جمع بندی چرا به حضرت حمزه ، سیدالشهداء می گفتند؟
تبهای اولیه
width: 700 | align: center |
---|---|
[TD="align: center"]با نام و یاد دوست | |
[/TD] | |
[TD="align: center"][/TD] | |
کارشناس بحث: استاد ممسوس | |
[TD][/TD] | |
با سلام و احترام
برای اولین بار در جنگ احد پیامبر صلی الله علیه و آله بعد از شهادت حمزه در این جنگ لقب سیدالشهدا را بر وی گذاشت.
بعد از شهادت حمزه در جنگ احد وقتی پیامبر به بالین او آمد بسیار گریست. پس از آمن فرمود مژده دهید که هم اکنون جبرئیل به من خبر داد که در آسمانهای هفتگانه نوشته اند که حمزه شیرخدا و شیر رسول خداست.[1] مرحوم مجلسی در بحارالانوار از شیخ طوسی نقل میکند: پس از آنکه ندای لاسیف إلا ذوالفقار و … در فضا پیچید، صدای دیگری نیز به گوش رسید که میگفت: هرگاه خواستید بر کشتهای گریه کنید، بر وفادار برادر وفادار ﴿یعنی حمزه برادر ابوطالب﴾ گریه کنید.[2]
لقبی را که پیامبر (صلی الله علیه و آله) از سوی خداوند به حمزه سیدالشهدا داد از بزرگترین افتخارات ثبت شده در تاریخ است. آری پاداش شجاعت و جوانمردی حمزه رسیدن به مقام اسداللهی بود، لقبی که تنها به او اختصاص پیدا کرد؛ شیرخدا و شیر رسول خدا.
پس از پایان جنگ، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مشغول نماز و دفن شهدا شد. پیامبر( صلی الله علیه و آله) پس از خواندن نماز بر حمزه در کنار آن بزرگوار شروع به گریه کرد، در حالی که میفرمود: ای عموجان، ای حمزه، ای شیرخدا و شیر رسول خدا، ای انجام دهنده کارهای خیر و ای برطرف کننده سختیها و مشکلات و ای حمایت کننده از رسول خدا.
پیامبر(صلی الله علیه و آله) حمزه را در هر نمازی که بر شهدا میخواند شریک مینمود، به گونهای که نمازهای اقامه شده بر عمویش، به هفتاد و دو نماز یا بیشتر رسید.[3]
پیامبر در کنار شهدا آرزو کرد ای کاش با شهیدان احد به شهادت میرسید.
پی نوشت؟
1.سیره ابن هشام، ج 3، ص 102 و بلاذری، انساب الاشراف، ج 4، ص 381.
2.علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 20، ص 72
3. سیره ابن هشام، ج 2، ص 98
اما اینکه در مورد حضرت حمزه (علیه السلام) آیه ای در قران نازل شده باشد دو آیه را ذکر کرده اند.
آیه اول 23 سوره احزاب است.
مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ
در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستادهاند؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند)، و بعضی دیگر در انتظارند؛ و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود ندادند.
مرحوم اربلی در کشف الغمه نقل میکند که حضرت علی( علیه السلام) روزی بر فراز منبر بود از ایشان تفسیر آیه فوق سوال شد و امام فرمود:
اللَّهُمَّ غَفْراً هَذِهِ الْآيَةُ نَزَلَتْ فِيَّ وَ فِي عَمِّي حَمْزَةَ وَ فِي ابْنِ عَمِّي عُبَيْدَةَ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَأَمَّا عُبَيْدَةُ فَقَضَى نَحْبَهُ شَهِيداً يَوْمَ بَدْرٍ وَ أَمَّا عَمِّي حَمْزَةُ فَإِنَّهُ قَضَى نَحْبَهُ شَهِيداً يَوْمَ أُحُدٍ وَ أَمَّا أَنَا فَأَنْتَظِرُ أَشْقَاهَا يَخْضِبُ هَذِهِ مِنْ هَذِهِ وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى لِحْيَتِهِ وَ رَأْسِهِ عَهْدٌ عَهِدَهُ إِلَيَّ حَبِيبِي أَبُو الْقَاسِمِ صلی الله علیه و آله
حضرت علی علیه السلام فرمود این آیه در شان من و عمویم حمزه علیه السلام و پسر عمویم عبیدة بن حارث نازل شده است. پس عبیده در جنگ بدر به شخادت رسید یعنی پیمان را به آخر رساند. و عمویم حمزه هم در جنگ احد به شهادت رسید و من هم منتظر شهادت هستم...(1)
پی نوشت:
1. کشف الغمه اربلی ج 1 ص 190 انتشار بنی هاشمی تبریز 1381ش
آیه دوم
ایه 19 سوره حج است
هذان خصمان اختصموا فی ربهم فَالَّذِينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِنْ نَارٍ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُءُوسِهِمُ الْحَمِيمُ
این دو گروه (مؤمن و کافر) مخالف و دشمن یکدیگرند که در (دین) خدای خود باهم به جدال برخاستند، و کافران را لباسی از آتش دوزخ به قامت بریدهاند و بر سر آنان آب سوزان جهنم فرو ریزند.
مفسرین در مورد این ایه گفتند منظور از مومنین حضرت علی علیه السلام حضرت حمزه علیه السلام و عبیدة بن حارث هستند که در جنگ بدر با گروه کافر و مشرک عتبة بن ربیعه، شیبة بن ربیعه و ولید بن عتبه نبرد کردند. (1)
پی نوشت:
1.تفسیر فرات کوفی ص 271 ارشاد تهران 1410ق
بنابر این این دو ایه در شان حضرت حمزه علیه السلام آمده است
اینکه حمزه سیدالشهدا برادر رضایی پیامبر بوده چگونه است؟ چه سالی تولد یافته؟
با سلام و احترام
در برخی از منابع تاریخی چنین نقل شده است که ثوبیه کنیز ابولهب به چند نفر شیر داده است و انها با هم برادر رضایی محسوب میشوند. پیامبر (صلی الله علیه و آله) پس از تولد فقط سه تا هفت روز از مادرش حضرت آمنه شیر خورد و پس از آن از کنیز ابولهب به نام ثویبیه که به فرزندش مسروح شیر می داد،(1) پیامبر هم از او شیر خورد. همچینین نقل شده است که قبل از آن حمزه هم از این زن شیر خورده بود.(2) بنابراین پیامبر (صلی الله علیه و آله) و حضرت حمزه علیه السلام هر دو برادر رضایی هستند. در مورد سن حمزه علیه اسلام گفته شده ایشان 4 سال از پیامبر (صلی الله علیه و آله) بزرگتر بوده است.(3)
اما برادران رضایی دیگر پیامبر (صلی الله علی و آله) ابوسلمه، جعفر طیار و عبدالله بن جحش هستند. جمعا با حمزه علیه السلام 4 نفر برادر رضایی پیامبر (صلی الله علیه و آله) هستند که از ثویبیه کنیز ابولهب، شیر خوردند.(4)
پی نوشت:
1.طبقات ابن سعد، ج 1 ص 87
2. بلاذری، انساب الاشراف، ج 1 ص 94
3. مغازی واقدی ج 1 ص 70
4. بحارالانوار، ج15، ص 384و337و321،