جمع بندی شیعیان یمن

تب‌های اولیه

8 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
شیعیان یمن

سلام و خدا قوت
شیعیان کشور یمن ایا همگی از سادات هستند و اینکه ایا انها در این کشور حکومت میکردند چند دوره؟

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد ممسوس

[TD][/TD]

با سلام و احترام

در کشور یمن پیروان ادیان مختلفی زندگی میکنند اعم از مسلمان، مسیحی، یهودی و هندو. در بین مسلمانان کشور یمن هم شیعیان حضور دارند و هم اهل سنت. اکثر اهل سنت این کشور شافعی مذهب هستند. اما در بین شیعیان این کشور زیدیه اسماعیلیه و امامیه حضور دارند. جمعیت امامیه که همان اثناعشریه هستند کم است. ولی شیعیان زیدی در کشور یمن بیشترین جمعیت را به خود اختصاص داده اند. جمعیت زیدیه 42 درصد، اسماعیلیه 5 درصد، امامیه از 2 تا 8 درصد و باقی مانده سنی شافعی هستند. اما در مورد سیادت یمنی ها باید عرض شود که خیر همه شیعیان یمن از سادات نیستند غالبا شیعیان زیدی جزو سادات هستند ان هم نه همه شیعیان زیدی. طبق امار جمعیتی حدود 22 ملیون نفر در این کشور زندگی میکنند که 42 درصد انها شیعیان زیدی هستند و از میان این 42 درصد حدود 5 میلیون نفر آنها از سادات هستند که 90 درصد این سادات از نسل امام حسن و سادات حسنی هستند و مابقی سادات حسینی هستند. (1)

پی نوشت:
1. ابوالحسن نواب، جغرافیای تشیع در جهان معاصر، انتشارات ادیان و مذاهب، ص 38

اما در مورد حکومت شیعیان در یمن
با اینکه در یمن شیعیان زیدی و اسماعیلی و اثناعشری وجود دارد اما این شیعیان زیدی مذهب بودند که در این کشور حکومت داشتند. انها در این کشور سه دوره مختلف حکومت نمودند.
مرحله اول : شخصی به نام یحیی بن حسین بن قاسم رسی که از نوادگان امام حسن مجتبی و از سادات بود در سال 280 قمری حکومت شیعیان زیدی در یمن را احداث نمود. آنها در شمال این کشور پایگاه سنتی خود را حفظ نمودند در این مدت برخی از سادات حسنی که زیدی مذهب بودند بر یمن حکومت راندند اما گاهی با نزاع و درگیری و کشمکشهای سیاسی بر سر قدرت با یکدیگر مواجه بودند. این حکومت تا سال 444 قمری ادامه یافت اما بخاطر مشکلات داخلی نتوانستند حکومت خود را حفظ کنند و اسماعیلیان یمن قدرت را از دست زیدیه خارج کرده و خود تا یک قرن حکومت یمن را بر عهده گرفتند.
مرحله دوم حکومت زیدیه بر یمن
در سال 532 هجرى امام زيديه، متوكل على اللّه احمد بن سليمان كه از نوادگان هادى يحيى بن حسين بود، بار ديگر حركت زيديه را جانى دوباره بخشيد و پس از مبارزات فراوان موفق شد حكومت زيديه را بر مناطقى از شمال يمن بگستراند. او علاوه بر نشستن بر كرسى امامت، رهبرى سياسى زیدیه را بر عهده داشت.

اما پس از مدتی در سال 965 هجرى، تركان عثمانى به تدريج با تسلط بر يمن عرصه را بر امامان زيديه‌ تنگ كردند و پس از فراز و نشيب‌هايى در اواخر قرن دهم هجرى، يكبار ديگر عرصه سياسى يمن از حكومت امامان زيديه خالى ماند.
مرحله سوم
پس از يك دوره اشغال يمن به وسيله حكومت عثمانى و عدم امكان تحرك امامان زيديه در سال‌ 1006 هجرى، امام منصور باللّه قاسم بن محمد بن على از نوادگان هادى يحيى بن حسين، امامت زيديه را به دست گرفت و با عثمانى‌ها وارد مبارزه جدى شد و اين آغازى بود براى رهايى يمن و زيديه از سيطره حكومت عثمانى‌ها. از منصور باللّه قاسم بن محمد كه بيشتر امامان زيدى پس از او تا دوران معاصر از نسل او بودند، به دليل مقام والاى علمى و تلاش بسيار در احياى مكتب زيديه در آغاز قرن يازدهم كه در قالب تأليفاتى مهم و شاگردانى تأثيرگذار بروز داشته، به عنوان مجدد مذهب زيدى در اين قرن ياد شده است. اما به خاطر مشکلات و اختلافات امامان زیدی باز ترکان عثمانی در اواخر قرن 13 قمری بر این کشور تسط یافتند. یمن در جنگهای جهانی اول و دوم دستخوش تحولات مختلفی گردید. پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی باز به علت اوضاع نابسامان داخلی امامان زیدی به تدريج توان مقابله خود را در برابر موج جديد جمهورى خواهى و تجددطلبى از دست داد و در سال 1382 هجرى/ 1962 ميلادى وقتى امام احمد حميد الدين از دنيا رفت و فرزندش محمد بدر به‌عنوان جانشين او معرفى شد، در كودتايى نظامى كه از برخى پشتوانه‌هاى خارجى نيز بهره مى‌برد، حكومت امامان زيديه سقوط كرد و از آن پس تاكنون زيديه از قدرت سياسى و به تبع آن از امامت مورد تأكيد در مذهب خود، فاصله گرفت. (1)

پی نوشت:

فرمانيان، مهدى‌، آشنايى با فرق تشيع‌، مركز ميريت حوزه علميه قم‌، قم‌، 1387 ه. ش‌، ص 95 - 101

اگر امکان دارد درباره دلیل بیشتر بودن چشمگیر جمعیت سادات حسنی یمن نسبت به سادات حسینی توضیح دهید.

Yas112;1024665 نوشت:
اگر امکان دارد درباره دلیل بیشتر بودن چشمگیر جمعیت سادات حسنی یمن نسبت به سادات حسینی توضیح دهید.

با سلام و احترام

علت عمده وجود حد اکثری جمعیت سادات حسنی نسبت به سادات حسینی در یمن، این است که سادات حسنی در قرن سوم به یمن گریختند. در طول تاریخ اکثر قیامهای شیعی را سادات حسنی رقم میزدند از این رو معمولا سادات به علت تحت تعقیب بودن از جانب حکومت بنی عباس، پراکنده و متواری بودند. پس از قیام یکی از سادات حسنی در عراق، قاسم رسی جد اعلای سادات حسنی یمن که خود با چهار واسطه به امام حسن علیه السلام نسب میبرد، از جانب مامون فراخوانده شد اما وی به هند گریخت و در همان جا از دنیا رفت اما فرزندش حسین به یمن آمد (1) و سادات حسنی که از نسل قاسم رسی بودند در یمن سکنی گزیدند. دیری نپائید که یحیی بن حسین بن قاسم رسی در سال 280 حکومت سادات حسنی زیدی مذهب را در یمن برپا نمود. لذا از همان قرن سوم جمعیت سادات حسنی در یمن رو به فزونی گذاشت. از آنجا که زیدیان یمن سه بار در این کشور به حکومت رسیدند و حدود هزار سال حکومت کردند جمعیت سادات حسنی بیشتر از سادات حسینی در این کشور بود.

پی نوشت:
1. قلقشندی، صبح الاعشی، قاهره، 1383ق، ج 5 ص 47

جمع بندی

پرسش:

شیعیان کشور "یمن" چند دوره حکومت داشتند؟ آیا همه آنان از سادات هستند؟

پاسخ:

در کشور "یمن" پیروان ادیان مختلفی زندگی می­کنند اعم از مسلمان، مسیحی، یهودی و هندو. در بین مسلمانان کشور "یمن" هم شیعیان حضور دارند و هم اهل سنت. اکثر اهل سنت این کشور شافعی مذهب هستند. اما در بین شیعیان این کشور، زیدیه، اسماعیلیه و امامیه حضور دارند. جمعیت امامیه که همان اثناعشریه هستند کم است. ولی شیعیان زیدی در کشور "یمن"، بیشترین جمعیت را به خود اختصاص داده­ اند. جمعیت زیدیه 42 درصد، اسماعیلیه 5 درصد، امامیه از 2 تا 8 درصد و باقی مسلمانان، سنی شافعی هستند. اما در مورد سیادت یمنی­ها باید عرض شود که همه شیعیان "یمن" از سادات نیستند. غالبا شیعیان زیدی، جزو سادات هستند آن هم نه همه شیعیان زیدی. طبق آمار جمعیتی حدود 22 ملیون نفر در این کشور زندگی می­کنند که 42 درصد آنها شیعیان زیدی هستند و از میان این 42 درصد حدود 5 میلیون نفر آنها از سادات هستند که 90 درصد این سادات از نسل امام حسن (علیه السلام) و سادات حسنی هستند و مابقی، سادات حسینی هستند. (1) اما در مورد حکومت شیعیان در یمن با اینکه در "یمن" شیعیان زیدی و اسماعیلی و اثناعشری وجود دارد، اما این شیعیان زیدی مذهب بودند که در این کشور حکومت داشتند. آنها در این کشور سه دوره مختلف حکومت نمودند. مرحله اول : شخصی به نام "یحیی بن حسین بن قاسم رسی" که از نوادگان امام حسن مجتبی (علیه السلام) و از سادات بود در سال 280 قمری، حکومت شیعیان زیدی در "یمن" را احداث نمود. آنها در شمال این کشور، پایگاه سنتی خود را حفظ نمودند. در این مدت برخی از سادات حسنی که زیدی مذهب بودند بر یمن حکومت راندند. اما گاهی با نزاع و درگیری و کشمکشهای سیاسی بر سر قدرت با یکدیگر مواجه بودند. این حکومت تا سال 444 قمری ادامه یافت. اما بخاطر مشکلات داخلی نتوانستند حکومت خود را حفظ کنند و اسماعیلیان "یمن" قدرت را از دست زیدیه خارج کرده و خود تا یک قرن حکومت "یمن" را بر عهده گرفتند. مرحله دوم حکومت زیدیه بر یمن در سال 532 هجرى امام زيديه، "متوكل على اللّه احمد بن سليمان" كه از نوادگان "هادى يحيى بن حسين" بود، بار ديگر حركت زيديه را جانى دوباره بخشيد و پس از مبارزات فراوان موفق شد، حكومت زيديه را بر مناطقى از شمال يمن بگستراند. او علاوه بر نشستن بر كرسى امامت، رهبرى سياسى زیدیه را بر عهده داشت. اما پس از مدتی در سال 965 هجرى، "تركان عثمانى" به تدريج با تسلط بر "يمن"، عرصه را بر امامان زيديه‌ تنگ كردند و پس از فراز و نشيب‌هايى در اواخر قرن دهم هجرى، يكبار ديگر عرصه سياسى "يمن" از حكومت امامان زيديه خالى ماند. مرحله سوم پس از يك دوره اشغال "يمن" به وسيله حكومت عثمانى و عدم امكان تحرك امامان زيديه در سال‌ 1006 هجرى، "امام منصور باللّه قاسم بن محمد بن على" از نوادگان "هادى يحيى بن حسين"، امامت زيديه را به دست گرفت و با عثمانى‌ها وارد مبارزه جدى شد. اين آغازى بود براى رهايى "يمن" و زيديه از سيطره حكومت عثمانى‌ها. از "منصور باللّه قاسم بن محمد" كه بيشتر امامان زيدى پس از او تا دوران معاصر از نسل او بودند، به دليل مقام والاى علمى و تلاش بسيار در احياى مكتب زيديه در آغاز قرن يازدهم كه در قالب تأليفاتى مهم و شاگردانى تأثيرگذار بروز داشته، به عنوان مجدِد مذهب زيدى در اين قرن ياد شده است. اما به خاطر مشکلات و اختلافات امامان زیدی، باز "ترکان عثمانی" در اواخر قرن 13 قمری بر این کشور تسط یافتند. "یمن" در جنگهای جهانی اول و دوم دستخوش تحولات مختلفی گردید. پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی باز به علت اوضاع نابسامان داخلی، امامان زیدی به تدريج توان مقابله خود را در برابر موج جديد جمهورى خواهى و تجددطلبى از دست داد و در سال 1382 هجرى/ 1962 ميلادى وقتى امام "احمد حميد الدين" از دنيا رفت و فرزندش :محمد بدر" به‌عنوان جانشين او معرفى شد. در كودتايى نظامى كه از برخى پشتوانه‌هاى خارجى نيز بهره مى‌برد، حكومت امامان زيديه سقوط كرد و از آن پس تاكنون زيديه از قدرت سياسى و به تبع آن از امامت مورد تأكيد در مذهب خود، فاصله گرفت. (2)

پی نوشت:

1.ابوالحسن نواب، جغرافیای تشیع در جهان معاصر، انتشارات ادیان و مذاهب، ص 38

2.فرمانيان، مهدى‌، آشنايى با فرق تشيع‌، مركز ميريت حوزه علميه قم‌، قم‌، 1387 ه. ش‌، ص 95 – 101

موضوع قفل شده است