایشان راه می رود، و روی فرشهای آنان قدم میگذارد.ولی او را نمی شناسند… از این رو در دعای «اللهم بلغ مولای صاحب الزمان...» که مستحب است بعد از هر نماز خوانده شود می گوییم: « اللَّهُمَ‏ أَعِذْهُ‏ مِنْ‏ شَرِّ كُلِ‏ بَاغٍ‏ وَ طَاغٍ وَ مِنْ شَرِّ جَمِيعِ خَلْقِكَ وَ احْفَظْهُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمِينِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ احْرُسْهُ وَ امْنَعْهُ أَنْ يُوصَلَ إِلَيْهِ بِسُوءٍ وَ احْفَظْ فِيهِ رَسُولَكَ وَ آلَ رَسُولِكَ وَ أَظْهِرْ بِهِ الْعَدْلَ وَ أَيِّدْهُ بِالنَّصْرِ وَ انْصُرْ نَاصِرِيهِ وَ اخْذُلْ خَاذِلِيهِ وَ اقْصِمْ بِهِ جَبَابِرَةَ الْكَفَرَةِ وَ اقْتُلْ بِهِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنَافِقِينَ وَ جَمِيعَ الْمُلْحِدِين‏..» خدایا او (امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)) را از شر هر متجاوز و سرکشی و از شر همه خلق خود پناه ده و او را از حوادث یومیه، از پیش رو و از پشت سر و از طرف چپ، حفظ و نگه داری کن و از این که آسیب و گزندی به او برسد، جلوگیری کن و در خصوص او، رسولت و خاندان رسولت را حفظ نما و به دست مبارکش عدل و داد را پدیدار نما!...(3) از نگاه دوم، آثار دعا کردن فراوان است از جمله: دعا کردن راهی است برای این که امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را یاد کنیم و به این وسیله با آن عزیز ارتباط روحی و معنوی پیدا کنیم و این ارتباط ثمرات بسیاری برای رشد و کمال روحی ما دارد. دعا کردن برای امام(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، نوعی عرض ارادت و محبت نسبت به او است که قطعاً از سوی آن منبع کرم بی پاسخ نخواهد ماند و دعا کننده را مورد لطف و عنایت خاص خود قرار خواهد داد. دعا کردن برای امام، یعنی آن وجود عزیز را بر بسیاری از موجودات و پدیده‌ها مقدم دانستن و وجود و نقش او را مد نظر قرار دادن. این موضوع، سبب زیاد شدن محبت آن عزیز در دل‌ها و جان‌ها می‌گردد؛ زیرا ذکر محبوب سبب فراوانی محبت نسبت به او است. با توجه به این که ایشان، واسطه‌ی فیض الهی در عالم هستی‌اند، دعا و صدقه به نیت ایشان خود نوعی وسیله برای کسب فیوضات بیشتر است.   پی نوشت ها: 1- کلینی، کافی، اسلامیه، 1409، ج4 ، ص 164. 2-مجلسی، بحارالانوار، تراث، 1407، ج 52 ، ص 154 . 3-شیخ طوسی، مصباح المتهجد،موسسه فقه الشیعه، 1411،  ج1، ص 405.