آنچه عقل را زیاد میکند

عقل (آزمون سنجش عقل ) عمومی

خداوند درآیه 14سوره حشرپس ازوصف قبیله بنی غریضه که ازقبایل یهودی مدینه بودند و دربرابرپیامبراسلام (ص) به واسطه سرنخهایی که سرکرده منافقین مدینه به آنها می داد مقاومت می کردند به این قضیه اشاره می کند که مقاومت آنها نتیجه ای جزشکست و آوارگی نداشت چراکه انسانهای بی عقلی بودند هرچند عده شان زیاد و درقلعه های محصور،پنهان بودند.
عقل معدن طلا است و ودیعه ای الهی است که با بکاربستنش راههای آسمان به روی بندگان بازمی شود.
پیامبرگرامی اسلام (ص) می فرمایند: صفت عاقل این است که: دربرابرکسی که نسبت به او ازروی جهل رفتاری ناشایست دارد صبرو بردباری پیشه کند، ازآنکه درحقش ظلمی روا داشته درمی گذرد، دربرابرپایین دستی ها تواضع می کند، ازبالادستی ها برای کسب خیرو نیکی پیشی می گیرد، هرگاه که می خواهد حرفی بزند ابتدا تدبرمی کند اگرخیری دراو بود حرف می زند و غنیمت می برد (سود می کند) و اگرشری دراو بود سکوت می کند و سالم می ماند، اگردرمعرض فتنه قرارگرفت به خدا پناه می برد و دست و زبانش را ازدخول درفتنه بازمی دارد، اگرفضیلتی درمیان باشد به سمت آن می رود و آن را می رباید نه مثل آن عده ای که حافظ دروصف حالشان می گوید:
گوی توفیق و کرامت درمیان افکنده اند کس به میدان درنمی آید سواران را چه شد؟!
و سرآخرهم عاقل کسی است که حیا پیشه است و هیچ گاه پرده دری نمی کند و کسی حرص و طمع او را نمی بیند و ندارد که ببینند. این ده خصلت ویژه برای عقلای قوم است.
دربرابراین صفات کسانی هستند که مجنونند البته نه ازآن نوع که درکوچه وخیابان دیوانه می خوانندشان چرا که پیامبر(ص) ازکوچه ای می گذشتند که مردی را دیدند مجنون پرسیدند این چه حالی است که دارد گفتند او مردی است مجنون حضرت فرمود نه او مصیبت زده است دیوانه کسی است که دنیا را به آخرت ترجیح دهد.
آنچه عقل را زیاد می کند
امام صادق (ع) می فرمایند: تامل زیاد درحکمت عقل را بارورمی کند و بازمی فرمایند: زیادی عقل درسه چیزاست – تواضع دربرابرخداوند، یقین درحد اعلای خود و سکوت مگردرجایی که خیری هست. و دیگربارمی فرمایند: عاقل، عاقل شمرده نمی شود مگردرسه چیزبه کمال برسد حق را به حق داربرساند چه خوشحال باشد چه نباشد،آنچه برای خود می خواهد برای دیگران هم بخواهد و بردباری درگرفتاری پیشه کند.
آنچه عقل را ضایع می کند
امام علی علیه السلام می فرمایند: ازبین رفتن عقل بین هوای و شهوت است و ضایع شدنش درزیاده خواهی است،ازنشانه های ضعف عقل غرورمرد است به خودش و همنشینی با جاهلان و نشنیدن پند بزرگان و ضایع کرد ن عقلای قوم.
براستی چقدراین روزها دیوانه عاقل نما دراین دیارزیاد است،آنان که حق دیگران را به راحتی آب خوردن ضایع می کنند.
گرحکم شود که مست گیرند درشهرهرآنچه هست گیرند
آدرس احادیث : تفسیرالمعین ذیل آیه یادشده درمتن