نقش طینت در سعادت و شقاوت

سلام مطالب و نظریه های مختلفی که پیرامون سرشت و طینت انسان ها وجود دارد،میزان اثر گذاری این امور در حد علت ناقصه است یا جبر و علت تام؟ اینکه برخی مثل ملاصالح مازندرانی و شبر و... میگویند خداوند با علم پیشین خود میدانست که فردی با اختیار خود ایمان خواهد آورد و او را با طینت علیین خلق کرد و از او تقدیر کرد و دیگری را با طینت سجین خلق کرد و او را تحقیر کرد،درواقع در تبیین و تاویل اینگونه نظریه ها میخوام بدونم،همین فرد ولو با همین طینت کامل و خالص علیین با اختیارش میتواند سرنوشت و تقدیر و زمینه اولیه خوبش را خراب و پاک کند و به تقدیر و سرنوشت گناه و شقاوت تبدیلش کند و قدر این طینت علیین را نداند و همچنین بالعکس کسی که برفرض طینت سراسر و خالص بد و سجین دارد میتواند در نهایت سعادتمند شود و تقدیر خوب را جایگزین تقدیر و زمینه اولیه‌ی بدش کند؟ متوجه منظور ملا صالح مازندرانی نمیشوم هرچند در مقاله ای که پیرامون نظرات مختلف طینت است، نظر ملا صالح مازندرانی را نقد کردند ولی کلا گیج و گمراه شدم.