ولايت نوّاب عام

در اين تايپيك قصد دارم به عنصر اعلميت از ديدگاه احاديث و روايات كه برگرفته از كتاب ارزشمند فقيه اعلم نوشته استاد گرانقدر مصطفي برزگر آملي مي باشد اشاره نمايم

عنصر اعلميت در مجتهد متجزّي و مجتهد مطلق

الف ) اجتهاد مطلق ، اجتهاد متجزي
علومي كه جهت تحصيل قوه اجتهاد بدانها نياز است عبارتند از علم و اطلاع كافي به لغات عرب ، صرف و نحو و ديگر علوم ادبي مانند معاني بيان چه قرآن و چه حديث كه دو منبع اصلي اجتهادند و نيز اقوال علماء همه به زبان عرب مي باشند ديگر علوم كلامي كه بحث در تكليف و مكلف كنند و منطق كه سبك استدلال را ياد مي دهد و علم اصول فقه و علم درايه و رجال حديث و علم رياضي .

هر كسي كه جامع اين علوم و واجد ملكه قدسيه استنباط گردد و بتواند احكام همه موضوعات مبتلا به را از مأخذ صحيحه استخراج كند او را مجتهد مطلق و آن ملكه را كه در وي بوجود آمده است اجتهاد مطلق مي نامند حال اگر قدرست استنباطش به آن درجه از كمال ( نسبت به همه علوم مزبور ) نرسيده باشد يعني فقط بر استنباط برخي از احكام قادر باشد در اين صورت او را مجتهدي متجزّي و قدرت ناقصه ي او را اجتهاد متجزي گويند پس مجتهد و اجتهاد بر دو قسم مي شود
1- مجتهد مطلق و اجتهاد مطلق
2- مجتهد متجزّي و اجتهاد متجزّي
___________________
معارف و معاريف (دائرة المعارف جامع اسلامي ) ، سيد حسين دشتي ج 1 ص 427 و 428