جمع بندی توضیح اعراب «البدایع والصنایع» در دعای عرفه امام حسین علیه السلام

تب‌های اولیه

20 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
توضیح اعراب «البدایع والصنایع» در دعای عرفه امام حسین علیه السلام
کلمات "البدایع والصنایع "درجملات نخستین دعای عرفه کسره زیر"یاء" است همزه هم دارد آیا همزه تلفظ می شودو"یاء"حرف والی است یا هردوگونه صحیح است؟ درکلمات"قضائه وعطائه" همزه بدون "یاء"است ومشخص است که همزه تلفظ می شود
با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد میقات
کلمات "البدایع والصنایع "درجملات نخستین دعای عرفه ...
با سلام و درود در کتب لغت عربی، «الصنایع» و «البدایع» با یاء ندیدم، بلکه همه به صورت «البدائع» و «الصنائع» و با همزه آمده است. در متون حدیث و دعاء نیز همین طور است یعنی با یاء نیامده بلکه با همزه و به صورت «البدائع» و «الصنائع» آمده است: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَيْسَ لِقَضَائِهِ دَافِعٌ وَ لَا لِعَطَائِهِ مَانِعٌ وَ لَا كَصُنْعِهِ صُنْعُ صَانِعٍ وَ هُوَ الْجَوَادُ الْوَاسِعُ فَطَرَ أَجْنَاسَ الْبَدَائِعِ‏ وَ أَتْقَنَ بِحِكْمَتِهِ الصَّنَائِعَ لَا يَخْفَى عَلَيْهِ الطَّلَائِعُ وَ لَا تَضِيعُ عِنْدَهُ الْوَدَائِع‏...»(ابن طاووس، إقبال الأعمال (ط - القديمة)، ج‏1، ص339؛ کفعمی، البلد الأمين و الدرع الحصين، ص251؛ مجلسی، بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏95، ص216؛ مجلسی، زاد المعاد - مفتاح الجنان، ص173) بله، در گفتار و نوشتار فارسی، «صنایع» و «بدایع» به کار می رود.    
بدایع وصنایع درمفاتیح الجنان است 
بدایع وصنایع درمفاتیح الجنان است 
با سلام و درود این ظاهرا تأثیرات فارسی نویسی یا روان نویسی برای فارسی زبان ها است که حتی می تواند به حوزه چاپ و نشر برگردد؛ و الا از نظر ادبیات عرب، رایج و غالب، همان «الصنائع» و «البدائع» است. جالب این که در مفاتیح الجنانی که بنده دارم در یک کلمه، هر دو تلفظ را نوشته است یعنی هم به صورت همزه نوشته «الصنائع» و «البدائع» و هم زیر آن همزه، دو نقطه به عنوان «یاء» گذاشته است؛ لذاست عرض می کنم این برای روان خوانی برای فارسی زبان ها است. شما می توانید در نرم افزارهای روایی و حدیثی (مثل جامع الاحادیث) و نیز کتب لغت عرب (مثل قاموس النور)، عبارت دعای عرفه «اجناس البدایع» و یا «بحکمته الصنایع» را جستجو فرمایید، هیچ موردی پیدا نمی شود.  
وقتی با"یاء"آمده وهمزه بالای آن است یعنی هردوتلفظ درست است  جناب میقات .خیلی بی سوادهستید
وقتی با"یاء"آمده وهمزه بالای آن است یعنی هردوتلفظ درست است  جناب میقات .خیلی بی سوادهستید
با سلام و درود این بزرگواری شما را می رساند. در عرض قبلی دقت نکردید. رایج و غالب در عربی، با همزه است ولی در فارسی و نیز برای آسان خوانی فارسی زبانان است که با یاء هم نوشته می شود؛ لذا از نظر فارسی صحیح است ولی از نظر عربی ـ گرچه با یاء هم صحیح است ـ ولی در هیچ کدام از منابع دعایی و روایی، با یاء نیامده است.  
عرب زبانان با"یاء"تلفظ می کنند؟
با سلام و درود شاید این نکته را تذکر بدهم، برای فهم موضوع بهتر باشد. در ادبیات عرب در مبحث مهموز (دارای همزه) قاعده ای هست به نام قلب به همزه یا تبدیل به همزه، که هر اسم مفردی که حرف سوم آن حرف مدّی (و ـ ا ـ ی) باشد و بر وزن «فعائل» جمع بسته شود، حرف مد، قلب و تبدیل به همزه می شود، مثل (عروس، عرائس) (بدیع، بدائع) (صناعة، صنائع)؛ لذاست که در کتب لغت عرب و ادعیه، «البدایع» و «الصنایع» کمتر استفاده شده و غالبا «البدائع» و «الصنائع» آمده است، زیرا در آن ها، تبدیل و قلب به همزه انجام شده است.  
شما که گفتید برای راحتی فارسی زبانان با"یاء" تلفظ می شود آیا درعربی هم برای راحتی با"یاء" است؟
با سلام و درود عرض کردم در متون عربی اعم از لغوی و روایی و دعایی، با یاء نیافتم.
دردعای بیست وهشتم ماه رمضان وسایل با "یاء" است بروزن فعایل
با سلام و درود عرض کردم با یاء هم صحیح است ولی طبق قاعده، قلب به همزه می شود لذا در عرب رائج و غالب، با همزه است. همین دعای بیست و هشتم ماه مبارک رمضان را هم اگر در منابع «مفاتیح الجنان» و در کتب ادعیه قبل از «مفاتیح الجنان» ملاحظه فرمایید، همه با همزه آورده اند: «اللَّهُمَ‏ وَفِّرْ حَظِّي‏ فِيهِ‏ مِنَ‏ النَّوَافِلِ‏ وَ أَكْرِمْنِي فِيهِ بِإِحْضَارِ الْمَسَائِلِ وَ قَرِّبْ فِيهِ وَسِيلَتِي إِلَيْكَ مِنْ بَيْنِ الْوَسَائِلِ يَا مَنْ لَا يَشْغَلُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّين‏»(الإقبال بالأعمال الحسنة (ط - الحديثة)، ج ‏1، ص 407؛ البلد الأمين و الدرع الحصين، ص 222؛ المصباح للكفعمي (جنة الأمان الواقية)، ص 616؛ زاد المعاد - مفتاح الجنان، ص 146) نکته: اصرار و اجباری نیست که حتما با همزه بخوانید؛ هر دو صورت صحیح است، هر کدام را بخوانید کفایت می کند. از روی هر کتاب دعایی که می خوانید، طبق همان بخوانید، مستندتان هم همان کتاب باشد.  
برای شما مستند فرستادم تاقانع شوید یا مستند خودرا ارسال کنید.مستند من ازکتاب مفاتیح نشر افق فردا چاپ سال 83 است. جمله شما مبنی بر روان خوانی فارسی زبانان باتوجه به عربی بودن مفاتیح بی معنااست .اجباراین است که دعا درست خوانده شود افرادی که ادعیه رافارسی می خوانند خیال می کنند ثواب دارد
با سلام و درود من که در همان پست های ابتدایی عرض کردم در مفاتیح الجنانی که بنده دارم، در یک کلمه هر دو را ثبت کرده است یعنی هم به صورت همزه نوشته و هم زیر همزه دو نقطه گذاشته که یعنی با یاء هم خوانده می شود. هر دو هم صحیح است ولی غلبه و رائج در عربی، با همزه است. دلیل جبهه گرفتن حضرتعالی را نمی دانم. اگر می فرمایید حتما باید با یاء خواند و با همزه غلط است، دلیل بیاورید. اگر هم توجیه بنده در روان خوانی فارسی زبانان را نمی پسندید، حرفی نیست، اصراری بر آن ندارم. روان خوانی برای فارسی زبانان نیز حرف جدیدی نیست و در کتابت قرآن نیز مطرح است. برخی قرآن ها کمی برای فارسی زبان ها ساده تر است خواندنش، زیرا در آن ها بدون دخالت در الفاظ و کلمات، قرائت کلمه را مطابق با خوانش فارسی زبانان، نوشته اند، مثلا «السموات»(که در کتابت عربی با الف مقصوره است) را به صورت «السماوات» و طبق تلفظ فارسی نوشته است. در هر حال می توانید این توجیه را نپذیرید. قبول یا رد این توجیه، تفاوتی در اصل پاسخ ندارد، زیرا عرض کرده ام هر دو صحیح است ولی در عربی با همزه رائج و طبق قاعده است. از طرفی بنده «مفاتیح الجنان» را با منابع و مصادرش مقایسه کردم؛ توجه فرمودید که در آن ها با همزه آمده بودند و این گونه نبود که در یک کلمه هر دو تلفظ آمده باشد. در هر حال، وقتی مفاتیح، هر دو تلفظ را گذاشته یعنی هر دو صحیح است، هر کدام را بخوانید کفایت می کند.  
توجه: این نسخه های مفاتیح الجنان که به صورت دست نویس هستند (یعنی چاپ آن ها ماشینی نیست و از روی نسخه خطی، چاپ کرده اند) این قابلیت را دارند که در یک کلمه، دو تلفظ را ثبت شده باشد؛ و الا در چاپ ماشینی، چاره ای نیست که یک تلفظ انتخاب و ثبت شود و علی القاعده همان کتابتی که در منابع و مصادر دعایی مرسوم و مشهور است آورده می شود. البته باید نسخه های خطی و اصلی خود مفاتیح الجنان و نیز نسخه های خطی همان منابع را هم دید؛ ولی در هر حال چه فقط به صورت همزه و یا هر دو صورت ثبت شده باشد، خواندن به هر دو صحیح است و ثواب هم دارد.  
نکته: منظور بنده از روان خوانی فارسی زبانان و نیز مثالی که از کتابت قرآن زدم، تا جایی است که به اصل مطلب، ضرری نزند و اصالت آن حفظ شود. لذا تصور نکنید اصلا الصنایع و البدایع، غلط و نادرست بوده و چنین تلفظی صحیح نیست ولی کاتب به جهت سهولت تلفظ فارسی زبانان، این تلفظ را اضافه کرده است؛ خیر، حتما تلفظ دیگر هم صحیح است که کاتب آن را نیز ثبت می کند. لذا باز هم تکرار می کنم، هر دو تلفظ صحیح است و ثواب هم دارد، ولی کتابت و تلفظی که بیشتر با قاعده همراه است و در بین عرب، رواج دارد، با همزه است.  
بنده هم خدمت شما عرض کرده بودم که به هردوصورت صحیح است بابیسوادی خود مراگمراه کردید سال آینده با هردوتلفظ می خوانم امسال هم ثواب برده ام
با سلام و درود خداوند انشاءالله ما را هدایت فرموده و در مکتب تربیتی امام حسین (علیه السلام)، آشنای با معارف و مضامین والای دعای عرفه و عامل به آن ها قرار دهد. آمین
جمع بندی   پرسش: در کلمات "البدایع و الصنایع" ابتدای دعای عرفه، کسره زیر "یاء" است همزه هم دارد، آیا همزه تلفظ می شود و "یاء" حرف والی است یا هر دو گونه صحیح است؟   پاسخ: در کتب لغت عرب «الصنایع» و «البدایع» به صورت «البدائع» و «الصنائع» و با همزه آمده است. در متون حدیث و دعاء نیز همین طور است یعنی با یاء نیامده بلکه با همزه و به صورت «البدائع» و «الصنائع» آمده است: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَيْسَ لِقَضَائِهِ دَافِعٌ وَ لَا لِعَطَائِهِ مَانِعٌ وَ لَا كَصُنْعِهِ صُنْعُ صَانِعٍ وَ هُوَ الْجَوَادُ الْوَاسِعُ فَطَرَ أَجْنَاسَ الْبَدَائِعِ‏ وَ أَتْقَنَ بِحِكْمَتِهِ الصَّنَائِعَ لَا يَخْفَى عَلَيْهِ الطَّلَائِعُ وَ لَا تَضِيعُ عِنْدَهُ الْوَدَائِع‏...»(1)   نکته ادبی در ادبیات عرب در مبحث مهموز (دارای همزه) قاعده ای هست به نام قلب به همزه یا تبدیل به همزه، که هر اسم مفردی که حرف سوم آن حرف مدّی (و ـ ا ـ ی) باشد و بر وزن «فعائل» جمع بسته شود، حرف مد، قلب و تبدیل به همزه می شود، مثل (عروس، عرائس) (بدیع، بدائع) (صناعة، صنائع) لذاست که در کتب لغت عرب و ادعیه، «البدایع» و «الصنایع» کمتر استفاده شده و غالبا «البدائع» و «الصنائع» آمده است، زیرا در آن ها، تبدیل و قلب به همزه انجام شده است.   بنابر این: هر دو تلفظ صحیح است و هر کدام خوانده شود ثواب هم دارد، ولی کتابت و تلفظی که بیشتر و با قاعده همراه است و در بین عرب رواج دارد، با همزه است.   پی نوشت: 1. ابن طاووس، إقبال الأعمال(ط- القديمة)، ناشر: دار الكتب الإسلاميه‏ ـ تهران‏، 1409ق، چاپ دوم‏، ج ‏1، ص 339؛ كفعمى، البلد الأمين و الدرع الحصين‏، ناشر: مؤسسة الأعلمي للمطبوعات‏ ـ بيروت‏، 1418 ق‏، چاپ اول‏، ص 251؛ مجلسی، بحار الأنوار، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏ ـ بيروت‏، 1403 ق‏، چاپ دوم‏، ج ‏95، ص 216؛ مجلسى، زاد المعاد- مفتاح الجنان‏، محقق/مصحح: اعلمى، ناشر: موسسة الأعلمي للمطبوعات‏ ـ بيروت‏، 1423 ق‏، چاپ اول‏، ص 173.  
موضوع قفل شده است