در میان نصوص دینی ما به صورت های مختلف به این نکته اشاره شده است که بیشترین مردمان اهل عقل و فهم و اندیشه نیستند. خداوند متعال در قرآن کریم مکرر به این امر تصریح نموده است:
وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُون؛ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَشْكُرُون؛ وَ ما أَكْثَرُ النَّاسِ وَ لَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنين؛ وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ في هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُورا؛ ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شاكِرين؛ وَ ما يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلاَّ وَ هُمْ مُشْرِكُون
همچنین در روایاتی اشاره شده است که بیشتر مردم به خصوص در آخر الزمان انسان های ناشایستی خواهند بود:
در روایتی از امام رضا علیه السلام چنین آمده است: «و الله لا يكون ما تمدون إليه أعينكم حتى تمحصوا و تميزوا و حتى لا يبقى منكم إلا الأندر فالأندر.» به خدا قسم آنچه چشم به آن دوخته اید (امر ظهور) واقع نخواهد شد تا زمانی که آزمایش شوید و خوب از بد جدا شود و از شما نماند مگر اندک اندک. (غیبت نعمانی 208)
در روایت دیگری از ابن ابی یعفور نقل شده که از امام صادق علیه السلام پرسید:
قلت جعلت فداك كم مع القائم من العرب قال نفر يسير قلت و الله إن من يصف هذا الأمر منهم لكثير قال لا بد للناس من أن يمحصوا و يميزوا و يغربلوا و يستخرج في الغربال خلق كثير.
یعنی: همراه امام زمان علیه السلام چند نفر از عرب هستند؟ حضرت پاسخ دادند: افراد کمی. گفتم: به خدا قسم تعداد زیادی از آن ها معتقد به این امر (تشیع) هستند! فرمود: مردم را چاره ای نباشد از این که پاکسازی و جداسازی و غربال شوند؛ و در این پاکسازی عده ی زیادی خارج خواهند شد. (کافی 1/ 370)
در حدیث دیگر از امام علیه السلام روایت شده که فرمود:
أما و الله يا أبا إسحاق ما يكون ذلك حتى تميزوا و تمحصوا و حتى لا يبقى منكم إلا الأقل ثم صعر كفه. یعنی به خدای سوگند این امر واقع نخواهد شد مگر این که جداسازی و پاکسازی شوید و از شما نماند مگر مقدار کمی. سپس امام علیه السلام کف دست مبارک را -به نشانه کم بودن_ جمع کردند. (غیبت نعمانی ص 208)
در روایات دیگری نیز امیر المؤمنین علیه السلام پیوسته از وضعیت مردم جامعه شکایت داشته اند؛ براي مثال در خطبه 27 نهج البلاغه چنین عتاب تندی فرمودند: (البته در مصادر متعدد دیگر هم نقل شده است)
يا أشباه الرجال و لا رجال حلوم الأطفال و عقول ربات الحجال لوددت أني لم أركم و لم أعرفكم معرفة و الله جرت ندما و أعقبت سدما قاتلكم الله لقد ملأتم قلبي قيحا و شحنتم صدري غيظا و جرعتموني نغب التهمام أنفاسا و أفسدتم علي رأيي بالعصيان و الخذلان....
ویا در خطبه 29 که آمده است :أيها الناس المجتمعة أبدانهم المختلفة أهواؤهم كلامكم يوهي الصم الصلاب و فعلكم يطمع فيكم الأعداء
والبته فارغ از این روایات، میل مردم به دنیا و تعداد کم دینداران امری بدیهی است که بدون نیاز به آیه و روایت، به وضوح قابل درکست.
از سوی دیگر می بینیم به صورت گسترده در کلمات بنیانگذار انقلاب و رهبر از ملت شریف ایران تقدیر و تشکر شده است
تا جایی که ملت ایران از ملت صدر اسلام برتر دانسته شده اند
در سخنان رهبر به وفور دیده می شود که مردم ایران را به ملت آگاه، مؤمن، مبارز و... توصیف نموده است.
حال سؤال اینجاست که آیا مردم ایران از این قاعده کلی که در روایات هم بیان شده و به روشنی قابل درکست مستثنی هستند؟ که البته این با روایات قابل جمع نیست زیرا روایات بر این مطلب تصریح دارد که عده ی زیادی از شیعیان از مذهب خارج می شوند و تنها تعداد کمی می مانند. وشکی نیست که هم اکنون بیشترین جمعیت شیعیان در ایران واقع شده است.
