نسل آدم

سؤالي از محضر آيت الله مکارم شيرازي:

سؤال
ازدواج فرزندان آدم و حوّا چگونه بوده، آيا خواهر و برادر با هم ازدواج کرده اند يا ازدواج آنان به صورت ديگري بوده است؟
پاسخ
در اين باره در ميان دانشمندان اسلامي دو نظر وجود دارد و هر کدام براي خود دلايلي از قرآن و روايات ذکر کرده اند. اينک ما هر دو نظر را بطور اجمال در اين صفحات نقل مي کنيم:

1- در آن زمان هنوز قانون تحريم ازدواج خواهر و برادر از طرف خداوند قرار داده نشده بود و چون راهي براي بقاي نسل بشر غير از اين راه نبود، از اين جهت ازدواج آنان با يکديگر صورت گرفته است; ناگفته پيداست که دستگاه قانونگذاري از آن خداست «اِنِ الْحُکْمُ اِلاّ لِلَّهِ; حکم تنها از آن خداست.»(1)

چه اشکال دارد که بطور موقّت براي گروهي از راه ضرورت اين گونه ازدواج در آن زمان بلامانع و مباح باشد و براي ديگران عموماً تحريم ابدي شود؟

طرفداران اين نظريّه از ظواهر قرآن با اين آيه براي خود دليل مي آورند: «وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالا کَثِيراً وَ نِسااًو از آن دو، مردان و زنان فراواني (در روي زمين) منتشر ساخت».(2)
ظاهر اين آيه مي گويد که نسل بشر فقط به وسيله اين دو تن به وجود آمده است و اگر غير از اين دو در بقاي نسل او دخالت داشتند بايد بفرمايد «وبث منهما و من غير هما» يعني به وسيله اين دو و غير آنان... .
علاوه بر اين، در روايتي که مرحوم طبرسي آن را در احتجاج از امام سجّاد(عليه السلام) نقل مي کند اين مطلب تأييد شده است.

2-نظر ديگر اين است: چون ازدواج فرزندان آدم با يکديگر ممکن نبوده - زيرا ازدواج با محارم يک عمل قبيح و زشت است - فرزندان آدم با دختراني از نژاد نسل ديگر که در روي زمين بودند ازدواج کردند، بعداً که فرزندان آنها با هم پسر عمو شدند زناشويي ميان خود آنان صورت پذيرفت و اين نظر را نيز بعضي از روايات تأييد مي کند، زيرا نسل آدم، نخستين انسان روي زمين نبوده، بلکه پيش از او نيز انسانهايي در زمين زندگي مي کرده اند.

حاصل اين که: ممکن است گفته شود که پسران آدم با بقاياي انسانهاي پيشين که قبل از خلقت آدم و حوّا در روي زمين زندگي مي کردند، ازدواج کرده اند و از گفتگوي خدا با فرشتگان درباره آفرينش آدم در روي زمين استفاده مي شود که قبل از آدم و حوّا انسانهايي در روي زمين زندگي مي کردند و اين حقيقت از روايات نيز استفاده مي شود.

1. سوره يوسف، آيه 40.
2. سوره نساء، آيه 1.